Catalog

SAYFA 18 KÜLTÜR CUMHURİYET 13 OCAK 2011 PERŞEMBE kultur@cumhuriyet.com.tr Idefix’in yöneticisi Mehmet İnhan’la Türkiye’nin ekitap serüveni üzerine ‘Ekitap, yakıcı bir sınav’ ELİF BEREKETLİ İslam sanatı tarihçisi Grabar öldü İSTANBUL (AA) “Yaşayan en büyük İslam sanatı tarihçisi” olarak kabul edilen Prof. Oleg Grabar (82), ABD Princeton’daki evinde yaşamını yitirdi. Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’ne (SSM) kurulum aşamasından beri görüşleriyle yön veren, 2004’ten bu yana da müzenin Uluslararası Danışma Kurulu üyesi olan Grabar için SSM’den yapılan açıklamada müzenin müdürü Nazan Ölçer, “Bir özel koleksiyondan müzeye geçiş aşamasında Sakıp Sabancı Müzesi’ne geniş bir vizyon kazandırmış olan Oleg Grabar, son derece kıymetli bir akademisyen ve hepimizin sevgili dostuydu. Bütün sanat tarihi camiasının başı sağ olsun” dedi. Erken ve Ortaçağ tarihinde uzman olan Bizantinolog Andre Grabar’ın oğlu olan Oleg Grabar, 50’den fazla esere imza attı. Prof. Dr. Grabar’ın çalışmaları arasında Türkçeye çevrilen ve İslam sanatı konusunda temel bir başvuru kaynağı olarak kabul edilen “İslam Sanatının Oluşumu” adlı yapıtı da bulunuyor. iyatlandırma politikasından telif haklarına, KDV oranından yayıncıların temkinli duruşuna Türkiye’nin ekitap serüvenini değerlendiren Idefix yöneticisi Mehmet İnhan, yayınevlerinin ve basılı kitabın yok olmayacağını söylüyor. Ekitabın vergilendirilmesi ile ilgili sorunları da aktaran İnhan, ekitabın bir kitap ve kültür ürünü olarak tanımlanıp aynı kapsamda teşvik edilmesi gerektiğini vurguluyor. Ekitabın vergilendirilmesi konusunda bir ikilem yaşanıyor. Nedir bu karışıklık? Ekitabın KDV’si bir görüşe göre tıpkı basılı kitaptaki gibi “eser” niteliğiyle yüzde 8 olmalı. Diğer bir görüşe göre ekitap bir yazılım ürünü veya hizmet olduğundan yüzde 18 KDV’ye tabi olmalı. Oysa ekitap da sipariş üzerine çoğaltılıp, şifrelenip dağıtılan bir eser. Konunun özü kültürsanat eserini ve yayıncılığı teşvik ise, her ikisinin de KDV oranının yüzde 8 olması gerekir. Biz bunu böyle yorumlayarak yüzde 8 KDV ile satışa başladık. Maliyeden talep ettiğimiz görüşe yanıt henüz gelmedi. Tahminimce konu, görüş için Maliye Bakanlığı’na, oradan da Kültür Bakanlığı’na iletildi. İlgili bakanlıkların ekitabı bir kitap ve kültür ürünü olarak tanımlayıp aynı kapsamda teşvik etmesi gerekir; aksi halde teşvik edilen sadece kâğıt tüketimi olur. Türkiye’de ilk kez ekitap satışı yapan ekip olarak tarihe geçeceksiniz. Sizce ekitabın geleceği ne olacak? Yeni bir okur kitlesi doğuyor. iPad uygulamamızı 10 günde 3750 kişi yükledi ve bunların yüzde 70’i Idefix’e ilk kez üye oluyor. Bu artan talebi karşılayabilmek, yayıncılık sektörünün en yakıcı sınavı şu anda; kitap sayısı olması gerekenden çok az. Basılı kitap ortadan kalkacak da diyemem, ekitapla ba F sılı kitap karşılıklı bir dengeye oturacaktır. Ekitap fiyatlarının pahalı olduğu söyleniyor. Maliyeti düşük olan bu ürünü bu rakamlara çeken ne? Fiyatları yayıncılar belirliyor, biz değil. Rekabet ortamını bozacak gelişmeler olmazsa doğal fiyatlara