Catalog

10 10 AĞUSTOS 2020 PAZARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ Bilsay Kuruç ile Korkut Boratav ekonomideki gidişi yorumladı Anormal işsizlik daralan ekonomi İktisadın iki duayen ismi Prof. Dr. Korkut Boratav ile Prof. Dr. Bilsay Kuruç, hü kümetin ekonomi politika ve uygulamaları mustafa çakır nı Cumhuriyet’e değer lendirdi. Ekonomi yönetiminin arka kapı dan sermaye hareketlerini kontro le çalıştığına dikkat çeken Prof. Dr. Korkut Boratav, yabancıların TL dö viz işlemlerinin kısıtlanmaya çalışıl dığını, bankalara aktif rasyosu ara cılığıyla kredi zorlaması yapıldığını belirtti. Bunlar “yarım yamalak” ya pıldığı için sonuç alınamayacağını, tam yapılması için de dolarlaşmaya son verilmesi gerektiğini vurgulayan Boratav, hükümetin ise bu nu göze alamaya cağını, çünkü dış borcun döndü rülmesi gerek tiğini kaydetti. Bu ne Korkut Boratav Prof. Dr. Korkut Boratav, döviz krizi nedeniyle zincirleme fiyat artışları yaşanacağına dikkat çekerken Prof. Dr. Bilsay Kuruç, bu krizin çözümü için sermaye sınıfına, varlıklarını dövizle satma önerisi yaptı. denle bankalara fonlama maliyetini yükselterek politika faizinin geciktirildiğini dile getiren Boratav, fonlama ve kredi maliyetlerini yükseltme işlemlerinin de büyük olasılıkla kamu bankalarına direktif verilerek gerçekleştirildiğini bildirdi. Boratav, aylık faizlerin yükselmeye başladığına atıf yaptı. Babacan’ın sözleri Çözüm için klasik reçeteyi DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’ın açıkladığına işaret eden Boratav, şöyle devam etti: “Babacan’ın açıklaması çok basit: Faizleri enflasyonun üzerine çekeceksin. Bu, en azından politika faizinde yüzde 12 ve daha üstü anlamına geliyor. Bu kredi faizlerine yansıyacak ve aşırı bollaşma frenlenecek. Döviz krizi ise dalgalanmaya bırakılacak. Piyasa koşulları ekonomiyi bir krize sürüklemeye gitmeden önce bir denge oluşturulacak. Ancak Babacan’ın görmediği ya da söylemek istemediği şu: O nokta anormal bir işsizlik ve daralan ekonomi anlamına gelir. 2015’ten beri sürekli bir seçim ortamında ekonomiyi zorlayan iktidar, bunun bedelini ödeyecek, ödüyor. Kurdaki artış ufak tefek önlemlerle bir yerde dur sa bile, artık 6.85’te tutma çabası iflas etti. Son motorin zammı bu zincirleme fiyat artışlarının ilk işareti.” ‘Yavru kapitalizm’ Prof. Dr. Bilsay Kuruç ise ekonominin bugünkü duruma gelmesinin merkezinde şirketlerin bulunduğuna işaret etti. “Bugün şirketlerin aşağı yukarı 250 milyar dolar döviz borcu var. 20 yıl önce 25 milyar dolardı. Demek ki 250 milyar dolara çıkmadan iş yapamıyorlar! Dolarizasyonla çalışan bir ekonomi. Son 20 yılda küreselleşme içinde yavru kapitalizm olma hevesi... Ama bu modelle sorun çözülmez. Bugünkü durumun merkezinde bu var” diyen Kuruç, bu durumun sürekli kriz yaratacağını, iktidarın ise “kriz yok” diyeceğini ancak daima kriz olacağını vurguladı. Bunların, sermayenin krizleri olduğunu dile getiren Kuruç, “Bugünün krizi, para otoritesi yani Merkez Bankası’nın bu sorunla başa çıkamaz hale gelmesi. Çünkü döviz rezervi bitti. Borç alıyor. Döviz borcu almak zorunda, rezerv diye bunu göstermek zorunda. Böyle bir noktaya geldi” dedi. ‘Çıkmaz çembere girdiler’ Türkiye’de