Catalog

14 MAYIS 2025 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 38.7660 43.2200 51.4260 47.05 9.700 27.412 4.029 0.3 kuruş 6.8 kuruş 10.5 kuruş 0.18 puan 47 puan 2 lira 7 lira Sezon başlarken sektörde olumsuz çalışma koşulları ve yetersiz haklar gündemde Turizmde sessiz çığlık Oteller, tatil köyleri gibi tesislerle 3.3 milyon kişiye istihdam Bir dogma: 64 mİl YOn yaratacak sektörde, düşük ücretler, yoğun mesailer gibi 2025 yılı turist hedefi Yabancı sermaye kronik sorunlar işçi ve işveren arasında gerilim yaratıyor. yatırımı bu büyümenin çalışanlara nasıl Elif ÖzgE Yalçın yansıyacağı, sektör temsilcileri ktisatta irdelenmeyen, bulgularla ürkiye’de 2025 turizm ile sendikalar arasında sert bir da kanıtlanmayan bir inanç, has, sezonunun başlamasıyla tartışmanın fitilini ateşledi. İdogma da yabancı sermaye Tsektördeki çalışanların hakları Devrimci Turizm İşçileri Sendikası yatırımıdır. Yabancı sermaye yatırımı ve çalışma koşulları da şimdiden (Dev-Turizm-İş) Başkanı Turgay bir “panacea”, her derde deva olarak tartışılmaya başlandı. Oteller, tatil önerilir. Yabancı sermaye gelecek, Özdemir’e göre milyonlarca üretim, istihdam artacak, enflasyon köyleri, restoranlar ve eğlence turizm çalışanı, asgari ücrete hız kesecek, döviz, teknoloji, tesisleriyle Türkiye’nin en yoğun yakın maaşlarla, aşırı mesaiye yönetim deneyimi girişi olarak kriz işgücü talebini yaratan sektörde zorlanarak ve çoğu zaman barınma 64 mİl Yar DOlar sonlanacak. düşük ücretler ve yoğun çalışma ve yemek gibi temel ihtiyaçlara dahi 2025 yılı turizm gelir hedefi Dogma gerçek mi? Yabancı saatleri sektördeki başlıca kronik erişemeden sezonluk işlere mahkûm sermaye girişi; üretimi artırır, Türkiye Otelciler Federasyonu konuşuyor. sorunlar arasında. Dev-Turizm- ediliyor. “Turizm işçileri günde 8 ödemeler dengesini düzeltir, Başkan Yardımcısı Mehmet İşler ise İşler, turizmcilerin yaşadığı İş Başkanı Özdemir, 10 ülkeden teknolojiyi transfer eder, istihdamı saatin çok üzerinde çalıştırılıyor. birçok sektöre göre daha iyi çalışma ekonomik zorluklara da dikkat artırır, toplumun tüketim ihtiyacını ucuz işgücü getirildiğini belirterek Ücretlerini almak için yıllarca süren karşılar mı? Yabancı sermaye koşulları sunulduğunu savunarak çekerek personel giderleri, enerji sektörde insani çalışma koşulları davalar açıyorlar” diyen Özdemir, yatırımının ekonomik, sosyal, siyasal “Bu sektörde çalışanların haklarının ve gıda maliyetlerindeki artışın talep etti. İşverenlere göre ise sektör sendikalı işçilerin de sistematik etkilerini nesnel olarak irdelemek ödenmesi konusunda büyük sektörün kârlılığını düşürdüğünü haksız yere eleştiriliyor. biçimde dışlandığını belirtiyor. gerekir. ilerleme kaydettik. Kendi insanımız sözlerine ekliyor ve şunları Turizmde yeni sezona ilişkin Yabancı sermayenin yararından çok Haksız eleştiri bu işlerde çalışmak istemiyor. söylüyor: beklentiler yüksek. Dünya Seyahat sakıncaları aşağıdaki başlıklar altında Asya’dan gelen iş gücü hem daha “Dövizle gelir elde etmemize ve Turizm Konseyi’ne göre, 2025’te toplanabilir: Özdemir ayrıca işverenlerin, pahalı hem de daha kısa sürede rağmen, artan giderler nedeniyle - Ödemeler dengesi üzerine kısa sektör Türkiye ekonomisine “Kalifiye eleman bulamıyoruz” vadede nakdi ve ayni sermaye girişi ülkesine dönebiliyor. Şartlarımız aradaki fark cepten gidiyor. yaklaşık 5.2 trilyon lira katkı şeklindeki şikâyetlerine, “Ucuz ve dolayısıyla olumlu etki