kısa bir zaman içerisinde ulaşılacaktır. Türkiye’de ekitap satışı için D&R, TTnet gibi başka kanallar da oluşmaya başlıyor. Bu girişimleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Yayıncılık sektörüne zarar verecek iş modelleri dayatılmadığı sürece gayet olumlu karşılıyoruz. Pazarın büyümesine katkıda bulunur. Yayıncıların birçoğu hâlâ ekitap satışının uzağında duruyor. Yayıncılar Birliği’nin de ‘dağıtımcı’ mantığıyla işleteceği bir ekitap platformu projesi var. Bu temkinli duruşu nasıl değerlendiriyorsunuz? Yayıncılar Birliği’nin hukuki ve KDV gibi mali konularda sektörün önünü açmasını, kiye’de sektöre el atması söz konusu olabilir mi? “Yeni bir okur Bu piyasaya nasıl bir yön verir? kitlesi doğuyor. Elbette olabilir ve pazar iPad kritik büyüklüğe ulaştığında olacaktır da. Avrupa’da uygulamamızı 10 birçok ülkede yayıncılık günde 3750 kişi sektörü fiyat rekabetine yükledi ve karşı korunuyor. Türkiye’de böyle bir kamusal bunların yüzde koruma şemsiyesi olmadı70’i Idefix’e ilk ğı için daha da kolay girekez üye oluyor. ceklerdir. Geçen aylarda yaBu artan talebi bancı bir telif hakları karşılayabilmek, ajansının, yayınevlerini aradan çıkarıp yazarlaryayıncılık la bire bir anlaşmak susektörünün en retiyle ekitap satışı yakatılımı arttırmak için sorumluyakıcı sınavı şu pacağını açıklaması piluk almasını, dönüşümü destekyasayı çalkalamıştı. Sizce lemesini bekliyoruz. Meslek biranda, kitap sayısı ekitap satışında yayınliklerinin görevi ticaret olmamalı, olması cıya niçin ihtiyaç var? olursa haksız rekabet yaratılmış Benzer bir teklif karşıolur. Yayıncıların karşısında gerekenden çok sında Idefix’in tutumu uluslararası bir dev değil, 10 az. Basılı kitap ne olur? yıllık iş ortakları var. ortadan kalkacak On binlerce amatör yazar Ekitap satışı için farklı iş okura daha kolay ulaşıyor modelleri mevcut; özellikle da diyemem, artık. Bir yayıncının şemABD’de sektörün çeşitli güçekitapla basılı siyesi altına girmek gelelerin savaşlarına sahne olducekte de yazarlar açısından kitap karşılıklı bir ğunu da söyleyebiliriz. Sizce, lig atlama ve rekabet avandünyada ekitap satışı nereye dengeye tajı anlamına geleceğindoğru gidecek? Bir tekelden oturacaktır.” den, yayıncının rolü ve söz edilebilir mi, yoksa intermarka değeri ortadan kalknetin doğası bunun karşısında mayacak bence. Yayıncımı duracak? nın rolü sadece matbaa ve Teknolojik gelişme tekel oluşturmayı zorlaştırıyor. Bu hızlı gelişme içerisinde esas so editörlükten ibaret değil ki! Idefix ise bir yarun, neredeyse maliyetsiz çoğaltılabilen ve yınevi değil, bir dağıtım platformu ve satış dağıtılabilen ürünler üzerinde fikri mülkiyeti sitesi. Bugüne kadar hiçbir yazar da kapımızı çalmadığına göre gerçekçi bir olasıtanımlamanın ve korumanın zorluğu. Uluslararası teknoloji devlerinin Tür lıktan bahsetmiyoruz. Züleyha’dan 10 Dilde ‘Merhaba’ Kültür Servisi Züleyha, ‘Etnik Dillerde Livaneli Şarkıları’ başlığı altında yayımladığı “Merhaba” adlı albümünün ilk konserini önceki gece JollyJoker Balans’ta verdi. Livaneli şarkıları dışında eserler ve türküler de yorumlayan