Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURÎYET/10 HABERLER 3 OCAK 1990
P A R T I L E R D E N
Trakya mitingifyapılacak. Bu amaçla il örgütünde yoğun hazırlıklar başladı.
ll Başkanı Saim Başoğul başkanlığında
toplanan ilçe başkanlan miting
- hazırlıklarını göruştüler. Miting'de bölgenin
|) dile getirilecek sosyal ve ekonomik
~7sorunlan belirlendi. ll yönetiminden bir
yetkili, Trakya mitingine panili partisiz
yurttaşlann
daha şimdiden büyük ilgi gösterdiklerini, yeni yüın Uk
mitinginde erken seçim isteğinin ağırlık kazanacağını
belirtiyor. (Kırklareli/Cumhuriyet)
S H P
'
z r a i r
Milletvekili Ahmet
Ersin, GAP bölgesinde, adil ve
ciddi bir toprak reformu yapılmadan yöre
halkının yoksulluğuna son vermenin
mümkün olmadığmı kaydederek Başbakan
Yüdınm Akbulut'a "GAP bölgesinde
toprak reformu yapüacak mı " sonısunu
yöneltti. Ersin, Başbakan Akbulut'un
cevaplandınnası istemiyle TBMM
Başkanlığı'na verdiği soru önergesinde, "hangi bakan ve
ANAP'lı milletvekilleri GAP bölgesinde arazi almışlardır?"
dedi. Ersin, önergesinde şu sorulann da cevaplandınlmasını
istedi: "Holdinglerin ve büyük sermaye çevreleriııin iştahını
kabartan GAP bölgesinde 12 Eylül 1980'den bu yana, bin
dönüm veya daha fazla arazi satın alan kişi ve kuruluşlar
kimlerdir? Bunlann arazileri satın aldıklan tarih ve satın
alma bedelleri nedir? ANAP'lı yerel yöneticilerin ucuz
fıyatla arazi alımlarında aracılık yapıp komisyon aldıklan
doğru mudur?" (AA/Ankara)
Enflasyon;SHP Genel Sekreter Yardımcısı
• Adnan Keskin, Keçeciler'in sözleri ile
ilgili olarak "Enflasyon için muhalefetten medet umana
kadar, içinde bulunduğu partisi, gelir dağılımını duzeltmek
için çaba göstersin" diye konuştu. Keskin, şöyle
dedi:"İçinde bulunduğu parti, papatyalann yağmasına, bu
alıp başını giden vurgunlara, hırsızlıklara engel olsun.
Muhalefetin elinde imkân olsa, enflasyonun temel
nedenlerine inerek düşürulmesini sağlar. Sayın Keçeciler,
muhalefete topu atıyor. Kendisi dinden imandan
bahsediyor. Beytül mala el uzatanlara engel olmayı
düşünmüyor mu?" (Ankara/Cumhuriyet)
T p H i r o i n
D Y PGenel B a ş k a n
I G U l l g l l i Yardımcısı Mehmet
Dülger, dün düzenlediği basın toplantısında
Cumhurbaşkanı özal'm yeni yıl mesajının
icraatın içinden programı gibi olduğunu
belirtti Dülger, Ozal'ın bir siyasi parti lideri
gibi hedefler çizdiğini söyledi. tktidann
Romanya tedirginliği içine girdiğini
kaydeden Dülger, Doğu Avrupa'daki gelişmeleri, "haikın
kendi kaderine kendisinin el koyması" diye değerlendirdi.
lî Kırşehir Belediye Başkanlığı
seçimieri 18 şubat pazar
günü yapılacak. SHP'li Belediye Başkanı Mehmet Ali
Yapıcı'nın ölümü uzerine yapılacak seçimlere, SHP, DYP,
ANAP, MÇP, RP, DSP'nin yanı sıra Sosyalist Parti ile
Islahatçı Demokrasi Partisi'nin de katılacaklan öğrenildi.
DYP'den Haluk Türedi, MÇP'den Nail Çalışkan Belediye
başkanlığı için adaylıklannı açıklarken, SHP'de önseçim
yapılacağı bildirildi. Diğer partilerin merkez yoklaması
yapması bekleniyor. ANAP'ın adayı ise henuz açıklanmadı.
