Catalog

15 NİSAN 2024 PAZARTESİ 6 HABER Cumhuriyet, halk Zafer konuşmasının şifrelerinde yeni politikanın izleri CHP’de yükselişin iradesi ile kuruldu dinamikleri 2 erel seçimlerin ana dinamiği şüphesiz CHP idi. Seçim öncesi Ysüreçte eski müttefikler yoklandı. Ama hepsi seçimlere bağımsız girmeye karar verdiler. DEM dahil. Hiçbiri CHP’nin yükselişini göremedi. Oysa Ankara ve İstanbul’un yeniden kazanılacağı açıktı. Bir politika merkezi (parti genel kurmayı) bunun kümülatif Türkiye Cumhuriyeti etkisinin tüm ülkede görebileceğini hesap “halk iradesi”ne dayalı edebilirdi. Ama bu etki aslında son 15 seçimlerle oluşan günde iyice ortaya çıkmıştı anketlerde. Seçmen aklı, küsurat partilerin, Gazi Meclis tarafından parçalanan İYİ Parti başta, AKP kurulmuştur. 23 karşısında bir etkisinin olacağını herkesten çok iyi gördü. Motor Nisan 1920’de açılan büyük kentlerdeki çok iyi yönetimler TBMM’den önce halk CHP rüzgârını şişirmişti. Seçmen bir iradesini yansıtan yerel iktidar seçeneğinin ancak -yeni- CHP olabileceğini basitçe bildi. kongreler ortaya çıktı. HHH Bu kongreler dünyanın CHP tabanda ittifak, Türkiye ittifakı sloganını çok iyi vurguladı. Evet iyiler, tek hemen hiçbir yerinde bayrak altında bir güçbirliği yaparlarsa görülmeyen yerel, bu iktidarı yerelde düşürebileceklerini Kongresi’nden önce yerel ya da kongreleri halkın seçtiği delegelerle hem Anadolu’yu yönetti. hissetti. Slogan seçmen davranışı halka dayalı demokratik bölgesel girişimlerle 26 kongre yapılan halk kongreleridir. Meclis’te “kuvvetler birliği” ile bütünleşmişti. yapılmıştır. Kars’tan Balıkesir’e, Her iki kongrede alınan kararlar ilkesi uygulanıyordu ancak tam girişimlerdi. İmamoğlu, Özel, Yavaş ve diğer Nazilli’den Trabzon’a, Alaşehir’den önemlidir. Şöyle ki: bir demokrasi egemendi. Prof. Dr. belediyeler bu noktadan başarıyla Pozantı’ya kadar tüm Anadolu’da - “Milli sınırlar içinde bulunan Bülent Tanör, kitabında bu durumu eçim sonuçları karşısında yürüdüler. şok yaşayan Cumhur İttifakı Milli Mücadele’nin çoban ateşleri vatan toprakları bir bütündür, “Savaş demokrasi üretiyor” başlığı Bu herkesi CHP çevresinde birleşmeye yanıyordu. parçalanamaz.” Sliderleri dayanaksız sözler ile değerlendirmektedir. çağrıydı. Arkasında iyi belediyecilik söylüyor. Örneğin MHP lideri Prof. Dr. Bülent Tanör, Kurtuluş- - “Manda ve himaye kabul TBMM bu dönemde halk örnekleri bu çağrıyı destekliyordu. Kuruluş adlı kitabında bu dönem edilemez.” Bahçeli, CHP lideri Özgür Özel’in iradesinin tek oluştuğu bir güç “Cam tavanı kırdık” sözlerine tepki için “yerel kongreler iktidarı” adını - “Bu kutsal amaçlar için bir ve demokrasinin ana kurucusu Halkçılık devreye girdi kullanır. Kuvayı Milliye ruhunu Temsilciler Kurulu seçilmiştir. vererek “Türkiye Cumhuriyeti olmuştur. Meclis komutanı da Başka önemli bir nokta, CHP’nin sandıkta kurulmamıştır” dedi. taşıyan bu hareket halka dayanıyor seçer ancak gerekirse onun elinden dışarıdaki hiçbir parti ve partiliyi karşısına ve demokratik köklerden güç Oysa Türkiye Cumhuriyeti Milli egemenlik yetkileri de alır. almaması, kışkırtmalara yanıt vermemesi alıyordu. “halk iradesi”ne dayalı seçimlerle Erzurum