Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 19 EYLÜL 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Bayram Şekerleri... Bayram öncesinin son işgününde, iki önemli dere- celendirme kuruluşu, Türkiye’nin durumunu düzelten sürpriz değişiklik kararlarını açıkladılar. Ekonomik verilerle bu kararlar arasında mantıklı bir ilişkilendir- me kuramayan uzmanlar, biraz sevinçli, daha çok hay- ret içinde, kararları beklemediklerini itiraf ettiler.. Biliyorsunuz hükümetimiz orta vadeli krizden çıkış programını daha iki gün önce açıklamıştı. Üstüne üs- tük kendi verileri ile işsizliğe deva olmasını unutun, eko- nomik büyümeye olumlu katkısı olabileceğine ilişkin dişimizi kıracak bir tek ışık yok. Öngörülen iş yarat- ma rakamları işlerini kaybetmişlerin açığını kapatamıyor, kronik işsizliğin patlayacağı gerçeği ortaya çıkıyor... Bu arada İMF’nin Türkiye’nin bu planını olumlu karşılayacağı haberleri ulaşıyor... Bu ne hız? Üstüne üst- lük, bayramın ikinci günü yurtdışında olacağı için ki- mi programlarını sıkıştırmış Başbakan Erdoğan’ın dün AKP genişletilmiş il başkanları toplantısında IMF gelişmeleri üzerinden siyaset yaparken “iktidarımıza mü- dahale edilmesine izin vermeyeceğiz” postasını ko- yarken.. IMF’nin belediyelere aktarılan kaynaklara karşı çıkması, bütçe harcamalarını eleştirmesi, kısıtlama istemlerinin siyasi yönetim hakkına müdahaleler olduğu tüyosunu verirken... Başbakan Erdoğan hızını alama- yarak Merkez Bankası’nın özerk yönetim yetkisinin bi- le siyasi iktidarı, iradeyi kısıtlama olduğunu söylerken... Başbakan’ın Kürt açılımından yola çıkarak paket- ler, dış politika gelişmeleri üzerinden uçuşunda, par- tililerin bol alkışını alan bir diğer cümlesi “Artık gün- demi belirlenen Türkiye yok, gündem belirleyen Tür- kiye var” oldu... Güleriz ağlanacak halimize... Siyaset günümüzde giderek daha etkin bir biçimde “gerçekleri tersyüz ede- bilme sanatı” bunu biliyoruz tamam da, gerçekler bu kadar mı çarpıtılarak, tersyüz edilerek halka yutturu- labilir? Başbakan Erdoğan’ın genişletilmiş il başkanları yö- neticiler toplantısında ağzına almadığı, halkımızın sağlığı, tedavi olabilme, ilaç alabilme haklarına ilişkin hükümetimizin bir başka acılı bayram şekeri ar- mağanı vardı; zayıf belleğimizi tazelemek isterim. Çün- kü Başbakan Erdoğan’ın kendisi “sosyal güvenlik re- formu” adı altındaki halk sağlığına yönelik kazığı, tam da IMF reçeteleri doğrultusunda bize yutturmak üze- re yaptığı sayısız konuşması olmuştu. Kameraların önünde gözümüzün içine baka baka, sosyal güven- lik hakları olanların hakları budanırken, işçilerin has- tanelerine el konulurken, herkese özel hastane kapı- larını açtıklarını müjdeliyordu... İşçileri, sigortalıları, sigorta, devlet hastahaneleri kuy- ruklarından kurtardıkları yalanı, sindire sindire siste- min geri dönüşü olmadan ortaya çıktı. Sağlık reformu yasal düzenlemeleri ile kazanılmış sosyal güvenlik hak- ları gasp