Catalog

O K U R L A R A Portekizli yazar José Saramago ülkemizdeydi. 1998 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan Saramago'nun yapıtlarından "Umut Tarlaları, Körlük, Ressamın Elkitabı, Ricardo Reis'in Öldüğü Yıl, Bilinmeyen Adamın Öyküsü, Kısırdöngü, Mağara, Lizbon Kuşatması'nın Tarihi, Baltasar ve Blimunda, İsa'ya Göre İncil, Yitik Adamın Öyküsü" adlı yapıtları Merkez Kitaplar, Can Yayınları, Gendaş Kültür, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları gibi belli başlı yayınevlerimiz tarafından yayımlanmıştı. José Saramago, Merkez Kitaplar tarafından yayımlanan son kitabı "Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş"u da tanıttı ülkemizdeki okurlarına, onlarla sohbet etti, kitaplarını imzaladı. Saramago'nun geldiği duyulur da durulur mu? Gamze Akdemir arkadaşımız bir söyleşi gerçekleştirdi Saramago ile. Biz çok keyiflendik sizin de keyif alacağınızı düşünüyoruz. Doğan Yarıcı ile yeni kitabı 'Kıyıda'yı konuştuk. Epeydir sesi çıkmıyordu Yarıcı'nın, 14 yıl sonra yeni bir kitapla çıktı karşımıza; 'Kıyıda'. Söylediği çok şey var Yarıcı'nın. İtalya'nın yetiştirdiği büyük yazarlardan biriydi Alberto Moravia. Kitapları ülkemizde sık aralıklarla yayımlanır ve okurun beğenisini toplardı. Prof. Dr. Necdet Adabağ, Moravia'nın yapıtları arasında bir geziye çıkarıyor bizi. Celal Soycan şiiri düşünen ve yaşayan bir şair. Sessiz, sakin ama üretken bir yazardır. Metin Cengiz, Soycan'ın şiirini değerlendiriyor yazısında. Geçen sayımızdaki Arkeoloji Kitapları dosyamızı Özger Acar Hazırlımıştı. İmzasını koymayı unutmuşuz. Okurlarımız ve Acar’dan özür dileriz. R TURHAN GÜNAY eposta: cumkitap@cumhuriyet.com.tr turhangunay@cumhuriyet.com.tr emzi Kitabevi, İnkilâp ve Aka, Varlık Yayınları gibi köklü yayınevlerimizin sayısı pek az. Onlar da, bir sürekliliği temsil ediyor sayılmazlar açıkçası: 5060 yıl önceki portföylerinden hiçbir yapıt kalmamış ellerinde, düpedüz kimlik değiştirmiş yayınevleri. Günümüzün güçlü, canlı, atak yayınevlerine bakıyoruz: Henüz 25, 15, 10 yaşındalar. Avrupa'daki durum çok farklı oysa. Le Monde'un kitap ekindeki bir haber beni düşündürdü. 20 bini aşkın başlığıyla Gallimard yayınevinin simgelediği devamlılığa ışık düşüren bir haber. Yayınevinin 1977'de başlattığı Düşsellik dizisi 30 yaşına basmış. YerliYabancı Edebiyatın temel yapıtlarından 550'si yer almış dizide, bu zaman dilimi içinde. Bir “cep dizisi” sayılamaz o, tamıtamına; dolayısıyla, çok ucuz fiyatlı kitaplar söz konusu değildir. Buna karşın, Yourcenar'ın kitaplarından birinin 500 bin nüshalık satış çizgisini geçtiğini görüyoruz. Ayda ortalama 1500 okura ulaşmış demek ki. Olsa olsa imrenebileceğimiz bir sonuç. Dizinin toplam performansını, Cumhuriyet tarihinin hiçbir yayıncısı, etkinliğinin bütününde sağlayamamıştır. Düşünülmesi gereken birden fazla etmen var bu bağlamda. Dizide yer alan tek bir “çoksatar”, tek bir “havai fişek” yapıta rastlayamazsınız. Yalnızca kalıcı nitelikte kitaplarla varılmış bir hedef. Borges'in Alef'i bizde birkaç bin okurun ilgisini çekerken orada birkaç yüz bin okura yeni kapılar açabilmişse, düşünmek