ve özellikle Sivas ve hepsini kucaklaması oldu. Akşener oluşan Gazi Meclis tarafından Seçim Kongresi bildirisinin en temel çok çırpındı ama kendini batırdı. ‘Çalışmalar kişisel kurulmuştur. Yabancı bilim insanları ilkesi “vatanın parçalanamaz bir Dikkat edilmesi gereken önemli Burada “Halk Partisi”, “Halkın Partisi” Cumhuriyetin halk iradesine dayalı bütün olduğu” ve “milli egemenlik” bir nokta da şudur: görüntüsü yaratıldı, siyasi olarak olmaktan çıkarılmalı’ olarak kurulduğunu “istisnasız” vurgusudur. Kongre boyunca TBMM’nin tüm üyeleri seçimle “Halkçılık” devreye girdi. Mustafa Kemal, Samsun’dan kabul ederler. “hâkimiyeti milliye” sözcüğü sihirli belirlenmiştir. Tayinle gelen tek bir Ama bunun içi boş değildi, CHP Havza’ya geçti. Milli hareketi Örnek olarak benim çok bir ilke olarak kabul edilmiştir. üye yoktur. Meclis atanmışların belediyeciliği de halkçılığın içini örgütlemeye başlamıştı. Anadolu’ya beğendiğim, aşağıdaki dolduruyor ve buna bir gerçeklik değil, seçilmişlerin demokratik geçeli henüz 19 gün olmuştu. 8 değerlendirmeyi verelim: kazandırıyordu. Meclis-i Müessesan organıdır. Haziran 1919’da İstanbul’a geri “... 1921 Anayasası Batılı İmamoğlu bunu uç noktada şöyle ifade İstanbul’da toplanan son Ünlü yazar G. Gaullis, Angora çağrıldı. Bu çağrılara uymayan ve çağdaş bir nitelikteydi. etti: “Bize minnet duymayın, sizlere Osmanlı Meclisi 16 Mart 1920’de adlı kitabında, “600 yıldır ilk kez Mustafa Kemal asi durumuna verdiğimiz destek sizin paralarınızdır, Bu özelliğini arkasındaki halk İngiliz askerleri tarafından Anadolu ve Trakya yönetenleri düşmüştü. cebimizden para dağıtmıyoruz, hareketine, ... bütün sınıflarıyla basılınca Mustafa Kemal tüm işbirliği halindeydi” diyor ve “halk Giderek hiçbir resmi sizin paralarınızı bu zor dönemde ayaklanmış olmasına, milletin yurda gönderdiği, Meclis’in egemenliği”ni vurguluyor. sıfatı kalmayan yardımcınız olsun diye size geri vekillerinin de bundan kesin olarak Ankara’da toplanmasını Milli Mücadele’nin zaferle Mustafa Kemal’in “Türkiye veriyoruz. Artık yağma, peşkeş çekme etkilenmiş olmasına borçluydu.” sonuçlanmasından sonra 1 Kasım isteyen bildiride dayanağı milletti. Cumhuriyeti yok.. Bize ancak teşekkür ederseniz (M. Rousseliere, La Turquie Meclis için “Meclis-i 1922’de kaldırılan saltanat, 29 O noktada memnun oluruz.” Contitutionnelle, s. 200; aktaran sandıkta Müessesan” (Kurucu Ekim 1923’te kurulan Cumhuriyet stratejik bir Bu her şeyi açıklıyordu. CHP iktidarında B.Tanör, Kurtuluş-Kuruluş, Meclis) adını ve 3 Mart 1924’te hilafetin karara vardı. kurulmamıştır” demek, yeni bir dönemin şifrelerini çözüyor ve Cumhuriyet Kitapları) kullanmak istedi. kaldırışı, Anadolu’dan seçimle Bu kararı slogana dönüştürüyordu. Evet, halkçılık Kuvayı Milliyecilere, Milli “Milletin gelen milletvekillerinin kararlarıyla özetliyoruz: derken kastettiğim tam da buydu. Demokratik-milli irade bağımsızlığını gerçekleşmiştir. “Milli Mücadele’yi yürüten gazilere, ve devletin Oluşumu bakımından TBMM Mücadele Özel ve yeni dil Atatürk ve arkadaşlarına gerçekten demokratikti ve milli kurtarılmasını Demokratik Cumhuriyet çalışmaları Özgür Özel’in zafer sağlayacak iradeye dayanıyordu. 