Kırşehir'de 26 Man 1989 yerel seçimlerinde, merkez ilçedeki
partilere göre oy dağıhmı şöyleydi: SHP: 9 bin 661, DYP:
4 bin 141, MÇP: 5 bin 29, ANAP: 2 bin 891, RP: 2 bin
37, DSP 1314. (Ankara/Cumhuriyet)
Çıg 3 can aldı
t
I
• HAKKÂRİ (Cumhuriyet) — Şemdinli'nin Alan ve
Dilekli mezraları arasında çığ düşmesi sonucu üç kişi
öldü, beş kişi de yaralandı. Hakkâri'ye bağlı Şemdinli
ilçesinin Kayalar köyunden bir gnıp, önceki gün
yaşamını yitiren bir yakınlanrun ailesine başsağhğı
dilemek amacıyla Alan mezrasına gitti. Aynı gün 16.00
sıralarında yaya olarak Alan mezrasından köylerine
dönmekte olan sekiz kişilik köylü grubu Dilekli mezrası
yolunda çığ altında kaldı. Olayda Helal özer, Esma Arsı
ve Selime Eren adlı köylüler yaşamını yitirdi. Kimlikleri
öğrenilemeyen beş kişinin de yaralandığı olayın
duyulması uzerine Şemdinli Kaymakamı Erdoğan tlker
bir sağlık ekibi ile yaralılann bulunduğu Direkli
mezrasına gitti.
4 milyon turist geldi
• Türkiye'yi geçen yıbn 10 aylık döneminde yaklaşık 4
milyon turist ziyaret etti. Turist sayısında geçen yılın aynı
dönemine oranla yüzde 5.21'lik artış kaydedüdi. Turizm
Bakanlığı'nın açıklamasına göre turizm gelirleri de geçen
yılın 9 aylık döneminde, önceki yılın aynı dönemine göre
yüzde 4.20 oranında artarak 1 milyar 938 milyon dolara
ulaştı. Türkiye'ye gelen turistler arasında ilk sırayı 829
bin kişi ile F. Almanlar aldı. Arap ülkelerinden
Türkiye'ye gelen turist sayısı ise azaldı.
6.5 milyar dıg borç ödendi
• Ekonomi Servisi — Türkiye geçen yıl 6 milyar 568
milyon dolar tutarında dış borç ödedi. Merkez
Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre efektif satış
kurları esas ahndığmda geçen yıl Türk Lirası, ABD
Dolan karşısında yüzde 26.59, Federal Alman Markı
karşısında da yüzde 32.46 değer kaybetti. Merkez
Bankası günlük kur belirleme seanslarında 31 Aralık
1988'de 1835 lira olan ABD Doları, 28 Aralık 1989'da
2316 liraya yükseldi. Döviz karşılığı altın piyasasındaysa
1 nisandan yıl sonuna kadar 1 milyar 89 milyon dolar
karşılığı 90 ton 186 kilo altın satıldı.
% m
ElPde zorunlu tatil
• İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Ege
Üniversitesi'ne bağlı bazı yüksek okul ve fakülteler
yağtşlar sonucu binaları su basması nedeniyle bir hafta
süreyle tatil edildiler. Binaları su baskınına uğrayan Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Edebiyat Fakültesi,
Eczacılık, Diş Hekimliği ve Basın Yayın Yüksek Okulları
dün tatil edildi. Binalarda onarım çalışması başlatıldı.
Fakülte ve yüksek okullar 8 ocak pazartesi günü yeniden
açılacak.
Dergi temsilcisine tutuklama
• ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — 8 gunden bu yana
gözaltında tutulan Yeni Çözüm Dergisi Ankara
Temsilcisi Erol Özpolat, dün çıkanldığı Ankara DGM'ce
tutuklandı. Dergi çalışanlanndan Berdan Kerimgiller ile
Uğursel Öztürk ise serbest bırakıldı. Bu arada, Ankara
Emniyet Müdürlüğü Siyasi Şube ekiplerince yılbaşı
öncesinde girişilen operasyonlarda gözaltına alınanların
büyük bölümünün salıverildiği, halen emniyette yaklaşık
25 kişinin bulunduğu öğrenildi.
Insan haklan yargıçlan
• ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Avnıpa Insan
Haklan Komisyonu, Nihat Sargm ve Haydar Kutlu'nun
komisyona yaptıkları kişisel başvuru ile ilgili olarak,
DGM Başsavcısı Nusret Demiral'ın ifadesini almak uzere
üç yargıcını bugün Türkiye'ye gönderiyor. Sargın ve
Kutlu'nun kişisel başvurulannı incelemek üzere daha
önce de Türkiye'ye gelen ve 8 tanığın ifadesini alan üç
mahkeme yargıcı Demiral'ın da ifadesine başvurduktan
sonra bir rapor hazırlayarak Avrupa Insan Haklan
Komisyonu'na sunacaklar. Komisyon üyeleri, sözleşmenin
6. maddesi kişisel başvuru incelenirken her düzeyde
kamu görevlisinin ifadelerine başvurulabileceğini
öngörmesine karşın, Demiral'ın olumsuz yarut vermesi
uzerine ifade alamamışlardı.
