Catalog

CMYB C M Y B 14 MAYIS 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU İran Usulü Bir ‘Mata Hari’ Öyküsü Cannes Festivali’nin “Certain Regard” bölümünü bugün, İranlı-Kürt yönetmen Bahman Ghoba- di’nin “Kimse İran Kedilerini Bilmiyor” isimli filmi açıyor. “İran Kedilerinin” senaryo yazarı; dün bahsetti- ğim Roksana Sabiri… Tahran’ın “Evin” Hapishanesi’nden yeni çıkan Roksana’yı, ayağının tozuyla herkes Cannes’a bekliyor. Festival direktörü Thierry Fremaux; bu enteresan kadını “kırmızı halıda” “teşhir edebilmek” adına yanıp tutuşuyor… “Siyasi” ve “avangard” olan her şeye öteden be- ri çok meraklı olan festivalin direktörü: “Sabiri’yi” diyor: “Buraya getirmek için elimizden geleni ya- pıyoruz!” Roksana Sabiri meselesi hem “avangard”, hem “siyasi.” 31 yaşındaki İran asıllı Amerikalı gazeteci, 5 ay “casus” damgasıyla Tahran’ın en korkunç hapis- hanesinde sorgulanmış ve “büyük dünya politika- sı” -İran ABD yakınlaşması- uğruna apar topar sa- lınmış bir tür “modern zamanlar Mata Hari’si”… “Modern Mata Hari”, senaryo da yazıyor… Se- naryoyu perdeye aktaran yönetmen -Bahman Ghobadi- ile ayrıca dillere destan bir aşk yaşıyor. İddialı bir festival için, değme film öykülerini arat- mayan bu inanılmaz serüvenin kahramanlarını, fes- tival halısında bir “ganimet” ya da “nişan” gibi ser- gilemekten âlâ zafer olabilir mi? Bundan âlâsı hakikaten can sağlığı ama Tah- ran’dan gelen haberler “Cannes camiasının” he- vesini kursağında bırakmaya aday. “Yönetmen sevgili” Ghobadi’nin, baş döndürü- cü hızla uluslararası üne kavuşan Roksana üze- rinden “reklam” yaptığı kuşkusuna düşen “aile” - Sabiri ailesi-; kızlarını bir an önce İran’dan çıkarıp, ABD’ye götürmek istiyorlar şimdi. Dün de yazdım. Bu işin “magazin” kısmı. Ama bu “magazin” bölümü de öyle sürükleyici ki, değin- meden geçemiyorum… Obama 4 Haziran’da Müslüman dünyaya seslenecek Gelelim Tahran’da olup bitene. Ne oldu da İslamcı rejim “Mata Hari’yi” (!) salı- verdi? Ve Obama’nın gösterdiği “havuç sopa” kar- şısında, “güneşte kar gibi” eridi? Siyasi gözlemcileri meşgul eden soru bu. Düşünce kuruluşu “Global American Institute” Başkanı Juan Cole, Sabiri’nin umulmadık hızla ser- best bırakılmasını; Obama’nın 4 Haziran’da Kahi- re’den “Müslüman dünyaya” yapacağı konuşma- ya bağlıyor. ABD Başkanı’nın hani seçim öncesinde vaat et- tiği meşhur bir “Müslüman dünya” konuşması var ya… İşte o konuşma! Ankara-TBMM şovu heyhat, dört gözle beklenilen o “Müslüman dünya” konuşması değilmiş. Obama; “Müslüman dünya” seslenişini, Kahi- re’den yapacakmış. “Müslüman dünya” derken de, daha çok “Tahran”a konuşacakmış… ABD’li “Müslüman dünya uzmanı” (!) Juan Cole; Roksana Sabiri pürüzünün o “4 Haziran konuş- masından” önce halledilmesi gerektiğini ve bu ne- denle halledildiğini söylüyor. “Müslüman Dünyayı Devreye Sokmak” (Engaging the Muslim World) isimli kitabında Obama’ya “İran’la