Catalog

CMYB C M Y B 29 EYLÜL 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 17kultur@cumhuriyet.com.tr KAYA ÖZSEZGİN L atincede “vanitas” olarak geçen kav- ramõn dilimizdeki karşõlõğõ yokluk, ge- çicilik ya da boşluktur. Resim sanatõ- nõn farklõ dönemlerinde bu kavramõ görsel dün- yaya aktarõrken sanatçõlar genellikle sõradan bir masa üzerinde bir insan kafatasõnõn yanõ sõra ya da ondan bağõmsõz olarak sayfalarõ rasge- le açõlmõş kitap ciltlerini resmederler. İnsan ya- şamõnõn geçiciliğini, yazõlõ belgenin kalõcõlõğõnõ simgeleyen bu kitaplar, yüzyõllarõn yõpratõcõ et- kisine doğalarõ gereği direnirler. O nedenle kitabõn, gelişen uygarlõğõn gös- tergesi olarak her zaman saygõn bir yeri ol- muştur; o yeri belgeleyen ya da kitabõ kuşak- tan kuşağa aktaran kütüphaneler ise içinde ba- rõndõrdõğõ milyonlarca kitabõn korunduğu, in- san yararõna sunulduğu gözde mekânlardõr. Es- ki uygarlõklarõn, bu gerçeği hayata geçirmek- te etkili olacak yazõyõ bulmakta birbirleriyle ve zamanla yarõşmalarõnõn nedeni, yitip gideni ve yaşananõ kalõcõ yapmak, kronolojik tarihin yolunu açmaktõ. O nedenle ilk papirüsler üze- rine yazõlan yazõdan bu yana, kitaba dönüşüp matbaanõn icadõyla evrensel bir güç kazanacak olan bu gizemli keşif, büyük kütüphanelerin de yolunu açmõş oldu. Basõlõ yazõ, dolayõsõyla kitap, gelişen tek- nolojik süreçte çağdan çağa, kuşaktan kuşağa aktarõlan kutsal bilginin de taşõyõcõsõdõr. Bu bil- giye, okurun, aradõğõnda hemen ulaşabilme- sini sağlayan genel kitaplõklar, Avrupa’da ön- ce manastõrlarõn içinde yer aldõ. Hümanizma- nõn yaygõnlaştõrdõğõ bu kurumlaşma, zamanla devletin denetimine geçince, kütüphaneler kent yaşamõnda büyük kitlelerin yararlandõğõ seçkin mekânlara dönüştü. Karşõ Reform ha- reketinden Aydõnlanma yüzyõlõna uzanan sü- reçte büyük kütüphaneler, giderek zenginleşen koleksiyonlarõyla bilim yuvalarõ haline geldi. Dünyanõn sayõlõ kütüphanelerini gezerek o görkemli ve anõtsal mekânlardan, izleyeni hayranlõk duygusuyla ürpertecek görüntüler saptayan Ahmet Ertuğ, Türkiye’deki ilk gös- terimi için düzenlediği bu sergide, birçoğu 16.- 18. yüzyõllar arasõnda kurulmuş olan Avru- pa’nõn sayõlõ kütüphaneleriyle ilgili, iç me- kândan çektiği fotoğraflarõ bir araya getiriyor. Titiz bir emekle bir araya topladõğõ bu görün- tüler için yerinde bir ifadeyle “Bilgelik Ma- betleri” deyimini kullanmõş Ertuğ. Kuşkusuz birer bilgelik mabedidir kütüphane salonlarõ; oralardan yararlanmõş ve yararlana- cak olanlara, değişik dallarda bilgi üretmiş olan- larõn yani kitap sahiplerinin bilgi ve birikim- lerini aktarõr meraklõsõna ve kültür arkeolog- larõna. Tavanlarõna kadar seçkin bezemelerle, sanat yapõtlarõyla donanmõş olmanõn ve ola- ğanüstü büyüklüğün bütün göstergelerini yan- sõtan bu renkli fotoğraflarõn her biri, belgesel bir değer taşõmanõn ötesinde mimarlõk fotoğ- rafçõlõğõnõn seçkin örnekleri arasõnda yer almaya aday aynõ zamanda. Fotoğraflarõn ortak özelliği, söz konusu kü- tüphanelerin yan mekânlarõna geçişi sağlayan ana salonu, espasõn bütününü kapsayacak bi- çimde görüntülemiş olmasõ. Bu vizyon, kü- tüphanelerin görkemli boyutlarõnõ algõlatarak konunun ana eksenini ön plana çõkarmakta ve izleyicinin belleğinde uzun süre yaşayacak olan bir kitaplõk sarayõ imgesi oluşturmaktadõr. Gerçekten de kitaba aktarõlmõş olan bilgilerin ve yaşam deneyimlerinin sonsuz perspektifi bağlamõnda, birer kitap sarayõdõr bu kütüpha- neler. İnşa edildikleri dönemlerde, bu yapõla- rõn