yaparsa da kötü olsa kimse bir gün bile kalmaz. Kredi faizleri çok yüksek. Bu sağlayacak ve 3.3 milyon kişiye vasıfsız işgücü ithal ediliyor. Oysa izleyen yıllarda kâr, sermaye transferi, Sendikaların sektörü kötü gösterme ortamda bırakın yatırım yapmayı, istihdam yaratacak. Hükümet de milyonlarca lira kâr açıklayan transfer fiyatlandırması royalty, pahalı çabası, aslında daha fazla etki mevcut borçlarımızı ödemekte bu yılki turizm gelir hedefini 64 otellerde çalışanlar o otellerde tatil girdi ithali yoluyla örtülü kâr transferi, alanı yaratma arzusuyla ilgili” diye zorlanıyoruz.” l İSTANBUL milyar dolar olarak açıkladı. Ancak bile yapamıyor” diyor. ithal ikamesi yapan işletmeleri satın alarak yerli üretim yerine ithal ürünü, ikamesiyle uzun vadede etkisi negatif, cari işlemler açığını artıracak 14 Mayıs’ta çiftçiler dertli, üretici sayısı da üretim de düşüyor yöndedir. - Mevcut üretim tesislerinin satın alınması, girdilerinin önemli bölümünü yurtdışından sağlaması halinde yerli rakipleri piyasa dışına itmesi Tarım alarm veriyor nedeniyle de üretime net katkısı sınırlıdır. - Reklam, pazarlama gücü, politik SUDE ŞaHan KaDifE adımlar atılmıyor” diyerek kuraklık Emekçiler alın etkileriyle piyasalarda tekelci güç tehdidine dikkat çekti. oluşturarak rekabeti sınırlar. ürkiye’de tarım sektörü terinin peşinde - İmalat sanayisinin de üretimi, Them ekonomik darboğaz Yüz ton ürün elimizde kaldı daha çok üst gelir grubunun talebini ECE içMEz hem de iklim krizinin etkisiyle CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi karşılama yönünde olduğundan derin bir çıkmazda. 14 Mayıs Gürer’e göre, 2009’da bir milyonun toplumun tüketim kalıplarını daha da İzmİr’in Menemen ve Çiğli Dünya Çiftçiler Günü, üretici Tarım ve Orman Bakanlığı üzerinde olan sigortalı tarım çalışanı bozar. ilçelerinde faaliyet gösteren 2025 yılı yaş çay alım fiyatını için kutlama değil, sorunların - Teknoloji transferi, sermaye sayısı, bu yıl 400 binin altına düştü. Amerikalı şirket Türkerler Kompozit 25.44 Tl olarak açıklayarak yoğun teknoloji kullanımı nedeniyle gölgesinde geçiyor. Mart 2025 İşlenen tarım alanı ise son 20 yılda Kanat Sanayi AŞ (TPI) ile Petrol-İş üreticiyi hayal kırıklığına uğrattı. ülke koşullarına, faktör donanımına itibarıyla Türkiye İstatistik yaklaşık 3.5 milyon hektar azaldı. Bu Sendikası arasında yürütülen toplu uygun değildir. Yabancı sermaye, Kurumu’nun verilerine göre doğrudan etkiliyor. iş sözleşmesi (TİS) görüşmeleri, kayıp, beş Niğde ili büyüklüğünde teknolojiyi gidilen ülkenin faktör ücretler ve sosyal haklara ilişkin Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat bir alana karşılık geliyor. En fazla donanımına uygun hale getirmek için maddelerde uzlaşılamaması Endeksi aylık bazda 6.9, yıllık Baki Remzi Suiçmez, “60’a yakın kuru soğan üretiminin yapıldığı araştırma-geliştirme yatırımları da üzerine tıkandı. Sendikanın yüzde bazda ise yüzde 31.5 arttı. Tek ilde don zararı yaşandı. Çiftçilerin genellikle yapmaz. illerden Yozgat’ta, çiftçi Bilal Özbek 120 zam talebine karşılık işverenin - Sermaye yoğun teknoloji sadece yüzde 20’si sigortalı, bu yıllık ürünlerde aylık yüzde yaşadıkları durumu şöyle anlatıyor: yüzde 30 zam önerisinde ısrar nedeniyle istihdam etkisi sınırlıdır. 