Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 16 MAYIS 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 11 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Obama’nın Rengi Obama’nın rengi ile dünyaya pazarlanan barış, kar- deşlik, daha güzel, insanca, yaşanası bir dünya düşleri çok çabuk dağıldı. Obama, ABD düşmanlığını artırır gerekçesi ile Bush döneminin Irak’taki işkence suçlarına ilişkin görüntülerin yayımlanmasının yasak- lanmasını istedi. Pakistan-Afganistan’ın yolsuzlukla- rı dağlar boyu yükselmiş iki acımasız liderinin Taliban’ı durdurma gerekçesi ile silahlandırılması desteğine büt- çeden yeniden astronomik kaynakların ayrılması ka- rarını, ittifak, yeni saldırı operasyonları kararları ile bir- likte onayladı.. İki ülkenin topraklarında birden Taliban’a yönelik ope- rasyonlar hızlanırken, Taliban kendi acımasız yön- temlerinde boş durmuyor, giderek daha çok sayıda si- vil, kadın, çocuk operasyonların kurbanı oluyor.. Dünkü gazetemizin 10. (dış haberler) sayfasında yer alan “Rukiye sınıfta yalnız kaldı..” fotoğraf karesine ta- kılı kaldım; Taliban’ın son günlerde yoğunlaşan, kız ço- cuklarının okuduğu okulları hedef alan gaz bombası eylemlerinden sonra, ailelerin korkusu ile boşaltılmış bir kız çocuklarının okulunda çekilmiş. İlkokul çağındaki kız çocuklarının ayrı, başları bağ- lı okullara gönderilmesine bile katlanamayan bir şe- riat yorumu, bağnazlık.. ABD’nin günlük çıkarları için elleri ile yarattığı Taliban canavarının insan olma hal- lerinden uzaklaşmış anomalisini anlatmıyor sadece.. Emperyal çıkarların milyarlarca dünyalıyı yoksullaştırma, yoksunlaştırma, çaresiz bırakma, düzen dışına atması sonucunun düzene dönük patlayan bir silaha dö- nüşmesini önleme, ideolojilerin unutturulması, düze- nin sorgulanmaması adına, dincilik ve ırkçılık üzerin- den oynanan oyunlar, yaratılan çatışmalar, bölünme- ler, bağnazlık üzerinden gelinen yeni boyutları, du- rumları çok çıplak sergileyiveriyor.. Yeni büyük ekonomik kriz, değişen, çok daha değişecek, altüst olacak yeni dünya düzeninde, yeni pasta paylaşım savaşında daha neleri yaşayıp göre- ceğiz?.. Örneğin önceki büyük krizlerin ardından kaynayan suların ancak savaşlarla durulduğu anım- satılıyor, neyse ki günümüzde kimsenin savaşa niyetli olmadığının altı çiziliyor. Tabii kastedilen zengin ku- zey dünyası içindeki güçlerin paylaşım için doğrudan, birbirleri ile savaşma niyetlerinin, başka bir anlamda koşullarının olmadığı. Onlar stratejik yeniden paylaşım savaşlarını artık yoksul güney dünyası üzerinden, yok- sulları ırklar ve dinler üzerinden çatıştırarak, birbirle- rine kırdırarak yürütmeye çalışıyorlar. Malum kanlı petrolün getirisi bitti. ABD, Ortadoğu başta, dünya petrolünü daha ucuza mal etme ara- yışlarına girmek zorunda kaldı. Yeni büyük krizin ilk önemli, kaçınılmaz sonuçları, dünya tekel şirketlerinin sayılarının yarı yarıya