23 Nisan kişisel 1920-1923 yıllarında TBMM’nin karşı saygımızın sınırlarını konuşmaları CHP’nin yeni dilini ve 1920’de açılan TBMM’den önce kararları almak yönetim niteliği, demokratik olmaktan politikasını çok netleştirdi. zorlayan bir görüş olmuştur. halk iradesini yansıtan yerel üzere olağanüstü çıkarılmaktadır.” cumhuriyet karakterini tartışmasız Önce CHP örgütünü ve CHP’lileri kongreler ortaya çıktı. Bu kongreler yetkiler taşıyan bir Kuşkusuz MHP lideri İşte 22 bir biçimde taşıyordu. yüceltti, ki doğruydu. Belki de CHP dünyanın hemen hiçbir yerinde Meclis’in Ankara’da Haziran 1919’da “Türkiye Cumhuriyeti sandıkta içindeki iktidar kliklerini de saf dışı Bahçeli’nin bu görüşü toplantıya çağırılması görülmeyen yerel, halka dayalı açıklanan kurulmamıştır” demek, Kuvayı bırakacak bir tutumdu. Herkes CHP’yi kabul edilemez. demokratik girişimlerdi. Kuşku zorunlu görülmüştür” Amasya Bildirgesi, Milliyecilere, Milli Mücadele’yi büyütmeye ve iktidar olmanın başarısına diyordu. yok TBMM’nin Kuvayı Milliye ve bu temel stratejik yürüten gazilere, Atatürk ve odaklanmalıydı. Belki de yararsızlar demokratik köklerini oluşturuyordu. temele dayanıyordu. arkadaşlarına karşı saygımızın böylece ayıklanacaktı. Baba Ocağı / Evi, Önemli noktalar Osmanlı Devleti’nin yenilgiyi Onun ilk cümlesi bir durum sınırlarını zorlayan bir görüş Atatürk’ün partisinin bekçileri vurguları, kabul ettiği Mondros Ateşkes değerlendirmesidir: - Milletin bağımsızlığını sağlamak olmuştur. O zaman Sivas CHP’yi rayına oturtma çabalarıydı. Antlaşması’nın 30 Ekim 1918’de “Vatanın bütünlüğü ve milletin ve devletin kurtarılması için Kongresi’nden önce toplanan 26 Özgür Özel, kaç yıllık politik imzalanmasından TBMM’nin 23 istiklali tehlikededir”, ardından: alınacak kararlar... hayatında ustalaşmış bir lider profili yerel kongreyi nereye koyacağız, Nisan 1920’deki açılışına kadar çizdi. Üstelik genç. Konuşmaları sıkıcı “Milletin bağımsızlığını yine milletin - Olağanüstü yetkilere sahip Meclis. Erzurum, Sivas kongrelerini nereye olmaktan uzaktı. İyi hikâye anlatıyordu. geçen 1.5 yılda binlerce delegenin azim ve kararı kurtaracaktır.” - Meclis’in seçimle oluşacağı da koyacağız? Milli Mücadele’yi katıldığı kongreler yapılmıştır. Bir okurum izleyicim, “Hayret ilk kez hiç Ve milli iradeye dayanış belirtiliyordu. yöneten Gazi Meclis’i nereye sıkılmadan bir lideri dinliyorum” diye bildiriyordu: “Her sancaktan üç kişi Nitekim Anadolu’nun dört koyacağız... mesaj attı. Kongre iktidarları seçilerek Sivas’a gönderilecek ve bir yanında sandıklar kuruldu, Kuşkusuz MHP lideri Bahçeli’nin Zafer konuşmasında, “Milletimizle milletvekili seçimleri yapıldı. Gerçekten 30 Ekim 1918 kongre toplanacaktır.” bu görüşü kabul edilemez. kurduğumuz Türkiye ittifakı tarihi sonuç Mondros Ateşkesi’nden sadece altı Tarihi gerçeklere aykırıdır. Bir elde etti, ülkemizin ve belediyelerin nasıl Erzurum ve Sivas Gazi Meclis gün sonra 5 Kasım 1918’de “Kars kez daha vurguluyoruz: Türkiye yönetilmesi gerektiğine dair mesaj verdi” İslam Şûrası” toplandı. Ardından Erzurum ve Sivas kongreleri TBMM, Gazi Meclis’tir. Halkın Cumhuriyeti halk