Catalog

CMYB C M Y B 7 MAYIS 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr “Geldiklerinde onların elinde İn- cil, bizim elimizde topraklarımız vardı. Bize gözlerimizi kapatıp dua etmeyi öğrettiler. Gözümüzü açtı- ğımızda İncil bize, topraklarımız onların eline geçmişti.” 20. yüzyılın ikinci yarısında sona erdiğini düşündüğümüz sömürge- cilik, bugün aynı araçlarla -insanları uyutmakta kullanılan “din aracıyla”- tam gaz geri dönüyor... 1 Mayıs’ta açıklanan “ABD Ulus- lararası Din Özgürlüğü Komisyo- nunun” (USCIRF) son raporunu okurken Afrika sömürgecilik mü- cadelesi kahramanı Jomo Ken- yatta’nın bu sözleri geldi hatırıma… Babacan bir yıl önce ne demişti? Gazetelerde “Türkiye’de laiklik çok sert, yumuşaması gerek!” baş- lığıyla yayımlanan haberle karşı- laşana gelene dek gerçekte böy- le bir komisyonun varlığından da- hi habersizdim. “Türk devletinin laiklik anlayışı, hem çoğunluktaki Müslümanlar, hem azınlıklar için, dinlerini özgürce yaşayamamalarına sebep oluyor...” diyen rapor ifadeleri karşısında; geçen yıl bu sıralar Babacan’ın Avrupa Parlamentosu’nda yaptı- ğı “Türkiye’de Müslümanlar da baskı altında!” deklarasyonunu anımsadım. “Türkiye’de sade gayrimüslim azınlıklar değil, Müslüman çoğun- luk da dini özgürlüklerle ilgili so- runlar yaşıyor. Türkiye’de laiklik ek- senli bir tartışma yaşanıyor” de- mişti Babacan da, hani... yer ye- rinden oynamıştı. Aynı şeyleri bir yıl arayla şimdi - neredeyse kelimesi kelimesine- Beyaz Saray ve Kongre’ye göbe- ğinden bağlı “ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Komisyonu” dile getiri- yor. Ve bu gerekçeyle özetle, Tür- kiye’yi “takibe aldığını” açıklıyor. “Kamu kurumları, üniversitelerde ‘laik devlet’i korumak için yasaklar uygulanıyor. Anayasa Mahkemesi türban yasağının kaldırılması için ya- sa değişikliğini iptal etti. Ayrıca azınlıkların mülk edinmelerine yö- nelik kısıtlamalar sürüyor. Bu kısıt- lamalardan ötürü, komisyon bu yıl Türkiye’yi izleme listesine alma ka- rarı vermiştir!” diyor rapor… Bir yıl önce kıyamet koparan ko- nuların, bir yıl sonra bu kadar bü- yük bir sessizlik ve kabullenişle ge- çiştirilmesi dikkatimi çekti evvela… On iki aylık sürede “laik zeminde” kaydettiğimiz gerilemeyi düşün- düm. Ardından “din özgürlüklerini” bay- rak edinen bu gizemli komisyonu merak edip internetteki ilgili ad- reslerine -www.state.gov/g/drl/irf ve www.uscirf.gov- girdim. İlk adreste, Obama’nın TBMM önündeki o söylev fotoğrafıyla kar- şılaştım. Fotoğrafın altına söylevin; din özgürlükleri, azınlık haklarıyla il- gili bölümleri iliştirilmiş… ABD Başkanı’nın TBMM önün- deki konuşması; dünya çapında faaliyet gösteren ve 195 ülkeyi iz- leyen hiç bilmediğimiz bu “din öz- gürlükleri komisyonunun” nere- deyse alameti farikasına dönüşmüş. ABD’nin 51. vilayeti gibi... İkinci adreste raporu buldum. Üç yüz sayfaya yaklaşan raporun on sayfası Türkiye’ye ayrılıyor. İn- gilizce bilen okurlara, doğrudan okumalarını şiddetle salık veririm. USCIRF kısaltmasıyla anılan komisyon hakkında önce şunla- rı bilmelisiniz: Bill Clinton döne- minde, on yıl önce; Başkan, Dı- şişleri Bakanlığı ve Kongreyi di- ni konularda küresel bağlamda “bilgilendirmek” -yönlendirmek mi demeli?