edilirken, kitleleri kandırmaya yönelik göre- celi olumlu gidişat, sistem tıkandıkça budandı. Özel sağlık kurumlarından herkesin yararlanma düşü, bir- kaç yılda parası olmayanlar için karabasana dö- nüştü... Yetmedi tedavi olabilmek, ilaç alabilmek uğruna ai- le bütçelerini zorlayarak bu hakları kullananlar üzerinden özel sağlık sisteminin büyümesi, kamunun gerileme- si ile, sağlık harcamaları bütçeleri uzmanların öngör- dükleri üzere şiştikçe şişti... IMF’nin kapanmasını is- tediği kara delik büyüdükçe büyüdü. Oysa sosyal gü- venlik sistemi içinde yazılacak ilaç listeleri, ilaç teda- vi katılım payları zıpladıkça zıplıyordu. Zaten sigorta- lılar, emeklilerin büyük çoğunluğu pek çok tedavi hak- larını kullanamaz noktadaydılar. Erdoğan hükümeti- nin yeni kararı, acı bayram şekeri ise tuz biber, has- taları özel hatta kamu hastanelerinden uzak tutma- yı hedefliyor. Birkaç cümle ile Başbakan’ın övünerek hâlâ sözü- nü edebildiği açılımlara, gündemi belirleyen ülke ol- ması övünmesine değinelim; dün yabancı kaynaklardan ABD’nin AB ülkelerindeki şu ünlü koruma kalkanı, sa- vunma projelerinden vazgeçtiği, Türkiye dahil Ortadoğu ülkelerine kaydırma yaptığı bilgisine ulaştık. Meğer- sem Türkiye bu kadar ağır bir bütçe sorunu, açığı, kri- zi yaşarken, dudak uçurtan rakamlar olarak günde- me gelen, ABD’nin satacağı yeni silahlar projesi buymuş... Kürt açılımında Başbakan’ın dünkü konuşmasında da, içerik, zaman üzerinden anlamlı bir ipucu yoktu. Oysa ülkemizi ziyaret eden Suriye Devlet Başkanı’nın gelişi bağlantılı, Suriye kaynaklı olarak Suriye köken- li PKK militanlarının geri alınacağı kararını öğrendik. Besbelli onlarla görüşülmüş, anlaşması yapılmış... Ne zamandır Irak, Kuzey Irak yöneticilerinin açıklamala- rını, satır aralarını dinleyerek Kürt açılımı üzerine kimi somut, gerçek bilgilere ulaşma çabamız bundan... Zaten Ermeni açılımında gelinen son noktayı, mec- lislerden geçirilmesi anayasal düzenler gereği zorun- la anlaşma metinlerinin ortaya çıkmasından sonra öğrenmedik mi? AKP iktidarı, oy, Meclis parmak çoğunluğunu, sivil darbe, diktatoryal yönetim hakkı ola- rak görmekte öylesine uç noktalara geldi ki.. Bir bir tar- tışmak noktasındayız... Gerçek bayram şekeri tadın- da bir şeyler söyleyebilmek isterdik... Olamıyor, olmuyor işte... soner@cumhuriyet.com.tr Katõlõm payõ 3 liradan 8 liraya çõktõ. Sağlõk Ocaklarõ paralõ hale geldi. Özellerden alõnan pay da 15 liraya yükseldi Fatura hastaya kesildiANKARA/ADANA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümet, hastalardan alõnan katõlõm paylarõ- nõ arttõrdõ. 