Züleyha, “Sevda Değil”i Hemşince, “Böyledir Bizim Sevdamız”ı Kürtçe ve “Güneş Topla”yı Gürcüce seslendirdi. Yaşamını yitiren Kıvırcık Ali için “Dağlara Küstüm Ali”yi Zazaca Züleyha söylerken Türkçesini de Kubat seslendirdi. Geceye Ataol Behramoğlu, Nebil Özgentürk, Kubat, Cem Adrian, Zeynep Altıok ve Niyazi Koyuncu da katıldı. Warhol’un Mao’suna 477 bin TL Kültür Servisi Geçen mayısta yaşamını yitiren Dennis Hopper’ın koleksiyonunda yer alan Andy Warhol’un ‘Mao’ portresinin baskısı New York’ta 302,500 dolara (yaklaşık 477 bin TL) satıldı. 20 bin ile 30 bin dolar arasında alıcı bulması beklenen 1972 tarihli bu renkli özgün baskının bir önemi de Hopper’ın yanlışlıkla üzerinde açtığı iki kurşun deliğinden ileri geliyor. Warhol, bu deliklerin Hopper tarafından sanatına katkıda bulunduğunu söylemişti. ERDOĞAN KÖSEOĞLU’NUN ‘FOTOĞRAF PEŞİNDE BİR ÖMÜR’ İSİMLİ SERGİSİ YARIN AÇILIYOR Bedri Rahmi New York’ta Kültür Servisi New York’taki Türkevi’nde “Doğumunun Yüzüncü Yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu” sergisi açıldı. Küratör Atilla Güllü tarafından seçilmiş farklı dönem 20 Eyüboğlu resimiyle birlikte daha önce hiç sergilenmemiş 1964 yapımı “Kilimli Soyut”u da kapsıyor. Sergi 27 Ocak’a kadar devam edecek. ‘Sevgilim Ataşehir’ yarışması Kültür Servisi Ataşehir Belediyesi Ataşehirlilik bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak için “Sevgilim Ataşehir” konulu fotoğraf yarışması düzenliyor. Dijital dalda düzenlenecek yarışmada, katılımcılar çektikleri fotoğrafları 9 Şubata kadar belediyeye ulaştırmalılar. Yarışmanın ödülleri ise 14 Şubat’ta Optimum Alışveriş Merkezi’nde açılacak olan bir sergi ile verilecek. (0 216 570 50 00) ÇUKUROVA KİTAP FUARI’NDA BUGÜN  Konferans Salonu I Saat 13.1514.15 Söyleşi: Tarihsel Romanlar ve “Midas ve Sihirbazı” Konuşmacı: İsmet Bertan 15.4516.45 Panel:“Şairin ve Şiirin İnsan Yüzü” Konuşmacılar: Halim Yazıcı, Mehmet Hameş, Mustafa Günay, Ali Rıza Kars 17.0018.30 Panel: “Şiirimizde Kadınların Rüzgârı” Konuşmacılar: Deniz Abik, Aydan Yalçın, Sabit Kemal Bayıldıran, Seyyit Nezir 18:4520.00 Panel: “Günümüzde Çukurova’da Öykü” Konuşmacılar: Zafer Doruk, Ali Ozanemre, Saba Kırer  Konferans Salonu III Saat:13.1514.15 Panel:“Günümüz Öykücülüğü İçin Notlar” Konuşmacılar: İlkay Tuna, Nazmi Bayrı, Musa Dinç, Mehmet Güler, Müyesser Güner; Arslan Bayır 14.3015.45 Panel: “Günümüzde Çukurova’da Şiir ve Sunumlar” 16.0017.00 Söyleşi: Nazım’ın Bursa Yılları, Bursa Hapishanesinde Bir Çukurovalı Konuşmacılar: Güney Özkılınç, Tahir Şilkan Fotoğraflarla Türkiye’nin yakın tarihi Kültür Servisi Türkiye’de fotomuhabirlik geleneğinin en önemli ustalarından Erdoğan Köseoğlu için meslektaşları tarafından hazırlanan “Fotoğraf Peşinde Bir Ömür” isimli kitabın ardından şimdi de Köseoğlu’nun fotoğraflarından oluşan bir sergi düzenleniyor. Bir süredir bitkisel hayatta olan gazetemiz eski fotomuhabirlerinden Köseoğlu’nun kitapla aynı adı taşıyan “Fotoğraf Peşinde Bir Ömür” başlıklı sergisi yarın Caddebostan Kültür Merkezi’nde açılıyor. Kadıköy Belediyesi ve gazeteci Ramazan Öztürk’ün katkılarıyla 1970’ten günümüze toplumsal, siyasal, sosyal olaylardan seçilen 60 fotoğraftan oluşan sergi, 31 Ocak’a kadar açık kalacak. 