SHP'de kurultay bekleyişiSHP'de 'Yenilikçi sosyal demokratlar' olarak adlandırılan grup, Genel
Başkan İnönü'nün "tek liste için çaba göstereceği ve yeni bir yönetim
oluşturmaya çahşacağı" şeklindeki açıklamasını "olumlu" karşıladı.
SHP'den ayrılan milletvekillerinin parti kurma çabalan sürüyor. Yeni
parti için en az 3-4 aya ihtiyaç olduğu belirtiliyor. Aynlanlar da
îcurultaym ardmdan ortaya çıkabilecek gelişmeleri bekliyorlar.
ÜMİT ASLANBAY
ANKARA — SHP'de, parti içi
muhalefet hafta sonunda tzmir'-
den yurt gezılerine başlarken, par-
tiden kopanlann da yeni parti olu-
şumu için olağanüstü kurultay ar-
dından olası gelişmeleri bekledik-
leri bildirildi. SHP'den aynlan
milletvekillerinin kuracaklan par-
ti için "en az 3-4 aya ibtiyaç
oldugu" belirtiliyor. Bu milletve-
killerinin "soT'daki diğer parti
kurma çalışmalan ile birlikte,
TCK'nın 141 ve 142. maddeleri-
nin kaldınlması konusundaki gi-
rişimleri de dikkatle izledikleri bil-
diriliyor.
"Yenilikçi Sosyal Demokrat-
lar" olarak adlandırılan, SHP'de-
ki parti içi muhalefetten, parti
meclisi üyeleri Ahmet tsvan, Ya-
kop Kepenek ve Mehmet Mogul-
tay, SHP'nin toplumsal muhale-
fetin ve demokratikleşmenin ön-
culüğünü üstlenmesi gerektiğini
vurgulayarak partiden aynlmalan
onaylamadıklannı açıkladılar.
"Yenffikd Sosyai Demokrat-
lmr"ın, olağanüstü kurultay son-
rasında bekledikleri gelişmeier ol-
mazsa "partiden kopacaklan"
yolundaki soylentileri yalanladık-
ları öğrenildi.
Delegelere gönderilecek açıkla-
malann ilkinde Sosyalist Enter-
nasyonal'in "örgüt içi demokra-
si" konusundaki ilkeleri, ıkinci-
sinde ise parti içi muhalefetin par-
tiye ve Türkiye'ye yönelik görüş-
leri ve demokratlann birliğini sağ-
lamaya yönelik gnişimleri anlatı-
lacak.
"Yenilikçi Sosyal Demokrat-
lar", Genel Başkan Erdal Inö-
nii'nün, "tek liste için çaba gös-
tereceği ve yeni bir yönetim oluş-
turmaya çalışacağı" yolundaki
açıklamasını da "olumlu" diye
değerlendirdiler.
Bu arada "toplumsal muhale-
fetin ve demokratikleşmenin ön-
cülüğünü üstlenmesi istenen
SHP'nin ay sonunda yapdacak
kurvdtayının büyuk onem taşıdı-
gı ve demokrasi gncleriain SHP
öncülugünde işbirttği yapmalan
gerektigiBe işaret edilerek parti-
den aynlmalar degil, tersine bir-
lik ve bütünlük istendifi" vurgu-
lanıyor.
Yeni parti çalışmalan
SHP'den kopan milletvekilleri-
nin parti kurma konusundaki gi-
rişim ve çabalan da sürüyor. Bu
mületvekillerinde halen, "acdeci
davranmamak" yolundaki bir
efilimin ağır bastığı bildiriliyor.
Bu milletvekillerinin üzerinde dtt-
şündüğu konular özetle şu nokta-
larda toplaruyor:
— DöHyada bir dizi gelişreenin
yaşandığı şu gunlerde, >eni par-
tiyi serinkanh bir şekilde Türki-
ye gerçefine oturtmak için acele-
d davranmaktan kaçınmak. Top-
lumsal muhalefetin beklendlerine
yanıl verecek bir parti olnştnr-
mak.
— SHP kurultayı ardmdan or-
taya çıkabilecek gelişmeleri bek-
lemek.
— Erken seçime ihtunal vermc-
mekle biriikte, Türkiye'deki ola-
sı siyasi getişnıelerin yeni yılda gi-
recegi rotayı izlemek.
— Soldaki diğer olusumlarla te-
masa geçmek. Politika yaparken
birtakım yeni tekeller oluşturana
kadar, daha önce çıkış noktasım
demokrasi içinde oluşturan, "sol-
daki tüm guçieri kapsayıcı" bir
birliğe yönelmek.
— Bu nedenle TCK'aın 141,
142. maddelermin kaMınlması ile
ilgüi girişiraleri de yakından izle-
mek.
