Catalog

BULMACA TASARIM: SERPİL ÜNAY 133 ŞUBAT 2019 PAZAR SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Bir Yudum Sevgi”, “Aaaah Belinda” gibi filmleriyle tanınmış sinema yönetmenimiz... Şiir korkusu. 2 Küçük tarla... 1880’de Osmanlı hükümetinin çağrılısı olarak İstanbul’a gelen ve Mızıkayı Hümayun’da öğretmenlik yapan, birçok müzisyenin yetişmesine katkıda bulunan İspanyol asıllı piyanist... Yalnız bir giysilik dokunmuş özgün nitelikte kumaş parçası. 3 İçinde şarap yapılan bir tür fıçı... Bir renk... Zirkonyum elementinin simgesi... Tavlada “üç” sayısı... İranlı ressam Mani’nin ünlü resimli albümü. 4 Mısır’a özgü, fıstık ve kuru üzümlü bir hamur tatlısı... İri gövdeli ve otçul bir dinozor cinsi... Ad kavmi hükümdarı Şeddad tarafından cennete benzetilerek yaptırılan efsane bahçesi. 5 Olumsuzluk belirten bir önek... Eklenmiş olan bölüm... Çit, perde... Müslüman bir devletin gayrimüslim vatandaşlarından aldığı vergi... Derebeylik Japonyası’nda en aşağı sınıfı oluşturan halk. 6 Züppe... Dokumacılıkta kullanılan bir baskı tekniği... Ağız mukozasında oluşan yüzeysel yara. 7 Güneydoğu Asya’da yetişen ve lifleri dokumacılıkta kullanılan değerli bir bitki... Sümerlerde sağlık tanrıçası... Ergenekon’dan çıkışlarında Göktürklere yol gösterdiğine inanılan dişi kurt... Evrensel alıcı olan kan grubu. 8 Kobalt elementinin simgesi... “ tarikat yoldur varana / Hakikat meyvesi andan içer” (Yunus Emre)... Büyük ırmak... İtalya’nın faşist önderi Mussolini’nin unvanı. 9 Mimarlığın, kent düzeni ile uğraşan kolu... Saz, kamış... Doğu Karadeniz yöresinde yetişen ve “kara ağu” da denen ormangülü. 10 Soyundan gelinen kimse... Tolstoy’un bir romanı... Divan şiirinde sevgilinin kaşı, kirpiği ya da bakışı için kullanılan mazmun. 11 Briçte iki manştan oluşan bölüm... Eşya üzerindeki mikrop ya da ufak böcekleri basınçlı buharla öldürmeye yarayan büyük kazan... Roma mitolojisinde ocak tanrıçası. 12 Tanrı... Başında ok biçiminde bir tel demeti bulunan balıkçıl kuşu... Maydanozgiller familyasından bir bitki. 13 Bir soru sözü... Judo ve karatedeki en üst derecelere verilen ad... Bu haftaki bulmaca ödülü Çin’in Yirminci Yüzyılı Wang Hui Yordam Kitap 20 OCAK 2019 1712 KAZANANLAR: M. Agah Dikmen, Serap Suvardar, Hayriye Sönmez, Hadi Hankendi, M. Nedim Çiçek, Sevim Özcan, Burçak Bulhaz, Züleyha Çetinoğlu, ANKARA, Ege Tekin, ANTALYA, Sevim Gürbaş, SİVAS, Ali Şakir Kuru, KIRKLARELİ, Serdar Celep, EDİRNE, Mine Çetinoğlu, MUĞLA, A. Erhan Eribol, ORDU, Ender Çetin, Orhan Manyaslı, Süleyman Karakuş, Gökçe Berktan Hammaş, İSTANBUL, Hamdi Kirman,BALIKESİR, Remzi Kaya, SİNOP, Sabahat Dizman, TEKİRDAĞ, Tamer Durmuş, Hamza Yurdakul, MERSİN, Ercan Önder, İZMİR, Mustafa Urkun, KOCAELİ Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 20.01.