Catalog

EKONOMİ DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr AVRO STERLIN FAİZ BORSA 11 23 ARALIK 2020 ÇARŞAMBA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 7.6340 4.3 kuruş 9.3470 3.3 kuruş 10.2590 0.4 kuruş 14.69 Sabit 1.404 20.54 puan 3114.76 14.15 lira 461.49 3.86 lira Gelecek yıl geçerli olacak asgari ücretin ne olacağı az çok belli oldu TÜİK ‘2792’ dedi Asgari ücretin 2 bin 700 TL ile 2 bin 800 TL arasında bir rakam olması bekleniyor. Ücretin 2 bin 800 TL olabileceği tahminleri de yapılıyor. Türkİş ise bu rakamı kabul etmiyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), gelecek yıl geçerli olaşı çıkıyor. TÜİK böyle bir hesaplama yapacaksa komisyonun bir anlamı olcak asgari ücreti belirmayacağını savunuyor. lemek üzere yapılan 3. toplantıda beklenen rakamları komisyona sunMUSTAFA ÇAKIR Ancak görüşmeler sonunda işverenlere verilen asgari ücret desteğinin artıdu. Buna göre TÜİK, ağır işrılması, böylece TİSK’in de yelerde çalışan bekâr bir işni rakamı kabul etmesi bekleçi için asgari geçim tutarını 2 niyor. TİSK önceki toplantılarbin 792.10 TL; orta nitelikte da da “olağanüstü şartlar taki işlerde çalışan bekâr bir işçi şıyan bu dönemde, asgari üciçin 2 bin 507.70 TL; hafif ni ret desteğinin tüm işletmeleri telikteki işlerde çalışan bekâr kapsayacak şekilde ve özellikbir işçi için de 2 bin 339.10 TL le toplu iş sözleşmeli işyerleolarak belirledi. TÜİK’in hesa rinde artırılarak devam ettirilbına göre, ağır işkolunda yüz mesinin hayati nitelikte oldude 19.78, orta işkolunda yüz ğunu” dile getirmişti. de 20.17, hafif işkolunda yüzde 20.53 artış oldu. İşçi TÜİK’e tepkili Hükümetin de gelecek hafta Toplantı sonunda Türkyapılacak toplantıda işveren İş’ten yapılan yazılı açıklamale birlikte 2 bin 700 TL ile 2 da da TÜİK’in rakamına tepki bin 800 TL arasında bir rakam gösterildi. Kasım ayına ait bu açıklaması bekleniyor. Asga rakamların, ülke gerçeklerini ri ücretin 2 bin 800 TL olacağı kesinlikle yansıtmadığına işayorumları da yapılıyor. ret eden Türkİş, şunları kayOybirliği zor detti: “Aralık ayı ve gelecek yıl enflasyon verisi göz önünTürkİş ise bu rakamı kade alındığında, bu rakamların bul etmiyor. Çünkü Türkİş’in daha da düşük kalacağı ortason araştırmasına göre, bekâr da. TÜİK’in açıkladığı rakamın bir çalışanın aylık yaşam ma sadece bekâr bir işçi için geliyeti tutarı 3 bin 74 TL. Bu ne çerli olduğuna dikkati çekeriz. denle işçi, işveren ve hüküme Mevcutta aylık 2 bin 324 lira tin 5’er üyeyle temsil edildi olan asgari ücretle geçinilmeği 15 kişilik komisyonda ka diğini işverenler de hükümet rarın hükümet ve işverenlede gayet iyi biliyor. Görüşmerin anlaşması ile çıkması bek lerin başından beri dile getirleniyor. Bu yılki toplantıdan diğimiz insan onuruna yakışır oybirliğiyle karar çıkması ise bir ücret. Bunu savunmaya deçok zor. vam ediyoruz. TÜİK’in bugün İşveren temsilcisi TİSK ise açıkladığı rakamlar, maalesef TÜİK’in böyle bir hesaplama çalışanların beklentilerinin alyapmasına baştan beri kartında kaldı.” l ANKARA TÜİK’in 2 bin 792 lira 10 kuruş asgari ücret önerisini değerlendiren DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, bu rakamın tek işçi için açıklandığını, aileyle birlikte düşünüldüğünde kendilerinin istediği 3 bin 800 liranın teyit edilmiş olduğunu vurguladı. Çerkezoğlu asgari ücret belirlenirken koronavirüs pandemisinin yarattığı durumun da göz önüne alınması gerektiğini kaydederek “Hükümetin genel politikası ücretleri baskılamak üzerine kurulu” dedi. Bir yılda sadece meyve yüzde 59 zamlandı Açlık