varacak oranlarda azalması, ken- di içlerinde elenmesi, merkeze çok büyük kaynak ak- tarımı.. Milyarlarca dünyalıyı en çok ilgilendiren sonuç ise, çalışanların sadece hakları üzerinden değil, işsizlik üzerinden de büyük sosyal damping. Üretim ekono- milerindeki büyük geriye gidişe karşın, piyasalarda mal eksikliği yaşanmadığı gerçeğinin altı çiziliyor. Üretimde bilinen modele yeniden dönüşün, bu yolla istihdam, iş yaratmanın söz konusu olamayacağı belirtiliyor.. Dünya sendikal örgütleri, geleceklerini en karanlık gören, aynı zamanda en örgütlü bilinen AB sendika- cılık örgütlenmeleri öncülüğünde 14-15-16 Mayıs tarihlerini “krize karşı eylem günleri” olarak ilan et- mişlerdi. Bugüne kadar kriz karşısında alınan önlem- lerin, piyasalar, bankalar, şirketleri kurtarma eksenli ol- masını protesto ediyorlar. İnsan, işçi hakları eksenli kriz önlem paketlerinin gündeme girmesini, krizin sorum- lusu olmayan milyarlarca dünyalının, işçilerin ceza- landırılmamalarını istiyorlar. Caydırıcı güç, örgütlülük oluşturamamaları gerçe- ği bir yana, emperyal sistem, kendi krizinden çıkışta kendi kurallarını işletiyor. Kriz sonrası pasta paylaşı- mının insandan yana işletilmeyen sonuçları dünyanın her yerinde peş peşe geliyor.. Afganistan, Pakistan, Irak’ta Müslümanın Müslümanı katletmesi olarak yaşanan cinayetler, bu acımasız oyu- nun en çarpıcı algılanan vitrini. Geçen hafta Afrika’da yine kavimler arası binlerce kişinin öldüğü katliamın dü- zenle ilişkisini kimse sorgulamayı bile akıl etmiyor.. Ko- sova’da ABD’nin üssü bağlantılı, koşullu izin verilmiş, kurulmuş devletçiğin UÇK kökenli siyasileri herhalde kendi kendilerine bile niye din değiştirmeye zorlan- dıklarını sorgulayamıyorlardır. Belki bilmiyorsunuzdur Osmanlı döneminden Kosova Arnavutları çok büyük ağırlıklı Müslüman, Arnavutluk Arnavutları Müslüman ve Katolik dinine bağlı yaşıyorlardı. Şimdilerde bütün kamu alanlarında kutsal rahibenin büyük boy fotoğ- raflarını kim astırmış olabilir? Ya anlamlı bir tek üre- tim yeri, işletmenin kalmamış, ekonomiye mafya pi- yasa düzeninin egemen olması, halkın hızla yoksullaşıp yoksunlaşması ne anlama geliyor? Kosova’ya hangi insan hakları, demokrasi taşındı dersiniz?.. AB ülke- lerindeki yeni ötekileştirme, kuralsız düzene atma ope- rasyonlarına yerimiz kalmadı.. soner@cumhuriyet.com.tr Türkiye’de işsizlik oranõ 10 ayda ikiye katlandõ, şubat ayõnda gerçek işsizlerin sayõsõ 6.3 milyona çõktõ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İşsizlik yeni bir re- kor kõrarak şubat döneminde yüzde 16.1’e yükseldi. Bir yõl- lõk dönemde işsizlik oranõ 4.2 puan, işsiz sayõsõ da 1 milyon 125 bin kişi arttõ. Genç nüfus- ta işsizlik oranõ yüzde 21.5’ten yüzde 28.6’ya çõktõ. “İş ara- mayıp çalışmaya hazır olan” 2 milyon 486 bin kişiyle birlikte işsiz sayõsõ 6 milyon 288 bine, işsizlik oranõ da yüzde 24.1’e çõk- tõ. TÜİK ocak, şubat ve