siyaset yapısının dolarizasyonla işlediğini hatırlatan Bilsay Kuruç, bunun, yeni sermaye katmanları ve yandaşlar yarattığını söyledi. Ancak iktidarın artık bununla başa çıkamadığını, sürekli kredi pompalamak zorunda olduğunu dile getiren Kuruç, şöyle devam etti: “Kredi için Merkez Bankası’nın rezervleri kullanıldı ama bitti. O zaman özel bankalara yükleniyor. ‘Merkez Bankası’na döviz verin’ diyor. Merkez’e verilen döviz kamu bankalarına aktarılıyor. Onlar bu dövizden yeni krediler yaratıyor. Krediyi alanlar ise dolara dönüyor ve yeniden Merkez’e gidi yor. Çıkmaz çember şeklinde kapalı devreye girdi. Bu gittikçe artan borçlulukla işliyor. Bu ekonomik modelde, bu siyasetle çözüm gelmez.” Kuruç, bundan sonrası için de şu değerlendirmeyi yaptı: “Büyük olasılıkla daha çok işsizlik ve enflasyon göreceğiz. Çözüm için ise aklıma tek alternatif geliyor: Şirketler, sermaye sınıfı varlıklarını dövizle satsın. Böylece döviz sorunu halledilsin. Bir çatala geldik. Eğer satmazlarsa, onlar döviz yaratma noktasına gitmezse, bankalar daha fazla döviz yaratamazlar. Çünkü onlar dışarıdan borçlanarak Merkez Bankası’na döviz aktarıyorlar. Bugün öyle dönüyor. Ekonomide kaynak, dövizli tasarruf sahiplerinde. Bu da vatandaşlar değil, şirketler. Sahip oldukları döviz varlıklarını zaten vaktiyle özelleştirmeyle aldılar. Kamu varlıkları satıldı, döviz yaratıldı. Şimdi özel varlıkları satılsın döviz yaratılsın.” Bilsay Kuruç Ford, gelecek Yenilikçi teknoloji vizyonunu tanıttı Ford, yeni marka vizyonu “Bring on Tomorrow” ile müşterilerine “geleceği bugünden yaşatabilmek” için yenilikçi teknolojileri ve hizmetleri bir arada sunuyor. Ford SUV ailesinin merakla beklenen en yeni üyeleri Yeni Kuga ve Puma da bu yeni vizyonun en güncel örnekleri. Geleneksel süreç ve teknolojilerin yerini çevre ci, elektrikli, hibrit ve otonom teknolojilere bıraktığı “Geleceği Bugünden Yaşa” vizyonunu yansıtan ilk modeller, son dönemin yük selen trendi SUV segmentinin iki önemli oyuncusu olan Yeni Kuga ve Puma oldu. Kısa süre önce müşterilerle buluşan Ford SUV dünyasının bu en yeni üyeleri, Ford’un akıllı bir dünya için akıllı araçlardan oluşan kapsamlı bir ürün portföyü geliştirme planlarının da başlangıcını temsil ediyor. Şehrin en stil sahibi modeli Ford Puma Yeni Ford Puma, dikkat çekici tasarımı, segmentine yeni soluk getiren teknoloji ve hayatı kolaylaştıran özellikleriyle dikkat çekiyor. Kuga ile birlikte Ford modellerinde ilk defa sunulan 12.3’ inç dijital gösterge paneli, şık açılış ekranı ve sürüş modlarına göre değişen konfigürasyonları ile çeşitli kişiselleştirme seçenekleri sunuyor. Ford’un Türkiye’de ilk defa bir otomobilde sunduğu yenilikçi 1.0 litre 155 beygir EcoBoost Hibrit teknolojisi yüksek performanslı ve üstün yakıt verimliliğine sahip bir sürüş sağlıyor. 