sınırı 3 bin TL’yi aştı Birleşik Kamuİş Konfederasyonu’nun aralık ayına ilişkin “Halkın Enflasyonu” araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 3 bin 146 TL’ye çıktı. Bu rakam kasım ayında 3 bin 74 liraydı. Türkiye’nin en yoksul kesimin aile bütçesinin en az üçte birini ayırmak zorunda bulunduğu gıda fiyatlarının bir önceki aya göre yüzde 3.2 arttığı kaydedilen araştırmada, 2020’de gıda fiyatlarında, son 12 ayda yüzde 29.9 artış yaşandığı aktarıldı. Birleşik Kamuİş Konfederasyonu’nun ArGe birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve yurttaşların en fazla tükettiği 77 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “Halkın Enflasyonu” araştırmasının aralık ayı sonuçları açıklandı. Çalışmaya göre, aralıkta, en yüksek artışlar yüzde 5.2 ile ekmek, un, bulgur, prinç ve makarna grubunda; yüzde 6.2 ile meyve grubunda ve yüzde 7.8 ile sebze grubunda oldu. Yıllık olarak en yüksek artışlar ise yüzde 58.9 ile meyve ve yüzde 52.9 ile sebzede yaşandı. Öte yandan, etyumurta için harcanması gereken tutar, bir yılda 150 lira artarak 923 liraya yükselirken, kuru bakliyat için yapılması gereken harcama bir yılda 12 lira zamlandı. l ANKARA FITCH’den 2021 uyarısı: Bankaların varlık kalitesi zayıflayabilir Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türk bankalarının varlık kalitesinin koronavirüsün ardından zorlu koşullar nedeniyle 2021’de zayıflayabileceğini açıkladı. Fitch, hükümetin sağladığı koronavirüs mali canlandırma paketlerinin sona ermesi, ertelenmiş borçların vadelerinin gelmesi ve yüksek TL faizleri nedeniyle borç ödeme kapasitelerinin baskı altında kalacağını belirtti. Raporda, pandeminin gidişatındaki belirsizliklerin ve TL’deki değer kaybının artma potansiyeline ilişkin hassasiyetin Türk bankalarının varlık kalitesi için ilave risk oluşturduğu belirtildi. l REUTERS 283 firmaya fahiş fiyat cezası geldi Ticaret Bakanlığı, 81 ilde yaptığı denetimde fahiş fiyat uyguladığı tespit edilen 283 firmaya 9 milyon 645 bin lira para cezası verdi. Bakanlık fahiş fiyat artışına ilişkin şikâyetler üzerine Türkiye genelinde denetimlerin artırıldığını belirterek “Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu fahiş fiyat uygulayan başta bakliyat, sebzemeyve gibi temel gıda maddeleri olmak üzere birçok ürün kategorisinde 283 firmaya idari para cezası uygulanması kararlaştırılmıştır. 2 bin 114 başvurunun incelemesi ve savunma süreci devam etmektedir” denildi. l Ekonomi Servisi Vodafone’dan MESS’e destek Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS), sanayi şirketlerinin dijital dönüşümünü sağlamak amacıyla kurduğu teknoloji merkezinde Vodafone teknolojisini tercih etti. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin, “Vodafone olarak dünya çapında 5G teknolojisinin gelişiminde kritik rol oynuyoruz. 5G’ye giden yolda Geleceğe Hazır Şebeke altyapımızla müşterilerimizin dijital geleceğe bugünden hazırlanmasına destek oluyoruz. MEXT Teknoloji Merkezi’ne kurduğumuz test şebekesi ile 5G sağlayıcısı olmaktan mutluluk duyuyoruz” dedi. Beyaz eşyacı ilave gümrük vergilerinin kaldırılmasını istedi Satış ivmesi düştü EDİRNELİ TURİZMCİDEN BULGARİSTAN UYARISI Edirneli turizmciler, Türkiye’de koronavirüs tedbirleri kapsamında yılbaşında 4 gün sokağa çıkma kısıtlaması getirilmesinin ardından bazı belgesiz tur firmalarının sosyal medya üzerinden Bulgaristan’da eğlence mekânlarının açık olduğu yönünde yaptığı duyuruların doğru olmadığını açıkladı. Bulgaristan’da da yılbaşında tüm mekânların kapalı olduğunu açıklayan turizmciler, vatandaşların