Catalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 14 NİSAN 2010 ÇARŞAMBA 4 HABERLER GLOBALPOLİTİKÜLTÜR ERGİN YILDIZOĞLU Yeni Bir Paradigma mı? erginy@tr.net http://erginyildizoglu.blogspot.com Washington’da toplanan uluslararası nükleer gü- venlik zirvesinde Başkan Obama ile Başkan Hu Jin- tao buluşuyorlar. İki ülkenin aralarındaki sürtüşme noktalarının arttığı bir dönemde, bu buluşmaya iki ta- raf da büyük önem veriyor. Hu Jintao’nun bu top- lantıya katılmasını kararlaştıran politbüro toplantısı çok tartışmalı geçmiş. ABD tarafındaysa tartışma- ların, “Çin’in gerçek amacını doğru okumak” üzerinde odaklandığı görülüyor. ‘Shangwu chouti’ Kissinger Institute’den Joshua Cooper Ramo’nun, geçen hafta Time dergisindeki kapsamlı yazısında işa- ret ettiği gibi, ABD’nin Çin’i anlamakta zorlandığı, kuş- ku duymakta olduğu alanlar çok çeşitli. Örneğin, Çin’in dolar rezervleri biriktirmeye devam etmesinin arkasında salt ekonomik dinamikler mi var, yoksa, “Shangwu chouti” (rakibinin dama çıkmasını bekle sonra merdiveni çek) taktiği mi? Bir başka örnek de Çin’in ulusal parası Remninbi’yi revalue edeceğine dair söylenti bağlamında oluştu. ABD uzun süredir, Çin’e bu yönde baskı yapıyor, dö- viz manipülatörü olarak suçlamakla tehdit ediyor. Ama revalüasyon söylentisi çıkınca (The New York Times, 08/04) bu kez de “iyi ama neden şimdi?” sorusu gün- deme geldi (Drezner, Foreign Policy, 08/04). Anlaşı- lan yorumcular bu soruya tatmin edici bir cevap bul- makta zorlanıyorlar. Genel kanı, Çin’in uluslararası bas- kılara direnemediği doğrultusunda. Gerçekteyse, Çin’in Remninbi’yi devalüe etme konusunda daha es- nek davranmaya karar vermesinin arkasında, hem Çin’in dünya ekonomisi içinde, uluslararası ilişkiler ala- nında ağırlığının artması hem de mali krizin etkileriy- le şekillenmeye başlayan yapısal dinamikler var. ‘Ekonomik paradigma değişiyor’ Geçen hafta Financial Times’da ve Asia Times’da yayımlanan yorumlar, bu yapısal dinamiklere ilişkin il- ginç ipuçları veriyorlardı. Geçen ay sonuçlanan Rio Tin- to davasında, Çin mahkemelerinin bir Avustralyalı mü- düre 14 yıl hapis cezası vermesi çokuluslu şirketlerin yöneticilerinde şok etkisi yapmıştı. Çin’deki Avrupa Ticaret Odası Başkanı Joerg Wuttke’nin Financial Times’daki, Çin’in yabancı yatırımcılara giderek daha çok zorluk çıkarmaya başlamasına, 30 yıldır ilk kez bu pazarı terk etmeyi düşünen üyelerinin sayısında be- lirgin bir artış olduğuna ilişkin yazısı da Rio Tinto ola- yıyla daha da belirginleşen bir iklimi yansıtıyordu. “Ne- den Çin Volvo’yu satın alabilirken Çin’e gelen yatırımcılar otomobil üretebilmek için bir yerli şirketle ortaklık kur- mak zorundaydı?”, “Yerli İcatları Teşvik” yasasıyla, dev- let ihalelerinde yerli üreticinin tercih edilmesi korumacılık değil miydi? Gordon Chang’ın, The Asia Times’daki yazısıysa Çin’de bir ekonomik paradigma değişikliğinin ya- şandığına işaret ediyor. Çin yönetimi bir taraftan, bir yeniden devletleştirme süreci başlatırken diğer ta- raftan iç pazarı güçlendirecek önlemlere öncelik ver- meye başlamış. Devlet yatırımları, teşvikleri devlet iş- letmelerine giderken ihalelerde yerli şirketlere önce- lik veriliyormuş. Yakın zamana kadar yabancı yatırımları çekmeye önem veren Çin yönetimi, 2007’den bu yana yaban- cı şirketlerin iç piyasadaki etkilerini azaltmaya yöne- lik adımlar atıyormuş. Örneğin Microsoft’un Seçuan Changhong Electric’e ortak olması önlenmiş. Gold- man Sachs’ın Midea Elektrikli Aletler’e ve Fuyao Grup’a yönelik yerel yatırımı bloke edilmiş. Carlyle’ın kamu işletmesi Xugong İnşaat Makineleri