Catalog

BRÜKSEL, TRUMP’IN VERGİLERİNE MİSİLLEME KARTINI ÇIKARDI Avrupa Birliği (AB) ile ABD arasında siyasi çatışmaların yanı sıra ticaret savaşları da tam gaz sürüyor. AB, ithal çelik ve alüminyuma ilave gümrük vergileri uygulayan ABD’ye karşı gelecek ay misilleme yapmayı planlıyor. Avrupa Komisyonu, “Üyelerinin ilave gümrük vergisi uygulanması planlanan ABD ürünleri listesine onay verdiğini” açıkladı. “Dengeli ve ölçülü” yanıtın Dünya Ticaret Örgütü kurallarıy DUNYA la uyumlu olduğu, AB’nin ilk aşamada ABD ürünlerine 2.8 milyar Avro’luk bir ilave gümrük vergisi getireceği, 3.6 milyar Avro’luk diğer kısım hakkında ise kararın ileride alınacağı ifade edildi. Mektup diplomasisiPerşembe7Haziran2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13 Trump yönetiminin İran’la 2015 yılında varılan nükleer anlaşmadan çekilme kararının ardından başta Avrupa Bir Tahran’la nükleer uzlaşı yanlısı AB, Washington’ın İran yaptırımlarının Avrupalı şirketleri kapsamaması çağrısı yaptı liği (AB) ülkeleri olmak üzere an laşmanın devamına yönelik diplo matik çabalar sürüyor. Reuters’in haberine göre anlaş maya imza koyan Almanya, Fran sa, Britanya’nın dışişleri ve maliye bakanları ile Avrupa Birliği’nin üst düzey bir yöneticisi tarafından kale me alınan ABD Dışişleri ve Hazine Bakanlıkları’na yönelik ortak mektupta “Nükleer anlaşmayı sürdürmeye bağlı olunduğu” bir kez daha vurgulandı. Kimi kaynağa göre AB FİLİSTİN’E DESTEK EYLEMİ Çantasında ana gündem İran olmak üzere Berlin’den Paris’e geçen, Macron’la bir araya gelen Netanyahu, protestolar Dış Politika Yüksek Temsilcisi Fe la karşılandı. Bir grup eylemci Filistinlile derica Mogherini imzalı mektupta re yönelik İsrail’in ölümcül şiddetini kınadı. “ABD’nin güvenlik kaygılarının an laşıldığı ancak bu uzlaşının Tahran ile iletişime geçmenin en iyi yolu olduğu, İran’ın anlaşmadan çekilmesinin bölgeyi daha fazla karıştıracağı” uyarısında bulunuldu. Enerjiden bankacılığa... rın açık tutulması istendi. Alman Allianz, Fransız Total ve Danimarkalı Maersk gibi şirketler, ABD yaptırımları nedeniyle İran pazarından çekilme kararı almıştı. Son olarak Peugeot ve Citroen marka arabalarının üreti İran’ın dini lideri Ali Hamaney’in, “190 bin santrifüj üretilmesi hazırlıklarına başlanması” talimatı verdiği, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi’nin ise uranyum zenginleştirme kapasitesini Mektupta “İran ile iş yapan Avrupalı kişi ve şirketlerin ABD’nin İran’a ekonomik yaptırımlarından muaf tu cisi PSA İran’dan çekileceğini açıklamıştı. Dün de ABD’li uçak şirketi Boeing İran’a uçak vermeyeceklerini du yükseltme planlarını Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’na ilettiklerini açıkladığı gündeme yansımıştı. tulması” istenirken sektörlerden ba yurdu. Şirket, 2016 yılında İran Air zıları ise “eczacılık, sağlık hizmetleri, ile 80 uçak için 16.6 milyar dolarlık, Macron sonrası May enerji, otomotiv, sivil havacılık, alt geçen yıl ise İran Aseman Havayolla Öte yandan, Tahran’a karşı daha yapı ve bankacılık” olarak sıralandı. rı ile 60 Boeing 737 için 3 milyar do sert tutum takınılması için Avrupa’yı İran’la bankacılık ve finansal kanalla larlık anlaşma imzalamıştı. ikna turunda olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Fransa Cum hurbaşkanı Emmanuel Macron’u da ikna edemedi. Macron önceki İSRAİL’E ‘KIRMIZI KART’ ÇIKTI günkü görüşmede, “Av Açı rjantin Futbol Federasyonu İsrail ile Kudüs’te oynanması planlanan dostluk maçını iptal etti. Kararda, İsrail’in Kudüs’te oynamak istemesi üzerine düzenlenen protestoların maetkili rupalı