Bu arada, SHP Genel Sekreter
Yardımcısı Adnan Keskin'in,
"Partiden ajmlanlan geri almak
için formnl balacafız " yolunda-
ki sözleri, bu milletvekillerince
"dddlye" alınmadı. SHP'den ko-
panlar, bunun "samimi bir açık-
lama olmadıgmı" one sürerek bu
çabanın partiden aynlmalar ol-
madan önce gösterilmesi gerekti-
ğini ifade ettiler.
13 ocakta yapılacak
SHPkfr
Bursa'da toplanıyor
VNLAR POLİTİKAYA' TAKTISMASI
Haber Merkezi — SHP Bursa
ll örgOtü'nce düzenlenen "1. Köy
Kurultayı" 13 ocak tarihinde top-
lanacak. SHP Bursa tl Başkanı
Şemaettin Şen, yaptığı açıklama-
da Bursa'da ilk kez düzenlenen
köy kurultayına Genel Başkan Er-
dal tnönü, Genel Sekreter Deniz
Baykal ile çok sayıda parlamente-
rin katılacağını söyledi. Kurultay
için Bursa'da yaklaşık bin köyün
gezflerek köylerin tek tek davet
edildigini belirten Şen, "Partüi
partisiz tüm körliilerimizi davet
ettik. Tüm sonınlar oluşlunüacak
knrsuden dile getirilecek" dedi.
Üye yenileme
Izmir'den Türey Köse'nin ha-
berine göre, SHP'nin üye kayıt
yenilemeleri "yavas" gidiyor.
SHP tl Başkanı Çeyhan Akgün,
"Konak ilçesinin 23 bin 500
üyesi var. Henü/ bin lanesi baş-
vnruda bulundn" dedi. SHP
Parti Meclisi'nin "Parti Gend
Kütiiğii" kurulması ve tüm ilye-
lere kimlik kartı verilmesini ka-
rarlaştırmasından sonra, üye
kimlik kartlan için başvuru bel-
geleri 1 Aralık 1989 tarihinde
kabul edilmeye başlandı. Başvu-
rular bu ay sonuna dek kabul
edilecek. SHP ll Başkanı Cey-
han Akgün, başvuruların fazla
yoğun olmadığın belirterek,
"Herhalde bu ay hızlanır. Nor-
mal olarak süre bu ay sonunda
bitiyor. Ama İzmir'de bu kadar
ağır gidi>orsa, siz diger 0leri dü-
şünün. Genel Merkez bunu de-
gerlendirip süreyi azatabilir.
Ikametgâh çıkarmak, fotograf
çektirmek gibi işler var, sonra 5
bin lira gerekiyor. Tum bnnlar
başvuruların fazla yüksek otma-
masına neden oldu" dedi.
Arıkan: Kota birçok açıdan olumluANAP Edirne eski Milletvekili Türkân Arıkan,
"SHP tüzüğünde yer alacak bu doğrultuda bir
hüküm, 55"yıldır yeterince kullanılamayan bir
hakkın ölü hükümler olmaktan çıkanlmasına
yardımcı olacaktu"" dedi.
Arıkan, kotanın kısa dönemde özendirici bir
tedbir olması açısından olumlu olduğunu
vurgulayarak, "Kadın erkek birlikte siyasal
yaşamda etkin olmanın yolları araştırılmalı"
şeklindekonuştu.
ŞENAY KALKAN
Doç. Türkân Ankan, SHP tü-
züğünun kadınlara yüzde 25 ko-
ta tanınması yönünde değiştiril-
mesi düşüncesini birçok açıdan
çok olumlu bulduğunu söylüyor
ve bu değişikliğin tuzüğün bir
maddesi olarak kalmamasını, "fi-
iliyata geçmesini" diliyor. Ankan,
eğer siyasal partiler kadınlara ge-
reken desteği ve özendirmeyi sağ-
layamazsa, uzun vadede kadın ve
erkeğin birlikte yepyeni bir siya-
sal örgütlenmeye gitmesinin soru-
nu "kökünden" çözebileceğini be-
lirtiyor.
Halen tÜ Işletme Fakültesi'nde
ek dersler veren Doç. Türkân An-
kan, politikayla aktif olarak 1983
yılında ilgilenmeye başladı.
ANAP'tan Edirne milletvekili se-
çilen Ankan, I984'te partiden ay-
nldı. Bir süre mitletvekiüığini ba-
ğunsız olarak sürdürdu. 1987'de
DYP'ye giren Ankan, 87'de yeni-
den milletvekilliğine adaylığıru
koymadı. Şimdi, hiçbir partiye
mensup olmadığıru söylüyor. An-
kan'a yönelttiğimiz sonüar ve ya-
nıtları şöyle:
— SHP'nin bu ay sonundaki
tüzük knrultayında gundeme ge-
tireceği kadınlara yüzde 25 kota
tanınması konnsunda ne düşünü-
yorsunuz?