şirketinin yüz- de 85’ini almaya yönelik ilk girişiminde önce payı yüz- de 45’e kadar düşürülmüş, sonra o kadar zorluk çı- karılmış ki Carlyle vazgeçmek zorunda kalmış. Co- ca Cola’nın da piyasa payı yalnızca yüzde 6 olan bir meşrubat üreticisini satın alma girişimi, antitekel ya- salara dayanarak engellenmiş. Çin’in ihracata yönelik büyüme modelinden uzak- laşmaya başladığı da görülüyor. Mart ayında, ithala- tın yüzde 66 artmasıyla ilk kez açık veren dış ticaret dengesi de bu gözlemi destekliyor. Bu yıl toplan dış ticaret fazlasının bir önceki yıla göre yüzde 34 gerile- mesi bekleniyor. İthalatını arttırmakta olan bir ülkenin sermaye kesimleri içinde, paranın değerlenmesini is- teyen eğilimlerin güçlenmesi de olağan. Çin’in Orta- doğu, Afrika ve Latin Amerika’da ekonomik araçlara dayanarak etkisini arttırma çabaları, giderek artan sa- yıda ülkeyle ulusal paralar temelinde (dolar dışında) ti- caret anlaşmaları yapması, Remnibiyi uluslararası bir döviz düzeyine yükseltme planları da revalüasyon eği- limiyle gayet uyumlu… Diğer taraftan, tüm bu gelişmeleri neoliberal küre- selleşme sonrası, yeni model arayışları bağlamında da okumak olanaklı. —— Düzeltme: Pazartesi yazımda, Holbrook’un Karzai’yi uyuşturucu kullanmakla suçladığını yazmıştım, Galb- raight olması gerekiyordu. İkinci Ergenekon davasõnõn tutuklu sanõklarõndan eski deniz subayõ Hasan Ataman Yõldõrõm ‘Polis delil yaratıyor’ HATİCE TUNCER İkinci Ergenekon davasõnda tutuklu sanõk eski deniz subayõ Hasan Ataman Yıldırım, “CMK’ye göre elde edilen bu delilleri biz- zat 250. madde ile yetkili cumhuriyet savcısının incelemesi gerektiği halde polis hem delilleri yaratıyor, hem kopyalıyor, sonra da bir sahte evrak incelemesi yapı- yor” dedi. Yõldõrõm, Deniz Kuvvetleri su- baylarõnõ suçlayabilmek için kendisinin köp- rü olarak kullanõldõğõnõ yineledi. İstanbul 13. Ağõr Ceza Mahkemesi tara- fõndan Silivri Cezaevi yerleşkesi bitişiğindeki duruşma salonunda görülen davanõn 55. du- ruşmasõnda mahkeme heyetine hâkim Hasan Hüseyin Özese başkanlõk etti. Savunmasõ- nõ sürdürmesi için kürsüye çağrõlan tutuklu sanõk Hasan Ataman Yõldõrõm, kendisinde bu- lunduğu iddia edilen bellekleri kesinliklikle reddederek “Üstelik sahte bellekler iki kez daha değiştirilmiş” dedi. Yõldõrõm işyerinden alõnan 5 CD, 1 DVD ve iki belleğin kopyasõnõn ve heş (hash) de- ğerinin alõnmadõğõna dikkat çekerek, “Bu şekilde el koyma faaliyeti ve elde edilen deliller hukuka aykırıdır. CMK’ye göre elde edilen bu delilleri bizzat cumhuriyet savcısının incelemesi gerektiği halde po- lis hem delilleri yaratıyor, hem kopyalı- yor, sonra da bir sahte evrak inceleme- si yapıyor. Ben burada tutuklu kalıyo- rum” dedi. Demokrat, çağdaş ve sosyal bir kişi oldu- ğunu, şiddetten uzak olduğunu hakkõnda din- leme kararõ verilmesinden 10 gün sonra tu- tuklandõğõnõ anlatan Yõldõrõm, “Emekli de- niz albaylar İlyas Çõnar ve Vural Vural, de- nizaltıcıdırlar. Hem tutuksuz yargılanı- yorlar hem de yurtdışına çıkıyorlar, kaç- mıyorlar. Yaşım 60, kaçma ihtimalim yok. Tahliyemi talep ediyorum” dedi. Da- ha sonra Yõldõrõm’õn çapraz sorgusu yapõldõ. Karara davalõ Cumhuriyet Savcõla- rõ 15 gün içerisinde itiraz edebilecek. Selçuk’un avukatõ Fikret İlkiz, mah- kemenin kararõn gerekçesini açõkla- yacağõnõ ve gerekçeli kararõ Cumhu- riyet Savcõlarõna tebliğ edeceğini be- lirtti. Davalõ savcõlarõn duruşmaya hiç gelmediklerini ifade eden İlkiz, ka- rarõn gazetelerde ilanen yayõnlanõp yayõnlanmayacağõnõn da gerekçeli ka- rarõn açõklanmasõndan sonra belli ola- cağõnõ ifade etti. İlhan Selçuk’un avukatlarõ, 16 Ekim 2008’de