Catalog

EKONOMİ DOLAR AVRO 3.4240 3.6230 0.7 kuruş 0.4 kuruş 8 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 10.61 0.06 puan 74.472 519 puan 874.94 4.62 kuruş 130.55 0.7 kuruş Çarşamba 30 Kasım 2016 FItch’ten büyüme uyarısı OECD ve Morgan Stanley’nin ardından Fitch de Türkiye’nin büyüme tahminini düşürdü. Rating kuruluşuna göre siyasi belirsizlik nedeniyle 2016’da Türkiye yüzde 2.9 büyüyecek Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Küresel Ekonomik Görünüm raporunda Türkiye ekonomisine ilişkin beklentilerini yayımladı. Fitch, 2016 Türkiye büyüme beklentisini yüzde 3’ten yüzde 2.9’a, 2017 büyüme beklentisini ise yüzde 3.2’den yüzde 3.1’e indirdi. Raporda ayrıca, “Sanayi üretimi, perakende satışları ve işgücü verilerinin hepsi, temmuzdaki darbe girişiminin yarattığı belirsizliğin ve hükümetin cevabının ekonomik aktiviteyi baskılamaya devam ettiğini gösteriyor” denildi. Hükümetin tüketimi artırmak amacıyla açıkladığı canlandırıcı adımların büyümenin temel kaynağı olacağını belirten kurum, mevcut siyasi ortamda yatırım beklentilerinin de düşük olduğunu söyledi. Siyaset etkisi Önümüzdeki yıl için daha iyimser olan Fitch, “Siyasi ortamın istikrara kavuşmasıyla beraber 2017’de büyümenin ılımlı bir toparlanma göstermesini bekliyoruz. İlk yarıda anayasa tartışmaları baskın olacağından bu toparlanma muhtemelen ikinci yarıda da ha belirgin olacak” dedi. Dolar/TL kuruna ilişkin tah minde de bulunan Fitch, dolar/TL kurunun 2016 sonunda 3.35, 2017 sonunda 3.43 olacağını tahmin ediyor. Fitch enflasyonun 2016’da yüzde 7.3, 2017’de yüzde 7.7 olacağı tahmininde bulundu. Önceki gün Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), hafta sonu da ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, Türkiye için büyüme tahminlerini düşürmüştü. Morgan Stanley 2016 büyüme tahminini yüzde 2.5, OECD de yüzde 2.9’a çekmişti. l Ekonomi Servisi Not kararı bekleniyor Moody’s ile birlikte Hazine Müsteşarlığı’nın çalıştığı kredi derecelendirme kuruluşlarından biri olan Fitch, Türkiye’yi yatırım yapılabilir ülke statüsünde tutan tek kuruluş. Fitch, ağustos ayında Türkiye’nin kredi notunu “BBB” ile “yatırım yapılabilir” olarak teyit ederken not görünümünü “durağan”dan “negatif”e çevirmişti. Not görünümünün negatife çevrilmesi notun 612 ay içinde bir daha değerlendirileceği anlamına geliyor. Yani Fitch yakın zamanda bir değerlendirme yapabilir. Fitch’in Türkiye’nin notunu düşürmesi halinde ise bankaların borçlanma maliyeti daha da artacak bu da şirketlere ve genel ekonomiye negatif yansıyacak. Fitch raporunda “Ülke kredi notları 2017’de yüksek seviyede siyasi risk ve belirsizlikle karşı karşıya kalacaklar” yorumu da yapıldı. AKP, doları görmek 31 Mart’a kadar kapalı kalacak. Bodrum’da ihahlaeKtlaıemrrludae, dTıL’yi zorunda kaldı dış hatlar kapatıldı Hükümet, döviz kuru karşısında mevzuat değişikliği yaptı. Kamu sözleşmelerinde dolara son verildi. Artık teklif de ödeme de lira ile olacak Türk Hava Yolları, MilasBodrum Havalimanı Dış Hatlar Terminali’nin tasarruf amaçlı 31 Mart 2017 tarihine kadar kapatıldığını duyurdu. THY’nin resmi internet sitesinde yer alan açıklamada, “MilasBodrum Havalimanı dış hatlar terminali, tasarruf amaçlı olarak 31 Mart 2017’ye kadar kapatıldı. Dış hatlardan aktarmalı olarak gelen yolcularımıza, kapatılan terminalin yanındaki Genel Havacılık Terminali hizmet veriyor. Havalimanındaki gümrük uygulamalarımız eskisi gibi devam ediyor. 