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Daniela Dahn’ın Batı Diye Diye (Cumhuriyet Kitapları) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 GÜL R İ Z S URUR İ RABARDA 2 AVANT İ YAVA Ş A BOR EAS 3ZER AFAK AKAB E LAYKA 4AZ EM OLUKLU İ SPİT İM 5N NE SNE L ARA S İVİG B 6 FA J İ TA UÇ SS İ MA BA L 7 E B İ S U AKON İ T İ N RU GA 8 ROT P AH RE ADAK SER J 9 ÖN KAYA S A APARAT ŞO 10 Z E R O A L İ B A B A İ DAM NO 11 C A T U İ RAVAD İ RO ŞOP 12 A H O RA EŞ NAK F A S OMA 13 N A U T İ L U S İT AR J ANT İ N 14 K L İ M A T İ Z M A T İ 15 B DK LAL EZAR G 16 O L U T AM RA P ANA 17 Ç İ F T E H A N E ES İN 18 İ S Y A N RE ATAY İ 19 K A KORO S OL RAZ 20 A N K A R A S KOT İ ZM Salon bitkisi olarak yetiştirilen bir ağaççık... Çin kökenli dinsel inançta ikincil tanrıları ve insanları yöneten yüce güç. 14 “Yalancı tespih ağacı” da denen ve yağı cilt sorunlarında kullanılan bir ağaç... 13. yüzyılda Anadolu’da büyük bir ayaklanma başlatan ve temel olarak Şamanlığa dayanan dinselsiyasal hareket. 15 Anlama sanatı, yorum bilgisi... “Muhannet başına dünya dar ola / Bir adamda namus, gayret, ola” (Köroğlu). 16 Edirne’nin Enez ilçesinde bir göl... Hakkı olmadan hak isteyen kimse... “Kakım” da denen kürk hayvanı. 17 Su değirmenlerinde suyun yüksekten dökülmesini sağlayan oluk... Bir işi en uygun koşullarla kabul edene bırakma. 18 Güzel söz söyleme sanatı... Bir sözcükte ünlülerin ya da ünsüzlerin birbirlerini etkileyerek benzeşmeleri. 19 Yasaklanmış bir şeyi yasak olmaktan çıkarma... Bahçelerde yazın oturulmak için yapılan kafes biçiminde süslü çardak. 20 Polonya’da millet meclisine verilen ad... İslamlıktan önceki Türk edebiyatında “ağıt” anlamında kullanılan sözcük... Kazaklara özgü, iki boynuzdan oluşan üflemeli bir çalgı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Harry Potter ve Azkaban Tutsağı”, “Yerçekimi” (bu filmiyle En İyi Yönetmen Oscar’ını kazandı), “Roma” gibi filmleriyle tanınmış Meksikalı sinema yönetmeni... Antik Yunan tragedyalarında kahramanı felakete götüren aşırı gurur, küstahlık ve kendini bilmezlik hali. 2 Ünlü Hun hükümdarı Mete Han’ın babasının adı... Belirli bir yönde olan evrim... Oyunda cezalı çocuk. 3 İslam devletlerinde maaş yerine ya da hizmet karşılığı olarak asker ve ricale bırakılan toprak... Önü hendekli siper... Gemileri kıyıya bağlamakta kullanılan kasa dikme... Bir köşeye çekilip yalnızca ibadet eden ve dünyadan el çeken rahiplerin barındıkları bina. 4 Kuşbaşı et ve yufkayla yapılan bir tür kebap... Fidan dikmek için açılan çukur... Elektrik direnç birimi. 5 Çin edebiyatında aydınların ve memurların yazdığı şiirlere verilen ad... Vilayet... Yol işareti olarak konulan ışık... Kadınlarda âdet görmeme durumu. 6 Karakter... Erzincan yöresine özgü, yoğurt ve yufkayla yapılan bir yemek... “Hiroşima’da öleli Oluyor bir yıl kadar / Yedi yaşında bir kızım /Büyümez ölü çocuklar” (Nâzım Hikmet)... Kitap getirmemiş peygamber. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 7 Sivas yöresine özgü, mercimek ve kare biçimli hamurla hazırlanan bir tür çorba... Bursa’nır bir ilçesi... Moğollarda erkek Şamanlara verilen ad... Cezzar Ahmet Paşa’nın Napolyon’a karşı kahramanca savunduğu kale. 8 Manganez elementinin simgesi... Kıbrıs’a özgü, turşusu yapılan bir yaban bitkisi... Mısır’da Tanrı Osiris adına yapılmış ünlü tapınak... Şebeke. 