Catalog

‘KURULUŞ - CUMHURİYET’E GİDEN YOL’ İlber Ortaylı: ‘Cumhuriyet, devamlılıktır. Osmanlı, Türklerin imparatorluğuydu; Cumhuriyet de Türklerin cumhuriyetidir.’ nüfusumuz yerinden yurdundan oldu. Savaşın başkaldırı olarak nasıl örgütlendiğini anlatan CAN UYAR sayfalarda dönemin ruhunu güçlü bir sonu imparatorluğun Rumeli eyaletlerinin şekilde aktarırken bu dönemde yaşananların kaybından çok Rumeli’deki vatanın elden İMPARATORLUĞUN ÇÖZÜLÜŞÜNDEN Cumhuriyete yansıyacak izleri de gösteriyor. çıkmasıdır. Osmanlı hanedanı Birinci Dünya MODERN TÜRKİYE’NİN İNŞASINA… Savaşı’ndan sonra Habsburglar, Romanovlar, Kitabın önemli konularından biri de Cumhuriyetin Prof. Dr. İlber Ortaylı, Kronik Kitap tarafından yayımlanan Hohenzollern’ler gibi tahttan çekildi ama mihenk taşlarından Lozan Antlaşması, Ortaylı’nın yeni kitabı Kuruluş: Cumhuriyet’e Giden Yol’da, Balkan Osmanlı kültürü, siyasal, sosyal yapısı hem ifadesiyle “mantıki ve onurlu bir uzlaşma”. Harbi’nden Birinci Dünya Savaşı’na, Milli Mücadele’den bizim hem komşularımızın hayatı içinde. Onunla Bu önemli antlaşma tartışmaların ötesinde Lozan Barış Antlaşması’nın zorlu müzakerelerine kadar uzanan vedalaşmak mümkün değil...” yeni Türkiye’nin uluslararası meşruiyetini ve dönemi; imparatorluğun çözülüşünden modern Türkiye’nin barış düzenini güvence altına alan bir temel BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI MİLADI! inşasına uzanan geniş bir tarihsel panoramayı yeniden metin olarak ele alıyor usta tarihçi. Birinci Dünya Savaşı ise İlber Ortaylı’ya ve kendine özgü üslubuyla yorumluyor; imparatorluk ve Halifelik tartışmalarından dönemin aydın- göre acı kayıplar ve ağır yokluklar kadar, “Türk cumhuriyet arasındaki yetkin şekilde değerlendiriyor. larına, 1808 Sened-i İttifak’tan başlayarak 19. toplumunun modern anlamda bir millet haline Kitabın merkezine Osmanlı devletinin son büyük yüzyıl reformlarına, Kırım Harbi’nden Midhat geldiği” kritik bir aşamadır: dönüştürücü deneyimlerini yerleştiriyor Ortaylı. İncelemesine Paşa’nın trajik kaderine, 1877-78 Osmanlı-Rus “Birinci Dünya Savaşı Türk halkı için en acı kendisinin de dediği gibi “imparatorluğun en uzun yüzyılı” Savaşı ve Ayastefanos Antlaşması’ndan Sul- hatıralarla doludur. Cephede şehitlerin yanı 1800’lü yıllardaki gelişmeleri merceğe alarak başlıyor. tan Abdülhamid’e ve Enver Paşa’ya, Halide sıra cephe gerisinde yokluktan, hastalıktan Balkan Savaşları’nın yalnızca bir askeri yenilgi değil, Edip’ten genç Cumhuriyetin devlet insanlarını ölümler ve sıkıntılı bir hayat söz konusudur. Ama galiba Türk “Rumeli’deki anavatanın kaybı” anlamına geldiğini kadar dönemin tüm aktörlerini değerlendiriyor. toplumu modern anlamda bir millet olma aşamasına burada anımsatarak bu kırılmanın imparatorluk toplumunda yarattığı Cumhuriyetin nasıl bir düşünsel ve siyasi iklimde doğduğunu dönmektedir. Bu onu birçok başka uluslardan farklı kılan sarsıntıyı gözler önüne seriyor: anlamak yolunda ve bugünün Türkiye’sine bakarken de yanıdır. Direnci artırmış ve kimliği oturmuştur.” “Balkan Savaşları, bizim tarihçiliğimizde imparatorluğun rehberlik eden bir çerçeve sunduğu Kuruluş: Cumhuriyet’e Ortaylı bu büyük olayları, savaşların sadece yıkım değil, yıkılış süreci olarak adlandırılır. Aslında bu vaka, bir Giden Yol, imparatorluğun son günlerinden Cumhuriyetin aynı zamanda modern kimliğin şekillenme süreci olduğunu imparatorluğun yıkılışı olmaktan ötedir. Biz bu savaşlar doğuşuna uzanan hikâyeyi bütünlüklü bir bakışla kavramak vurgulayarak Cumhuriyete etkilerini ele alıyor. sonunda Rumeli’deki anavatanı kaybettik.” isteyenler ideal bir kitap. Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğine incelerken de İlber Ortaylı’nın ifadesiyle bitirirsek “Cumhuriyet, BALKANLAR’IN ÖNEMİ onu kişisel özellikleriyle, özellikle de “vazgeçmeyen devamlılıktır. Osmanlı, Türklerin imparatorluğuydu; Bu sözlerle Balkanlar’ın sadece imparatorluğun bir parçası iradesiyle” değerlendiriyor. Gazi Paşa’nın Rumeli kökeniyle Cumhuriyet de Türklerin cumhuriyetidir.” n olmaktan çok Cumhuriyeti kuracak kadro için ne kadar önemli ilişkilendirdiği bu inat ve kararlılığın Cumhuriyeti olanaklı olduğunu da gösteriyor: “Balkan Savaşları sonunda Türkiye kılan en önemli unsurlardan biri olduğunu vurguluyor. Kuruluş: Cumhuriyet’e Giden Yol / İlber Ortaylı / sadece Rumeli’deki parçasını kaybetmekle kalmadı, buradaki Milli Mücadele’nin galip devletlerin dayattığı düzene Kronik Kitap / 256 s. / 2025. Tanımlar ve sözcükleriniz: — — — — — — — A. “Sürekli despotizm halkı ………. yapar.” 48 56 42 35 72 46 22 BULMACA KIp (Aziz Nesin) F. Avustralya’da yaşayan, iri, otçul, memeli — — — — — — — bir hayvan. Hazırlayan: MUSTAFA BAŞARAN trbulmaca@gmail.com 39 14 43 8 51 30 33 — — — — — — — B. “Oğullar ve ………. Ruhlar” 11 69 55 21 81 66 52 (Alper Canıgüz kitabı) G. Birbiriyle bağlanma yoluyla tüm — — — — — — — durumuna gelen, tümleşik. 28 16 25 79 71 60 7 — — — — — — — C. “Bir çift zar aldım 13 44 5 38 6 82 59 Attım gökyüzüne H. Yönetmenliğini Türker İnanoğlu’nun Adis-Ababa şehrine düştü yaptığı, Amhet Sezgin, Filiz Akın ve Suzan Adis-Ababa şehrinde kadınlar Avcı’nın da rol aldığı 1964 yapımı ünlü film. ………. bakıyordu yüzüme Yüzümde cinayetler işleniyordu her gece — — — — — — — — — Kadmiyum kırmızısından kanlar akıyordu 77 47 36 65 29 75 76 37 61 nehir nehir Sen baksan görürdün” I. Subaydan kıdemsiz, er ve erbaşlardan (Ümit Yaşar Oğuzcan) kıdemli olan asker. — — — — — — — — — — — — — — 1 24 20 3 10 18 2 57 12 40 41 80 17 53 D. Bir düşünceyi, bir konuyu bir kişi veya J. İspanya futbol ligi. sebebe dayandırma, yükleme. — — — — — — — — — — — 34 32 70 67 4 58 68 78 64 73 50 1869 ÇÖZÜM: A. KADINLAR, B. ELVAN, C. MİNYATÜR, D. ARAYICI, E. LİSTELEMEK, F. E. “Boynu kırılan bir oyuncaksam hırçın Bir çocuğun elinde, ki celladım TULUMBA, G. ANORMALLİK, H. HANDAN, Gözlerimi de oymuştu fırlatıp atarken I. İRDELEME, J. RUS. Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya Metin: “Bir memlekette insanlar namuslu ol- Yine de özlüyorum onu, ………. doğru El kızı adlı kitabın yazarının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı kitaptan bir metin duklarıyla ayrıca övünüyorlarsa, o memleke- Tavşanlara dönerken beklediklerim.” ortaya çıkacaktır. Geriye kalan harfleri de siz tahmin ederek metni oluşturun. tin hali dumandır.” (Kemal Tahir) (Ahmet Telli) 14 18 Aralık 2025 ta