31 Mart 2017 tarihine kadar bu havalimanından gerçekleştirilecek dış hat seferimiz bulunmuyor. Seyahatlerinin devamında dış hatlara uçacak yolcularımız uçuşlarıyla ilgili işlemlerini iç hatlar terminalinden yaptırabilirler” denildi. l Ekonomi Servisi Dijitale FETÖ rötarı Türkiye’de bu yıl sonu itibarıyla 20 milyon araç radyosunda planlanan ‘analogdan dijital sisteme geçiş projesi’, FETÖ operasyonlarında RTÜK kadrolarının değişmesi nedeniyle 2017 sonuna ertelendi. 2015’te açıklanan 20 milyon araç sahibini yakından ilgilendiren projeyle 2016 sonunda araçlarda kullanılan ve FM yayını yapan analog sistemlerin Digital Audio Broadcasting sistemine geçmesi zorunlu hale getirilmişti. DAB sistemi ile araç sahipleri artık kesintisiz ve kaliteli radyo dinleyebilecekti. l Ekonomi Servisi Turist sayısı 15. ayda da düştü Turist sayısı ekimde yüzde 26 düştü. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’yi ekim ayında 2.45 milyon yabancı turist ziyaret etti. Yabancı turist sayısı böylelikle 15 aydır üst üste yıllık bazda düşüş gösterdi. Ocakekim döneminde ise yabancı turist sayısı yıllık bazda yüzde 31.4 düşerek 22.7 milyona geriledi. Bu yılın ilk dokuz ayında Türkiye’ye gelen ziyaretçilerin sayısı, 2015 yılı ilk dokuz ayına göre yüzde 26.46’lık bir azalışla 24 mil yon 671 bin 316 oldu. Emniyet Genel Müdürlüğü’nden alınan geçici verilere göre de, bu yıl ekimde Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25.79’luk bir azalışla 2 milyon 449 bin 948 oldu. Bu ziyaretçilerin 80 bin 238’i günübirlikçi oldu. Bu yıl ocakekim döneminde Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31.35 azalış göstererek 22 milyon 696 bin 776 oldu. Bu ziyaretçilerin 592 949’u günübirlikçi oldu. Ocakekim döneminde Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçilerin giriş yaptıkları sınır kapılarının bağlı olduğu iller, 7 milyon 878 bin 111 ziyaretçi ve yüzde 34.71 oran ile İstanbul oldu. Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında Almanya 491 bin 59 ziyaretçi ve yüzde 20.04 oran ile birinci, Rusya Federasyonu 222 bin 719 ziyaretçi ve yüzde 9.09 oran ile ikinci sırada yer aldı. l Ekonomi Servisi MUSTAFA ÇAKIR Hükümet, dövizdeki yükselişi dizginleyebilmek için kamu sözleşmelerinde TL’ye geçti. Kamu ihale mevzuatındaki 6 yönetmelik ile Kamu İhale Genel Tebliği değiştirildi. Bundan böyle kamu ihalelerine katılacak istekliler, tekliflerini TL olarak verecek. Ödemeyi de TL olarak yapacak. Düzenleme bundan sonraki sözleşmeler için geçerli olacak. Önceki sözleşmeler için uygulanmayacak. Değişiklikler dün Resmi Gazete’de yer aldı. Değişikliklere göre, bundan böyle kamu ihalelerine katılacak olan istekliler tekliflerini gösteren fiyatlar ile bunların toplam tutarlarını TL olarak verecek. Sözleşme konusu işin ödemelerinde de başka para değil TL kullanılacak. Dolar ile ödeme olmayacak. Böylece dolar karşısında değer kaybeden TL’nin güçlendirilmesi hedefleniyor. TL yükümlülüğü sadece yeni ihaleler için geçerli olacak. Önceden teklif alınmış olan ihaleler değişikliklerden etkilenmeyecek. Yurttaşın sırtında Osman Gazi Köprüsü ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde özel sektöre döviz kuru üzerinden yolcu ve geçiş garantisi verildi. Bu projelerde devletin dövize endeskli yükümlülükleri devam edecek. Yükümlülükler kapsamındaki ödemeler kamu tarafından yapılacak. 