müttefiklerimiz tarafından ol da payla duğu belirtildi. Filistin Futbol Federasyonu Başkanı Cibril Racub iptali “Herkes ten İsrail’e kırmızı kart” olarak nitelendirdi. Racub Ramallah’ta, Arjantin’in dünya ca ünlü futbol yıldızı Messi’li fotoğrafın altında “Filistinlilerden teşekkür” yazılı afi şin önünde basın açıklaması yaptı. İptale İsrail’den ise sert tepki yükseldi. İsrail Başba Öte yandan dün Batı Şeria’da bir Filistinli eylemcinin çatışmalarda İsrail güçlerince vurularak yaşamını yitirdiği duyuruldu. şılan bölgedeki balistik füze programını kontrol etmek için İran nükleer anlaşmasına bağlı kalmaya devam etmemiz gerektiği düşüncesini aktardım” ifadelerini kullandı. Macron, nükleer anlaşmanın yeterli olmadığını ve 2025 sonrasında anlaşmanın İran’ın balistik füze programı ve bölgedeki varlığı konuları bağlamında yenilenmesi gerektiğini de söyledi. Macron ayrıca, “Gazze’deki sivillere yönelik her türlü şiddeti” kınadı. Netanyahu’nun ise ABD’nin İran yaptırımlarına atıfla “Macron’dan nükleer anlaşmadan çekilmesini istemedim. Ekonomik gerçekliklerin bu konuda karar vereceğini düşünüyorum” sözleri dikkat çekti. Netanyahu, Avrupa turunun son durağında dün Britanya’da da protestolarla karşılandı. Başbakan Theresa May’in Netanyahu ile görüşmesinde Gazze’deki Filistinli ölümlerinden duyduğu kanı Netanyahu, Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri’yi arayarak “konuya müdahale endişeyi aktardığı belirtildi. Netan edin” çağrısında bulundu. Savunma Bakanı Avigdor Lieberman ise “Arjantinli futbol şöval yahu, pazartesi günü Almanya Başba yelerinin İsrail’den nefret eden kışkırtıcıların baskısına karşı koyamaması talihsiz” dedi. İs Filistin Futbol Federasyonu Baş rail Cumhurbaşkanı Başkanı Reuven Rivlin de “Messi’den bile daha büyük değerler var. Ar kanı, Messi’ye teşekkür etti. jantinlilerin hamlesinin siyasileşmesi beni derinden endişelendiriyor” diye konuştu. kanı Angela Merkel ile görüşmesinde de istediği yanıtları alamamıştı. Irak’ta oyların tümü elle sayılacak Irak’ta geçen ay gerçekleşen parlamento seçimlerinde usulsüzlük yapıldığı iddiaları nedeniyle gerilim sürüyor. Irak parlamentosu dünkü oturumunda, elektronik sistemle yapılan oy sayımının iptal edilmesine ve tüm sandıklarda sayımın yeniden bu kez elle yapılmasına karar verdi. Irak Bağımsız Yüksek Seçim Konseyi, ülke genelinde 1021 sandıkta kullanılan oyların tamamen iptaline karar vermişti. En çok iptal kararının verildiği yer, Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi’nin güçlü olduğu Duhok olurken 224 sandığın iptal edildiği Duhok’u, Musul 195, Kerkük 186, Anbar ise 101 sandıkla takip etmişti. 12 Mayıs’ta yapılan genel seçimlerde Şii din adamı Mukteda el Sadr’ın hareketi ile Irak Komünist Partisi’nin ana unsurunu oluşturduğu “Sairun Koalisyonu” 54 sandalye elde ederek birinci olmuştu. Sanchez’in laik yemini İspanya’nın yeni Başbakanı Sosya list İşçi Partili Pedro Sanchez’in görevi devralırken dini semboller kullanmadan yemin etmesi, ülkede tartışma başlattı. Anayasında kilise ve devlet arasında keskin bir ayrım bulunmayan, Katolik Kilisesi’nin rolü konusunda dönem dönem çeşitli tartışmaların yaşandığı İspanya’da devlet görevlilerinin yemin konusundaki protokolleri 2014’te gevşetilmiş, dini sembollerin kullanılması seçenek haline gelmişti. Sanchez ise İncil üzerine yemin etmeyen ilk başbakan oldu. İspanyol basınında yemin tartışması geniş yer bulurken kimi uzman bunun ülkenin “yeni normali” olduğu görüşünde. ‘Kim, diz çöküp yalvardı’ iddiası RİYAD’LA Katar gözünüKRİZDEKİ DOHA: TAM ÜYE NATO’ya