Catalog

Salı 29 Eylül 2015 KULTUR EDİTÖR: EZGİ ATABİLEN TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ “Hughes’un Son Mektubu”ndaki büyük sır Sir Jonathan Bate’in Sylvia Plath’in eski eşi, yazar Ted Hughes hakkında yazdığı ‘Hughes’un Son Mektubu’ adlı biyografi, Plath’in öldüğü esnada Hughes’un sevgilisi Susan Alliston ile üstelik yedi yıl önce Plath ile düğün gecesi beraber oldukları Bloomsbury’deki çatı katında birlikte olduklarını iddia ediyor. Bate’in 8 Ekim’de piyasaya çıkacak kitabı, Plath’in ABD’deki arşivi ile British Library’nin birikiminden yola çıkılarak kaleme alındı. 17 ‘Sylvia Plath Batı’da endüstriye dönüştü’ ‘Mamma Mia!’ İstanbul’da Dünyaca ünlü “Mamma Mia!” müzikali bugünden itibaren İstanbullu sanatseverlerle buluşmaya başlıyor. Müzikal 4 Ekim’e kadar her gün Zorlu Performans Sanatları Merkezi’nde sahnelenecek. Şimdiye kadar 14 farklı dilde, 54 milyondan fazla seyirciyle buluşan ve şarkıları farklı şehirlerde her gün binlerce kez yayımlanan müzikal, ABBA grubunun ölümsüz şarkılarıyla birleşerek seyircilerle buluşacak. ‘Mamma Mia!’yı İngiliz müzikal yazarı Catherine Johnson kaleme aldı. Sylvia Plath, ‘Çizimler’ kitabının ardından, Yusuf Eradam’ın incelemesiyle bir kez daha karşımızda. “Sylvia: Ben’den Önce Tufan” adlı kitabı konuştuğumuz Eradam, “Sylvia çoğalarak büyümeye devam ediyor” diyor. MERVE ARSLAN Ö Yüz akımız Yaşar Kemal Dil devriminin 83. yıldönümü Dil Derneği ve Çankaya Belediyesi’nin düzenlediği bir etkinlikle 3 Ekim’de kutlanacak. Dil Bayramı bu yıl “Edebiyatımızın Yüz Akı Yaşar Kemal’e Armağan Özgürlüktür Türkçe!” başlığıyla düzenlenecek ve Yaşar Kemal’e adanacak. Saat 17.00’de Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde düzenlenecek törende Dil Derneği Başkanı Sevgi Özel, gazeteci Nebil Özgentürk, PEN Türkiye Başkanı Zeynep Oral ve Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen birer konuşma yapacak. Etkinlikte Nebil Özgentürk’ün “Türkiye’nin Evrensel Yazarı Yaşar Kemal” adlı belgeseli gösterilecek. Gecede Dil Derneği Ömer Asım Aksoy Ödülü ve Onur Ödülleri de verilecek. 83. Dil Bayramı Onur Ödülleri Haydar Ergülen, Ömer Faruk Eminağaoğlu, Rahmi Kumaş, Ülkü Başsoy, Cumhur Özdemir, Elçin Temel ve Merdan Yanardağ’a teslim edilecek. l Kültür Servisi ncelikle kitaptan biraz bahseder misiniz? İlk kez 1997’de yayımlanmıştı. Genişletilmiş haliyle ikinci baskısı Kırmızı Kedi Yayınevi’nden çıktı. Nilgün Marmara ile Plath karşılaştırıldı bu kitapta. Çünkü ilk baskısından farklı olarak, okuyanlar bu karşılaştırmayı da istiyordu. Karşılaştırmayı internetten bana ulaşan insanlara fotokopi çektirip ya da taratıp yolluyordum. Bu zahmetten de kurtulmuş oldum. Plath’ın “Ariel ve Seçme Şiirler”i geçen sene Kırmızı Kedi Yayınevi aracılığıyla yayımlandı. Arkasından program gereği bu kitap basıldı. Belki bu kitabı diğerinin yanına koyabilirsiniz. Çünkü incelememle “Ariel ve Seçme Şiirler” birlikte ele alınmalı, okunmalı bana göre. Kitaba neden “Ben’den Önce Tufan” adını verdiniz? Biliyorsunuz “Benden Sonra Tu fan” diye bir deyim var. Ben de o deyimden yola çıktım. İngilizcede “ben” sözcüğü, insanın kendini bulması anlamına geliyor. Bu kitapta Sylvia, varolma savaşının içerisinde geçirdiği tufanı anlatıyor. Romanı imha edildi Sylvia Plath’in “ben”i bulma yolculuğunda anne, kadın, şair “ben” ile ölümsüzlüğü arzulayan bir “ben” arasında sıkışmışlığından