Catalog

SAYFA CUMHURİYET 31 OCAK 2015 CUMARTESİ 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Dolar 2.45’e dayandı Cumhurbaşkanı Erdoğan dün yine Merkez’e çatarken “Faiz oranları enflasyon öngörüsünün iki katı, böyle çarpıklık olmaz” dedi, Merkez’den de “Faiz indiriminin temkin düzeyi uygun değil” açıklaması geldi. viyesine düşürdü. Bu karar da doların yükselmesinin nedenlerinden oldu. Dolar 2.4469 ile rekor tazeledikten sonra, Merkez’in faiz ile ilgili yaptığı ani açıklamayla inişe geçti Bankacılar, son günlerde TL’nin dolar karşısında daha çok değer kaybetmesinin nedeninin siyasilerin talepleri ardından TCMB’nin erken bir faiz indirimi yönündeki istekliliği olduğunu vurguluyor. Ekonomi Servisi Merkez Bankası’ndan (TCMB) erken faiz indirimi beklentisi ve dolardaki küresel değer kazancıyla dolar/TL 2.4470’e kadar yükselerek yeni zirveyi gördü. Merkez’den yapılan açıklama sonrası kur 2.43’ün altına kadar indi. Dolar dün günü serbest piyasada 2.4350 TL seviyesinde tamamladı. TCMB’nin önümüzdeki hafta 75 baz puana ulaşabilecek erken faiz indirimine gidilebileceği beklentisi ve dolardaki küresel değer kazancı ile dolar/TL, 2.4470’e kadar yükselerek yeni tarihi zirveyi gördü. Bankacılar, TL’deki değer kaybının Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin açıklamalarının ardından hız kazandığını söylediler. Zeybekci, kurdaki yükselişin Türkiye’de faiz indirimi beklentileri üzerinde olumsuz bir etkisinin olmayacağını söyledi. TCMB’den dün saat 16.30 sıralarında açıklama geldi. Banka “Yakın dönemde gözlediğimiz piyasa hareketleri TCMB’nin öngördüğü faiz indirim sürecinin temkin düzeyiyle uyumlu değildir” açıklamasında bulundu. Açıklama sonrası kur inişe geçti. Rusya Merkez Bankası da dün beklenmedik bir şekilde politika faizini yüzde 17’den yüzde 15 se Yeni Türkiye’nin Ekonomi Günlüğünden Ocak ayının son günleriydi. Aklayıcı vekiller, “hukuken delil değildir” dediği için “yok” sayılan, sırf bu sebeple, kamu kaynaklarında herhangi bir kayıp da yaratmadığına inanmamız istenen milyonlarca dolarlık rüşvet ve yolsuzluk tapelerinin büsbütün imha edilmesi, Meclis’in içine sinmemişti... Artık, “kamuda tasarruf” sloganına hâlâ inananların var olabileceği ümidi mi; yoksa çanta çanta, kutu kutu götürülen vergilerimizi bir nebze olsun telafi etme saikiyle midir bilinmez, söz konusu tapeleri kırpıp kırpıp bloknot yaptılar. Hukuken “yok” sayılan ve sahiplerine faiziyle iade edilen milyonlarca liralık rüşvetin belgesi, tasarruf “bloknot”ları marifetiyle bir kez daha dolaşıma sokulmuşken bahsi geçen Meclis üyelerinden Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ertesi günkü basın toplantısının “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele” konulu olması, yalnızca bir rastlantıdan ibaretti. HHH “Doların yükselişi endişe yaratmaz. Bu gelişme ülkenin dış ticaretine olumlu yansır” sözüyle doları az daha zıplatan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin, tekstil ürünleri üreten, ihracat yapan şirket sahipliği de işte böyle bir rastlantıydı. İki gün önce Meclis’e sunulan kanun tasarısı marifetiyle, 37 milyon elektrik abonesinin 5 milyar TL tutan kayıp kaçak