1 Ekim’den itibaren ikinci ve üçün- cü basamak sağlõk hizmetlerinden alõnan 3 TL tutarõndaki hasta katõlõm payõ 8 TL’ye çõkarken daha önce hiç ücret alõnmayan sağlõk ocaklarõnda da 2 TL alõnacak. Özel hastanelerin katõlõm pa- yõ 10 TL’den 15 TL’ye yükselecek. Resmi Gazete’de yayõmlanan “Tedavi Ka- tılım Payının Uygulanması Hakkında Tebliğ” ile katõlõm paylarõ zamlandõ. Yeni düzenleme- ye göre, sağlõk kurum ve kuruluşlarõndaki ayakta tedavilerine ilişkin hekim ve diş hekimi muayenelerinden birinci basamak sağlõk kuru- luşlarõ ve aile hekimliği muayenelerinde 2 TL tu- tarõnda ücret alõnacak. Eski düzenlemede ücret alõnmõyordu. Devlet ve üniversite hastanelerinin de içinde bulunduğu ikinci ve üçüncü basamak resmi sağlõk kurumlarõnda 3 TL olan katkõ pa- yõ yeni düzenlemeyle 8 TL’ye çõkacak. Özel sağ- lõk kuruluşlarõnda 10 olan katkõ payõ 15 TL’ye yükselecek. Yeni düzenmeyle eczaneler katõlõm paylarõnõn bir kõsmõnõ tahsil etmekle yükümlü tutulacak. Sendikalardan tepki Yeşil kartlõlardan birinci basamak için 2 lira, ikinci ve üçüncü basamaktaki tedavileri nede- niyle eczaneye başvurmalarõ halinde 8 lira muayene katõlõm payõ alõnacak. Yeni düzenlemeye tabip odalarõndan ve sen- dikalarõndan tepki geldi. Türk Sağlõk-Sen Ge- nel Başkanõ Önder Kahveci, “Hükümet me- mura yüzde 2.5 zam veriyor ama memurun katılım payına yüzde 100 zam yapıyor. Bu na- sıl adalet” derken Adana Tabip Odasõ Başka- nõ Rıza Mete, “AKP’nin sağlıkta dönüşüm po- litikası iflas ettiğini” dile getirdi. SES Adana Şube Sekreteri Muzaffer Yüksel de memura yüzde 2.5 oranõnda zam yapan AKP hüküme- tinin, sağlõk hizmetlerine yüzde 100 zam yap- masõnõn, “halkın sağlık hakkını gaspetmek” anlamõna geldiğini vurguladõ. Katõlõm paylarõnõ yüzde 100’ü aşan miktarlarda yükselten ve yeşil kartlõlara bile artõk katõlõm payõ ödeme zorunluluğu getiren yeni düzenleme oda ve sendikalarõn tepkisine yol açtõ. OVP’YE TEPKİLER İşsizlik kendi başõna düşmez ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye İşveren Sendikalarõ Konfe- derasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanõ Tuğrul Kutadgobilik, Orta Vadeli Program’da yapõlan durum tespitinin gerçekçi olduğunu, ancak be- lirlenen hedeflere nasõl ulaşõlacağõnõn net olmadõğõnõ belirtti. İşsizliğin kendi başõna düşemeyeceği uyarõsõnõ yapan Kutadgobilik, bu ko- nuda özel tedbirlere ihtiyaç olduğunu vurguladõ. Kutadgobilik, bütçenin ve büyümenin finansmanõna ilişkin izle- necek yöntemlerin sonuç vermesi ve işçi çalõştõrmayõ teşvik edecek uzun va- deli düzenlemelere gidilmemesi ha- linde işsizlik hedeflerine ulaşõlmasõnõn zor göründüğünü kaydetti. Kutadgo- bilik, program döneminde 1 milyon 250 bin kişiye istihdam yaratõlacağõnõn ifade edildiğini kaydederek “Krizde aynı sayıda kişi işini kaybetti. Söz ko- nusu üç yılda 1 milyon 800 bin kişi daha işgücüne eklenecek, iş talebinde bulunacaktır” dedi. Piyasalar temkinli yaklaştõ MURAT KIŞLALI ANKARA - Hükümetin hafta için- de açõkladõğõ Orta Vadeli Program’a (OVP) piyasalar “temkinli” yaklaştõ- lar. EFG İstanbul Yatõrõm raporunda, “OVP’deki varsayımların piyasa beklentileri ile örtüştüğü ve hedef- lerin ulaşılabilir olduğu” belirtil- mekle birlikte “Yine de, hedeflerin ulaşılabilir olması, uygulamada ba- şarılı olunacağını