mahkemeye sunduklarõ dava dilekçesinde, Selçuk’un kamuoyunca tanõnmõşlõğõ ve saygõnlõğõnõn, birçok önemli şahsiyetle tanõşõklõğõnõn ve kendisine “İlhan abi” denilmesinin da- hi davalõ savcõlar tarafõndan ‘suç ka- nıtı’ olarak gösterildiğine dikkat çek- tiler. Soruşturmayõ yürüten savcõlarõn, davayla ilgisiz bilgilere yasaya aykõ- rõ olarak iddianamede yer verdikleri- ni belirterek, Selçuk’un özel yaşamõ- nõ ilgilendiren birçok konunun, ‘özel yaşamının gizliliği hakkını’ ihlal edeceği bilindiği halde dosyaya ko- nulduğuna dikkat çektiler. Bu uygu- lamanõn Selçuk’u kamuoyu önünde zor durumda bõrakma, karalama ve Selçuk’un özel yaşamõnõ deşifre etme amaçlõ olduğunu vurguladõlar. Savcõ- larõn Ceza Muhakemesi Kanunu ile kendilerine tanõnan yetki sõnõrõnõ çiğ- nediklerini, aştõklarõnõ ve görevlerini kötüye kullanarak Selçuk’un kişilik haklarõnõ ihlal ettiklerini kaydeden avukatlarõ, ortaya çõkan durumun sav- cõlarõn ‘kişisel kusurunu’ oluştur- duğunu savundular. Mahkemeden Selçuk’un kişilik haklarõna yapõlan haksõz saldõrõnõn, hukuka aykõrõlõğõn tespitini ve kararõn gazetelerde ilanen yayõmlanmasõnõ talep ettiler. Selçuk’un hukuk zaferi İstanbul Haber Servisi - Gazetemiz İmtiyaz Sa- hibi ve Başyazarımız İl- han Selçuk, bir süredir tedavi gördüğü Vehbi Koç Vakfı (VKV) Ameri- kan Hastanesi’ndeki yo- ğun bakım servisinden çıktı. Normal odaya alı- nan ve bilinci açık olan İlhan Selçuk, hastanede bir süre daha ilaç tedavi- si görecek. İlhan Selçuk, mart ayı başında Amerikan Has- tanesi yoğun bakım ser- visine kaldırıldı. Ameri- kan Hastanesi Kardiyo- loji Bölümü’nden Dr. Genco Yücel, İlhan Sel- çuk’un akciğer ve kalp yetmezliği sorunu ile yo- ğun bakıma alındığını ve tedavisinin yapıldığı- nı belirterek “Yaklaşık bir aydır yapılan tedavi- nin ardından durumu stabilize olunca normal odaya alındı” dedi. Yü- cel, Selçuk’a verilen ilaç tedavisinin devam ettiği- ni ifade ederek “İlhan Selçuk’un tedavisinde nöroloji doktorunun da gözetimi devam ediyor. Bilinci açık, tedavisine bir süre daha hastanede devam edilecek” diye konuştu. YOĞUN BAKIMDAN ÇIKTI BDP’liler zorla getirilecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - BDP Mardin Milletvekili Emine Ayna ve Diyarbakõr Milletvekili Selahattin Demirtaş’õn, haklarõnda de- vam eden davalar kapsamõnda ifadelerinin alõnma- sõ 10 Haziran’da görülecek duruşmaya daha önce çõkartõlan “zorla mahkemeye getirme” emrinin ye- rine getirilmesi için yeniden müzekkere yazõlma- sõna karar verildi. Başka illerde yargõlandõklarõ da- valar kapsamõnda Ankara 11. Ağõr Ceza Mahke- mesi’nde görülen talimat duruşmalarõna, Ayna ve Demirtaş katõlmazken avukatlarõ duruşmalarda hazõr bulundu. Öte yandan Demirtaş, Almanya’da yaptõğõ bir konuşma nedeniyle yargõlandõğõ başka bir davada “terör örgütünün propagandasõnõ yap- mak” suçundan 10 ay hapis cezasõna çarptõrõldõ. Nadi Ödülleri Jüri Toplantıları İstanbul Haber Servisi - Yunus Nadi Ödül- leri Jüri Toplantõlarõ başladõ. Behiç Ak, Musa Kart, Kamil Masaracõ ve Tonguç Yaşar’dan olu- şan karikatür jürisi, 12 Nisan Pazartesi günü topla- narak birinciyi belirlendi. “Sosyal Bilimler Araş- tõrmasõ” , “Roman”, “Öykü”, “Şiir” ve “Fotoğraf” jürileri de nisan ayõ içinde toplanarak birinci seçi- lenleri belirleyecekler. Sonuçlar, 6 Mayõs Perşem- be günü gazetemizde açõklanacak. Ödül töreni ga- zetemizin kuruluş yõldönümü olan 7 Mayõs Cuma günü Mustafa Kemal Kültür Merkezi’nde düzen- lenecek törenle sahiplerine verilecek. Baştarafı 1. Sayfada İlhan Selçuk, Ergenekon savcıları hakkında açtığı davayı kazandı. Savcıların kınanmasına hükmedildi.