ilanlara itibar etmemelerini istedi. Edirneli turizmciler koronavirüs kısıtlamalarını fırsat bilen bazı belgesiz tur firmaları, Bulgaristan’da “yılbaşı tatili” adı altında sosyal medya ve internet üzerinden tur duyurularında bulunduğunu belirterek “Restoranlar açık, karantina yok, vize yok, gazinolar açık, mağazalar açık” yazılı ilanlarla yapılan duyuruların doğruları yansıtmadığını açıkladılar. Otobüslerle tur düzenlenmesinin yasak olduğunu belirten turizmciler, Bulgaristan’da sadece kayak merkezlerindeki otellerin açık olacağı ve bireysel müşterilerin kalabilecekleri tesislerde de sadece lokantaların açık olacağı bildirildi. ETİAD yeniden Bu arada Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) havayolu Etihad Airways’in 17 Ocak’tan itibaren başkent Abu Dhabi’den İstanbul uçuşlarına tekrar başlayacağını açıkladı. Şirketten yapılan açıklamaya göre iki kent arasında başlangıçta Boeing 7879 Dreamliner uçaklar ile haftada iki sefer düzenlenecek. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) verileri, kasımdaki satışlar artsa da bir önceki aya göre ivme kaybettiğini ortaya koydu. Buna göre, beyaz eşya satışları kasımda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20 arttı. Ancak ekim ayında beyaz eşya satışları yıllık yüzde 30 artmıştı. Kasımda yıllık olarak beyaz eşya üretimi ve ihracat yüzde 15 arttı. TÜRKBESD Başkanı Can Dinçer, aşı konusunda sağlanan ilerleme ile birlikte 2021’in ikinci yarısından itibaren daha istikrarlı bir tablo ile karşılaşmayı umduklarını söyledi. Son dönemde sektörün yassı çelik tedariğinde yaşamakta olan sorunların ise beyaz eşya üretimi ve ihracatını olumsuz etkileyecek seviyeye ulaştığını belirten Dinçer, şöyle konuştu: “Özellikle ihracatın çok daha önemli olduğu bir dönemde, girdi temininde yaşanan bu zorluklar maliyetleri artırmakta ve üretimi riske sokmakta. Sektörün önümüzdeki dönemde ihracat ve üretim rekabetçiliğinin olumsuz etkilenmemesi adına yassı çelik ürünlerindeki mevcut gümrük vergileri ile ilave gümrük vergilerinin kaldırılması gerekliliğine dikkat çekmek isteriz.” l Ekonomi Servisi Merkez’in 200 baz puan daha faiz artırması bekleniyor Dolar perşembeyi bekliyor Yurtiçi piyasalar, Merkez Bankası’nın (TCMB) perşembe günü yapacağı Para Politikası Kurulu (PPK) kararına odaklandı. Reuters anketine göre, TCMB’nin yılın son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında sıkılaştırmaya devam ederek politika faizini 150 baz puan artırması bekleniyor. Goldman Sachs ise TCMB’den 200 baz puan faiz artışı ile politika faizini yüzde 17’ye yükselteceğini öngörüyor. Önceki gün dolar karşısında yüzde 1’in hemen altında değer kaybederek gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en az değer kaybeden para birimi olan TL, gün içinde 7.7350 ile zirveyi gördükten sonra, dün en fazla 7.67’ye kadar çıktı. l Ekonomi Servisi teydi. Bu söyleşisinde gezegenimizin yirmi birinci yüzyılında insanlığın kurtuluşunun ancak yeni bir demokratik Leo Panitch ve sosyalizmin kurgulanmasıyla mümkün olacağını savuütopyalarımız nuyordu. Panitch’e göre bu dönüşümün inşaYüzyılımızın en önemli sosyalist düşünürlerinden birisi olan York sı için hemen şimdi, acilen, atılması gereken adımlar, Üniversitesi (Kanada) eko1) Bankaların (ve finannomi ve siyasetbilimi profe sal sistemin) kamulaştırılmasörü Leo Panitch’i 19 Ara sı, finansal sistemin özünlık günü yetmiş beş yaşın de kamusal hizmet sunan dayken yitirdik. Panitch Ho aracılar olarak örgütlendirilca 1985’ten bu yana Soci mesi, alist Register dergisinin