iradesine dayalı derken yeni siyasetin belkemiğini şöyle Kars Büyük Kongresi ve Ardahan milli iradeye dayanan, sandığa seçtiği vekillerden oluşmuştur. olarak “Egemenlik koşulsuz olarak açıklıyordu: Kongresi toplandı. dayanan Kuvayı Milliye’nin önder Kökeninde “halk iradesi” vardır. Bu milletindir” ilkesine bağlı olarak 4 Eylül 1919’da toplanan Sivas toplantılarıdır. Erzurum ve Sivas Meclis, üç yıl hem savaş yönetti kurulmuştur. Kaybeden yok “Bugün hangi partiye oy vermiş olursa olsun kimsenin kaybetmiş hissetmesini evletler arası ilişkilerin ettti, onları Gazze ve Batı Şeria’da CHP LIDERI ÖZGÜR ÖZEL: istemiyoruz. Halkımız iyi hizmeti Ddoğası gereği İran İsrail’in Beklenen oldu! etnik temizlik ve soykırım politikasını 1 Nisan saldırısına cevap kabullendi. Böylece İsrail’in dünyadaki ödüllendirmiş kötü hizmeti ve kötü niyeti korumak için ABD ile Avrupa ülkelerinin vermemezlik edemezdi. yumuşak gücünü tamamen yok etti, cezalandırmıştır. Bölgede tansiyon yanı sıra Sünni-Arap ülkelerinin Elçilik, ülke toprağı sayıldığından, uzun dönemli güvenliğini, hatta bekasını Asla böbürlenmeyeceğiz, aldığımız teknolojik kapasitelerinin de devreye İsrail; İran’ı kendi toprağında vurmuş bütünüyle tehlikeye attı. Netanyahu, yükü sorumlulukla taşıyacağız. Siyasi girdiği aktarılıyor. Eğer bu sonuncu oluyordu. Öyleyse İran’ın cevabı da devam edebilmek için savaşı düşürülmeli rakiplerimizi dahi yıllardır yaptıkları istihbarat doğruysa, Gazze soykırımına, tırmandırmak istiyordu ama Hizbullah aynı biçimde olmalıydı. Ancak ortada alaycı zafer konuşmalarından mahrum CHP lideri Özgür Özel, İsrail ile İran yıkıma karşın İbrahim Anlaşması’nın üç soru vardı: İran, ve diğer İran vekilleri saldırılarını düşük tutacağız...” arasındaki karşılıklı saldırıları kaygıyla hâlâ ayakta olduğu, Sünni Arap hemen mi cevap verecek düzeyde tutuyor, tırmanmaya fırsat Ve bir olay anlatır: “Beşiktaş maçı rejimlerinin gözünde Filistin halkının pek izlediklerini açıkladı. Özel, “Ortadoğuda yoksa zamana yayarak vermiyorlardı. Bu koşullarda, çatışmaları kazanmıştır. Soyunma odasında kıyamet bir değeri de olmadığı anlaşılıyor. vekillerini mi kullanacak? ABD’yi bölgede doğrudan taraf olacak tansiyon bu denli yükselmişken tarafların kopmaktadır. Kapı açıldığında Süleyman Diğer taraftan İsrail’in hava savunma Cevabın şiddeti durumu biçimde içine çekecek, İsrail’in Batı gerginliği artıracak hareketlerden Seba’nın onlara sarılacağını düşünen kalkanı kendini kanıtlıyordu, kimi uğursuz kurtaracak, İsrail’in kamuoyunda yalnızlaşması sürecini ERGIN kaçınması çağrısında bulunuyoruz” futbolculara, büyük futbol adamı Saba ittifaklar ayaktaydı ama Haaretz’de bir misilleme yapmasına gerek tersine çevirecek yönde tırmandırmak YILZDOĞLU ifadesini kullandı. şunları söylemiştir; ‘Siz kazandınız, yan yazarın vurguladığı gibi bir tabu da kırılmış bırakmayacak düzeyde gerekiyordu. Netanyahu bu amacına CHP Genel Başkanı Özel, odada sizin sevinciniz kadar hüzün oluyordu: Otuz üç yıl sonra ilk kez bir ülke mi kalacak? Yoksa İran bugün kadar İran’ı doğrudan savaşa girmeye İran’ın, İsrail’e yönelik önceki yaşayan rakibiniz var, bu size yakışmaz.’” İsrail’i