9 Kuzeydoğu Asya kökenli bir fasulye cinsi... Üzerine köpük helva konan, cevizli bir hamur tatlısı... İstek, arzu. 10 Sivas’ın bir ilçesi... İngiltere’nin plaka imi... Yemen ve Etiyopya’da yetişen, yaprakları uzun süre çiğnenince sarhoşluk veren bir ağaççık... Taşıma işi. 11 Sinir cerrahisi... Afrika’nın en yüksek dağı Kilimanjaro’nun yerli dillerdeki adı. 12 İbrani abecesinde geometrik formların egemen olduğu süslemeci yazı tekniği... “Yangın kavmindeniz / Ne giysek ” (Hulki Aktunç)... Karışık renkli... Buyurucu. 13 En şiddetli, en güçlü... Zeki, anlayışlı, uya nık... Deniz Kuvvetleri’nde bir rütbe... Şaşma belirten bir ünlem. 14 Uzaklık işareti... İşyeri... Siirt yöresinde yetişen bir nar cinsi... Kuyudan su çekmekte kullanılan kaldıraç benzeri düzenek. 15 Arapçada “ben”... İlhan Berk’in bir şiir kitabı... Asal gazlar sınıfından bir element. 16 Aşıboyası... “Şöyle bir fırsat bulup yarım gün / gelebilmek Çamlıca tepesine” (Orhan Veli)... Köşk, saray. 17 Tatlı, gevrek ve sulu bir elma cinsi... Portekiz halk şarkısı... Vietnam takviminde yılbaşı. 18 Eğlenceli, hafif konulu, içinde bestesiz konuşmalar da bulunan müzikli sahne yapıtı... Zimbabve’de bir kent. 19 Tahkim edilmiş bir tesisin köşesinde çıkıntı meydana getirecek biçimde yükseltilmiş siper... Güney Amerika’da yetişen, üzüme benzer şifalı bir bitki... Bir nota. 20 “Yaban Çilekleri”, “Yedinci Mühür.”, “Çığlıklar ve Fısıltılar” gibi filmleriyle tanınmış İsveçli sinema yönetmeni. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Eddie Kantar’la Briç SATRANÇ Selfie GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com imp Zon yok ¦ 942 ¦ 10984 ¦ A754 ¦ V8 Güney 4¦ ¦ ARDV1076 ¦ AR5 ¦ V10 ¦R Batı Kuzey Doğu 3¦ Pas Pas Herkes pas Atak ¦R. Oyun planınızı yapınız. Çözüm: On löveniz var, pikten yedi, körden iki ve karodan bir. Öyleyse bu elin problemlik nesi var? Problem Doğunun yüksek olasılıkla karosunun olmaması ve atağa yerden ¦Asını koyarsanız buna çakması. Böylece on lövenizi dokuza düşürmüş olursunuz. Asının gerçekten bir löve olarak kalmasını sağlama almak için atağı boşlayın! “Fakat nasıl olur, Batının karosu altılı olabilir ve atağa Ası koyarsak karo çakasından belki kurtarabiliriz, yoksa ikinciye kesinlikle çakılacaktır.” demeyin, öyleyse ikinci karoyu da boşlayın! Tabii ki üçüncü karo dönüşüne de Ası koymayın ve elden çakın. Önce AR kozu çekin ve küçük koz oynayıp yere geçin. Ardından ¦Asını çekip kayıp körünüzü atın. Şimdi Doğunun Asını bade edip bir fazla yapmak için yerden ¦Valeyi oynamayı deneyebilirsiniz. İşte diğer eller: ¦ ¦ D62 ¦ RD98632 ¦ D105 ¦ 853 ¦ V73 ¦ ¦ A976432 Önemli tavsiye: Bir alıcınıza çakılma olasılığı yüksekse boşlayıp bu alıcıyı korumayı ve kozları topladıktan sonra bu alıcı üzerine bir kaybınızı atmayı her zaman aklınızda bulundurun. Geçen Haftaki Problemin Çözümü (20194) imp DB zonda ¦ RDV ¦ R43 ¦ V76 ¦ AR106 Analiz ve çözüm: Oyunun başarısı ¦Asının yerini bulmaya bağlı gibi görünüyor. Elden veya yerden küçük kör oynayıp Rua veya Dam kaçırılmaya çalışılır. Onörümüz kazanırsa AR trefle kayıp körlerimizi atar ve karo empası tutmasa bile kontratı yaparız. Küçük köre defans oyuncularından biri As koyarsa bu durumda başka kör kaybımız kalmaz ve iki karo kaybımızı treflere atarak kontratı yaparız. Önemli olan ¦Asının