yakınlaşma” tüyoları veren Cole; “İran’ın nük- leer sevdadan vazgeçmesi / programının askıya alın- masının teminini” diyor: “İsrail-Filistin ‘iki devlet for- mülü’ için ‘somut adımlar’ atmaktan geçiyor. So- mut adım işareti verilirse, İran’la bir araya gelmek için ‘ortak zemin’ bulunabilir. Kahire konuşması, Tahran’a bu işaretin verilmesi ve bu ‘ortak zeminin’ yaratılması için fırsattır!” (La Stampa, 13 Mayıs) Washington’da hava bu. ABD’nin ‘en sevildiği ülke’ İran! Resmi söylem hilafına Tahran da aslında, Was- hington’la konuşabilmek için ölüyor… Nüfuz ya da ilgi alanında gördüğü yakıcı tüm dos- yalar -“ABD sonrası Irak”, “Afganistan”, “Pakistan”- üzerinde; Washington’la doğrudan temas suretiyle Tahran, bölgenin yeni jeopolitiğinde gücünü pe- kiştirmeyi hedefliyor. İran rejimi, bunun yolunun, ABD ile işbirliğinden geçtiğinin farkında. Gerek dini lider Ali Hamaney, gerek 12 Haziran seçimlerinin güçlü adayı Ahme- dinejad’ın; Roksana’yı serbest bırakarak Was- hington’a verdikleri işaret bu. ABD, sokaktaki adam nezdinde de gerçekte po- püler. Bu fevkalade çarpıcı bir tezat ama gerçek… ABD’nin Ortadoğu’da en sevilmediği ülke Tür- kiye ise, en beğenildiği, öykünüldüğü ülke İran… Türkiye’den farklı olarak İran’da çünkü bir “Av- rupa-AB” faktörü yok. İran’ın “Batı” adına aldığı tek “referans” ABD. Bu tarihi, kültürel açıdan olduğu kadar, halen ABD’de yaşayan 2 milyon civarındaki “İran diyas- porasının” kurduğu bağlar yüzünden böyle. Rok- sana’nın babası bu diyasporanın tipik örneği. “Aşk-nefret” ikilemiyle tarif edilebilecek ABD-İran ilişkileri üzerinde daha söylenecek çok şey var. Ama yerim bitti. Şununla yetineyim: Washington Tahran hattı; yol kazası olmazsa, yaz aylarında umulma- dık gelişmelere aday. Başbakan: Yukarõ Karabağ sorunu çözülmeden sõnõrõn açõlmasõ mümkün değil Dış Haberler Servisi - Azerbaycan’õ ziyaret eden Baş- bakan Recep Tayyip Erdo- ğan, “Yukarı Karabağ’da işgal ortadan kalkmadıktan sonra kapıların açılması mümkün değil” dedi. Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanõ İlham Ali- yev, Zağulba Sarayõ’ndaki baş başa ve heyetler arasõ görüş- melerin ardõndan ortak basõn toplantõsõ düzenledi. Başba- kan Erdoğan, buradaki ko- nuşmasõnda, “Azerbaycan’ın özellikle Yukarı Karabağ konusundaki hassasiyeti, bi- zim aynen hassasiyetimiz- dir. Yukarı Karabağ konu- su üzerinde bugüne kadar yapılmış olan bazı spekülas- yonları Türkiye olarak, hükü- met olarak bizim kabul etmemiz mümkün değil. Bugüne kadar nasıl kabul edilmediyse, bugün de kabul edilemez, bundan son- ra da böyle bir şey asla kabul edilmeyecektir” dedi. İşgal ortadan kalkmadõkça Er- menistan’la sõnõr kapõlarõnõn açõl- mayacağõnõ vurgulayan Başba- kan, “Bunu kim söylüyor? Tür- kiye Cumhuriyeti’nin Başba- kanı söylüyor. Bundan daha başka garantili bir ifade olabi- lir mi?” diye konuştu. Başbakan, konuyla ilgili Minsk sürecini yürüten ABD, Rusya