- için kurulmuş… Evanjelistler ve Amerikan Hıris- tiyan sağının itişiyle kurulan ko- misyondan, vaktiyle Clinton da hoşlanmamış ama “dini özgür- lükler esası” üzerinden ülkeleri takibe alan bu “örgütün” ortaya çıkmasını engelleyememiş. USCIRF’in varlığından şimdiye dek bizim haberdar olmamamızın nedeni, Türkiye’nin “ilk kez” bu ku- ruluşun takibine takılması… Türkiye adeta Obama gezisi ile keşfedilmiş ve “ABD’nin 51. vilayeti gibiymişçesine” din-devlet alanın- da alınması gereken -tüm tedbir ve politikalar için- inanılmaz ayrıntılı bir listeyle raporda dökümlendirilmiş. Listede -çok özetle- her şeyden önce “türban yasağının” kaldırılması var. İlk sayfalarında Obama’ya hi- taben yazılmış bir mektuba yer ve- ren rapor; ABD Başkanı’ndan, türban yasağının kaldırılması için, Türk otoriteleriyle “işbirliği yap- masını” salık veriyor. Bitmedi… “Türk hükümeti” üzerinde AB’nin de -gene Obama aracılığıyla- “ya- sağın kalkması için” baskı koy- masını talep ediyor… AB’nin biliyorsunuz Türkiye’den bugüne dek “türban yasağını kal- dır!” şeklinde bir talebi olmamıştı. USCIRF Obama’ya, “Bastır!” diyor: “Brüksel’de AB Komisyo- nu’na da söyle, Ankara’nın türban yasağını kaldırmasına yardımcı olsun…” Bu ve bunun gibi, Türkiye’nin la- ik kesim hassasiyetlerini tümüyle yok varsayan üç sayfalık bir öneri listesi, Washington’da Obama’nın önüne konmuş durumda… Türkiye yakın takipte: “İzlemede”! Ankara’da tam “Milli Görüş’e dönüş” olarak adlandırılan bir kabine değişikliğinin gündeme geldiği dönemde… Ne bu? Kâbus mu? nilgun@cumhuriyet.com.tr ABD’nin son saldõrõlarõnda aralarõnda çok sayõda sivilin bulunduğu 100 kişi hayatõnõ kaybetti Ateşten kaçarken katledildiler 40 BİN KİŞİ DAHA YOLLARDA Pakistan’da sivillerin kaçışı sürüyor Dış Haberler Servisi - Pakistan’da orduyla Taliban militanlarõ arasõnda çatõşmalarõn sürdüğü Svat Vadisi’nde iki ateş arasõnda kalan sivillerin kaçõşõ sürüyor. Bölgeden son olarak 40 binden fazla kişinin kaçtõğõ bildirildi. Svat Vadisi yetkililerinden Kuşhal Han, yaptõğõ açõklamada, önceki gün 40 binden fazla kişinin vadinin en önemli kenti Mingora’dan ayrõldõğõnõ duyurdu. Bölgede görevli kimliğini saklõ tutan bir güvenlik yetkilisi de Kuşhal Han’õn verdiği rakamõ doğruladõ ve sayõnõn artabileceğini söyledi. Pakistan hükümeti, 500 bin kişinin Svat Vadisi’ni terk etmesinin beklendiğini bildirmişti. Sivillerin kaçõşõnõn sürmesi halinde, bu kişilere barõnak ve yiyecek sağlanmasõnõn büyük sorun oluşturacağõ belirtiliyor. Mingora’daki şiddetli çatõşmalar sõrasõnda bir yetimhanede bulunan 80 çocuk ve 20 görevli de mahsur kaldõ. Yetimhanenin müdürü Muhammed Ali, çatõşmalarõn dört katlõ yetimhanenin çok yakõnõnda meydana geldiğini, bu yüzden binada sõkõşõp kaldõklarõnõ söyledi. Muhammed Ali, hem ordu hem de Taliban yetkililerine yetimhaneye saldõrmamalarõ için çağrõda bulunduğunu da bildirdi. Yetimhane görevlileri de iki gün daha yetecek kadar yiyecekleri kaldõğõnõ belirttiler. Pakistan güvenlik güçleri ile Taliban arasõnda dün de çatõşmalar yaşandõ. Pakistan yetkilileri, çatõşmalarda 62 Taliban militanõnõn öldürüldüğünü açõkladõlar. ABD ‘nükleer İsrail’i fark etti Dış Haberler Servisi - ABD, İs- rail’i Nükleer Silahlarõn Yayõlma- sõnõ Önleme Antlaşmasõ’nõ (NTP) imzalamaya çağõrdõ. ABD, yakla- şõk yarõm asõrdõr adeta bir tabu olarak gördüğü nükleer İsrail ko- nusunu uluslararasõ platformda yüksek sesle dile getirmeye başla- dõ. ABD Dõşişleri Bakan Yardõm- cõsõ Rose Gottemoeller, 2010’da- ki NTP dünya konferansõnõn ha- zõrlõk toplantõsõnda yaptõğõ konuş- mada, “Hindistan, İsrail, Pakistan ve Kuzey Kore’nin bu anlaşma- ya katılmasını temin etmek ABD’nin temel hedefi” dedi. Got- temoeller, İsrail’e NPT’yi imzala- masõ için baskõ yapõp yapmaya- caklarõ konusundaki sorularõ ise yanõtlamadõ. İsrail Dõşişleri Bakanlõğõ’ndan bir yetkili, ABD’den gelen çağrõyõ eleştirerek NPT’nin amacõna ulaş- makta başarõsõz bir anlaşma oldu- ğunu savundu. Eski İsrail Başbakanõ Ariel Şaron’un strateji şefi Dov Weisglass da, “Bu Washington’da