yerini yanlış tahmin ettiğimizde karo empasının tutma ve ¦Valenin düşme olasılıklarını değerlendirmektir. Eğer elden Ruaya doğru kör oynarsak ve Doğu Ruamızı ezerek karo oynarsa paramızı ya karo empasına ya da ¦Valenin düşmesine koymak zorunda kalırız. Oysa körü Dama doğru oynarsak ve Batı onörümüzü ezerse karo oynayamayacağından empas şansımız sonra kullanmak üzere hala cebimizdedir; olası kör dönüşünü alır, ¦Damını çeker, kozla yere geçer ve As ve Rua trefli çekip ¦5’li ve ¦5’liyi atarız. Üçüncü turda ¦Vale düşerse karo ¦Damını atarız. Vale düşmezse karo empası şansımızı kullanırız. İşte dört el: ¦ RDV ¦ R43 ¦ V76 ¦ AR106 ¦ 62 ¦ AV96 ¦ R1082 ¦ V43 ¦ 53 ¦ 1087 ¦ 943 ¦ 98752 ¦ A109874 ¦ D52 ¦ AD5 ¦D Maalesef bu elde fazla düşünmeden oynayanlar da kontratı yaptılar. İkinci kozdan sonra ¦Damı ile ele geçtiler ve ¦Ruaya doğru küçük kör oynadılar. Batı haklı olarak küçük verince ¦Rua ile kazandılar ve AR trefle iki kayıp körlerini attılar. Şimdi karo empası yaptılar. Empas kaybetti ancak başka kayıp olmadığı için kontrat yapıldı. Haftanın Problemi (20195) imp Herkes zonda ¦ AR3 ¦ 874 ¦ 985 ¦ AD76 ¦ A109874 ¦ D52 ¦ AD5 ¦D Güney Batı Kuzey Doğu 1¦ Pas 2¦ Pas 2¦ Pas 3¦1 Pas 4¦2 Pas 4¦2 Pas 4SA Pas 5¦ Pas 6¦ Herkes pas 1) Tutuş, 16+, 2) Kontrol, 3) 2KC+Koz Damı Atak ¦6’lı. Nasıl oynarsınız? (Kozlar 22) ¦ D9864 ¦ ¦ D642 ¦ R1032 Güney Batı Kuzey Doğu 1¦ 1¦ 1¦* 2¦ 2¦ 3¦ 4¦ Herkes pas *5+ pik Atak ¦2’li. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. Bir Türkiye Yaş Grupları Şampiyonası daha bitti. Organizasyondan hemen sonra gazetelerde çıkan olumlu yazıların hikayesi biraz ilginç. Basının satranca ilgisi malum, örneğin dünya şampiyonluğu unvan maçları bile basında yeterince yer bulmazken nasıl oluyor da neticede bir çocuk turnuvası bu kadar ilgi çekiyor derseniz işin esasını öğrenmeniz lazım. Turnuva sonrası hiçbir şey bilmedikleri satranç hakkında yazı kaleme alan muhabirler, aslında bir kaç günlüğüne turnuvanın yapıldığı 5 yıldızlı otelde konaklandırılıyorlar. Kısaca dolu kursakla, karşılarındaki yine satrançla ilgisi malum yetkililerin beyanını esas alarak yazılarını hazırlıyorlar. Niçin 5 yıldızlı otel? Federasyonlar sözde özerk olunca üzerlerindeki denetim neredeyse tamamen kalktı ve iş ticarete döküldü. SporToto’dan gelecek parayla yaşayan bu kurumların ticaret yapmasına spor teşkilatı yaklaşık 15 yıldır göz yummakta. En enteresan husus da ‘Alan memnun, satan memnun’ ilkesinin işleyişi. 5 yıldızlı otel kapatan TSF yönetim kurulu öncelikle kendi kadro ve yandaşlarını konaklatırken, satrancın yeni ortaya çıkan tabakası ‘Veli’ grubuysa iyi tatil yapmak istiyor. Aslında yüksek fiyatlardan hep şikâyet eder gözüken bu zümre işe temelinden itiraz etmediği gibi her sene oradaki yerini almakta. Üstüne üstlük birçok yaş kategorisinde kalifikasyonda şampiyona neticesine bakılmamasına rağmen. Daha evvel de yazdığım gibi velisenyor antrenör veya ulusal takımlar menaceri telefon trafiği ve uydurulan garip formüller hangi çocukların o yıl hangi yarışmalara masrafları karşılanarak gönderileceğini belirlemekte. Usulden memnun olan veliler de otel kapatıp, kendi