garantilemiyor. Bugünkü noktada OVP, başarının şartı olan kredibiliteden yoksun. Bir defa mali politikanın detayları açık- lanmadı. OVP’nin yapısal reform kısmı zayıf ve inandırıcı değil. Do- layısıyla önerilen önlemlerin, hükü- metin varsaydığı gibi verimli olaca- ğını şimdiden göremiyoruz” denildi. Deutsche Bank ise “İlk bakışta varsayımlar ve rakamlar gerçekçi ve tutarlı gözüküyor. Ancak ekonomi- de düzelme, küresel iyileşmeye bağ- lanmış, programda başka kaynak gö- zükmüyor” diye değerlendirdi. Ahmet Dördüncü: Belirsizlikler azaldõ Ekonomi Servisi - Sabancõ Holding Üst Yöneticisi (CEO) Ahmet Dör- düncü, Orta Vadeli Program’õn eko- nomideki belirsizliğin ortadan kalk- masõ yönündeki beklentileri olumlu et- kileyeceğini belirterek, IMF’yle ya- põlacak bir anlaşma çerçevesinde prog- ramõn yürütülmesinin programõn ma- li gücüne ve güvenilirliğine katkõ sağ- layacağõnõ ifade etti. Hasarın yüzde 80’i sigortasızEkonomi Servisi - Ro-Ro Gemi İş- letmecileri ve Kombine Taşõmacõlar Derneği (RODER) Genel Müdürü Cumhur Atılgan, sel felaketinin lo- jistik sektöründe ortaya çõkardõğõ toplam hasar tutarõnõn 53.4 milyon li- ra olduğunu açõkladõ. Atõlgan, düzenlediği basõn toplan- tõsõnda, 9 Eylül’de meydana gelen sel felaketini Türkiye’nin 11 Eylül’ü di- ye adlandõrdõklarõnõ kaydederek bu sel felaketinden en fazla uluslararasõ nakliye sektörünün etkilendiğini be- lirtti. Hazõrladõklarõ çalõşmanõn sadece nakliye sektörüne yönelik olduğunu, çalõşma çerçevesinde bölgedeki 65 fir- mayõ tek tek ziyaret ettiklerini söy- leyen Atõlgan, “Sel felaketinin fir- malarımız tarafından yapılan be- yan doğrultusunda ortaya çıkardığı toplam hasar tutarı 53 milyon 436 bin 831 lira” dedi. Atõlgan, kullanõ- lamaz durumdaki çekici sayõsõnõn 51, yarõ römork sayõsõnõn 50, tamir edilmesi muhtemel çekici sayõsõnõn 215, yarõ römork sayõsõnõn da 220 ol- duğunu dile getirdi. Atõlgan, tespit et- tikleri hasarõn yaklaşõk yüzde 75- 80’inin sigortasõz olduğuna dikkati çekti. Atõlgan, “Türkiye çok önem- li bir krizden geçtiği için taşımacı- lıkta önemli azalma oldu ve nakli- yeciler birçok aracı garaja aldı. Atıl kapasite olan bu araçlar için de si- gortalama doğru bir yaklaşım ola- rak görülmedi” dedi. Atõlgan, der- neğin hazõrladõğõ çalõşmayõ ilgili ba- kanlõğa da ileteceklerini ve hasarõn bir an önce telafisi konusunda gerek si- gorta firmalarõ gerekse devlet nez- dinde girişimlerinin devam ettiğini söyledi. Atõlgan, “Kamunun bu işe el atması, devlet desteği sağlan- ması elzemdir” diye konuştu. Birlikte hareket edelim TGSD Başkanõ Ahmet Nakkaş, İHKİB Başkanõ Hikmet Tanrıverdi, TOBB Konfeksiyon ve Hazõr Gi- yim Sanayi Meclis Başkanõ Umut Oran da ortak bir basõn açõklamasõ yaparak seldeki yaralarõn hõzlõ sarõl- masõ için tüm kurumlarõ birlikte ha- reket etmeye çağõrdõ. RODER’in araştõrmasõna göre Marmara’daki sel felekatinde nakliye sektöründeki toplam hasar tutarõ 53 milyon 436 bin 831 lira oldu. Turkcell 3G modem satışta Avea’dan hacılara indirimli tarife Avea, hacõ adaylarõna Suudi Arabistan’da sevdiklerini yüz- de 90’õ aşan avantajlõ fiyatlarla arama fõrsatõ sunuyor. 