Catalog

Dilek FİLİZFİDANOĞLU TUSAM Çalışma Hayatı ve Türkiye Araştırmaları Masası dfidanoglu@tusam.net 2015 yılına dek yoksulluk, eğitim, cinsiyet İstanbul’daki 4. Dünya Belediye ile eşitliği, çocuk ölümleri, anne sağlığı, salgın çevresel sürdürülebilirlik ve Başkanları Zirvesi’nin yansımaları… hastalıklar, kalkınma için küresel ortaklıklar C S TRATEJİ 23 A vrupa ve Asya’yı birleştiren ve geçmişte üç büyük imparatorluğa başkentlik yapan tarihi şehrimiz İstanbul, geçtiğimiz günlerde 4. Dünya Belediye Başkanları Zirvesine ev sahipliği yaptı. 14 Nisan Cumhuriyet Mitingi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle basında kendine yer bulamayan zirve, 12 Nisan’da Çırağan Sarayı'nda düzenlenen kokteyl ile başladı ve dünyanın pek çok yerinden katılan belediye başkanlarının birlikberaberlik mesajlarına sahne oldu. İlk olarak 2000 yılında Paris'te, ardından 2002 yılında Atina'da ve 2004 yılında Moskova'da düzenlenen üç zirvenin ardından 4. zirveye katılım beklenen ölçüde olmadı. Zirveye, çeşitli ülkelerden 196 belediye başkanı ile uluslararası 24 kuruluşun üst düzey yöneticileri davet edilmesine rağmen katılım bu sayının oldukça altında kaldı. Ağırlıklı olarak Afrika ve Asya ülkelerinden gelen 8 vali, 32 belediye başkanı ve 50 başkan vekilinin katıldığı zirvede Türkiye’deki dini cemaatlerin liderleri de hazır bulundu. Yerel yönetimlerdeki eksiklikleri saptamak ve bu konuda uluslararası bir uzlaşı oluşturmak üzere toplanma amacı taşımasına karşın AB ülkelerinden zirveye beklenen katılım olmadı. Ayrıca davetli listesinde ABD'den Houston, Boston, New York, Washington, İngiltere'den ise Birmingham, Liverpool, Londra ve Manchester belediye başkanları da olmasına karşın bu ülkelerden de katılım oldukça düşük gerçekleşti. Zirvenin açılış konuşmasını Başbakan Recep Tayip Erdoğan’ın yapması bekleniyordu ancak yerine geçmişte 40 günlük belediye başkanlığı görevinde bulunmuş olan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin vekalet etti. İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu ile Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın yanı sıra Yunanistan Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı Dimitris Avramopoulos da katılanlar arasındaydı. Yerel yönetimlerde küresel tartışma İstanbul’da gerçekleştirilen toplantılarda, kentleşmenin yanı sıra ‘MODERN ŞEHİR’ İSTANBUL medeniyetler arası diyalog ve dinler Zirvenin ortak çağrısı şehirlerarası işbirliği ve kentler arası ilişkilerin gelişmesine arası diyalog gibi konular da tartışıldı. barış, katkı sağlamak ve dünyanın ihtiyaç duyduğu barışın sağlanması şeklinde deklare Ulaşımdan, yapılaşmaya kadar bir çok küresel edilmiştir. Sonuç bildirgesi "Glokal Vatandaşlar Bildirgesi" adıyla yayınlanmıştır. konu İstanbul’u zorluyor. Glokal kelimesi global ve lokal uluslararası işbirliği için hayati yerler olarak öne çıkıyor. Şehirler insan dayanışmasının, bir arada yaşama köprülerinin kurulmasının, tarihten gelen düşmanlıkların ve önyargıların aşılmasının önemli araçları olarak nitelendiriliyor ve barışın tesisine önemli bir katkıda bulunmaları için şehirlere çağrı yapılıyor. 2Küresel Şehirler: Çok Kültürlü Anlayışın Modelleri Kapsama, katılım ve paylaşılan değerlere dayalı olarak, şehirlerin, gelecekte güçlerini artırmaları için, geleneksel rollerinin ötesine geçip yenilikçi yönetişim modellerini geliştirmeleri gerekiyor. İnsanların hayallerine ulusal/merkezi yönetimlerden daha yakın olan şehirler, eğitim için eşit fırsatlar tanımadıkça, "ötekini" kabul etmedikçe, güçsüzü koruyan politikalar üretmedikçe gelişemiyor. Dünyadaki en başarılı şehirler, çeşitlilik üzerine yatırım yapan stratejiler geliştiren şehirler olarak öne çıkıyor. 