çevirdiYAPIN Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır ve Bahreyn’in Katar’a yönelik siyasi ve ekonomik ambargo uygulamasıyla başlayan Körfez krizi birinci yılına girerken Doha’dan “NATO’ya tam üyelik” çıkışı yükseldi. Körfez krizinin birinci yıldönümü vesilesiyle bir açıklama yapan Katar Savunma Bakanı Halid bin Muhammed el Atiyye, ülkesinin uzun vadede stratejik hedefinin NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) üyesi olmak olduğunu kaydetti. Tam üyesi olmadığı halde NATO’yla temelde bir ittifaklıkta olduklarının altını çizen Savunma Bakanı şu ifadeleri kullandı: “NATO ile ortaklığımız gelişir ve vizyonumuz netleşirse, arzumuz tam üye haline gelmektir.” ‘Üyeliğe 10. madde izin vermez’ Doha’nın açıklamasına NATO’dan yanıt gecikmedi. Örgütün AFP’ye konuşan bir yetkilisi, “Katar, NATO’nun değerli ve uzun süreli müttefikidir. Ancak Washington Antlaşması’nın onuncu maddesine göre sadece Avrupalı ülkeler NATO üyesi olabilir” sözlerini kaydetti. Körfez ülkeleri ve Mısır, 5 Haziran 2017’de “terörizmi finanse etmek ve İran ile yakınlaşmakla” suçladığı Katar’la diplomatik ilişkilerini kesmişti. Doha yönetimi, Suudi Arabistan ve müttefiklerini, Katar’ı “bağımsız dış politikası” nedeniyle cezalandırmak istemekle suçluyor. MEYDANI BIRAKMIYORLAR IMF’nin direttiği yeni vergi yasası ve zamlara karşı protesto dalgasının başbakanı koltuktan ettiği Ürdün’de Kral Abdullah’ın gerilimin düşürülmesine yönelik çağrılarına karşın tepkiler durulmuyor. Sendikaların eylem ve grevleri sürüyor. Hani Mulki yerine Kral Abdullah tarafından yeni kabineyi kurmakla görevlendirilen eski Milli Eğitim Bakanı Ömer el Razzaz, yeni hükümeti oluşturmak üzere görüşmelere dün başladı. Bir haftayı bulan eylemlerde yaptıkları grevlerle önemli rol oynayan sendika ve meslek örgütlerinin sokak gösterileriyse devam ediyor. Başkent Amman’da önceki gün eczaneler kepenk kapatırken sağlık sektöründe de grevin etkisini sürdürdüğü görüldü. Gözler 12 Haziran’da ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jongun arasında Singapur’da yapılması planlanan tarihi zirveye çevrilirken Trump’ın avukatından tartısma yaratacak bir çıkış geldi. ABD basınına yansıyan iddiaya göre, Israil’de konuşan Trump’ın avukatlarından Rudy Giuliani, ABD Başkanı’nın geçen ay zirveyi iptal ettiği açıklamasının ardından Kim’in adeta dizlerinin üstüne çökerek toplantının yapılması için yalvardığını öne sürdü. ‘Zorla evlendirmeye hayır’ Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te aralarında çok sayıda öğrencinin de bulunduğu binlerce kişi, 20 yaşında bir kadının, kaçırıldığı erkek tarafından katledilmesinin ardından protesto için meydanlardaydı. Eylemciler “Kaçırma ve zorla evlendirmelere hayır”, “Mutlu olmaları için kızlara şans verin” sloganları atarak gökyüzüne beyaz balonlar bıraktı. Tıp öğrencisi Burulai Turdaaly Kyzy geçen ay, kendisini kaçıran adamla polis merkezinde bulunduğu sırada saldırgan tarafından bıçaklanarak öldürülmüştü. İnsan hakları örgütleri ülkede kaçırma, zorla evlendirmelerin, son dönemde bazı yasaların devreye girmesine karşın sıklıkla görüldüğüne dikkat çekiyor. Okanylıaprcvaar Guatemala’da geçen pazar günü tek vermeye hazır olduğunu belirtti. Fuego Yanardağı’nın Yetkililer, oldukça patlaması sonucu mey aktif bir yanardağ ol dana gelen felakette duğu bilinen Fuego’da yaşamını yitirenlerin (İspanyolca “ateş”) vol sayısı 75’e yükselirken kanik aktivitenin halen 200 kişinin de kayıp sürdüğü uyarısı yapar olduğu duyuruldu. An ken bölgeden yakla cak kimi kaynak bölge şık 3 bin kişinin tahliye de son