yetmeyebilir. Gallimard'ın çok başarılı bir tecimevi olduğu tartışılmaz. Ama o yayın serüvenini bir formüle indirgeyemeyiz. Sayısız anekdottan birini aktarayım: Kitapları düzenli biçimde Gallimard'da yayımlanan Marcel Jouhandeau, bir gün yayınevinin efsanevî yöneticisi Paulhan'a uğrar; yanındaki genç yazara ilk kitabının okurun ilgisini çekmediğini anlatmaktadır o sırada; dehşet içinde sırasını bekler ve karşısına geçtiğinde “Bay Paulhan” der: “İstemeden kulak misafiri oldum konuşmanıza ve yerin dibine geçtim, kitaplarım hiçbir zaman okurun ilgisini çekmediğine göre yayınevine yük oluyorum ben de”. Paulhan'ın yanıtı durumu aydınlatacaktır: “Bay Jouhandeau, siz çok iyi bir yazarsınız, kimse okumasa bile yapıtlarınızın yayıncısı olmak bize onur verir”. Başarılı tecimevi, durmadan riziko payı yüksek girişimlerle bugün geldiği noktaya gelmiştir birinci kalem. İkinci kalem: Bağımsız, işbilir, kitaba tutkuyla bağlı çok sayıda kitapçı ayakta kalabilmiştir. Üçüncü kalem, belki de en canalıcısı: Yüksek düzeyli bir eğitim sistemi, nitelikli okur nüfusunun korunmasının garantörü olmuştur. Orada, lise öğrencisi ders kitabından Borges'in büyük bir yazar olduğunu öğrenip Alef'e yönlendirilirken, burada doktora öğrencisinin Borges'in adını duymaması için özen gösterilmektedir. Kitabevlerimiz gitgide hipermarket kimliğine, hızlı tüketimin sahası haline dönüştürüldü, dönüştürülüyor. Yayıncılarımızın çoğunun riziko almaktan ödü kopuyor; bir avuç yayıncı ayrı tutulacak olursa, genelde uyandırıcı değil uyutucu bir çizgi tutturuluyor. Enis BATUR Pervasız Pertavsız Niteliğe kök söktürme düzeni Sayısal veriler, Türkiye'de yayımlanan, satılan kitap kategorilerinde ciddi artış olduğunu gösteriyor. Nedir ama yayımlananlar, satılanlar? Bunun üzerinde durmuyoruz. İstanbul kadar nüfusu olmayan İskandinavya ülkelerinde ya da Hollanda'da düzeyli yapıtların okur sayısı ülkemizdekinin handiyse yüz katı. Türkiye'de, yalnızca kültür mirasının hiçe sayılmasına, Doğa'nın ve çevrenin yıkı ma sürüklenmesine, cehâletin dizboyundan da yükseğe tırmanmasına mı yol açıyor bu tablo? Hayır. Yol kazalarının, rögar kapaklarının, cinsiyet ayrımcılığının, gerçek bir demokratik düzene geçemeyişimizin, yaşadığımız bütün itiş kakışların altında niteliğe yapmaktan esirgediğimiz yatırımın payı büyük. Nereden nereye mi diyorsunuz hâlâ? ? İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk? Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız ? Yayın Yönetmeni: Turhan Günay ? Sorumlu Müdür: Güray Öz ? Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı ? Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ?İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişliİstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 ? Baskı: İhlas Gazetecilik A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna İstanbul Tel:0 (212 454 30 00 ? Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden / Reklam Müdürü: Eylem Çevik? Tel: 0 (212) 251 98 74 75 0 (212) 343 72 74 ?Yerel süreli yayın ? Cumhuriyet Gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 902 SAYFA 3