20 Ocak 2010’a kadar geçerli olacak bu avantajdan yararlanacak olan hacõ adaylarõ kampanya dahi- linde aldõklarõ numaralar ile Suudi Arabistan’da dakikasõ 24 kuruştan, Türkiye’deki yakõn- larõyla 23:01 - 08:59 saatleri arasõnda dakikasõ 83 kuruştan konuşabiliyor. Kuzey Irak Bölgesel Hükümeti Başbakan Başdanõşmanõ Dr. Salih: Ekonomi Servisi - Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başbakan Baş- danõşmanõ Dr. Halid Salih, Kuzey Irak’ta daha çok Türk yatõrõmcõsõna ihtiyaç duyduklarõnõ ifade ede- rek, “Bugün bölgem hızlı bir kalkınma sürecinde. Bu süreç- te Türkiye’yi bölgemizde yatı- rımcı olarak görmek istiyoruz. Bunun için her türlü desteği vermeye ha- zırız” dedi. Bersay İletişim Ens- titüsü’nün davetlisi olarak Türkiye’ye ge- len Salih, ‘Kuzey Irak’ın yatırım po- tansiyeli ve Türk iş dünyasına sunduğu fırsatlar’ konulu bir konuşma yaptõ. Salih, Türk yatõ- rõmcõsõnõ Kuzey Irak’a yatõrõm yapmaya davet etti. Bölgedeki yatõrõmcõlar arasõnda 500 Türk şirketi bulunduğunu söyleyen Sa- lih, bu yõl Kuzey Irak Bölgesel Hü- kümeti tarafõndan 16 milyar do- larlõk 145 projenin onaylandõğõnõ belirterek, “Yatırımcı Türk şir- ketlerine kapımız açık” mesajõ verdi. Türkiye-Irak ticaret hacmi- nin 5 milyar dolar olduğunu, bu- nun yõl sonuna kadar 8 milyar do- lara çõkarõlmasõnõn hedeflendiğini kaydeden Salih, “Türk işadam- larının bölgedeki potansiyeli ta- nımasıyla bu rakam- ları aşarız” dedi. Türkiye’nin bölge- deki yatõrõmlarõ hak- kõnda da bilgi veren Salih şöyle devam et- ti: “Bölgedeki altyapı, inşaat, ithalat/ihra- cat, finans yatırımla- rı, servis sektörü gibi birçok alanda potan- siyel var. Kuzey Irak bölgesi Irak yatırımlarına açılan bir kapı olarak da düşünülebilir. Irak’ta savaştan sonra Kuzey Irak’ta olan yatırımların en az 5 katı daha fazla yatırıma ihti- yaç var.” Turkcell, saniyede 21 MB’lik ve- ri hõzõnõ destekleyen 3G mode- mi Turkcell VINN’õn satõşlarõ başladõ. Saniyede 21 MB veri hõ- zõnõ destekleyen Turkcell VINN 3G modem, Turkcell satõş nok- talarõnda 189 dolara satõşa su- nuldu. 21 MB/s veri indirme, 5.76 MB/s veri yükleme hõzõna sahip Turkcell VINN 3G Mo- dem, 3G teknolojisi ile sadece evde ve işte değil, her yerde her zaman Turkcell 3G hõzõnda in- ternete ulaşmayõ sağlõyor. KAMİL KOÇ YUNANİSTAN YOLCUSU Kamil Koç otobüsleri, 24 Ey- lül’den itibaren Türk azõnlõğõn yoğun olarak yaşadõğõ Yuna- nistan’õn Batõ Trakya bölgesi- ne otobüs seferleri düzenleye- cek. Kamil Koç’tan yapõlan açõklamaya göre, İstanbul ve Bursa’daki Kamil Koç nokta- larõnda, 16 Eylül itibarõyla yeni hat bilet satõşõna başlan- dõ. İlk etapta İskeçe ve Gü- mülcine’ye Bursa ve İstan- bul’dan karşõlõklõ düzenlenecek seferlere büyük ilgi olduğu belirtilirken, Dedeağaç