Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 23 EK M 2010 CUMARTES CUMHUR YET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Düğmeye Kim Bastı? İlköğretimde birçok ilde birden türbanlı çocukların derslere girme eylemleri, Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu’nun verdiği bilgiye göre, YÖK’ün türbanı serbest bırakma grişimine paralel gündeme gelmiş ama kamuoyuna duyurmamış. Sayın Bakan zamanlamayı manidar bulmuşlar. Yasaların gereğini yapıyorlarmış... Gerçi ilkortaöğretim için bu kadar açık bağlayıcı yasa hükümleri varken kimi okullarda çocuğun türbanla okula, törene, derse girmesine nasıl izin verilebildiğini, çocuktan imza alınmaya kalkışıldığını, çocuk üzerinden disiplin işlemi yapılması, tutanak tutulması yoluna gidildiğini, disiplin cezaları verilmeye kalkışıldığını hâlâ anlayabilmiş değilim. Böyle bir tartışmaya ortam yaratıldıktan sonra AKP’li, yetkili bakan, hukuk komisyonu başkanı ağzıyla, “İlkokula türbanla girmek ahmakça”, “Provokasyon kokusu var” demeçleri kafa karıştırmaktan öteye ne anlama gelebilir? Çocukların aileleri her gün ana haber bültenlerinde okuma hakkı, inanç özgürlüğü, mağduriyet üzerinden demeçler veriyor... Çok daha önemlisi AKP kurucu üyesi, kadın kolu temsilcisi, türban üzerinden söz söylemede en yetkin sayıldıkları için tartışmalara, kamera karşısına çıkarılan tüm kadın sözcüleri, çok net, tek çizgide bir tezi savunuyorlar; “İnancının gereği türban takma hakkı özel yaşam alanı ile sınırlanamaz. Yükseköğretimde öğrenim hakkı ile sınırlı da kalamaz. İnancın gereği olarak buluğ çağına girmiş kız çocuğu istiyorsa istediği anda türbanını takarak ilköğretimden başlayarak türbanı ile okuduktan sonra, kamu erkinin doğrudan kullanıldığı kurumlarda da, Meclis’te, yargıda, öğretmen olarak sınıfta... her yerde türbanı ile olma, çalışma hakkına da sahiptir...” diyorlar. Zaten Başbakan Erdoğan “İsteyen istediği zaman, istediği yerde türban takma hakkını kullanır...” derken farklı bir şey mi söylüyor? Ya da CHP ile yapılan görüşmede, CHP laikliğe aykırı duruma düşülmemesi adına, “Yükseköğrenimde yetişkin insanın seçim hakkı, özgürlüğü çerçevesinde, hizmetten yararlanma ile sınırlı...” kalınabilmesi adına AKP’den, “çocuklara, ilk ortaöğretime indirgenmeyeceği, kamu erkinin kullanıldığı alanlara kaydırılmayacağı” güvencesini isterken, ilerde koşulların ne olacağının belli olmayacağı tezi ile çamura yatılıyor... Tam da aynı süreç içinde Başbakan Erdoğan üniversite öğrencilerinin karşısına çıkıp, herkesin isteğine, inancına bağlı ayrı hukuk uygulaması istemesinin insan hakkı olduğunu söyleyebiliyor. Merve Kavakçı’nın sözde, siyaset yapma hakkının nasıl elinden alındığı üzerine yayınların ardı arkası kesilmiyor.. Biz geri zekâlı, aptal mıyız ki... İlkokula sokulmak istenen çocukların ailelerinin Hizbullahçı kökenli olması gibi örneklerle “düğmeye nereden, kimlerin bastığı sorgulamasında” günah keçisi olarak bu türden provokatörler arayacağız. Daha da kötüsü günah keçisi olarak CHP, liderini görmeye kalkışacağız.. AKP’nin avucunun içinde YÖK’ün ortada yargı kararları, geçerli hukuk düzeni dururken daha önceki deneyimleri fiyasko ile sonuçlanmışken referandum sonrası, hukuk ihlali içerikli suç icraatı ile türbanı üniversitelere sokması zamanlamasının odağını