ARIKAN — SHP tuzüğünün
bu yönde değiştirilmesini birçok
yönden çok olumlu buiuyorum.
Hatta geç bile kabnmıştır. SHP
tüzüğünde yer alacak bu doğrul-
tuda bir hüküm, 55 yıldır yeterin-
ce kullanılamayan bir hakkın ölü
hükümler olmaktan çıkanlması-
na yardımcı olacaktır. Kadınlann
seçUme hakkırun hiç değilse bir öl-
çüde fiiliyata yansımasına katkı-
da bulunacaktır. Aynca yürekten
istemeseler bile öteki partileri de
bu konuda tüzük değisikligine ite-
bilecektir. Bir başka ve en önemli
neden de son ydlarda anti laik dü-
şuncedeki kişi ve örgütlerin kadın-
Ian çeşitli toplum faaliyetlerinden
uzak tutma yönünde propaganda-
lan var. örneğin "lsfaunda Kadm
n
adlı kitabın >-azan bir doçent,
"kadının pariamento üyesi oiama-
yacağını, ruhen buna müsait
olmadıgını" beurtmektedir. Ka-
mmca Mecliste laikliğin ve yüce
dinimizin yerini ve rolünü net bir
şekilde özümsemiş kadınlanmızm
çoğalması bu açıdan da önem ta-
şımaktadır.
— Siz mittetvekiffigi döneraiıüz-
ARIKAN — Kadın-erkck biriikte poütikada yer almab.
de kadınlaria Bgili bir y*a öneri-
siade balunmaştunuz».
ARDCAN — Evet. Siyasi Par-
tiler Yasası'nın 38. maddesinde,
milletvekili adayı seçme yetkisi
MKYK'lara verilmiştir. Genelde
bu kurullarda tümüyle erkek üye-
ler bulunduğu için daima erkek-
ler aday gösterilir. Adeta süs ola-
rak da birkaç kadın listelere ekle-
nir. Değişiklik teklifimde adayla-
nn tespitinde üJkedeki kadın-
erkek nüfusunun oranırun dikkate
alınması öngörülmuştü. Ne yaak
ki "anavasadaki eşitlik ilkesine
aylandır" gerekçesiyle ANAP oy-
lanyla reddedildi.
— Sizce kadınlann siyasi ya-
tamda yeteriBce yer alamamasıo-
da ya da almamasuıda ne gibi et-
kealer rol oynnyorî
ARIKAN — Bu konuda Avru-
pa Konseyi bir araştırma yaptır-
mış. Bu araştırmaya göre meclis-
lerde kadınlann erkeklere göre az
oluşu şu üç nedene bağlanıyor: 1-
Kadınlann aday gösterilmemele-
ri ve adaylıklannın önlenmesi, 2-
Aday gösterilseler dahi sıralama-
larda son sıralara konulmalan, 3-
ön seçim zorluklan. Ben ülkemiz
açısından bu nedenlere şunlan da
ekliyonım: 4- Geleneksel olarak
kadınlannuzın aile bağlanm her
iWi
KURULTAYA DOĞRUSHP ÖRGÜTLERt
Demokratik disiplin şart
şeyden üstun tutmalan, 5- Anaya-
sa ve Medeni Kanun hükümlerin-
deki çelişki. Bunu açayım: Ana-
yasada eşitlik ilkesi var, seçme ve
seçilme serbest, ama Medeni Ka-
nun'a göre kadın kocasından izin
almak zorunda. 6- Kadınlannuzın
ekonomik bağımsızlıklannın bu-
lunmaması, 7- Kadınlanmızm si-
yasal haklan konusunda genelde
yeterli bilince ulaştınlmamış bu-
lunmalan, 8- Kadınlanmızın işin
kolayını tercih edip eşe bağımlı
olup evde oturmayı, dışanda ça-
lışmaya yeğlemeleri.
— Baa kadınlar "koU"nın ka-
dıolara ayncahk getirdigini ve bu
ayncahğa karjı oMuklanıa, ban-
bm da kadınlann haklannı mü-
cadde ederek elde etmelerinden
yana otduklannı, kotanınsa bir
"lüraf" oiduganu söylüyorlar.
ARIKAN — Kota, kısa dönem-
de özendirici bir tedbir olması açı-
sından olumlu. Uzun vadede ka-
dınlanmız bu hakb korumak, et-
kin bİT şekilde kullanmak ve top-
lumda etkin olmak için bir müca-
dde vermelidirler. Mesela başlan-
gıçta kadınlan politikaya ısındır-
mak için bazı büyük kentlerimiz-
de il ve ilçe başkanlannın kadın
olması sağlanabiür. Ama uzun
dönemde asıl mücadele kadınla-
runıza ait olmalıdır.