içlerinde yine kar eden başka bir grup oluşturabiliyorlar. Aynı eleştirdikleri federasyon konusunda olduğu gibi, kâr amacı güdemeyecek dernekleri vasıtasıyla Antalya’ya hazırlık kursu için para toplayıp, vasıfsız yabancıları sigortasız çalıştırmayı mübah görüyorlar. Ne ilginçtir ki son devirde başarılı satranççıdan ziyade veli, antrenör veya kitap derleyen hatta tercümanların adı duyul makta. Antalya’daki şampiyonaların asıl vitriniyse standlar. Nitelik, nicelik savaşı hep niceliğin lehine sonuç verdiğinden çok uzun süredir sadece iyi oyuncu değil gerçek satrançsever de yetişmiyor. Hal böyle olunca kitap alan var ama kitap okuyan yok! Lajos Portisch’in zikrettiği şekilde kabiliyet çalışabilme yetisidir. Kitabı okumayacağını bile bile çocuğunuza neden satın alırsınız? Antalya’da bu konuda da gelinen son aşamayı görüyorsunuz: Selfie! Anababa, çocuk kitabın yazarıyla birlikte ellerinde kitap selfie çekiyorlar! Durum bu kadar kötü mü? Evet seviye o kadar düştü ki satranç 12001700 reyting aralığındaki müptedilerin tahakkümü altında. Hayatında satranç oynamamış bir federasyon başkanı, içinde satranç olmayan satranç kitabı yazanın eserini satın alıp, elinde kitap üfürükçüyle fotoğraf çektirirse,onu sıkışınca sürekli satranca hizmet ettiğini iddia eden tacir yayıncı izlerse söylenecek başka bir söz yok! 1 milyona ulaşan rakamlar gerçekte hiç bir şey bilmeyen ve kendileri gibi hiç birşey bilmeyenlerden ders alanların aynası. Ulusal takım antrenörü ilan edilenlerden tutun da çocuklara satrancı kritik kareler diye kendi uydurdukları afaki teorilerle bölük pörçük anlatmaya çalışanların topyekun buluştuğu nokta eninde sonunda selfie! Son Wijk aan Zee hakkında konuşulacak çok şey var, Kramnik’in aldığı 4’lük neticeyle satrancı bıraktığını ilan edişi, Carlsen’in turnuvayı +5 ile kazanması ve yarım puan farkla ikinci olan Giri’nin tabiri caizse şansı: GM Giri (2783)GM Shankland (2725) partisinde ulaşılan konumda Siyah zor durumda. Kurtuluş yolu Şah kanadının bir er kaybetme pahasına likidasyonu:1... g5! 2.Şf6 Şd7 3.Ff8 Ah4 4.Fh6 Af3 5.h3 Ag1 6.Fg5 Ah3 7.Fe3 (Şah kanadı ortadan kalktı ama bu kez ‘At 90’da’.) Şd6 (Atın düşmesi önemli değil, Siyah rakibine b6 sürdürüp, Şc8’e dönerse taş eksik olmasına rağmen konum berabere.) 8.Şf5 (8.Şf7 Şd5 (8...Şd7 de kaybetmez.) 9.Şe8 Şc4 10.b6 Şb4 11.Şd7 Şb5 12.Şc7 Şa6 Satrancın mükemmelliğini gösteren estetik konumlardan biri. Karşılıklı zugzwang! İşin kötüsü, öncesinde Beyaz bu konumu hamleyi Siyaha vererek getiremez,12.Şc8 Şa6?? 13.Şc7 yerine hem 12...Şc6! hem de 12...Af4!? 13.Şb7 Ad5 var.) Şd5 9.b6!? (9.Şg4 Şc4 10.b6 Şd5!? 11.Şh3 Şd6 12.Şg4 Şd7 13.Şf5 Şc8 14.Ff4 sonrası Şa8’e geçmese bile beraberedir. Daha da tuhafı b hattına isterseniz 4 Beyaz er daha ekleyin sonuç değişmez!) Siyah terk eder?? Judit Polgar ve Vladimir Kramnik’i kariyerlerinin son partilerinde yenen San Fransiscolu GM Shankland bir an için yukarıdaki varyantta Şa8’e giremediğinden ötürü berabere yapamayacağına inanıp terk ediyor. Halbuki 9...Şd6 10.Şg4 Şd7 11.Şh3 Şc8 12.Ff4 sonrasında c8d7d8 üçgeninde hamleler yapacak Siyah Şah bu bölgeden çıkartılamaz. 10 C MY B