iktidar dışında bir yerlerde arayacağız. Başsavcının hukuka, laikliğe aykırı bu icraatlar, suç işlenmesine ilişkin uyarılarını yetkiyi aşma olarak suçlayıp, azmettiren iktidar, YÖK yönetiminin suçlarını yok sayacağız... AKP iktidarı, cemaatler cephesi takıyyesi, stratejileri çok yalın; türbanı kadın hakkı ve özgürlüğü sloganıyla her zaman her yerde savunma kolaycılığında, aslında inanç, din alanı içinde geçerli kurallar, şeriat hukukunun, demokrasi, hukuk düzeni ile çatışsa da yaşamın her alanına sokulmasında yeni önemli adımlar atmaya, kazanımlar elde etmeye bakıyor... Şimdilerde türban tartışması üzerinden bile fırsatı, yeri geldikçe sürekli suçlanan Cumhuriyet, Atatürk devrimleri, laikliğin en temel ilkelerinin ayaklar altına alınmasında, slogan karalamalar, hakaretlerin, beyinlere kazınmak istenen kavramların bini bir para... Zulmeden diktatörlük algılaması eksenli. 1946 ve 50’lerden bu yana Türkiye’yi nerede ise her dönem yöneten iktidarların sağcı, liberal, muhafazakâr oldukları, aralara askeri darbeler serpiştirilmiş olarak, genelde çoğunluk sivil diktatoryal eğilimlerin ağır bastığı gerçeği atlanarak. Elbette en hukuk tanımaz, sivil diktatoryal eğilimli AKP iktidarının, siyasal İslamdan güç alan gidişatı yok sayılarak.. Evrensel hukuk, insan hakları, demokrasi, laiklik ilkelerinin, tartışılamaz biçimde hangi dozda olursa olsun din üzerinden, İslamda şeriat üzerinden geliştirilen hukukunun toplum yaşamını düzenlemesine asla izin veremeyeceği yok sayılarak, “Evrensel hukuk 18 yaştan küçüğü suç işlediğinde bile özel korumaya alıyor, yetkin saymıyor, buluğa girmiş kız çocuğu için dini inanca bağlı örtünme hukuku nasıl düzenlenebilir?” sorusunun yanıtı kimin umurunda... soner@cumhuriyet.com.tr Cinsiyet eşitliği sıralamasında en diplerde yer alan Türkiye, kadın üst düzey yönetici ortalamasında Batı’yı solladı Ekonomi Servisi Türkiye İşveren Sendi kaları Konfederasyonu, kısa bir süre önce Dünya Ekonomik Forumu tarafından ya yımlanan “İş Dünyasında Küresel Cinsi yet Eşitsizliği 2010 Raporu”ndaki yöne tici sıralamalarına dikkat çekti. Söz konusu rapora göre, erkeklerle eşit liği dikkate alındığında 136 ülkeden yal nız 10 ülkeyi geride bırakan, istihdam payı karşılaştırmasında 125. sırada olan ve bu konuda veriler ye terli olmadığı için sıralamaya da hil edilemeyen Özbekistan ve Belarus’un ya nı sıra Fildişi Sahilleri, Be nin ve Suudi Arabistan’ı geride bırakan Türkiye, üst düzey yöneci sı ralamasında pek çok Batı ülkesini solladı. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyo nu (TİSK) Türkiye’de üst düzey yönetici (CEO) pozisyonundaki kadın oranının gelişmiş ülkelere göre çok üst sırada olduğunu açıkladı. TİSK, “İş Dünyasında Küresel Cinsiyet Eşit sizliği 2010 Raporu”nda üst düzey yönetici po zisyonundaki kadın oranında dünya ortalama sının yüzde 5’in altında olmasına karşın, Tür kiye’de aynı oranın yüzde 12 olduğunu kaydetti. TİSK’ten yapılan yazılı açıklamada, Dün ya Ekonomi Forumu tarafından yayımlanan ve çeşitli ülkelerde özel sektörde çalışan kadın ların durumunu ekonomik katılım ve fırsatlar açısından değerlendiren “İş Dünyasında Kü resel Cinsiyet Eşitsizliği 2010 Raporu”nda, OECD’ye üye 30 ülke ile Brezilya, Çin, Hin distan ve Rusya kapsamında her ülkeden se çilen en büyük 100 