— Kadınlann styasi yaşamda
yerini alabilmesi için sizce neler
yapüabflir?
ARIKAN — Siyasi partiler de-
ğerli ses ve sinema sanatçılanmn
yam sua deneyimli öğretmen, hâ-
kim, mühendis, gazeteci, ekono-
mist, işletmeci, memur ve isci ka-
dınlanmızı da partilere kazandı-
ncı girişimlerde bulunmabdırlar.
Basın ftnemli bir rol oynayabüir.
Eğer siyasi partiler kadmlanmıza
gereken desteği ve özendirmeyi
sağlamazsa kadın ve erkeğin bir-
likte yepyeni bir siyasal örgütlen-
meye gitmesi uzun vadede kanun-
ca sorunu kökünden çözebilir. Ta-
bii anayasada bir kadınlar parti-
sinin kurulması söz konusu^değü.
Aslında tek başına kadınlar par-
tisl de pek etkin olmaz, ancak yü-
ce önderin söylediği gibi kadın ve
erkek birlikte siyasal yaşamda et-
kin olmanın yollannı arastırma-
hdır.
— Siyasi partilerde yasa geregi
gençlik kollan gibi kadın kollan
da kurulamıyor. Bu kollann ku-
rulması, kadınlann siyasi vasama
girebilmesi için bir basamak ola-
bilir mi sizce?
ARDCAN — Ben kadın kolla-
nna, kadın komisyonlanna kar-
şıyım. Erkek kollan var mı ki ka-
dınlar için ayn kollar, komisyon-
lar kuruyoruz. Ben kadın bakan-
lığına da karşıyun. O zaman bir
de erkek bakanlığı kurmak gere-
kir. Yeni bir örgütlenmeyi, kadın-
lan da bunyesine alacak bir siya-
si oluşumu zorunlu görtlyorum.
Mesela kunıculann yüzde 40"ı ka-
dın, yüzde 6O'ı erkek ya da tam
tersi olabilir. Burada hepimize ğö-
rev düşüyor. Mücadele vennemiz,
birbirimizi desteklememiz gereki-
yor. 1934'te akın tepsi içinde su-
nulmuş şartlan artık bileğiınizm
hakkıyla kullanmaya başlamah-
yız. Kadınlann Mecliste yeterince
temsil edilmeleri ülkemiz için de
çok olumlu gelişmeleri beraberin-
de getirecektir. Şu anda toplumu-
muzun yüzde 5O"sini oluşturan ka-
dınlann Mecliste temsil oranı yüz-
de 1.5. Ben Meclisi, siyasi parti-
lerin yöneticilerini seyrederken hü-
zun duyuyorum.
SHP'NİN KADIN KOTASINA NE DİYORLAR?
ÖMER GÜNER
TRABZON — SHP'nin bu ay
sonunda yapacağı seçimli tüzük
kurultayı öncesi Thkbzon örgütü
ciddi bir çalışma içinde. Düzenle-
nen toplantılarda, SHP örgütü-
nün kurultaya yönelik görüşleri
belirlenirken, bir taraftan da ik-
tidann politikalan eleştiriliyor.
özellikle, iktidaruı belediyelere
karşı "olumsuz tntumu"na karşı
ahnabilecek önlemler tartışılıyor.
1987 seçimieri için milletvekili
adaylan belirlenirken, "bazı ufak
tefek" tartışmalar dısında herhan-
gi bir olumsuzluğun yaşanmadı-
ğı SHP Trabzon örgütü bugün
"tek bir ynmruk" gibi. özetlenir-
se, SHP'de "parti içi demokrasi"
yürüyor. Trabzon örgütü, bu tu-
tarlıhğın diğer örgütlerce de be-
nimsenmesini ve uygulanmasını
istiyor.
Trabzon'un merkez dahil 13 il-
çesinden kurultaya 14 delege ka-
tüacak. Bu delegeler arasında es-
ki HP tl Başkanı Hüseyin Celep
ile SODEP eski 11 Başkanı ve ha-
len SHP ll Başkanı olan Darukal
Çulha da bulunuyor. Çulha ve Ce-
lep, örgütte düzenlenen toplantı-
larda, "parti içi demokrasi ve «U-
sipUn"in işlerliğini savunuyorlar.
Bu arada özellikle, "parti disipH-
nine nymadıkları için ihraç
edilen" milletvekilleri ile ilgili ge-
nel merkez tutumunu benimsiyor-
lar.