ve Fransa’nõn 18 yõldõr süren müza- kereleri süratlendirmesini isteye- rek, nihai kararõn Aliyev ile Er- menistan Cumhurbaşkanõ Serj Sarkisyan’õn yapacaklarõ görüş- melerle alõnabileceğini belirtti. Erdoğan, Azerbaycan doğal- gazõna Türkiye’nin ödediği mik- tarõn adil olmadõğõnõ da söyleye- rek, yapõlacak görüşmelerde da- ha adil bir rakama ulaşmayõ he- deflediklerini bildirdi. Aliyev ise Erdoğan’õn Yu- karõ Karabağ sorunu çözül- meden Türkiye’nin Ermenistan sõnõrõnõ açmayacağõna dair ver- diği güvence için teşekkür ederek, bu konuda hiçbir şüp- heye yer kalmadõğõnõ belirtti. Aliyev, Azerbaycan’õn Rus- ya’ya yakõnlaştõğõ yolundaki yorumlarõn sorulmasõ üzerine de, tüm ülkelerle iyi ilişkiler kur- maktan yana olduğunu söyledi. Ülkesinin Rusya ile tarihi iliş- kilere sahip olduğunu belirten Aliyev, Rusya ile ülkesi arasõnda Stratejik Dostluk Anlaşmasõ bulunduğunu da hatõrlattõ. Bir soru üzerine, Azerbay- can’õn Türkiye’ye verdiği do- ğalgaza zam yapacağõna ilişkin ha- berlere değinen Aliyev, bu konu- nun son gelişmelerle ilgisi olma- dõğõnõ söyledi. Aliyev, doğalgaz fi- yatlarõnõn dünya petrol fiyatlarõn- daki artõş ya da azalmaya bağlõ ol- duğunu ifade ederek, “İki ülke arasındaki anlaşmalarda da bu- nun öngörüldüğünü” belirtti. Erdoğan’dan Bakû’ya söz Bakû’da Azerbaycan Cumhurbaşkanõ ile bir araya gelen Erdoğan, “Azerbaycan’õn Yukarõ Karabağ konusundaki hassasiyeti, bizim de hassasiyetimizdir” diyerek, sorun çözülmeden Ermenistan sõnõrõnõn açõlmayacağõna dair güvence verdi. (Fotoğraf: AA) RUSYA’NIN YENİ STRATEJİ BELGESİ Dış Haberler Servisi - Rusya’da kabul edilen ve 2020 yõlõna kadar olan dö- nemi kapsayan yeni Ulusal Güvenlik Stratejisi Belge- si’nde, ülkeler arasõnda enerji alanõnda ortaya çõ- kacak anlaşmazlõklarõn ye- ni savaşlara yol açabilece- ği belirtildi. Kremlin Basõn Merke- zi’nden yapõlan açõklama- da, Rusya Devlet Başkanõ Dimitriy Medvedev’in önceki gün imzaladõğõ bel- genin, 1997 yõlõnda kabul edilen belgenin yerini ala- cağõ kaydedildi. Rusya’nõn ulusal gü- venliğine yönelik tehditle- rin sõralandõğõ strateji bel- gesinde, “Uluslararası po- litika uzun vadede Orta- doğu, Barents Denizi, Kuzey Kutbu, Hazar ve Orta Asya bölgelerinin de dahil olduğu enerji kaynaklarının kontrolü üzerine yoğunlaşacak” denildi. Enerji kaynaklarõ- nõ kontrol etme mücadele- sinde ortaya çõkan sorunlarõ askeri güç kullanarak çöz- me çabalarõnõn göz ardõ edilemeyeceği belirtilen belgede, “Rusya Fede- rasyonu ve müttefikleri- nin sınırları yakınındaki mevcut güç dengesi ihlal edilebilir” ifadesi kulla- nõldõ. Belgede, Rusya’nõn ABD ile “eşit ortaklık” arayõşõ içinde olacağõ, an- cak ABD’nin Doğu Av- rupa ülkelerine yerleştir- meyi planladõğõ füze sa- vunma sisteminin Rus- ya’nõn ulusal güvenliğine en önemli tehdidi oluş- turduğu kaydedildi. Mos- kova, eski Sovyet cumhu- riyetlerindeki doğalgaz bo- ru hatlarõnõn büyük