işletme arasından toplam 3 bin 400 işletmeye gönderilen anketler sonucu erişilen kritik kütle ve en büyük 20 ekono miden gelen verileri içerdiği belirtildi. Açıklamada, TİSK’e üye işveren sendikala rına üye işletmelerde görev yapan yöneticiler içinde kadınların ağırlığını ve rolünü belirlemek amacıyla Eylül 2009’da 111 büyük sanayi iş letmesi kapsamında yapılan “TİSK Kadın Yöneticiler Anketi” de genel müdürkoordi natör üst düzey yönetici düzeyindeki kadınla rın oranının yüzde 27.9 olduğunu gösterildiği ve Türkiye ortalamasının dahi üzerinde bir so nucun belirlendiği ifade edildi. Raporda, “Özel sektörde tüm düzeylerde çalışan kadın bakımından Türkiye yüzde 26 ile Hindistan (yüzde 23), Japonya (yüzde 24) ve Avusturya (yüzde 29) ile kadın istihda mının düşük olduğu ülkeler arasında yer alır ken, yüksek istihdam grubunda ABD (yüz de 52), İspanya (yüzde 48) ve Kanada (yüz de 46) bulunuyor. Hal böyle iken Türki ye’deki kadın CEO oranının çok yüksek çık ması kültürel faktörlere bağlanabilir” denildi. Çalışan her dört kişiden yalnız 1’i kadın, ama TİSK’in “İş Dünyasında Küresel Cinsiyet Eşitsizliği 2010 Raporu”unun verilerinden yararlanarak yaptığı açıklamaya göre, dünya ortalamasının yüzde 5 olduğu üst düzey (CEO) yönetici sıralamasında Türkiye, yüzde 12 ile Batılı pek çok ülkeyi geride bıraktı. Vodafone destekledi akademi açıldı Türkiye Vodafone Vakfı’nın desteği, Alternatif Yaşam Derneği, Birleşmiş Mil letler Kalkınma Programı (UNDP) ve Devlet Planlama Teşkilatı işbirliği ile kurulan ve 2007’den beri faaliyet gösteren Düşler Akademisi, faaliyetlerine Ata şehir’deki yeni merkez binasında devam edecek. Türkiye Vodafone Vakfı fiziksel ve sosyal açıdan dezavantajlı gençlerin sosyal hayata katılımını müzik, tiyat ro, resim, dans gibi kültür sanat faaliyetleriyle desteklemeyi hedefliyor. Metro Bursa’da 16. mağazayı açtı Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu kayıt dışı çalışanların sayısının 10 milyon 579 bin ile rekor seviyeye ulaştığını açıkladı. Petrol Ofisi resmen OMV’ninEkonomi Servisi Avusturyalı petrol ve do ğalgaz şirketi OMV, Doğan Holding’in Petrol Ofi si’ndeki yüzde 54.17’lik hissesini 1 milyar Av ro karşılığında satın aldı. OMV, böylece hisse ora nını yüzde 41.58’den yüzde 95.75’e çıkarırken, Petrol Ofisi’nin tüm kontrolünü elde etmiş oldu. OMV Üst Yöneticisi (CEO) Wolfgang Rut tenstorfer, yaptığı açıklamada “Petrol Ofi si’nin satın alımı ve şirketin kontrolünün OMV’ye geçişi, Türkiye enerji pazarındaki po zisyonumuzu kuvvetlendirmekte ve büyüme gösteren Avrupa kuşağındaki lider pozisyo numuzu güçlendirme stratejimizin önemli bir parçasını teşkil etmektedir. Grubun finansal so nuçlarına olumlu etkisinin yanı sıra bu satın alım, OMV’yi istenen stratejik konuma taşı yacaktır. Türkiye operasyonunun zengin kay naklara sahip Hazar Bölgesi ve Ortadoğu’ya erişimde stratejik köprü olarak konumlandı rılması ve Türkiye pazarındaki öncülüğümüz sadece petrol ürünleri pazarlama işkolumuz da değil, diğer işkollarında da birçok yeni fır satı beraberinde getirecektir” dedi. OMV, Türkiye’yi, Avusturya ve Roman ya’nın ardından 3. ana pazar olarak konum landırmayı hedefliyor. Devrin üç ay içinde ta mamlanması bekleniyor. Ekonomi Servisi KOBİ’lerin fi nansmana erişiminin desteklenmesi amacıyla