5 milyar dolar Başbakan Binali Yıldırım devletin alacaklı olduğu kurumlar, kişiler olduğuna işaret ederek, “Bunlarla yapılan sözleşmeler döviz üzerine. Bunun da miktarı kısa vadede 5 milyar dolar. Onlara da dedik buyurun siz de lira ödeyin. Böylece piyasaya 5 milyar dolar daha fazla kaynak, sıcak para bırakmış oluyoruz” dedi. l ANKARA Hem telefon, hem projektör Lenovo, Motorola’yı yeniden hayata döndürdü. Lenovo, 5.5 milimetre inceliğindeki yeni akıllı telefonu Moto Z’yi tanıttı. Moto Z saniyeler içinde bir projektöre, JBL SoundBoost Hoparlör modu ile bir müzik setine, Hasselblad True Zoom ile profesyonel bir fotoğraf makinesine dönüştü Christoph Janeba rülebiliyor. Lenovo Ürün Geliştirme Direktörü Christoph Janeba, askeri uçaklarda kullanılan alüminyum ile paslanmaz çelik kullanılarak üretilen Moto Z’nin 5.5 inç Quad HD AMOLED ekrana, Qualcomm SnapdragonTM 820 işlemciye ve 13MP kameraya sahip oldğunu söyledi. 30 saate kadar pil ömrü olan Moto Z’nin zincir mağazalarda satış fiyatı KDV dahil 2.499 TL olacak. l Ekonomi Servisi Şişecam yapı fuarında ilgi çekti Dünyanın en büyük düzcam üreticileri arasında yer alan Şişecam Düzcam, 2124 Kasım’da Dubai’de düzenlenen ‘The Big 5 Show 2016’ Uluslararası Yapı Fuarı’nda 42 m2’lik stantla yer aldı. Şişecam Düzcam, enerji tasarrufu, gürültü kontrolü, güvenlik gibi özelliklerinin yanı sıra dekoratif unsurlarıyla da öne çıkan camlar ürünleriyle ziyaretçiler tarafından büyük ilgi gördü. Tofaş üretti, ABD’de ‘En yeşil araç’ seçildi! Tofaş’ın Bursa fabrikasında geliştirilip üretilerek Ram markası altında ABD’ye ihraç edilen ProMaster City, Green Car Journal tarafından 2017 yılının ‘Yeşil Ticari Aracı’ seçilerek aynı ödülü üst üste ikinci kez kazanma başarısını gösterdi. Bugüne kadar 1.3 milyondan fazla müşterinin tercihi olan Fiat Doblo’nun Ram markalı versiyonu ProMaster City, sınıfının en iyisi birçok unsuru bünye sinde barındırıyor. Green Car Journal ve CarsOfChange.com editörü ve yayıncısı Ron Cogan, “Ram ProMaster City, sınıfının en iyi yakıt verimliliği, yük taşıma kapasitesi ve yükleme kolaylığının yanında, manevra kabiliyetiyle de işletmelerin ihtiyaçlarını karşılıyor” dedi. l Ekonomi Servisi Cumhurbaşkanı haklıdır Cumhurbaşkanı dün israftan yakındı. Haklıdır. Kaç zamandır bu köşede, değişik vesilelerle anlatmaya çabalıyoruz. Hatta en son, G20 zirve harcamasının büyüklüğüne (563 milyon TL) ve Dışişleri ile Maliye rakamları arasındaki 154 milyon TL gibi bir şüpheli farka yer verdik. Haliyle sevindik. Gerçi Sayın Cumhurbaşkanı “hayata bakmaktan” söz etti. “Hayata baktığımız zaman israf ekonomisi almış başını gidiyor” dedi; bir aile içinde bir değil iki değil üç araba bulunmasına sitem etti. O hitaptaki hayattan kasıt, bireylerin günlük hayat tercihleri. Biz de bütçeye bakıyoruz. Nihayetinde o da devletin tercihleri. Bakın, en basitinden temsil harcamalarına göz atalım. Ki, israfa dair mukayese netleşsin. Temsil ve tanıtma giderlerini bilirsiniz. Özel günlerde çiçek yollama, törenlerde çaylar, kahveler ve bilumum ikramlar, ulusal gün törenleri, sanatçı konserleri diye uzayıp giden bir liste. Falanca bakanlık il müdürlüğünden, Cumhurbaşkanlığı makamına uzanan kamu yönetimi alanındaki bu harcamalar nereden ödeniyor olabilir? Tabii ki bütçeden. Maliye de bu fasıla “temsil ve ağırlama gideri” başlığını koyarak her ay ne kadar harcama