bölü- münü denetliyor. ‘Enerjianlaşmazlıkları savaş çıkarabilir’ LİBYA’DA HAPİSTEYDİ Irak’ı‘işgal ettiren’ElLibi intiharetti Dış Haberler Servisi - Verdiği bilgilerle ABD’nin Irak’õ işgal etmesine yol açtõğõ belirtilen İbn el- Şeyh el-Libi’nin, Libya’da hapishanede intihar ettiği bildirildi. Libyalõ olan El Libi, Irak’ta, Saddam Hüseyin döneminde El Kaide üyelerinin kitle imha silahlarõ kullanmak üzere eğitildiğini öne sürerek, ABD’nin Irak işgalinde önemli rol oynamõş, daha sonra ABD’de hapishanedeyken işkence gördüğünü söylemişti. ABD merkezli İnsan Haklarõ İzleme Örgütü antiterorizm danõşmanõ Stacy Sullivan, El Libi’nin öldüğü haberinin ilk olarak geçen hafta sonunda bir Libya gazetesinde yer aldõğõnõ ve haberin kendileri tarafõndan doğrulandõğõnõ duyurdu. Sullivan, El Libi’nin ölümü hakkõnda “tam ve şeffaf” bir soruşturma yapõlmasõ için Libya makamlarõna başvurduklarõnõ da söyledi. ABD Dõşişleri Bakanlõğõ da haber üzerine, olayõ soruşturduklarõnõ, ancak bu aşamada herhangi bir yorumda bulunamayacaklarõnõ bildirdi. 2003’teki Irak işgalinden birkaç hafta önce dönemin ABD Dõşişleri Bakanõ Colin Powell, BM Güvenlik Konseyi’nde, El Libi’nin suçlamalarõna dayanan bir sunum yapmõştõ. İddialarından vazgeçmişti ABD Senatosu İstihbarat Komitesi’nin 2006’da yayõmladõğõ rapora göre ise El Libi, Irak’õn işgalinden sonra iddialarõndan vazgeçmiş ve iddialarõnõ destekleyen başka bir kanõt bulunamamõştõ. İnsan Haklarõ İzleme Örgütü geçen nisanda El Libi’nin Libya’da hapishanede olduğunu ortaya çõkarmõştõ. Burada örgüt yetkilileriyle konuşmayõ reddeden El Libi’nin “Amerikan hapishanelerinde işkence görürken neredeydiniz?” dediği öğrenilmişti. ABD, 2006’da El Libi’yi diğer El Kaide tutuklularõyla birlikte Guantanamo’ya göndermemiş ve akõbeti hakkõnda açõklama yapmamõştõ. ABD’nin açõklamalarõna göre Afganistan’da El Kaide üyelerini eğiten El Libi, 2001 sonlarõnda Pakistan’da yakalanmõştõ. El Libi, Irak’la El Kaide arasõnda bağlantõ olduğu yolundaki ifadesini, 2002’de götürüldüğü Mõsõr’da, Amerikalõ sorgucularõn işkence ve tehditleri altõnda verdiğini söylemişti. Papa’danFilistindevletinedestek Dış Haberler Servisi - Ortadoğu turu kapsamõnda dün Batõ Şeria’yõ ziyaret eden Katoliklerin ruhani li- deri Papa 16. Benedikt, Fi- listin devleti kurulmasõnõ desteklediğini ve İsrail’in Gazze Şeridi’ne uygula- dõğõ ambargoyu kaldõrma- sõnõ istediğini belirtti. Bey- tüllahim’de Filistin Yöne- timi lideri Mahmud Ab- bas’la bir araya gelen Pa- pa, Vatikan’õn “iki devletli çözüme” tam destek ver- diğini söyleyerek, savaşõn yõktõğõ Gazze’deki halkõn yanõnda oduğunu belirte- rek, “Ambargonun bir an önce kaldırılması için dua ediyorum” dedi. İsrail basõnõnda Papa’nõn gençliğinde Alman ordu- suna ve Hitler Gençliği örgütüne katõldõğõ iddia- sõnõn yer almasõ, Papa’nõn sözcüsünü açõklama yap- mak zorunda bõraktõ. Söz- cü Federico Lombardi, iddialarõ reddederek, Al- manya doğumlu Papa’nõn 2. Dünya Savaşõ sõrasõn- da Alman ordusuna “zor- la” alõndõğõnõ ve kendisi- nin asla savaşa katõlma- dõğõnõ söyledi. Papa 16.Benedikt, Batı Şeria’nın Beytüllahim kentinde Hz.