kurulan Büyüyen Anado lu’ya Kredi Kolaylıkları (BAKK) projesinde bir adım daha atıldı. Av rupa Yatırım Bankası (AYB) ve Av rupa Yatırım Fonu (AYF), söz ko nusu proje çerçevesinde Akbank, Denizbank, Halkbank, Vakıfbank, Yapı ve Kredi Bankası ve Kredi Garanti Fonu (KGF) ile toplam değeri 280 milyon Avro’ya ulaşan sözleşme imzaladı. Sözleşmeler, 250 milyon Avro tu tarındaki AYB kredisini ve 30 mil yon Avro tutarındaki AYF garanti lerini içeriyor. AYB ortağı bankalar, kredi tutarına kendi kaynaklarından karşılık bulduğunda KOBİ’ler için toplam 500 milyon Avro hazır edil miş olacak. BAKK adı verilen ve Türkiye Cumhuriyeti, AB Komisyonu ve Türk bankalarıyla ortaklık içinde geliştirilen bu KOBİ finansman ara cı, ilk olarak temmuz ayında uygu lamaya koyulmuştu. Bu finansal araç, KOBİ’lere ve mikroişletmelere yönelik olarak müşteriye özel fi nansal yardım sağlamayı amaçlıyor. Kredi olanağından, Türkiye’deki KOBİ’lerin yüzde 25’inin faaliyet gösterdiği ancak KOBİ kredilerinin yüzde 10’undan yararlanabilen Kas tamonu, Samsun, Kars ve Van gibi, Türkiye’nin gelişmekte olan 43 ilin deki KOBİ’ler özel koşullarda ya rarlanabilecek. Akbank Genel Müdür Yardımcısı Hülya Kefeli, söz konusu illerde bu lunan KOBİ’lerin, ülkedeki tüm KO Bİ’lerin yüzde 25’ini oluşturmasına karşın ülke çapında kullandırılan KOBİ kredilerinin sadece yüzde 10’unu kullandıklarını belirtti. MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Geçici bir işte çalışanların sayısının 91 bin, eksik ve yetersiz istihdam edilen gizli işsizlerin sa yısının 277 bin, iş aramayıp, çalışmaya başlamaya ha zır olduğu için işsiz sayılmayanların sayısının da 211 bin arttığı belirtildi. DİSK Araştırma Enstitüsü’nün 2010 Temmuz (hazi ran, temmuz, ağustos) dönemi istihdam raporu açıklan dı. Raporda şu değerlendirmelere yer verildi:  İşsizlik oranı hâlâ kriz öncesi düzeyine inmezken, kriz öncesinden bu yana işsizler ordusuna katılanların sa yısında 357 bin kişilik bir artış yaşandı. Bununla bera ber yaratılan 1 milyon 315 bin kişilik istihdamın yüzde 41’i kayıt dışı olarak sisteme dahil oldu. Böylelikle ka yıt dışı çalışanların sayısı 10 milyon 579 bin ile son 5 yı lın rekorunu kırdı.  İşsizlik rakamları içerisinde geçici bir işte çalıştı ğı için işsiz kalanlar yüzde 26.1’lik oran ve 726 bin ki şi ile işsizlikten en çok etkilenen kesimi oluşturmaya de vam etti. Bu dönemdeki işsizlerin 473 binini ise işten çı kartılanlar oluşturdu.  Geçici bir işte çalışanların sayısı aynı dönem için 2008 yılında 1 milyon 832 bin iken, 2010 yılında 1 mil yon 923 bin düzeyine ulaştı.  İşsizliğin düşük görünmesinin nedenlerinden biri kentten kırsal alana işgücündeki kayma. Bu dönem için tarımdaki istihdam kriz öncesinin aynı dönemine göre (Temmuz 2008) 538 bin kişi artış göstererek 5 milyon 831 bine ulaştı. Bu veri 2005’ten beri en yüksek rakam. Kayıt dışı çalışan sayısı son beş yılın rekorunu kırdı Toptan satış markası Met ro Toptancı Market, Bursa Osmangazi’de yeni bir ma ğaza açtı. Metro Toptancı Market Osmangazi’de açtığı bu mağaza ile Bursa’daki 2. ve Türkiye’deki 16. mağaza sını açmış oldu. Yeni mağa zası, yaklaşık 6.500 metre karelik toplam satış alanına sahip ve 140 kişiye doğrudan ve 120 kişiye dolaylı iş imkânı sunuyor. Mağaza, yaklaşık 11.5 milyon Avro’luk yatırım değeri