bahsediyorsunuz. Sylvia’nın intiharında bu ikili zıtlıklar arasında sıkışmışlığın etkisi var mıdır sizce? Her insanın toplum içerisinde oynadığı roller vardır. Kendi başına kaldığında gerçek benini konuşturur. Sylvia da hayatındaki insanları başka kimliklerle şiirlerine yansıtıyor. Yaşadığı travmaları edebi kimliklerle bize sunuyor. Bu açıdan okuyucular için şu noktaya dikkat çekmek istiyorum. Şiirleri okurken röntgenci gözüyle hayatın Çizimleri de yayımlandı Kırmızı Kedi Yayınevi, Sylvia Plath’ın çizimlerini mektup ve notlarıyla birlikte yayımladı. Özgün ismi “Sylvia Plath: Drawings” olan kitap, İlknur Özdemir çevirisiyle Türkçede. “Sylvia Plath: Çizimler” adlı kitapta yer alan 44 çizim birkaç yıl önce Londra’da sergilenmiş ve biri dışında hepsi satılmıştı. Kitapta ayrıca Plath’in günlüğünden bir sayfa da bulunuyor. dan bir şeyler bulmaya çalışarak bakmamak gerekiyor. Bu noktada ihanete uğraması, histerik olmasından ziyade eseri ve yaratılıcılığı açısından bakmak lazım. Peki siz Sylvia Plath ve şiirleriyle nasıl tanıştınız? Doçentlik için hazırlık yapıyorum. Kafama bir kadın yazar, şair çalışmayı koymuştum. Belki dört tane kadınla yetişmem nedeniyle olabilir. İçin için yazar kadın tanımak istedim. Birçok şair ve yazar okurken Sylvia Plath’ın önce imgelerinin vurucu yanı beni çok etkiledi. Sylvia’nın intihar etmişliği ya da manik depresif halleri, çeşitli hastalıklarla bağlantılı olarak değerlendirilmesine çok kızıyorum ve karşıyım. Onun üzerine “Sylvia” diye bir film yapıldı. Yönetmeni (Christine Jeffs) kadın olmasına rağmen çok kızdım. Bir kadın yönetmen bile Sylvia’nın şair yanını göstermemiş. Histerik, kıskanç bir kadın vardı orada. Sylvia’nın Batı’da bir endüstriye dönüştüğü kesin. Sylvia, sadece size özel olan bir yaşantıyı evirip çevirip dile, şiire ihanet etmeden yazabilmek başarısını gösterebilmiş bir şair. O açıdan sadece merak ve intihar edebilmişlikle hayranlık duyulan değil, sanatıyla baştacı edilmesi gereken biri. Sylvia nasıl bir şair? “Gizdökümcü”, “lanetli tanrıça” vb. popüler kültür tanımlamalarıy Yusuf Eradam la ikonlaşmış, tapılası bir şair. Hayatı nasıl yaşamışsa yaşamış, beni şiiri vurdu, imgelerinin zenginliği etkiledi. İnsan hayran olacak bir şey gördüğü zaman ya hasetlenir ya da onu yüceltir, tanıtmaya kalkar. Ben ikincisini yeğledim. İncelerken de çok şey öğreniyorsunuz Sylvia’dan. Küçük yaşlarda yayımlanmaya başlıyor şiirleri. “Sırça Fanus”u intihar denemesinden sonraki tedavisi sırasında yazıyor. İkinci bir romanı olduğu söylenir. Kocası Ted Hughes’un bu romanı imha ettiği söylenir. Hughes’un başka bir kadına ilgi duyduğu ortaya çıktıktan sonra yoğun bir şekilde yazıyor. “Ariel” şiirlerinin hemen hepsini son yedi yıl içerisinde ortaya çıkarıyor. Erkeklerin dünyasında şiir okuyan, şiir yazan bir kadın aynı zamanda. Kalemi eline almış bir kadının iktidarla doğrudan bağlantısı vardır. Bu genellikle sistemin hoşuna gitmeyen bir durumdur. Sylvia’da böyle bir damar da var. “Seninle olmak sürekli ölüm” diyerek Slyvia’nın karanlık ve tehlikeli bir yazar olduğunu söylüyorsunuz. Slyvia bu karanlığa sizi de çekmedi mi? Çekmedi desem yalan olur. Zaten o mektubu yazma sebebim o. “Mektupta yapacak işlerim var, iyi ki öldün” diyorum. Plath’ın bazı hayranları bu mektubu yanlış anladı. İntiharı olumladığım anlamına gelmiyor bu. En az hayatımın dört yılını ayırdım şiirlerini okuyup incelemeye. Ama ondan çıkmam gerekiyordu. Benim de yapacak işlerim var. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası yeni sezon açılışını dünyaca ünlü piyanist İdil Biret’in vereceği konserle yapacak.2 Ekim’deki konserde orkestranın şefliğini Ender Sakpınar üstlenecek. Saat 20.00’de Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kültür Sanat ve Kongre Merkezi’nde gerçekleşecek konserde, Mozart’ın No:24 D Minör Piyano Konçertosu ve Rimsky Korsakov’un Şehrazad adlı eserleri seslendirilecek. Konserin biletleri ise satışa çıkarıldıktan kısa süre sonra tükendi. l CAN HACIOĞLU/ ESKİŞEHİR Eskişehir’de sezon açılıyor ‘Protestolara engeli kaldırın’ ink Floyd’un kurucu üyesi David Gilmour, 2010 yılındaki öğrenci olaylarındaki davranışlarından ötürü tutuklanan ve dört ay hücre cezası ile 12 ay ev hapsi alan oğlu Charlie ile gündeme gelmişti. Son olarak 18 David Gilmour David Gilmour, dinleyicilerine protesto haklarına sahip çıkmalarını öğütledi. Edith Piaf’ın Marcel’e aşkı P Eylül’de çıkan ‘Rattle That Lock’ isimli, Sony Music etiketli yeni albümünde kurduğu ‘Özgürlük Korosu’ ile dikkat çeken Gilmour, “Barışçıl gösteriler önündeki engellerin mevcut hükümet döneminde artarak genişlediğini” belirtti. BBC 4 radyosuna konuşan sanatçı, albümle ay nı adı alan parçanın, “İnsanların bu duruma karşı ayağa kalkabilme ihtimali ve ülkede protestonun suça dönüştürülebilmesine direnebilmelerine” dair olduğunu ve dinleyicilere, “Bunu bir norm olarak kabullenmeyin” mesajını ilettiğini belirtti. l Kültür Servisi ‘Annenin Sessizliği’ Doğan Akhanlı’nın yazdığı, Alman oyuncu Bea Ehlers’in sahnelediği tek kişilik oyun “Annenin Sessizliği” 2 ve 3 Ekim’de Beyoğlu Şermola Performans’ta 20.30’da sahnelenecek. Ron Rosenberg’in yönettiği oyun Almanca sahnelenecek ve oyunda Türkçe üstyazı kullanılacak. Oyunun dekoru ise Michael Graessner imzalı. Oyunda, Almanya’da doğup büyümüş Sabiha ile annesinin ilişkisi anlatılıyor. Türkçeyi üniversite yıllarında öğrenen Sabiha iki toplum arasında sıkışmıştır. Aniden ölen annesinin göğsündeki haçla bir kimlik kargaşasının içine yuvarlanan Sabiha’nın, o güne kadar onur duyduğu Türk kimliği ve annesinin ömür boyu süren sessizliği ile yüzleşmesi çok sancılı bir süreç olacaktır. l Kültür Servisi 15’nci yılını kutlayan Tiyatro Boyalı Kuş, 100’üncü doğum günü dolayısıyla Edith Piaf’ın Marcel Cerdan’a aşkını ve özlemini konu alan ‘Edith PiafMarcel’ adlı müzikli oyunu konuk edecek. Erivan Devlet Gençlik Tiyatrosu yapımı oyun, 15 ve 16 Ekim’de 20.30’da Şişli Belediyesi Kent Kültür Merkezi’nde sahnelenecek. Rejisi Hagob Ghazanchyan’a emanet oyunda Edith Piaf’ı ise ödüllü oyuncu Mariam Ghazanchyan canlandıracak. Oyun, Edith Piaf’ın en büyük aşkı olan Dünya Boks Şampiyonu Marcel Cerdan’ın ölümünden sonra yaşadıklarını sahneye getiriyor. Biletler Mybilet’te. İdil Biret 40 günlük Özdemir Asaf Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık tarafından hazırlanan “Bir Usta Bir Dünya: Özdemir Asaf Tüm dünyayı kucaklamak istedim; kollarım yetişmedi” sergisinin açılmasına üç gün kaldı. 23 Ekim’e kadar sürecek sergi, Türkiye’nin en büyük şairlerinden Özdemir Asaf’ın yaşamöyküsü ve sanatçı kişiliğini fotoğraflarıyla, kişisel evrakıyla, defterleriyle, elyazılarıyla gözler önüne seriyor. Sergi İstanbul’daki Kadıköy Belediyesi Caddebostan Kültür Merkezi (CKM) Sanat Galerisi’nde düzenlenecek. C M Y B