İsa’nın doğum yeri olarak kabul edilen Doğuş Kilisesi önünde konuştu. (REUTERS) nilgun@cumhuriyet.com.tr ANMA Canımız BERÇİN’imiz Aramızdan ayrılışının yedinci yılındayız. Sen yanımızda, kalbimizde, hep bizimlesin. Seni, gittikçe artan özlemle anıyor ve özlüyoruz. Annen, baban ve sevdiklerin... NAZAN - CENGİZ YILDIRIM ACI KAYBIMIZ Cumhuriyetin 60 yõllõk eğitim öncülerinden, Türkiye’de ve KKTC’de öğretmenlik, müdürlük yapmõş fizik öğretmeni ABDULLAH ŞEREF CANPOLAT 12.05.2009 günü aramõzdan ayrõlmõştõr. Cenazesi 14.05.2009 günü (bugün) Erenköy Galippaşa Camii’nde kõlõnacak öğle namazõndan sonra Hekimbaşõ Mezarlõğõ’nda toprağa verilecektir. Aydõnlõklar içinde yatsõn. Eşi Yıldız Canpolat, Kızı Nijade Canpolat, Kardeşleri Hatun Tabur, Arif, Mehmet, Müşür, Ali ve Mustafa Canpolat MEMLEKET SEVDALILARI DERNEĞİ BEŞİKTAŞ ŞUBESİ YENİDEN TANDOĞAN’DAYIZ HUKUK DEVLETİNİ, DEMOKRATİK LAİK CUMHURİYETİMİZİ, ÜNİTER YAPIMIZI VE TAM BAĞIMSIZLIĞIMIZI KORUYACAĞIMIZI DAHA GÜÇLÜ DUYURMAK İÇİN 17 MAYIS 2009 PAZAR GÜNÜ SAAT 12.00’DE ANKARA TANDOĞAN MEYDANI’NDA CUMHURİYET MİTİNGİ’NDEYİZ. HAREKET YERİ : BARBAROS BULVARI AKTAŞ İŞ HANI NO 85 TEKSTİL BANK DER- NEK ÖNÜNDEN HAREKET SAATİ : 24.00 İRTİBAT TEL : 0212 258 58 08 - 0532 627 42 20 YENİDEN TANDOĞAN’DAYIZ HUKUK DEVLETİNİ, DEMOKRATİK-LAİK CUMHURİYETİMİZİ, ÜNİTER YAPIMIZI ve TAM BAĞIMSIZLIĞIMIZI KORUYACAĞIMIZI; DAHA GÜÇLÜ DUYURMAK İÇİN 17 MAYIS 2009 PAZAR günü saat 12.00’de ANKARA TANDOĞAN MEYDANI’NDA “CUMHURİYET MİTİNGİ”NDEYİZ MEMLEKET SEVDALILARI DERNEĞİ ÜSKÜDAR ŞUBESİ HAREKET YERİ : HALK CAD. NO: 52 (ŞOK MARKET KARŞISI) DOĞANCILAR-ÜSKÜDAR HAREKET SAATİ : 24.00 İRTİBAT TEL. : 0216 495 30 60 - 0532 559 81 01 YENİDEN TANDOĞAN’DAYIZ Hukuk Devletini, Demokratik–Laik Cumhuriyetimizi, Üniter Yapõmõzõ ve Tam Bağõmsõzlõğõmõzõ koruyacağõmõzõ daha da güçlü duyurmak için 17 Mayõs 2009 Pazar günü tüm örgütlerimizle birlikte, ANKARA TANDOĞAN MEYDANI’NDA “CUMHURİYET MİTİNGİ”NDEYİZ. Ulusal Sivil Toplum Kuruluşları Birliği İrtibat Tel: 0212 293 42 42 17 MAYIS 2009 PAZAR SAAT 12.00’DE EMPERYALİZME KARŞI BAĞIMSIZLIK; KARANLIĞA KARŞI AYDINLANMA; SADAKA DÜZENİNE KARŞI LAİK - DEMOKRATİK HUKUK DEVLETİ; BASKILARA KARŞI DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İÇİN CUMHURİYET MİTİNGİ’NE ANKARA TANDOĞAN’a, GİDİYOR VE TÜM YURTTAŞLARIMIZI ÖNEMLE ÇAĞIRIYORUZ. SEN GELMEZSEN BİR EKSİĞİZ! LÜTFEN YER AYIRTINIZ Ulaşım-İletişim-Bilgi: 0536 739 02 29 - 0505 815 10 17 - 0532 371 08 76 0544 384 45 52 - 0532 281 54 54 CUMOK İSTANBUL ÇAĞRISI www.cumokistanbul.org TÜRK KALP VAKFI Bir yürek de sizin katkılarınızla çarpsın. 19 Mayıs Cad. No:8 Şişli / İSTANBUL Tel: (212) 212 07 07 (pbx) http://www.tkv.org.tr