taşıyor. Meral Tamer Book Clup’ta “Aşkolsun Kanser”i anlatacak KISA... KISA... APPLE’ın ürettiği iPhone’un sa tışları, RIM şirketinin ürettiği Black berry’i geçti. Bu yıl temmuzeylül aylarını kapsayan üçüncü çeyrekte 14.1 milyon adet iPhone, 12.4 milyon adet de BlackBerry satıldı. Genel ola rak akıllı telefon satışları da temmuzeylül ay larında bir yıl önceye göre yüzde 78 artış gösterdi. MACARİSTAN Hava Yolları’nın (MALEV) bir Türk şirketi tarafından satın alınmak istendiği açıklandı. Macaristan Kalkınma Bakanı Tamas Fellegi Macar medyasına yaptığı açıklamada, MALEV’in önümüzdeki yıl devletin elinden çıkarılacağını, MALEV’i Türkler ve Amerikalıların satın almak istediğini söyledi. LOJİSTİK şirketi DHL, Uluslararası Hava Taşı macılığı Birliği’nin (IATA) sıralama sonuçlarına gö re, hava taşımacılığında en önemli pazarlar olan Av rupa ve Kuzey Amerika’daki liderliğini koruyor. Ekonomi Servisi Perakende sektörünün buluşma noktası olan ‘Perakende Günleri’ bu sene de ilginç bir kapanış seremonisi ne ev sahipliği yaptı. Bu zamana kadar farklı kam panyalar ile sektöre can veren patronların oluşturduğu Patronlar Korosu, hem sektöre hem de tü keticiye yönelik mesajlarını bu kez seslendirdikleri şarkılarla ver di. Müjgan Özçay yönetiminde Candan Erçetin’le birlikte sah ne alan Patronlar Korosu tüketi ciye şarkılarla seslendi. Perakende Günleri’nin kapa nışında sahne alan Patronlar Ko rosu’nun repertuvarı da sektörün beklentilerini dile getirecek şe kilde seçildi. Tüketiciye ‘Ararım seni her yerde’ ile hitap eden koro, sek tördeki değişimi de ‘Dünya dö nüyor, sen ne dersen de’ şarkı sı ile aktardı. Sektör için önemli noktalardan birisi olan İstiklal Caddesi’ndeki gelişmeleri ise ‘Beyoğlu’nda ge zersin, gözlerini süzersin’ şarkısı ile değerlendiren 50 kişilik pat ronlar arasında; Abdullah Kiğı lı, Nuşin Oral, Aslı Karadeniz, Ekrem Akyiğit, Osman Ben zeş, Aykut Hamzagil, Ayşen Zamanpur, Melih Çelet, Fü sun Çevikel, Jaklin Güner, Sü leyman Orakçıoğlu, Selçuk Gü zenge, Mehmet T. Nane, Hakan Dinçer, Sedef Orman, Ümit Za im, Yılmaz Yılmaz, Ömer Ta viloğlu, Aydın Yurdum ve Ha kan Kodal gibi isimler yer aldı. Bu yılki Perakende Günleri’nde sektör temsilcilerinin oluşturduğu Patronlar Korusu damga vurdu. Patronlar Tüketiciye ‘Ararım seni her yerde’ şarkısıyla seslendi. Patronlar tüketiciye şarkıyla seslendi İş bulsa müdür olacak! 500 MİLYON AVRO İstinyePark, edebiyat tutkunları için yeni bir kulüp oluşturdu. Her ay bir yazarı ağırlayacak İstinyePark Book Club’ın ilk konuğu, “Aşkolsun Kanser!” kitabının yazarı, 36 yıllık ga zeteci Meral Tamer. 27 Ekim Çarşamba İstinyePark Cafe Nero’da saat 14.00 ile 16.00 arasında yapılacak söyleşi ön cesinde Meral Tamer, okurla rına kitabını imzalayacak. Ekimde “Meme Kanseri Bi linçlendirme Ayı” olması ne deniyle, Book Club etkinlikle rinin ilk konuğu olan Tamer, kitabı “Aşkolsun Kanser!”de, katı bir disiplinle geçen ço cukluğunu, 16’sında kaybetti ği annebabasını, kızıyla iliş kisini ve kendi ayakları üze rinde nasıl durduğunu anla tırken meme kanseri ile mü cadelesini gözler önüne seri yor. Kanserle karşı karşıya kaldıktan sonra mücadelesini yazıya döken Tamer, kitabın ortaya çıkış sebebi olan ve kendisine bu cesareti veren hastalığa teşekkür ediyor. Anadolu’ya kredi kolaylığı