yaptığını, sağ olsun bizlerle paylaşıyor. Temsil ve ağırlamaya 329 milyon TL Ekim ayı verilerine göre, devlet geçen ay temsil ve ağırlamaya 128.2 milyon TL harcamış. Bu rakam, bir önceki ay harcamasının 10 katından fazla. (Eylülde 12.6 milyon TL.) Daha dikkat çeken veri, toplamda karşımıza çıkıyor. Ocakekim döneminde ülke genelinde çiçek, çay, kahve, konuklara hediyelere yapılan toplam harcama 329 milyon TL’ye ulaşmış. Peki, Maliye’nin 2016 bütçesini hazırlarken yani yılın başında, koyduğu tahmin rakamı? O da 324 milyon TL. Daha kasım ve aralık verileri çıkmamışken, 5 milyon TL’lik bir sapma... Toplam tutarın yıl sonunda 400 milyon TL’yi aşacağı, dolayısıyla Maliye tahminlerinin altüst olacağını söylemek, kehanet sayılmamalı. Bu vesileyle 2015’teki temsil harcamalarındaki artış oranının da önceki yıla göre yüzde 135 olduğunu anımsatalım. Beri yandan Başbakan Binali Yıldırım da yine dün devletin mecbur kalmadıkça dövizle sözleşme yapmayacağını söyledi. Pazar günkü yazıda işledik. Çok ama çok geç kalındı. Osmangazi Geçişi ile 3. Köprü’nün dolar üzerinden yapılan sözleşmeleri, çocuklarımızın hayatını çoktan ipotek altına aldı bile. Hükümetin “havalar güneşliyken” bu sözleşmelerle verdiği yolcu geçiş talep garantileri, döviz kurundan doğrudan etkilenip faturayı kabartıyor. Dolayısıyla bundan sonra, diyelim ki yatırım planında yer alan Kanal İstanbul sözleşmesini ihalesini TL ile yapmayı planlıyorlarsa, bunun Başbakan’ın deyişiyle “milli paramızın güçlü kalmasına” sağlayacağı katkı sınırlı olacak. Sonuçta bütçe de devletin hayatı. Ve bu fasıldan, bütçenin en fazla esneklik gösterilebilecek kalemi olan; çay, kahve, çiçek harcamasının da ciddi bir israf ekonomisi olduğunu söylemek mümkündür. Varlık Barışı uzatılabilir Bu arada, süresi 31 Aralık’ta dolacak olan Varlık Barışı’nın altı ay uzatılabileceğinin sinyalleri de geliyor. Maliye Bakanı Naci Ağbal, geçen gün Plan Bütçe Komisyonu’nda yoğun bir kampanya ve tanıtım çalışmasına başlayacaklarını söyledi. Yurtdışındaki varlıklarını Türkiye’ye getirmek isteyen vatandaşlar yoğun olarak tebliğ düzenlemesi talep ediyormuş. E, herhalde bu kadar tanıtım, tebliğ, kampanya, süresi bir ay sonra bitecek olan bir “imkân” için olmayacaktır. Dolayısıyla, Bakanlar Kurulu’nun Varlık Barışı’nı altı ay uzatma yetkisini (Temmuz 2017’ye kadar) kullanması sürpriz olmayacak. Sıkışıklık ciddi. İtalya’nın ayrılma ihtimali güçlendi İtalya’nın Avro bölgesinden çıkma ihtimali yüzde 19.3’e çıkarak dört yılın en yükseğine ulaştı. Piyasa beklentilerine ilişkin araştırmalar yapan Sentix’in anketine göre, İtalya’nın 12 ay içinde Avro bölgesinden çıkma ihtimal, araştırmanın başlatıldığı 2012 yılından bu yana, yüzde 19.3 ile en yüksek düzeye çıktı. Frankfurt merkezli şirketten ankete ilişkin yapılan açıklamada, İtalya’da 4 Aralık’ta yapılacak ve siyasi düzende köklü değişiklikler öngören anayasa referandum nedeniyle yatırımcıların İtalya hakkında giderek daha fazla endişe duyduğu belirtildi. Bir ay önceki ankette İtalya, Avro bölgesinden çıkma ihtimali en yüksek ülke olarak ilk kez Yunanistan’ı geride bırakmıştı. Ankette İtalya’nın yanı sıra Fransa ve Hollanda para birliğinden ayrılması en muhtemel ülkeler olarak belirlendi. Fransa’nın çıkma ihtimali yüzde 4.75’le tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Hollanda’nın ihtimali de yüzde 3.4’e yükseldi. l Ekonomi Servisi C MY B