Trabzon örgütünde genelde,
"parti içi demokrasinin ber kaf a-
dan bir ses cütması" biçiminde ol-
maması ve yorumlanmaması ge-
refı hâkim. Aynca "demokratik
disiplinin işletilmediği yerdc par-
ti içi anarşi olnr" fıkri, hemen he-
men tüm kurultay delegelerinin
ortak görüşü.
Kurultaya katılacak 14 delege
de "tüzük hülramlerinin, ödüa
verilmeden" uygulanmasını isti-
yor. Delegeler aynca Genel Baş-
kan tnönu'nün hazırlayacağı lis-
teye oy verme eğüiminde. Ancak
Genel Sekreter D«niz Baykal'a
karşı olumsuz bir tavır almadık-
lan gözlenen Irabzon delegeleri,
genel sekreter yardımcılanndan
bazılanmn değişürilmesine de
karşı çıkmıyorlar. 27-28 ocaktaki
seçimli tüzük kurultayı öncesi
Trabzon tl Başkanı Durukal Çul-
ha, 14 delege ve 13 ilçe başkanı-
nın katılacağı bir toplantı ile An-
kara'da "nasıl bir politika
izleyecekleri" yolunda görüş alış-
verişinde bulunacaklar.
Kadın politil
doğal yerini almak
Er
İnönü ve
Baykal'a
tam destek
MEHMET GÜLTEKİN
ERZURUM — SHP'nin kurul-
tay öncesi hazırlıklan tamamlan-
dı. Erzurum'dan katılacak 14 ku-
rultay delegesi saptandı. Bunlar-
dan 12'si Genel Başkan tnönü ve
Genel Sekreter Baykal'ı destekler-
ken 2 üye de şu gunlerde çekim-
ser duramda olduklannı açık-
ladılar.
Kürt ve Alevi uyelerin yüzde
doksamnın SHP'den istifa ettiği
Erzunım'da parti, Baykal'a des-
tekçilerin elinde kaldı. tl Başka-
nı Çetin Bozkurt merkez köyler-
de yeni seçmen arayışında. Boz-
kurt'un yeni üyelerinin seçimde
SHP'ye oy vermeyecekleri, ancak
ön seçimde Bozkurt'u delege ola-
rak destekleyecekleri ileri sürulü-
yor.
11 Başkanı Çetin Bozknrt, par-
tiden istifa edenlerin-sayısının 910
olmadıgını, istifa edenlere de
"etmeyin" diye yalvarmayacak-
larını belirterek, İstifa eden bir-
kaç ktşidir. Onlann gitmesiyle
parti daha da güçlenecektir" di-
yor.
B n r d M r
Umutlar genel başkanda
GÜLÇİN tLCİ
BURDUR — "SHP'de 3 gnıp
vardı. Kürtçüler: Aynldı. Saşkın-
lar: Ne yapacaklannı bUmiyoıiar.
Hamallar: Bu işi götürecek, solu
iktidar yapacaklar." Bir SHP yö-
netim kurulu üyesi partisinin son
durumunu "kurultaya dofnı"
böyle değerlendiriyordu.
Burdur'da 6 kurultay delegesi,
gend merkezci ve parti içi genel
merkez muhalefeti olarak 3-3 ay-
nlnuş dunımda. Genel merkezci-
lere göre seçimli kurultay, parti
içinde pek çok sorunun aşılması
anlamına geliyor. tl başkanı Ka-
dir Karakurt, kurultayın bir den-
ge oluşturmasını beklemediğini de
belirtiyor.
Parti içi gend merkez muhale-
feti, Erdal Inöna'nün hazırlaya-
cağı "dengeli" bir liste beklenti-
sinde. Seçimli kurultaydan denge-
li bir liste çıkmazsa ne olacak?
Bunun yanıtmı onlar da bflmiyor-
lar. Eski il başkanı ve kurultay de-
legesi Ali thsan Kıhnç, seçimli ku-
rultayda fazla birşeyin değişece-
ğini sanmadığını belirtiyor. Kı-
hnç, "Deniz Baykal'm kâzaaac*-
ğı göriinüyor. tstifalar gundeme
geMi. Muhalefet yapan iller ve il-
çeler zaten görevden alındı. Bu
kurultayda yeni bir yapılanma
olamaz diye düsunuyorum" diyor
ve ekliyor: "Burdur'da yönetim
kadrolanndan 3-5 kişi seçimli ku-
rultayın sonucunn bekliyor. 'İnö-
nü bir tavır koysun, tüm partiyi
kucaklayan bir denge kundsun,
Deniz hizbi tek başına yönetim
olmasın' diye bekliyorlar. Ben de
lnömi'nün bir 'denge' Kstesi olus-
turup seciınli kuruttaya bu Kste ile
girmesini bekliyonun."