9.6, çok yıllık ürünlerde yüzde oran çok düşük. Devlet zarar gören “Soğanın maliyeti 6 lira. Alıcı 1 liraya etmesi üzerine işçiler grev kararı İstihdam gidilen ülkede kıt faktör olan 11.3 artış yaşandı. Bu durum bölgeleri afet bölgesi ilan etmeli. bile vermedi. Şu anda yüz ton ürün aldı. TPI’nin T1 ve T2 fabrikalarında kalifiye gücüne yöneliktir. hem üreticiyi hem de tüketiciyi Ancak kemer sıkma gerekçesiyle bu elimizde kaldı.” çalışan 2 binden fazla işçi üretimi - Kâr vergi optimizasyon amacıyla durdurarak grev çadırı kurdu. kârın vergi oranı düşük vergi cennetlerinde toplanmasına yönelik TÜRK-İŞ Ege Bölge Temsilcisi transfer fiyatlandırması, vergi Hayrettin Çakmak, “2 bin 300 teşvikleri, indirimleri nedeniyle de işçimiz, kapsam dışı çalışanlarla ‘a vrupa’yla yeni bir hikâye yazmalıyız’ kamu gelirlerine fiyatlandırma, ücret birlikte 3 bin 500 kişilik bir düzeyi ile katkısı sınırlıdır. emek gücünden bahsediyoruz. ış Ekonomik İlişkiler Kurulu ABD’nin vergi tarifelerinden AB rol oynayabilir. AB’nin Türkiye’yi, - Ekonomide gelir dağılımını Masanın yeniden kurulmasını ve D(DEİK) Başkanı Nail Olpak, ile vize serbestisine, Gümrük ortak projelere dahil etmesi, daha da bozarak ikili sosyal yapıyı toplusözleşmenin bir an önce Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye Birliği’nin güncellenmesinden Avrupa’nın stratejik özerkliğini güçlendirir. imzalanmasını istiyoruz” derken arasındaki ticaret hacminin 327 yeşil ve dijital ekonomiye geçiş destekleyecektir.” - Hükümetler üzerinde, daha Petrol-İş İzmir Şube Başkanı Cem milyar dolara ulaştığını belirterek gibi birçok konuya ilişkin bilgi “AB ve Türkiye olarak ortak fazla imtiyaz sağlamak üzere baskı Turan ise, “Çarşı pazardaki fiyatlar oluşturur. Geldikleri ülkelerin değil, “Kendi içinde oldukça dengeli verilirken Türkiye-AB ekonomik kaderimizi kendi ellerimize ortada. Ücretlerimiz eriyor, artık merkez ülkenin çıkarlarını korurlar. işleyen bir süreç var” dedi. ilişkilerinin gelecek perspektifi almalı ve birlikte yeni bir hikâye bıçak kemiğe dayanmıştır” dedi. - Ülkede ortaklık, ekonomik Önceki gün DEİK Genel konuşuldu. yazmalıyız” diyen DEİK Avrupa İş l İzmİr ilişkiler, ideolojik yaklaşımla, işbirlikçi, Merkezi’nde düzenlenen DEİK Konseyleri Koordinatör Başkanı komprador grubun güçlenmesine yol Vize vurgusu Avrupa İş Konseyleri Koordinatör Yalçındağ ise şunları söyledi: açar. Başkanı ve Türkiye-Almanya İş Türkiye ve Avrupa birbirine Küresel düzenin değiştiğine Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) Konseyi Başkanı Mehmet Ali uyrukluk değil, yerleşik olma esasına vurgu yapan Olpak, belirsizlik ihtiyaç duyuyor. Özel sektör göre hesaplandığından yabancı Yalçındağ’ın da katıldığı toplantıda ortamında Türkiye ve AB’nin liderlik ettiğinde siyasi çözümler sermayenin yarattığı katma değer stratejik bir ortaklık kurabileceğini de takip edecektir. İlk adım olarak GSYH dahildir. Yaratılan faktör vurguladı. Olpak, şöyle devam iş insanları, akademisyenler, Mehmet Şimşek gelirinin bir bölümü, kâr, faiz, royalty, etti: “Türkiye, Karadeniz’den sanatçılar ve öğrenciler için özel yönetim ücreti olarak yurtdışına Doğu Akdeniz’e uzanan stratejik bir vize rejimi öneriyoruz. Son 30 Şimşek Londra’da transfer edilir. Yurtdışına transfer konumu ve savunma sanayisi yılın korkularını ve tereddütlerini edilen faktör gelirlerinin indirilmesiyle yatırımcı arıyor gayri safi milli hasıla hesaplanır. kapasitesiyle, AB’nin yeni geride bırakmaya çağırıyorum” Mehmet Ali Yabancı sermayenin gayri safi milli Yalçındağ Nail Olpak güvenlik mimarisinde merkezi bir diye konuştu. l Ekonomi Servisi Haz İn E ve Maliye