doğrudan hedef aldı! görülmemiş şiddette ve etkinlikte bir zorlayarak ulaşabileceğini düşünüyordu. Bunlar aktörlerin özgün niyetlerini göz “Havaifişek atmayın, gürültü yapmayın. gece gerçekleştirdiği İHA vuruşla büyük can kaybına yıkıma yol Bunları göz önüne alarak bakınca, önüne almayan soğuk kanlı gözlemler. Bu seçim gelecekte kazanacağımız açarak İsrail’in başlattığı tırmanmayı eğer ABD’nin İsrail üzerindeki basıncı, ve füze saldırılarına ilişkin Ancak bir adım geri çekilip bakınca hızlandıracak mı? İran’a yönelik tehditleri etkili olmazsa, büyük zaferlerin büyük adımıdır. Bugün sosyal medya hesabından resim biraz daha karmaşıklaşıyor: 7 İran’ın cevabı hem geniş çaplı hem de ki olmayabileceğini düşünmek için çok bize bakanlar kibiri değil tevazuyu açıklama yayımladı. Özel, Ekim’e kadar geri gidersek Hamas’ın İsrail’e fazla zarar vermeyecek biçimde neden var. hissetmelidirler.” Türkiye Cumhuriyeti’nin Özgür Özel gerçekleşti. İran, İsrail misilleme bu kadar kanlı ve maksadını çok aşan Şimdi Netanyahu rejiminin İran’a HHH kurucusu Mustafa Kemal saldırıyı ya da vahim hesap hatasını yaparsa daha şiddetlisi gelecek derken daha sert bir cevap vererek savaşı Evet siyaseti toparlayacak ve yeniden Atatürk’ün “Yurtta barış dünyada barış” (ki bu uzak bir olasılıktır) Gazze’de cevabını sınırlı tuttuğunu, süreci burada daha da tırmandırma olasılığı yüksek. biçimlendirecek ve partiyi iktidara vasiyetinin anımsanarak sahiplenilmesi kapatmak istediğini ifade ediyor. İsrail’in gittikçe aşınmakta olan iktidarını Gazze İlk anda gelen haberler, İran’ın İsrail’e taşıyabilme potansiyeline sahip görünen halkının canı pahasına canlandırmak, saldırıdan yedi saat sonra hava sahasını yönelik saldırısının İran ekonomisini gerektiği bir dönemde olunduğunu bir genç adam ile belediye başkanlarının İsrail ile Körfez ülkeleri arasına başlamış tekrar ticari uçuşlara açmış olması da vurmuş, halkta temel gıda maddelerine vurguladı. Özel, şunları kaydetti: “Ülkemiz yürüyüşünü izliyoruz. benzer yönde yorumlanabilir. Biden’in yakınlaşmayı bir bölgesel savaşı doğru stoklama paniği yaratmış olduğu tansiyonu düşürecek her çabanın öncüsü Bu yürüyüş, gelinen noktada, tetikleme pahasına sabote etmek için G7’yi “diplomatik” tutum belirlemek anlaşılıyor. Batı Şeria ve Refah’a girmek olmalıdır. Barışı için tek geçerli çözüm 1967 İYİ Parti ve diğer eski ittifakları da için toplama çağrısı ABD’nin de bir düzenlemiş olduğunu görebiliyoruz. için çırpınan Gvir ve Smotrich faşistlerinin sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan gereksiz kılmaktadır. Özel hepsine, tüm tırmanmadan yana olmadığına işaret Netanyahu’nun ise tek amacı vardı: Netanyahu üzerindeki basıncı da göz seçmenlerine kapıyı açmaktadır. bir Filistin devletinin kurulması olduğu İktidarda kalıp hapse düşmekten ediyor. önüne alınca, çatışmaların karşılıklı Tutar mı tutar... Yarın... inancımızı yineliyoruz.” l ANKARA/ Tüm bu gelişmelerin bir boyutu daha kurtulmak. Bu amaçla Ben Gvir- vuruşlarla devam ederek yayılma olasılığı var: İran saldırısı karşısında İsrail’i Smotrich faşitlerine yönetimi teslim hiç de zayıf değil! Cumhuriyet Haftanın KONUĞU