1.0 litre 125 beygir Ecoboost benzinli motor ise 7 ileri otomatik şanzıman ile konfor ve performansı birleştiriyor. Ford Puma’nın dört bir yanı 12 ultrasonik sensör, üç radar ve iki kamera ile denetleniyor. Tüm bu sistemlerden elde edilen veriler gerek sürüş, gerekse de park ve manevra esnasında sürücünün hayatını kolaylaştırmak ve daha güvenli bir sürüş tesis etmek üzere kullanılıyor. Kuga’nın teknoloji detayları ön planda Ford Kuga şık tasarımıyla dikkat çekerken tamamen yenilenen daha geniş iç mekân ve konfor sunan tasarım ve teknoloji detaylarıyla da öne çıkıyor. Style, Titanium ve daha sportif karakterli ST Line versiyonlarına sahip olan yeni Ford Kuga gelişmiş güç ve aktarma organlarıyla sınıfının en iyi verimliliğini sunuyor. Geniş ve ferah iç mekân özelliklerini; kablosuz şarj özelliği, 8 inçlik renkli dokunmatik ekranıyla SYNC bilgieğlence sistemi, premium B&O ses sistemi ve farklı sürüş modları ile tasarımı değişen 12.3 inç büyüklüğünde dijital gösterge paneli gibi gelişmiş konfor donanımları tamamlıyor. Euro NCAP tarafından en yüksek derecelendirme olan 5 Yıldız ile değerlendirilen yeni Ford Kuga; Dur & Kalk ve Trafik Levhası Tanıma Sistemine sahip Adaptif Hız Kontrol ve Şerit Hizalama Asistanı, Ford Dinamik LED Ön Far Sistemi, Göz Hizası Gösterge Paneli ve Yeni Aktif Park Asistanı gibi gelişmiş teknolojilerle üstün güvenlik sunuyor. Yüzde 100 yerli yapım döviz krizi TL’deki değer kaybını resmi verilen üzerinden değerlendiren Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Refet Gürkaynak şu yorumu yaptı: “Dış mihrakla zerre alakası olamayan, yüzde yüz yerli yapım bir kriz. Dolayısıyla nasıl bir Tür kiye tasarlayıp yaratırsak öyle bir Türkiye’de yaşayacağımızı da an lıyorsunuz.” Twitter hesabın dan bilgi veren Gür kaynak, “Enflasyon ve korkusu arttıkça, Türkiye’de (ve bü tün gelişmekte olan ülkelerde) dolari zasyon artar. İnsan lar enflasyon ile pula dönmeyecek pa ra cinsinden ta sarruf etmek ister” dedi. Refet Gürkaynak l Ekonomi Servisi ‘Faiz yüzde 13’ün üstünde olmalı’ Türkiye ekonomisinin potansiyeline dikkat çeken Atılım Üniversitesi’nden Prof. Dr. Do ğan Cansızlar, üç aşamalı yeni bir reform paketi önerdi ve “Kı sa vadede düşüncem, fai zi artırmak. Piyasada ki faiz 12.9, siz kal kıp 8.25’lerde ıs rar ederseniz olmaz. Doğasına aykırı du rumun. Yüzde 13’ün üstünde olma sı lazım” de di. Cansızlar ayrıca, üre tim ekono misi vur gusu yap tı. l İHA Doğan Cansızlar ’Ödenek’ başvuruları 6 ayda 1 milyona dayandı İlk 7 ayda işe yerleştirilen kişi sayısı yüzde 45.3 azalarak 462 bin 508 oldu. Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) verilerine göre, yılın ilk 6 ayın da ödenek için başvuranlarda 50 bin 139 kişi, bunu almaya hak kazanan da işsizlik ödeneği almak için başvu larda 20 bin 218 kişi oldu. ran işsizlerin sayısı, küresel Co Öte yandan işverenlerin eleman vid 19 salgını nedeniyle 17 almak için İŞKUR’a bildirdiği Nisan’da başlayan işten çı İşsiz “açık iş” sayısındaki azal karma yasağına rağmen 970 bin 117 kişiye ulaştı. Ancak bu kişilerin sadece 339 bin 318’i kalanların ma temmuz ayıyla yeni İŞKUR’a yaptığı den hızlandı. Açık iş sayısı geçen yılın temmuz işsizlik ödeneği ayına göre yüzde 50.4 şartları sağlayarak öde başvuruları hız azalarak 95 bin 46’ya nek almaya hak kazandı. Salgının etkilerinin art kesmedi. düştü. Düşüş oranı Haziran 2020’de yüzde 22.1’di. tığı Mart 2020 sonundan bu İŞKUR tarafından işe yerleş yana ise ödenek için başvuranla tirilen kişi sayısı da temmuz ayın rın sayısı 467 bin 921, bunu alma da geçen yılın aynı ayına kıyasla