alacağı hakkını engelleme girişimi de öyle. Yargıtay’ın açık kararına karşın, kayıt dışı ve kaçak yollarla sağlanan yasa dışı geliri, vatandaşına vermek istemeyen bir hükümetin; bütçedeki açığı mı yoksa vatandaşın, kooperatiflerin, çiftçinin elektriğine haksız kazanç giydiren ve dağıtım yetkisini elinde tutan şirketleri mi gözettiğini sorgulamamız için bir neden yoktu. HHH “Yeni Türkiye”ydi burası. Dünyanın en büyük metropollerinden birinin kalbinde, polis aracına Kalaşnikof’la ateş edildiği dakikalarda; “milli güvenliği”, alın terinin çalınmasına itiraz eden işçilerin bozduğuna karar veren bir iktidarın “Yeni Türkiye”si. Ne daha bir saat önce, iki cümlesiyle dövizi zıplatan bir üyesinin fiziken Denizli’de bulunması engeldi Bakanlar Kurulu kararının “mükerrer” Resmi Gazete’ye yetiştirilmesine; ne de “Karunlaşmayacağız, firavunlaşmayacağız” diye diye iktidara intisap eden Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un “12 Eylül kalıntısı ne kadar antidemokratik yasa varsa bunların hepsini çöplüğe atacağız” sözünün mürekkebinin dahi kurumaması. Okullardan dersi kaldırılırken caka satılan “milli güvenlik”in, iş hak aramaya gelip dayandığında, sermayenin çıkarları; onun da iktidarın çıkarları anlamına geldiğini, 80 darbesinden bu yana biliyorduk neyse ki. Çay bardağı üreten işçilerin hak arayışının ertelenmesinin, yaz aylarında milli güvenliğimizi ne kadar onardığını da unutmamıştık üstelik. Paşabahçe işçilerinin daha az maaşa katlanması sayesinde, Yeni Türkiye’de “kamu düzeni” pekişmiş, halkın huzur ve refahı yükselmişti. 12 yaşındaki Nihat’ı öldüren silah, polise ait çıkmamıştı misal. Teşekkür borçluyduk grev erteleme kararına. Şimdi teşekkürümüzü güncelleme zamanı: Rüşvet tapelerinin tasarruf amaçlı bloknotlara dönüştüğü, doların tarihi zirveyi zorladığı bugünden itibaren, “Yeni Türkiye”nin milli güvenliği artık 15 bin metal işçisinin omuzlarındadır. Erdoğan yine Merkez’e çattı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan yine Merkez Bankası’na eleştiri geldi. Erdoğan, “Faiz oranları enflasyon öngörüsünün iki katı; böyle çarpıklık olmaz, bunların hepsi düzelecek. Merkez Bankası’nın faiz oranlarına olan itirazımı her fırsatta dile getiriyorum” dedi. TEB Stratejisti Erkin Işık “Gidişat önümüzdeki haftaki TCMB toplantısına bağlı olacaktır, faiz indirim beklentisi var. Kurdaki bu hareketten sonra nasıl bir karar çıkacak onu görmek lazım, Merkez Bankası muhtemelen bu erken toplantı duyurusunu yapmadan önce TL’de belli ölçüde bir değer kaybını göze almışBorsa tır diye düşünükaybettirdi yorum” dedi. ALB MenHaftalık bazda Borsa Ekonomi Servikul Değerİstanbul’da (BIST) işlem gösi Financial Times ren hisse senetleri ortalama yüzler Araştırma Müdürü Ye de 1.97 gerilerken, BIST 100 endek Gazetesi’nde (FT) yer liz Karabu si 1.790,23 puan azalarak 88.945,82 alan analize göre Türoldu. Kapalıçarşı’da işlem gören kiye Cumhuriyet Merlut, volatili puan 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı kez Bankası’nın enftenin artmabu hafta yüzde 1.92 değer kazandı. sının Merkez Haftalık olarak Cumhuriyet altınının lasyon hâlâ yüksek satış fiyatı yüzde 1.87 primle 655 iken para