Bakanı hasılaya katkısı da çok sınırlıdır. Mehmet Şimşek, 13- 15 Mayıs’ta Yabancı sermaye hakkında nesnel İngiltere’nin başkenti Londra’da a rçelik değerlendirme yapmak için, yabancı Markalardan ciro yatırımcılar ve finans dünyası Türkiye Genel sermayenin ülkeye geliş amacı/ Ticaret savaşlarına temsilcileriyle bir araya gelecek. müdürü Can amaçlarını da irdelemek gerekir. Kâr suçlamalarına tepki Dinçer, Şimşek, bu kapsamda Türkiye pazarı genişletmek, gümrük engelini ikonik ekonomisinin mevcut durumu yönelik sıkıntımız yok aşarak iç piyasaya girmek, gidilen karakter a lış VEr İş Merkezleri ve ve reform programına ilişkin ülkenin madenleri başta olmak üzere Çelik’in Yatırımcıları Derneği (AYD) Koç Grubu’nun, 1955 yılında beyaz uluslararası yatırımcılara çevresel sermayesinden yararlanmak, yeniden Başkanı Nuri Şapkacı’nın ciro kirası eşya sektöründeki yolculuğuna kapsamlı bir perspektif sunacak. çevre sorunu nedeniyle sosyal aralarına ödememek adına satışlarını düşük başlayan şirketi Arçelik, 70’inci yılını Merkez Bankası’nın dün açıkladığı döndüğünü maliyeti yüksek üretimi yapmak, gösteren markaların, AVM’lerin kira kutluyor. mart ayına ilişkin 4.1 milyar dolar duyurdu. riski dağıtmak başlıca amaçlardır. gelirlerini temerrüde düşürdüğü Türkiye Genel Müdürü Can Dinçer’in cari açık rakamını değerlendiren Yatırımda gidilen ülkenin yararı gibi 8’inin şirketi “güvenilir marka” olarak iddialarına Birleşmiş Markalar ev sahipliğinde İstanbul’da düzenlenen bir girdi yoktur. Şimşek, “İhracatımızın dirençli tanımladığını ifade etti. Derneği (BMD) Yönetim Kurulu’ndan toplantıda, bugün 13 ülkede 45 üretim yapısı, enerji fiyatlarındaki Yabancı kaynak girişinin Soruları da yanıtlayan Dinçer, tesisine ulaşan şirketin 70 yılı anlatıldı. yanıt geldi. Yapılan açıklamada, AVM dalgalanma boyutu da çok yüksektir. olumlu seyir ve turizm beyaz eşya sektöründe ihracatta bir Dinçer, Arçelik’in bugüne kadar yönetimlerinin kiracıların cirolarını Güvenli olmadığı gibi sürekliliği de gelirlerinin katkısıyla, cari açığın daralma olduğunu ancak bunun geçici yoktur. 560 milyondan fazla ürün ürettiğini anlık görebildikleri bir sisteme sahip yılsonunda OVP tahminimizin olacağını ve sektörün büyümeye devam Yabancı sermaye ancak kısa belirtti. Sürdürülebilirliğin grubun en olduklarını, bu iddiaların gerçek ise oldukça altında gerçekleşmesini vadede krizi geçiştirici palyatif araç edeceğini dile getirdi. öngörüyoruz” dedi. önemli hedeflerinden biri olduğunu ihtilaf bırakılmadan Ticaret Bakanlığı olarak algılanabilir. Bir ülkenin uzun Çin’in, Türkiye gibi ülkelere Avrupa İmar ve Kalkınma da dile getiren Dinçer, “Şirketin ile paylaşılması gerektiği belirtilerek süreli büyüme stratejisinde yabancı stoklarıyla girmesi konusuna yönelik Bankası (EBRD) ise Türkiye yalnızca bulaşık makineleriyle elde “Bu iddia, Türkiye’de 450 AVM’deki sermaye yatırımının yeri olmamalıdır. olarak ise “Biz nasıl Çin’e, Hindistan’a ekonomisine yönelik büyüme ettiği su tasarrufu, 6.5 Sapanca Gölü yaklaşık 70 bin kiracıdan 7 bininin Yabancı sermaye ile kalkınmış tek bir gittiysek onlar da gelebilir. Ticaret öngörüsünü yüzde 0.2 aşağı yönlü hacmine eşit” dedi. Dinçer, Arçelik’in sorunlu olduğu anlamına gelir” ülke örneği de kesinlikle yoktur. revize ederek yüzde 2.8’e çekti. savaşlarına ilişkin sıkıntımız yok” dedi. FutureBright Group ile yaptığı dendi. l Ekonomi Servisi araştırmalara göre, her 10 tüketiciden l Ekonomi Servisi