adlarõna layõk bir konum kazanmalarõ için hiçbir fedakârlõktan kaçõnõlmamõş olduğunu ay- rõca söylemeye gerek var mõ? Beş milyonun üzerinde cilt barõndõran büyük üniversite kü- tüphaneleri yanõnda başka kurumlara ait ki- taplõklarõn varlõğõ, bu fedakârlõğõn gereğine, iz- leyiciyi yeterince inandõrmakta ve ona görsel bir kütüphane almanağõ sunmaktadõr. Resim, heykel ve benzeri sergiler izlemeye alõşõk olanlar, kütüphane görüntülerini seçkin bir “bakış” eşliğinde yansõtan bu sergiden, “farklı” bir izlenim edinecekler ve bilip öğ- renmenin mabetlerinde kõsa bir gezi yapmõş ola- caklar. Özellikle kitap meraklõlarõ için güzel bir göz ziyafeti. (0212 233 12 03) kayaozsezgin@yahoo.com.tr Ahmet Ertuğ’un fotoğraflarõyla ‘Bilgelik Mabetleri: Kütüphaneler’ sergisi 10 Ekim’e kadar Galeri Işõk’ta Avusturya’daki Admont Manastırı Kütüphanesi’nden bir görünüm. Kültür Servisi - İstanbul’un önde gelen caz mekânlarõn- dan ‘JC’s - İstanbul Jazz Center’, yeni mevsimi 1 Ekim’de Lisa Wahlandt Quintet - Bossa Nova Pro- ject konseriyle açõyor. Ortaköy’deki JC’s daha sonra da Bob James Quartet, Cengiz Yaltkaya Trio, Spyro Gyra, Yellow Jackets, Antonio Ciacca Quartet ve Ernie Watts Quartet gibi dünya çapõndaki sa- natçõ ve topluluğun konserlerine ev sahipliği yapa- cak. Oturma düzeninde 110, ayakta 70 konuk kapasitesine sahip olan kulübün tüm konser bi- letleri JC’s - İstanbul Jazz Center’da ve www.is- tanbuljazz.com adresinde satõşa sunuldu. 1996’da Mind Games Dörtlüsü’ne katõlan Lisa Wahlandt, Claudio Roditti’yle birlikte ‘Mind Games Live’ albümlerinin kayõtlarõ- na başladõ. Leo Tra- versda ve William Gali- son gibi çeşitli konuk sa- natçõlarla turneler düzenle- mesinin yanõ sõra Jesus Christ Spurstar, Rocky Horror Picture Show, Little Shop of Horrors’a katõldõ. 1999’da Stan Getz ve Astrud Gilberto eşliğinde kay- dettikleri ‘Bossa Nova’ albümü Singapur’daki caz listelerinde 2. sõraya yerleşti. İ S T A N B U L J A Z Z C E N T E R LisaWahlandtJC’s’de Kültür Servi- si - Fransa Dõşiş- leri Bakanõ Ber- nard Kouchner, ödül almak üzere gittiği İsviçre’de gözaltõna alõnan yönetmen Roman Polanski’nin duru- muyla ilgilenilme- si için ABD Dõşişle- ri Bakanõ Hilary Clinton’a çağrõda bulundu. Kouchner, France-Inter radyo- sunda yayõmlanan söyleşisinde, 76 yaşõndaki Po- lanski’nin 31 yõl önce ABD tara- fõndan çõkarõlan bir tutuklama em- ri nedeniyle hafta sonu gittiği İs- viçre’de gözaltõna alõnmasõnõ “bi- raz netameli” olarak nitelendirdi. Kouchner, Polanski’nin bir an ön- ce kefaletle serbest bõrakõlmasõ umudunu dile getirerek Polonya Dõşişleri Baka- nõ’na ve Hillary Clinton’a Polanski’nin durumuyla ilgilenmeleri çağrõsõnda bulunduklarõnõ açõkladõ. İsviçre Adalet Bakanlõ- ğõ ise Polanski’nin ül- keden kaçmasõnõ en- gelleyecek “çok katı koşullar altında” ke- faletle serbest bõrakõ- labileceğini bildirdi. Bakanlõk sözcüsü Guido Balmer, bu durumun İsviçre hukuku çerçeve- sinde olabileceğini ve Polans- ki’nin bu yönde bir talepte bulu- nabileceğini söyledi. Polanski, mahkeme tarafõndan kendisine yö- neltilen 13 yaşõndaki bir kõz ço- cuğuna tecavüz suçlamasõnõ kabul etmesinden bir yõl sonra, 1978’de ABD’yi terk etmişti. Mübin Orhon Christie’s’de Kültür Servisi - Mübin Orhon’un iki tablosu, Christie’s Müzayede Evi’nce New York Rockefeller Plaza’da düzenlenen ‘Savaş Sonrasõ ve Günümüz Çağdaş Sanatõ’ başlõklõ müzayedede satõşa sunuldu. Orhon’un 1958 - 59 yõllarõna tarihlenen isimsiz yapõtlarõndan biri 68 bin 500 ABD