politikasıBankası’nı lira oldu. Bu hafta avronun satış nı ‘gevşetmesi’, izadaha temkinfiyatı ise yüzde 4.21 , Amehı ‘zor’ bir adım olali olmaya itmiş rikan dolarının satış fiyarak niteledi ve Merkez gibi gözüktüğünü tı yüzde 3.71 yükBankası’nın “hükümetibelirtti. seldi. FT: Merkez hükümete yenik düşüyor nin daha düşük borçlanma maliyeti iştahına yenik düştüğü” vurguladı. FT, gerileyen petrol fiyatlarının merkez bankalarını, para politikalarını gözden geçirmeye ittiği, Hindistan’dan Türkiye’ye kadar para politika yapıcılarının borçlanma maliyetlerini düşürdüğüne dikkat çekti. Gazete “Bazı yükselen piyasaların davranışlarını izah etmek daha zor. Örneğin Türk Merkez Bankası, enflasyonun yüzde 5’lik hedef üzerinde olmaya devam etmesine ve önde gelen işadamlarının 2015 sonundan önce o düzeyin altına inmesini beklememelerine rağmen para politikasını gevşetti” denildi. KISA... KISA... * Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) şubeleri, işveren ve sigortalı borçlarının yapılandırılmasına ilişkin başvurular için hafta sonu açık olacak. * Hazine’nin vergi dışı gelirleri, 2014 sonu itibariyle 12.8 milyar lira oldu. Hazine’nin vergi dışı gelirleri, 2014 1. çeyreğinde 1.4 milyar lira, 2. çeyreğinde 5.7 milyar lira, 3. çeyreğinde 3.1 milyar lira ve 4. çeyreğinde 2.6 milyar olarak hesaplandı. * ABD ekonomisi geçen yılın son çeyreğinde artan ithalat ve düşen kamu harcamaları nedeniyle yüzde 2.6 büyüyerek beklentileri karşılayamadı. Ekonomi beklentilerin altında kalan dördüncü çeyrek verisi ile birlikte 2014’de yıllık yüzde 2.4 büyümüş oldu. * GFK’nin Hızlı Tüketim Araştırması’na göre, Türkiye’de geçen yıl hanelerin hızlı tüketim harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 8.16 artış gösterdi. * Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu geçici dış ticaret verilerine göre; 2014’te tarım ürünleri ihracatının 2013’e göre yüzde 6.1 artarak 18 milyar 6 milyon 539 bin dolara yükseldiğini bildirdi. İş Bankası krediyle büyüdü Ekonomi Servisi Türkiye İş Bankası’nın aktif büyüklüğü yüzde 13 artışla 237.8 milyar TL’ye yükselirken, özkaynak büyüklüğü 29.3 milyar TL’ye ulaştı. İş Bankası’nın net kârı ise 2014 yılsonu itibarıyla 3.4 milyar TL oldu. İş Bankası’nın aktif büyümesine en büyük katkıyı, 2014’te yüzde 15.2 artışla 156 milyar TL seviyesi İş Bankası 2014’ü 237.8 milyar TL aktif büyüklük ve 3.4 milyar TL net kârla tamamladı. Bankanın özkaynak büyüklüğü 29.3 milyar TL’ye ulaştı. ne ulaşan krediler sağladı. Yılsonu itibarıyla aktif toplamının yüzde 65.6’sı kredilerden oluşan İş Bankası’nın nakdi ve gayrinakdi kredileri aracılığıyla Türkiye ekonomisine yaptığı katkı 199 milyar TL’ye ulaştı. Bankanın mevduat hacmi, önceki yıla göre yüzde 10.4 artarak 133.6 milyar TL seviyesine yükseldi. Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, ekonomide kaynak tahsisinin etkinliğinden kendilerini sorumlu hissetmelerinin bir gereği olarak, 2014’te de risklerini etkin bir şekilde yönetmeye devam ettiklerini be Adnan Bali lirterek “Takipteki krediler oranının yüzde 1.5 gibi düşük bir seviyede ve sektör ortalamasının oldukça altında oluşması, İş Bankası’nın sorunsuz büyüme politikasını başarıyla sürdürebildiğine işaret etmiştir” dedi. İş Bankası, 2014’te 49 yeni şube açarak, yurt içi ve yurt dışındaki şubelerinin sayısını 1.358’e yükseltti. Bankanın, aynı dönemde Bankamatik sayısı da 6 bin 290’a ulaştı. Atlasjet’in ismi değişti Ekonomi Servisi Kurumsal kimlik değişimine giden Atlasjet, faaliyetlerini AtlasGlobal adı altında sürdüreceğini açıkladı. Şirketten yapılan açıklamada, söz konusu kararın dünyanın sayılı havayolu şirketleri arasına girme hedefi kapsamında alındığını belirten AtlasGlobal Havayolları Yönetim Kurulu Başkanı Murat Pegasus 19 milyon yolcu taşıdı Ersoy, “Filomuzu yakın zamanda genişletmek ve destinasyonlarımızı yurtiçi ve dışında çeşitlendirmek için hazırlıklarımızı tamamladık. Büyüme stratejimize paralel dünyanın farklı bölgeleri de radarımızda. Bu nedenle yola AtlasGlobal markasıyla devam etme kararı aldık” dedi. MERKEZ BANKASI DÖVİZ ALIŞ 2.4176 SATIŞ 31 OCAK 2015 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 2.4255 1.8974 0.37012 2.7487 3.6619 2.6293 0.29506 1.9233 8.3746 0.31205 0.64887 2.0702 Ekonomi Servisi Pegasus Hava Yolları’nın toplam yolcu sayısı 2014’de bir önceki yıla göre yüzde 17.3 artarak 19 milyon 74 bine yükseldi. Şirketin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) açıkladığı 2014 trafik sonuçlarına göre, Pegasus taşıdığı yolcu sayısı ile pazarın 1.5 katı büyüme gerçekleştirdi, yolcu doluluk oranı ise aynı dönemde 0.3 puan düşüşle yüzde 79.9’a geriledi. Şirketin iç hat pazar payı yüzde 28’e ve dış hat pazar payı yüzde 9.4’e ulaştı. Pegasus Hava Yolları Genel Müdürü Sertaç Haybat, “2015’de 55 uçaklık filomuza yeni uçaklar ilave etmeye devam ederek, uçuş ağımıza katacağımız yeni noktalarla birlikte istikrarlı büyümemizi sürdürmeyi planıyoruz” dedi. Altın ithalatı düşünce dış ticaret açığı yüzde 15 geriledi Ekonomi Servisi Dış ticaret açığı, AB’ye yapılan ihracattaki artış, altın ithalatının yüzde 50 düşüşle 8 milyar dolara gerilemesi ve petrol fiyatlarındaki düşüşün enerji maliyetlerini azaltmasıyla 2014’te bir önceki yıla göre yüzde 15.4 gerileyerek 84.51 milyar dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre dış ticaret açığı 2014 aralıkta beklentilere paralel yüzde 14.6 düşüşle 8.51 milyar dolar oldu. İhracat aralıkta yüzde 1.2 artarak 13.33 milyar dolar, ithalat yüzde 5.6 azalarak 21.83 milyar dolar oldu. İhracat 2014’te yüzde 3.9 artarak 157.72 milyar dolar, ithalat yüzde 3.7 düşüşle 242.22 milyar dolar oldu. En çok ithalat yapılan 20 kalem arasındaki kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar ithalatı aralıkta yüzde 52.3 düşerek 704 milyon dolar oldu. Türkiye’nin enerji ithalatı ise aralıkta yüzde 15.2 düşerek 4.43 milyar dolar oldu. CİNSİ 1 ABD DOLARI 2.4219 2.4159 1.8861 1.8653 2.7446 2.7378 3.6564 3.6349 2.6254 2.6048 1.9160 1.9003 8.2508 8.0220 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8739 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.7397 3.6374 2.6087 1.9074 8.1442 1 DANİMARKA KRONU 0.36747 0.36927 0.36721 0.29136 0.29438 0.29116 0.30925 0.31133 0.30903 2.0488 2.0624 2.0412 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.64288 0.64404 0.63806 C M Y B