Arzivi, Aratos, Antahori, Linos, Poli- anthos, Yassõköy, Koptero, Amaksedes, Sunio, Selero ve Kimmeria da hizmet ağõ içine dahil edildi. ARÇELİK PATENT ZENGİNİ Arçelik Genel Müdürü Le- vent Çakõroğlu, dünyadaki kriz ortamõnda şirket de- ğerleri düşerken, Arçelik’in şirket satõn alõp alma- ma düşün- cesiyle il- gili olarak, “Arçelik önü- ne çok büyük he- defler koydu. Uygun aday firmalar karşõmõ- za çõktõğõ taktirde bun- larõ da değerlendir- meye devam edece- ğiz” dedi. Arçelik’in gerçekleştirdiği Ar-Ge yatõrõmlarõyla ürün- lerini kendi teknolojileriy- le üretme becerisi göster- diğini belirten Çakõ- roğlu, geçtiğimiz 3 yõlda Türkiye’de üre- tilen patentlerin yüz- de 10’unun Arçe- lik’e ait olduğunu kaydetti. Arçelik’in 2008’de 6.7 milyar lira ciro elde ettiğini bildiren Çakõroğlu, bu- nun yarõsõnõ uluslar- arasõ operasyonlar ile sağladõklarõnõ söyledi. SANKO TEKSTİLE DEVAM DEDİ Sanko Holding Yönetim Ku- rul Başkanõ Abdulkadir Ko- nukoğlu, tekstil sektörün- den çekilmelerinin söz ko- nusu olmadõğõnõ, kâr da et- seler zarar da etseler teks- til sektöründe faaliyetlerinin süreceğini söyledi. Konukoğlu, gazetecilerin sorularõnõ yanõtlarken, teks- til sektörünün holdinglerinin amiral gemisi olduğunu, tekstilin pabucunu dama at- tõklarõ iddiasõnõn doğru ol- madõğõnõ belirtti. Konukoğ- lu, Türk girişimcilerin ya- bancõ ülkelerde yatõrõm yap- malarõnõ benimsemediğini kaydederek, “Türkiye’de bu kadar işsiz varken başka ülkelerde mal yaparak, yap- tõrarak Türki- ye’de sat- mak bence doğru de- ğil” dedi. ÇİKOLATACILAR BAYRAMLA HAREKETLENDİ Şölen Yönetim Kurulu Başkan Yardõmcõsõ Elif Çoban, bay- ram dönemlerinde toplam ik- ramlõk satõşlarõnõn, yõlõn diğer dönemlerindeki ikramlõk çi- kolata satõşlarõnõn 3 katõnõ bulduğunu söyledi. İkramlõk kategorisindeki çikolatalarõn tüketiminin bayram dönemde ciddi oranda arttõğõna ve Tür- kiye’de geçen yõl bayramlar- da tüketilen ikramlõk çikolata miktarõnõn 12 bin 647 ton ol- duğuna işaret eden Çoban, “Bayramlar, çikolata sektö- rüne en büyük katkõyõ sağla- yan önemli dönemlerdir. Tü- keticiler çikolata alõrken ön- celikle ürünün markasõna ve güvenilirliğine önem vermeli, benzer ambalaj kullanõlarak piyasaya sunulan taklit ürün- leri satõn almamaya dikkat et- melidir” diye konuştu. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Bankacõlõk Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nda (BDDK) boş olan 2 üyeliğe, Başbakanlõk Teftiş Kurulu Baş- kanõ Mutalip Ünal ve Ziraat Leasing Genel Müdürü Mukim Öztekin atandõ. Yeni atanan üyeler, mev- zuat gereği 6 yõl süreyle bu görevi sürdürecek. Türk yatırımcılara kapımız açık Halid Salih, Kuzey Irak’õn Irak yatõrõmlarõna açõlan bir kapõ olarak düşünülmesi gerektiğini belirtti. Türk yatırımcısı Kuzey Irak’ta imalat, enerji, hizmet, sağlık, eği- tim, inşaat gibi hemen hemen her alanda yatırım yapacak imkân ve potansiyele sahip. Dr. Halid Salih Türk işadamlarını bölgeye bekliyor. BDDK’ya iki yeni üye