Dolarõ’na, diğeri de 30 bin ABD Dolarõ’na alõcõ buldu. Müzayedede en yüksek fiyata alõcõ bulan yapõt ise, 1 milyon 82 bin ABD Dolarõ’yla Andy Warhol’un ‘Çiçekler’i oldu. Polanski’ye gözaltı ‘biraz netameli’ Akbar’dan ‘İçimdeki Türkiyem’ Akbar’dan ‘İçimdeki Türkiyem’ Kültür Servisi - Ödüllü piyanist ve besteci Anjelika Akbar, “İçimde- ki Türkiyem” projesi ile yaşadõğõ, etkilendiği Türkiye’yi; önümüzde- ki aylarda piyasaya çõkaracağõ kitap, albüm ve Anadolu’da vereceği bir dizi konser ile anlatõyor. Sanatçõnõn, Anadolu konserlerinin ilki 7 Ekim saat 20.30’da Caddebostan Kültür Merkezi’nde yapõlacak. Sanatçõ, ki- tabõnõ, İstanbul’un Anadolu yaka- sõnda başlayacak konserlerden edin- diği izlenimlerle tamamlamayõ he- defliyor. 400’den fazla bestesi bu- lunan Anjelika Akbar, konserinde; bu topraklardan, insanlardan ve ya- şadõklarõndan etkilenerek bestelediği “Doğu Fantezisi”, “Anadolu Esin- tileri” gibi bestelerine yer vere- cek. Sanatçõ konserinde aynõ za- manda; Ulvi Cemal Erkin, İlhan Baran, Cemal Reşit Rey, Ali Dar- mar gibi ünlü Türk bestecilerinin eserlerini de seslendirecek. Sikkeler ne anlatır? Kültür Servisi - Yapõ Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi’nin yarõn açõlacak yeni “Sikkeler Ne Anlatõr? Ortaçağ Anadolu Sikkelerinde Simgeler ve Çokkültürlülük” sergisi sikkeler üzerinden Anadolu’nun görsel zenginliğine õşõk tutuyor. Sergi, Yapõ Kredi’nin sahip olduğu 55 bin parçalõk dünyanõn üçüncü büyük sikke koleksiyonundan seçilerek oluşturuldu. Roma, Bizans, Danişmendliler, Saltuklular, Mengücekler, Selçuklular, Artukoğullarõ, Atabeklikler, Eyyubiler ve Memlukler döneminde basõlmõş 180 özgün sikkenin yer aldõğõ sergi, 31 Aralõk tarihine dek ziyaret edilebilir. Fotoğrafta yeni ışıklar Kültür Servisi - İstanbul Fotoğraf Merkezi tarafõndan bu yõl ilki düzenlenecek ve gelenekselleşmesi hedeflenen, Yeni Işõklar Fotoğraf Yarõşmasõ için son başvuru tarihi 31 Ekim. Yarõşmanõn seçici kurulunda Ara Güler, Nuri Bilge Ceylan, Okan Bayülgen, İzzet Keribar, Mehmet Kõsmet ve AÇEV Başkan Yardõmcõsõ Ayla Göksel var. Bu yõl AÇEV’e katkõ sağlamayõ hedefleyen yarõşmanõn temasõ “aile ve çocuk”. Yarõşmanõn finali 15 Kasõm’da yapõlacak. Yarõşmada ödül alan ve sergilenmeye değer bulunan fotoğraflarõn kullanõm hakkõ AÇEV’e bõrakõlacak. (www.istanbulfotografmerkezi.com) Kültür Servisi - Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Başkanlõğõ 5-9 Ekim tarihle- ri arasõnda “Türk ve Dünya Kültü- ründe İstanbul” konulu “7. Ulus- lararası Türk Kültürü Kongresi” düzenliyor. 5 Ekim Pazartesi günü sa- at 10.00’da Ankara Resim Heykel Müzesi’nde açõlõşõ yapõlacak kongre, 6 Ekim’den itibaren Beşevler’deki Başkent Öğretmenevi’nde devam ede- cek. Kongenin açõlõşõ AKM Başkanõ Prof. Dr. Osman Horata, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanõ Prof. Dr. Bahaeddin Yedi- yıldız ve Devlet Bakanõ Mehmet Aydın tarafõndan yapõlacak. Cum- hurbaşkanõ Abdullah Gül ve Başba- kan Recep Tayyip Erdoğan’õn da ka- tõlõmõnõn beklendiği kongrenin açõlõ- şõnda “AKM Hizmet Ödül Tak- dimi” gerçekleştirilecek. Açõlõş bildirisini tarihçi Prof. Dr. Halil İnalcık’õn sunacağõ etkinlikte, sanat tarihçisi Prof. Dr. Semavi Eyice de “Tanıdığım İstanbul” adlõ bir konferans verecek. Prof. Dr. İskender Pala’nõn panel yö- neticiliğini yapacağõ ilk oturuma ise yazar Mustafa Armağan ve Beşir Ayvazoğlu ile Doç. Dr. Ha- luk Dursun katõlacaklar. Türk ve dünya kültüründe İstanbul Kitabõn tapõnaklarõnda Lisa Wahlandt