ya hak kazananların sayısı 99 bin yüzde 50 azalarak 79 bin 98 kişi ol 583 kişi arttı. Mayıs ayına göre artış du. l Ekonomi Servisi Bayramda 1.2 milyon kişi uçtu Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 4 günlük Kurban Bayramı’nda otoyollardan 3 milyon 194 bin aracın geçtiğini, havayolunda 1 milyon 202 bin YHT hatlarında ise 27 bin 923 yolcu taşındığını söyledi. Bayram döneminin ulaşım bilançosunu açıklayan Karaismailoğlu, 8 bin 121’i iç hat olmak üzere toplam 12 bin 148 uçuş gerçekleştirildiğini, bu seferlerde iç hat yolcu sayısının 814 bin 477 kişi olduğunu belirtti. Karayolları kapsamında Ankaraİstanbul otoyolunda 1 milyon 954 bin 516 araç trafiği tespit edilirken, şehiriçi demiryolu kapsamında Marmaray’ı 1 milyon 592 bin 455 yolcunun kullandığı açıklandı. l Ekonomi Servisi BMW 5 serisi geleceğe ışık tutuyor Yollara ilk çıktığı 1972 yılından beri sınıfının standartlarını belirleyen BMW 5 Serisi, BMW’nin yeni tasarım diliyle yeniden şekillenirken, en son teknolojileriyle de geleceğe ışık tutuyor. Sportif şıklığı, lüks dinamizmle bir araya getiren Yeni BMW 5 Serisi, üst düzey donanımlarıyla BMW tutkunları ile buluşuyor. BMW 5 serisi Special Edition paket yapısında Luxury Line ve M Sport olmak üzere iki farklı tasarım seçeneği ile yollara çıkıyor. BMW 5 Serisi, Türkiye’de 170 beygir güç üreten 1.6 litrelik benzinli, 252 beygir güç üreten 2.0 litrelik 530i xDrive benzinli ve 190 beygir güç üreten 2.0 litrelik 520d xDrive di zel motor seçenekleri ile otomobilseverlerin beğenisine sunuldu. Standart olarak sunulan Sürüş Asistanı ile gelen şerit terk uyarısı ve yola paralel alanlara otomatik olarak park edilmesini ve paralel park yerlerinden otomatik manevra yapılarak çıkılmasını sağlayan park asistanı, modelin işlevselliğini artıran özellikler arasında yer alıyor. Ayrıca, direksiyon hareketlerini kaydeden ve daha sonra aracı 50 metre boyunca sürücünün müdahalesine gerek duymadan sıkışık ya da karmaşık alanlardan kolaylıkla çıkarabilen geri sürüş asistanı, Yeni BMW 3 Serisi ve Yeni BMW 1 Serisi’nin ardından Yeni BMW 5 Serisi’nde de sunuluyor. 2.0 litrelik MildHybrid benzinli motoruyla Yeni BMW 530i xDrive, yenilikçi 48 V MildHybrid teknolojisi sayesinde sürücülere performans ve verimliliği bir arada sunuyor. Güçlü 48 V marş jeneratörü ve ek batarya sisteminden oluşan MildHybrid teknolojisi ile otomobil, sürüş halindeyken fren yapıldığında marş jeneratörü otomobilin kinetik enerjisini elektriğe çeviriyor ve böylelikle elektrik enerjisi bataryada depolanabiliyor. 48 V marş jeneratörü, hızlanma esnasında 11 beygire kadar ekstra güç sağlayarak otomobilin dinamik performansına katkıda bulunuyor. Sınırlı sayıda üretilecek Lexus, otomobil dünyasına özel modeller sunmaya devam ediyor. Etkileyici tasarıma sahip yeni LC Convertible’ı daha ileriye taşıyan Lexus, eşsiz renk kombinasyonuyla birlikte sınırlı sayıda üretilecek Regatta Edition’ı tanıttı. LC’deki özel mavi renk teması, doğal dünyanın renk derinliğini yansıtmak adına gelişmiş boya teknolojileriyle oluşturuldu. Boya pigmentlerinde yer alan mikro partiküller sayesinde farklı açılardan ve ışıklardan gövdenin tüm kıvrımları gözler önüne seriliyor.