mart ay- larõnõ kapsayan Hanehalkõ İşgücü Araştõrmasõ 2009 Şubat Dö- nemi sonuçlarõnõ açõkladõ. Bu- na göre, işsiz sayõsõ 2 milyon 677 binden 3 milyon 802 bine çõktõ. Tarõm dõşõ sektörlerde çalõşanlarõn sayõsõ 291 bin kişi azaldõ. Mevcut işsizlerin yüzde 12’sine karşõlõk gelen 457 bin kişi bu dönemde işten ayrõldõ. “İş aramayıp çalışmaya ha- zır olan” kişilerin sayõsõ 393 bin kişi artarak 2 milyon 486 bine çõktõ. Bu kesimde yer alan, iş bulma ümidi olmayanlarõn sa- yõsõ 229 bin kişi artarak 930 bi- ne yükseldi. Genç nüfusta iş- sizlik oranõ yüzde 21.5’ten yüz- de 28.6’ya çõktõ. SENDİKALAR TEPKİLİ: TABLO VAHİM DİSK: “AKP İktidarõ pembe tablolar çizmesin. İşsizlik yüz- de 27 dolayõndadõr. Bu da 7 mil- yon işsiz anlamõna gelir. Önlem alõnmazsa bu kadar işsiz isyan ederse yer yerinden oynar.” Türk-İş: “İşsizlik rakamlarõ vahim boyutlara ulaştõ. Hükü- met, krize karşõ önlem politi- kalarõnõ gözden geçirmeli, eme- ği ile geçinenleri de dikkate ala- rak üretimi yeniden organize et- meli. Bu konuda da en büyük görev AKP’ye düşüyor.” KESK: “Siyasi iktidarõn ser- mayeyi kollayan politikalarda õsrar etmesi, işsizliği ülkenin ka- rakteri haline getirdi. AKP bil- melidir ki işsizlik karşõsõnda vurdumduymazlõk, sadece ken- dilerinin sonunu getirmeyecek ülkeyi boyutlarõ bugünden kes- tirilemeyecek bir yõkõma götü- recek.” 282 bin kişi kayıt altında Ekonomi Servisi - Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanvekili Fatih Acar, son 8 ayda kayõt dõ- şõyla mücadele konusunda yapmõş olduklarõ çalõşmalar sonucu, 282 bin kişinin kayõt altõna alõndõğõnõ söyledi. Acar, “Kayıt dışı konusu sadece bugünün so- runu değildir. Bu geçmiş birikimin sonucudur. Bu sorunu mutlaka çözmemiz gerekiyor” dedi. Acar, daha önce 49 gün olan ortalama aylõk bağlama sü- resini bu yõlõn sonuna kadar bir ayõn altõna indire- ceklerini belirterek, 2010’da bunu bir haftanõn altõ- na indirmeyi hedeflediklerini aktardõ. Acar, yõl so- nuna kadar Ankara, İstanbul ve İzmir’de Büyük İş- verenler Sosyal Güvenlik Merkez müdürlükleri açõ- lacağõnõ duyurdu. Avrupa’da rekor küçülme Ekonomi Servisi - AB’de ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesi yõlõn ilk çeyreğinde yüzde 4.6 ile rekor oranda küçüldü. Resmi istatistik kurumu Eurostat’õn verilerine göre, 2008’in aynõ dö- nemine göre ilk çeyrekte 27 üyeli AB ekonomisin- deki küçülme oranõ da yüzde 4.4’ü buldu. İlk çeyrekte Almanya yüzde 6.9, İtalya yüzde 5.9, İngiltere yüz- de 4.1, Fransa yüzde 3.2 ve İspanya yüzde 2.9 kü- çüldü. İlk çeyrekte AB içinde en sert küçülen ülke- ler yüzde 18.6 ile Letonya ve yüzde 15.6 ile Eston- ya olurken, Kõbrõs Rum kesimi yüzde 1.6’lõk bir oran- la da olsa büyümeyi başaran tek AB üyesi oldu. Kriz 1.1 milyonu işinden etti2008’in eylül ayõnda tek hanede olan işsizlik bu yõlõn şubatõnda yüzde 16.1 ile rekor kõrdõ. Gerçek işsizlik oranõ yüzde 24’ü aştõ. CMYB C M Y B