Kılınç'a göre sol kanat ve par-
ti içi genel merkez muhalefetinin
yaptığı, "duygnsal" davranmak.
Biraz da "kakretmek".
Muhalefetten "Deniz Baykal
varsa, ben yokum" diyen tek ki-
şi eski HP il başkanı Emin Ko-
van. Kovan'ın dışında kalan 5 ku-
rultay delegesi, seçimli kurultay-
da Erdal İnönü'nün partiyi kur-
taracak bir tavır koyacağma ina-
nıyorlar. tnanmak istiyorlar. Be-
lediye Başkanı Armağan tki de
parti içindeki gruplaşmamn hal-
kın depolitizasyonuna yol açtığı-
nı belirterek "Mfflette bir tedir-
ginlik var" diyor.
__ Kadınlara pariamento ve yerel
yönetim kapılarını açmanın yolu seçilme yaşım
20'ye indirmektir.
ÇilVCŞ Kota gibi geçici yapay yöntemlerin
gerekliliğine inanıyorum.
B a y e r Kadınların SHP'de aktif görev için
yarışa gireceklerine inanıyorum.
nlması için çaba göstermelerini
öneriyonız.
Dr. Safcifca Çayeı (SHP
Sosyal Komisyon üyesi) Aktif po-
litika yapmadan ve Batı Avnıpa
ülkelerindeki bu konudaki geliş-
meleri öğrenmeden önce, kadırun
politikada doğal yerini armasmın,
kesinlikle kendi çabası, savaşımı-
run sonucu olmasına inamrdım.
Oysa şimdi kadının doğal yerini
alinasının temd yönteminin bu ol-
masıru kabul etmekle beraber, po-
litikada kadın erkek eşitüğinin
sağlanması için mutlaka kota gi-
bi geçici yapay yöntemlerin gerek-
liliğine inanıyorum. Bugüne ka-
dar ülkemizde kadın, erkekle eşit
olanaklardan yararlanamadığı
için "bugün ülkemizde politika-
da yoktur (yüzde 1.3) diyebiliriz.
Kadınlann, erkeklerin uyguladık-
ları yöntemleri uygulamalan da
olanakh değildir. Örneğin delege-
lerle pazaruk gibi. Kadınlara yüz-
de 25 kota sistemi uygulanarak
politikada destek verilmesi ile ka-
dınlar politikayı, ancak politika
içinde öğrenmiş olma şansına ka-
vuşmuş oiacaklardır.
Necaü Bayer (SHP Niğde
Merkez tlçe Sekreteri) Partilerin
ayakta kalması mutfaktan geceı.
Atatürk'ün seçme ve seçilme hak-
kı tamdığı kadınlann Atatürk'ün
kurduğu CHP'nin devarm olan
SHP'de aktif görev almalan ka-
dar normal bir şey olamaz. Ka-
dınlann SHP'de aktif görev için
yanşa gireceklerine inanıyorum^
StRECEK
Sevlgea (DSP Is-
tanbul tl BaşkanıJBiz kadırun si-
yasette olabildiğince etkinleşme-
sini istiyonız, ama kadırun, siya-
sette etkinleşirken ille erkekleş-
mesi gerektiğini de düşün-
müyoruz.
O arada TBMM içtüzüğünün,
kadın milletvekillerini tayyör giy-
meye, öylece "erkeksi" birgörun-
tü eddnmeye zorlamasını da yadır-
gıyoruz.
Kadınlara pariamento ve yerel
yönetim kapılarını ardına kadar
acmanın bir pratik ve sihirli for-
mülü de seçilme yaşını 20'ye in-
dirmektir ve öğrencilerin siyasal
partilere üye olmalannı yasakla-
yan, hiçbir demokratik ülkede eşi
görülmedik anayasa ve yasa hü-
kümlerini kaldırmaktır.
Öylelikle, genç kızlar, daha ev
işinin ve çocuk bakımımn zaman
alıcılığıyla engellenmeden aktif si-
yasete katılabileceklerdir ve par-
lamentoda da, yerel yönetimler-
de da haklan olan yerlere kolay-
Lkla erişebileceklerdir.
Nitekim bu tür yasaklann ve
yaş engelinin bulunmadığı bazı
demokratik ülkelerde, çok sayıda
genç kızın parlamentoya ve yerel
yönetimlere seçüebildikleri görül-
mektedir.
Zaten sağhklı siyasal eğitim ve
deneyim, ancak genç yaşta ve öğ-
rencüik çağında siyasete atümakla
edinilebilir.
Kadının siyasette etkinlik ka-
zanmasını içtenlikle isteyenlere,
seçilme yaşının 20'ye indirilmesi
ve öğrencüer üzerindeki siyasal et-
kinlik ve katılım yasağının kaldı-