politika değişikliği anlamına ge- liyorsa, sanırım bu İsrail’in gü- venliğine ilişkin uzun yıllardır karşılaşılan en endişe verici ge- lişme olabilir” dedi. SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Türban Yasağı Obama İle mi Kaldırılacak? ABD kuvvetleri, Afganistan’da köyleri bombaladõ. Aralarõnda kadõn, çocuk ve yaşlõlarõn bulunduğu siviller bombardõmandan kaçõp sõğõndõklarõ evlerde hayatlarõnõ kaybettiler. Taliban da sivilleri canlõ kalkan olarak kullandõ. ganistan Kõzõlayõ’ndan bir ilk yardõm görevlisinin de aile- sinden 13 kişiyle birlikte ha- yatõnõ kaybettiğini duyurdu. Hastanelerden alõnan bilgiler de ölenler arasõnda çok sayõda sivil olduğunu doğruluyor. Saldõrõlarda yaralanan ve Ame- rikan Associated Press ajansõ- na konuşan Şefika adlõ bir kõz çocuğu da “Bombardıman başladığında evdeydik. Ai- lemden 7 kişi öldü” dedi. ABD Başkanõ Barack Obama ile dün Washing- ton’da bir araya gelmeden önce konuşan Afganistan Devlet Başkanõ Hamid Kar- zai de sivil ölümlerinin kabul edilemeyeceğini ve konuyu görüşmede gündeme getire- ceğini söyledi. Amerikan yetkililer ise böl- gede hava saldõrõlarõ ve çatõş- malar olduğunu doğruladõlar. Yetkililer, sivil can kayõplarõ konusunu Afgan yetkililerle birlikte soruşturduklarõnõ, or- tak bir ekibin saldõrõ bölgesi- ne gideceğini duyurdular. Amerikan kuvvetlerinin hava bombardımanında evler yerle bir oldu; kadın, çocuk ve yaşlılar öldürüldü. Saldırıların meydana geldiği Bala Baluk bölgesine giden yetkililer çok sayıda ceset gördüklerini duyurdular. (Fotoğraflar: AP) Tartışmalı NATO tatbikatı Dış Haberler Servisi - Gürcistan’da, Rusya’nõn desteklediği öne sürülen bir darbe girişiminin bastõrõlmasõnõn ardõndan NATO tatbikatõ başladõ. Rusya’nõn “provokasyon” olarak nitelediği tatbikata Türkiye de katõlõyor. Önceki gün Tiflis yakõnlarõndaki üsde çõkan askeri isyanõn bastõrõldõğõ açõklanmõştõ. Ermenistan, Letonya, Estonya, Moldova, Sõrbistan ve Kazakistan tatbikata katõlmõyor. Bu arada Rusya, NATO’nun 2 Rus diplomatõ istenmeyen kişi ilan etmesine misilleme olarak, Moskova’da görev yapan 2 Kanadalõ diplomatõn ayrõlmasõnõ istedi. Dış Haberler Servisi - ABD birliklerinin Afganistan’da dü- zenlediği son saldõrõlarda arala- rõnda çok sayõda kadõn ve çocu- ğun bulunduğu 100 kişi hayatõ- nõ kaybetti. Saldõrõlar geçen pazartesi ve salõ günü Afganistan’õn batõ- sõndaki Ferah Eyaleti’nde Ba- la Baluk bölgesinde meydana geldi. Hava bombardõmanõ sõ- rasõnda sivillerin evlere sõğõn- dõğõ ancak evlerin bombalan- masõ sonucu can kaybõ yaşan- dõğõ öğrenildi. Ferah Eyaleti Valisi Rohul Amin ve eyaletin polis şefi Ab- dülgaffar Vatandar ise Tali- ban’õ da insanlarõ canlõ kalkan olarak kullanmakla suçlaya- rak, ölü sayõsõnõn daha yüksek olabileceğini duyurdular. Vatandar, Taliban militanla- rõnõn Gerani ve Ganj Abad köylerinde sivilleri zorla evle- re soktuklarõnõ ve evlerin ABD uçaklarõ tarafõndan vuruldu- ğunu söyledi. Afgan yetkililer, saldõrõlarõn 100 Taliban militanõnõn bir kontrol noktasõna saldõrmasõ üzerine başladõğõnõ ve mili- tanlardan evlere sõğõnanlar ol- duğunu bildirdiler. ‘Azizabad’dan kötü’ Gerani köyüne giden Bala Baluk bölgesinin eski yönetici- si Muhammed Niem Kadder- dan da onlarca ceset gördüğünü, kadõn, çocuk ve yaşlõlarõn bu- lunduğu evlerin havadan bom- balandõğõnõ bildirdi. Kadderdan, geçen yõl ağustos ayõnda 90 si- vilin hayatõnõ kaybettiği Aziza- bad bölgesindeki saldõrõyõ ha- tõrlatarak “Azizabad’dan daha kötü” diye konuştu. Uluslararasõ Kõzõl Haç Söz- cüsü Jessica Barry de olay ye- rine ulaşan ekiplerin verdiği bil- giye göre, evlerin yõkõldõğõnõ, Af-