3Medeniyetler İttifakı: Şehirler ve Yerel Yönetimlerin Rolü Şehirler ve yerel yönetimler, toplumsal diyalogun önemini, gittikçe yayılan çatışmalar ve sosyal gerginliklerle mücadelede çok kültürlülüğün olumlu etkisini ilk elden biliyorlar. Belediye başkanları ve yerel liderler dünya şehirlerinin caddelerinde, belediyelerde, yoksul çevrelerde ve işyerlerinde bu konularla her gün karşılaşıyorlar. Amaç sağlık, eğitim ya da konut alanlarındaki hizmetleri uyarlanması ve gençlik ile duyarlılığı geliştirme alanlarında yeni inisiyatifler üretebilmek. Medeniyetler arası ittifak projesi ise, BM Genel Sekreteri tarafından başlatılan Türkiye ve İspanya başbakanlarının eş başkanlığında yürütülen bir proje. 4 Binyıl Kalkınma Hedefleri ve Şehirler 2000 yılında toplanan Birleşmiş Milletler Binyıl Zirvesi'nde dünya liderleri tarafından kabul edilen "Binyıl Kalkınma Hedefleri" kelimelerinden türetilmiş bir kelimedir ve yerel konuların da küreselleşmeyle bağlantılı olduğunu vurgulamak amacıyla kullanılmıştır. Yani artık yerel yönetimlerin de küreselleşme ile birlikte ele alınması gerektiği gösterilmeye çalışılmaktadır. Bildirgede yer alan "şehirler diplomasisi, çok kültürlü birliktelik, medeniyetler ittifakı, farklı kültürler arasında diyalog ve milenyum kalkınma hedefleri ile olimpik hareketin temel ilkeleri ve amaçlarını teşvik etmek ve uygulamaya koymak" konularından zirveye damgasını vuran diplomasi ve medeniyetler ittifakı olmuştur. Çünkü bugün neredeyse tüm devletlerin, yerel ya da merkezi, uğraştığı sorunların başında demokrasi, laiklik gibi kavramların temelinde şekillenen çatışmalar geliyor. Bu bağlamda ortaya atılan önerilerin başında da medeniyetler ittifakı, dinler arası diyalog gibi konular yer alıyor. Bunların ötesinde çevre kirliliğini, küresel ısınmayı, küreselleşmeyi, göçü ve trafiği tüm ülkelerde çözülebilir sıkıntılar olarak gören yerel yöneticilerin zirvede görüştüğü ana konular bunlardan ibaretti. Bu bağlamda çözüm konusunda tüm yerel yönetimler birlikte hareket etmeye karar verdiler. Bu arada 4. Belediye Başkanları Zirvesi için İstanbul'da toplanan dünya ülkelerinin belediye başkanları, İstanbul'da modern belediyeciliği tartışırken, sekiz yaşındaki bir çocuğun, 2010 yılının dünya, Türkiye’nin ise iktisadi başkenti İstanbul’da, rögar kapağı olmadığı için bir su kuyusuna düşerek hayatını yitirmesi oldukça düşündürücüdür. Yerel yönetimlerin giderek artan önemine ve bu doğrultuda zirveden çıkan kararlara bakılacak olursa sorunlarını çözmesi gereken öncelikle şehir İstanbul gibi gözüküyor. Pek çok ülkenin gıptayla baktığı ve finans merkezi olma çabasındaki bir şehrin kısmi anlamda modernleşmesi şehrin prestijini artırmayacak aksine onu yaşanması imkansız hale gelen bir yer konumuna getirecektir. Bunu trafik sorununda da görmek mümkündür. Ancak trafik sıkıntısını raylı sistem ve toplu taşımacılığı teşvik ederek çözen yabancı yerel yönetimlere bakarsak, modern şehrin yüksek ve gösterişli binalardan, kalabalık, plansız programsız şehirleşmeden ve özenle tasarlanmış park ve bahçelerden ibaret olmadığını görebiliriz. Dipnot: 1 Detaylı bilgi için İstanbul Büyükşehir Belediyesi internet adresi, www.ibb.gov.tr. oluşturulması konularında sekiz hedef belirlendi. Şehirler, Binyıl Kalkınma Hedefleri'nin gerçekleştirilmesindeki en önemli aktörlerdendir ve bu konuda daha fazla söz sahibi olmalıdırlar.(1) BM üye tüm ülkeler tarafından kabul edilen, 2015'e kadar ulaşılması hedeflenen Binyıl (Milenyum) Kalkınma Hedefleri: ? Mutlak yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırılması, ? Herkes için evrensel temel eğitim hedefine ulaşılması, ? Toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik ederek kadının durumunun güçlendirilmesi ? Çocuk ölümlerinin azaltılması, ? Anne sağlığının iyileştirilmesi, ? HIVAIDS, sıtma ve diğer salgın hastalıklarla mücadele edilmesi, ? Çevresel ve doğal kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanması, ? Kalkınma için küresel işbirliğinin geliştirilmesidir. 20O5’E KADAR Zirveye katılan belediye başkanlarının masaya yatırdığı konular arasında şunlar yer aldı: 1 Şehirler Diplomasisi: Barış için Bir Model Yeni yüzyılın başında, dünya şehirleri İstanbul’daki çarpık kentleşme toplumsal her geçen gün artıyor... birliktelik, demokrasi ve