1972 yılında babasının da fotomuhabir olarak çalıştığı Cumhuriyet gazetesinde göreve başlayan Köseoğlu’nun birlikte çalıştığı arkadaşları tarafından hazırlanan kitapta, Köseoğlu’yla bir dönem birlikte çalışan, farklı kademelerde görev yapan Mehmet Yaşin’den Ali Acar’a, Ender Erkek’ten Şükran Soner’e kadar pek çok isim yazılarıyla albüme renk katmıştı. Köseoğlu’nun objektifiyle tanıklık ettiği toplumsal, siyasal olaylardan seçilen fotoğraflardan oluşan albümle Cumhuriyet çalışanları hem “Erdoğan Abi”lerine bir teşekkür sundu hem de 1970’ten günümüze Türkiye’nin tarihinin küçük bir fotoğraf arşivini bir araya getirdi. Meslektaş dayanışması amacıyla oluşturulan albümden elde edilecek gelir ise Köseoğlu ailesine takdim edilecek. K A M İ L M A S A R A C I Ç İ Z İ K K Ü L T Ü R ‘İstanbul Dreams’ hayal oldu 2010 Avrupa Kültür Başkenti’nce onaylanan ama yetiştirilemediği için geri çekilen projenin iptali duyurulmadı CEREN ÇIPLAK C MY B C MY B 2010 Avrupa Kültür Başkenti’nce onaylanan projelerden, Mustafa Erdoğan yönetmenliğindeki “İstanbul Dreams” projesi AKB sürecinde 2010 yılı içinde hayata geçirilemedi, üstelik AKB Ajansı tarafından da iptali duyurulmayan projenin yetiştirilemediği için geri çekildiği belirtildi. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nca desteklenen ve Mustafa Erdoğan’ın ‘Anadolu Ateşi Dans Topluluğu’ işbirliğiyle hazırladığı tartışmalı “İstanbul Dreams” projesi yetiştirilemediği gerekçesiyle geri çekildi. Ajans tarafından iptali duyurulmayan bu proje, 2009’da ajansın Artistik Kurulu’nca reddedilip Yürütme Kurulu tarafından onaylanınca tepki çekmişti. İstanbul 2010 AKB Ajansı Ekim 2009’da projeye 2 milyon TL’lik destekte bulunacağını duyurmuş ve anlaşma imzalanmıştı. Mustafa Erdoğan’ın aldığı avansı aralık ayında geri verdiği ajans tarafından açıklandı. Ajans, Mustafa Erdoğan’ın geçen kasım ayında projeyi yetiştiremeyeceğini bildirerek projesini geri çektiğini ise gazetemize, sorularımız üzerine açıkladı. Ekim 2009’daki pojeyle ilgili ajansın Yürütme Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç’in de katılımıyla Çırağan Sarayı’nda düzenlenen top lantıda “Bu proje, projelerin yeterliliklerine karar veren Artistik Kurul’ca reddedilmişti. Artistik Kurul’un reddettiği projeyi Yönetim Kurulu nasıl kabul ediyor?” sorusuna ilişkin Avdagiç, “Artistik Kurul projeleri değerlendirir ama son kararı Yürütme Kurulu verir; dolayısıyla burada bir çelişki yok” derken, Erdoğan “Bu bilgiyi yeni duyuyorum” demişti. İlkgösterimi 2010 Ekim’de sahnelenmesi planlanan proje, dans ve müzik performansıyla 2010 2011 yılı içinde İstanbul’u yorumlayacaktı. Birbirinden bağımsız olarak İstanbul’a gelen dört kadın, üç erkek karakterin hikâyesini aktaracak olan proje, Boğaz’ın özel bir konum kazandırdığı şehrin birleştirici etkisine “su konsepti” ile vurgu yapacaktı. 10 temsil için Avrupa turnesine çıkacak gösteri yaklaşık 10 yıl süreyle sahnelenecekti.