nüfus sayımının 2002’de yapıldığına, güncel verilerin yetersiz olduğuna işaretle kayıp sayısının binleri bulabileceği iddiasını gündeme getirdi. BM yardım teklif etti Öte yandan felaket sonrası üç günlük ulusal yas ilan eden Devlet Başkanı Jimmy Morales, önceki gün afet bölge edildiği kaydedildi. Felaketten yaklaşık 1.7 milyon kişinin etkilendiği, 58 kişinin üçüncü derece yanık tedavisi gördüğü, bazı yaralıların ise Meksika’ya sevk edildikleri açıklandı. Afet Yardım Kurumu yetkilileri yanardağın sıcak gaz ve erimiş kaya parçaları püskürtmesi nedeniyle kurtarma çalışmalarının sekteye uğradığını söyledi. sine giderek incelemeler de bulundu. Birleşmiş Mil letler Genel Sekreteri An tonio Guter res ise tazi ye mesajında örgütün kur tarma çalış Felaket bölgesinden çok sayıda malarına des hayvan da kurtarıldı. ADÖ Caracas’ı hedef aldı ABD’nin başı çektiği uluslarara ge Arreaza, gündemin ADÖ’de usule uygun sı yaptırımların da etki şekilde açılmadığını siyle ağır bir ekonomik belirtirken ABD’yi ülke krizden geçen, muha sinin içişlerine müda lefetle iktidar arasında hale etmeye çalışmak, ki gerilimin geçen ay askeri müdahaleye ze ki devlet başkanlığı se min hazırlamakla suç çimlerine de yansıdı ladı. Üyelikten çıkar ğı Venezüella’ya karşı ma için 24 üye ülke bir hamle de Amerikan nin onayının alınma Devletleri Örgütü’nden sı gerektiği belirtilir (ADÖ) geldi. ADÖ’nün ken Devlet Başka Washington’da yapılan nı Nicolas Maduro ise 48. Genel Kurul top önceki gün ülkesinin lantısından Venezüel ADÖ’den çıkma kararı la seçimlerinin “meş aldığını teyit etmişti. ru olmadığı, uluslararası kriterlere uymadığı” yönünde tartışmalı bir aArBtDıyoetrkisi karar çıktı. ADÖ Genel Venezüella’da ge Kurulu’nda alınan Ve çen ay yapılan seçim nezüella kararı, Boliv leri muhalefetin büyük ya ve Rusya tarafından bölümü boykot etmiş içişlerine müdahale ça ti. Seçimlerde ka bası olarak tılımın yüzde 47 eleştirildi. civarında kalması Küba hariç üzerine muhalif Amerika kıta ler ve ABD seçim sındaki tüm ül sonuçlarını tanı kelerin üyesi madıklarını açık olduğu ADÖ’de lamışlardı. son dönemde Venezüella’ya ekonomik yaptırımlar uygulayan ABD, ADÖ Genel Kurulu’nda da Caracas karşı ADÖ toplantısında ABD’yi Dışişleri Bakanı Pompeo temsil etti. Washington’ın etkisinin arttığı gözlemleniyor. ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence tı bir önerge sun geçen ay ülkesinin ye du. 35 üye ülkeden ni ADÖ daimi temsil 19’unun onay verdi cisinin yemin törenin ği, 4 ülkenin hayır oyu de Küba, Nikaragua ve kullandığı ve 11 ülke Venezüella’ya yöne nin de çekimser kaldığı lik baskıyı artıracak karar, Venezüella’nın ları mesajı vermişti. ADÖ üyeliğinin sonlan ADÖ Genel Sekrete dırılmasına giden sü ri Luis Almagro da Ni reci açtığı şeklinde yo karagua, Venezüella, rumlandı. Venezüel Küba’ya sert çıkışlarıy la Dışişleri Bakanı Jor la biliniyor. Nikaragua’da gerilim sürüyor Amerikan Devletleri Örgütü (ADÖ) Genel Kurulu’nda hakkında karar alınan bir diğer ülke olan Nikaragua’da sokak çatışmalarındaki ölümlerin sayısı her geçen gün artıyor. ADÖ’nün, taraflara sağduyu ve şeffaf bir seçim sürecine gidilmesi için diyalog çağrısı yaptığı Nikaragua’da aktivistler 18 Nisan’dan bu yana sokak çatışmalarında yaşamlarını yitirenlerin sa yısının 121’e yükseldiğini duyurdu. Tartışmalı sosyal güvenlik reformuna karşı başlayan protestolar eski Sandinista gerillası, Devlet Başkanı Daniel Ortega karşıtı gösterilere dönüşürken sokaklarda hem ev yapımı havan kullanan eylemcilerin hem de polisin ölümcül saldırılarda bulundukları bildiriliyor. C MY B