eş2) Çalışanların tasarruflaeditörlüğünü yürütmekte ve rını kapitalizmin küresel kuküresel kapitalizm ve sosya marhanelerinde fon akılist hareketin gelecekteki ta şı olarak kullanan bireysel savvurları üzerine yüzlerce emeklilik sistemleri yerine, makale, kitap ve söyleşi ile herkese açık ve kamusal bir geleceğimize ışık tutan bir kurum biçiminde kurgulanan dev entelektüel olarak tanın emeklilik hakkı ve maktaydı. Ülkemizde de Ba 3) Eğitim, sağlık, ulaştırma rış Akademisyenleri haregibi emekçileri doğrudan ilketinin yılmaz savunucuları gilendiren temel hizmetlearasında yer almış idi. rin, kapitalizmin kâr dürtüPanitch, küreselleşme di lerine dayalı piyasa kararları ye anılan ve bir “uygarlık tarafından değil, planlı kamu projesi” diye tanıtılan pro hizmeti olarak sunulmasına jenin aslında emperyalizmin dayandırılmalıydı. yeni bir biçimi olduğunu ısrarla savunuyor ve özü iti Yirmi Birinci Yüzyıl barıyla Amerika’nın “enformel” olarak arka planda durarak, ticaret ve finansal yatırım bağlantılarını kendi hegemonyasını pekiştirecek stratejik çıkarlarına göre düzenlemekte olduğunun altını çiziyordu. Panitch, üniversiteden yakın arkadaşı Sam Girdin ile birlikte kaleme aldıkları Küresel Kapitalizmin İnşası başlıklı kitaplarında küreselleşmenin yeniemperyalizm aşamasında gelişmiş kapitalist metropoller, ulusötesi şirketler ve uluslararası finans kapital, bir kolektif güç olarak, üçüncü dünyanın azgelişmiş ekonomilerini tahakkümü altına alma savaşımı içinde olduğunu vurguluyorlardı. Bu inşa süreci Samir Amin ve Prabhat Patnaik gibi iktisatçılar tarafından da “kolektif emperyalizm” diye tanımlanmaktaydı. Panitch ve Girdin’e göre söz konusu İçin Planlama Leo Panitch’in savları, küresel kapitalizmin “çalış, borçlan, tüket; her ne pahasına tüket” çılgınlığı altında yetişmiş ve küresel ve yerel medyanın “piyasaların alternatifi yoktur” dogmalarıyla koşullandırılmış genç nesiller için birer ütopya olarak görülmesi doğaldır. Ancak elbette unutmayalım ki geleceğin ütopyalarını kurmanın insanlığın yeni nesillere aktaracağı en önemli değerler olarak görmek zorundayız. Nitekim, geçen hafta sonu, tam da Leo Hoca’nın vefatı haberini aldığımız 19 Aralık günü, Yirmi Birinci Yüzyıl İçin Planlama grubunun Güz Konferansları dizisinin dokuzuncusu, “Dijital Gelecek: Ütopyalar, Distopyalar” başlığı altında “Teknolojik gelişme ile birlikte ütopyalar düşünmek mümkün mü” sorusunu tartışyeni emperyalist küreselleş maktaydı. Gamze Yücesan me sürecinin yürütücülüğü Hoca’nın moderatörlüğünnü Uluslararası Para Fonu de, Anıl Aba ve Özgür Na(IMF), Dünya Ticaret Örgü rin bizlere teknolojik geliştü ve Dünya Bankası üstlen menin emekten yana tasamiş durumdaydı. rımlarının neler olabileceği Leo Hoca, 15 Ocak konusunu iki saat boyunca 2020’de Jacobin dergisin sunuyorlardı. de yayımlanan “Uzun DöGamze Yücesan’ın sununemde Demokratik Sosya munun başında, grubun lilizm Seçeneği, Biricik Seçe der hocası Profesör Bilsay neğimizdir” başlıklı söyleşi Kuruç Hoca’ya dayanasinde, emeğin kitlesel hare rak aktardığı üzere, “60’lar ketlerinin yirminci yüzyılda ve 70’ler o dönemin nesilledünyamızı birçok alanda değişime uğratabildiği ancak günümüzde sermayenin gücünü aşmaya yeterli olmadığı gerçeğinin altını çizmekri için bir düş sahibi olabilme yılları olarak geçti.” Bilsay Hoca, yeni nesillere gerçekleştirilebilir bir ütopyanın sahibi olmayı öğütlemekteydi. ACILARINIZI PAYLAŞIYORUZ... Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız ödemenin yüzde 20’sini Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74