Catalog

CMYB C M Y B C İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına İLHAN SELÇUK Yayõn Kurulu: İlhan Selçuk (Başkan), Emre Kongar (Başkan Yardımcısı), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şük- ran Soner, İbrahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsilcisi: Mustafa Balbay Ahmet Rasim Sok. No: 14 Çankaya 06550 An- kara Tel: (0312) 4423050 Faks: (0312) 4423010 İzmir Temsilcisi: Serdar Kızık, H. Ziya Blv. 1352 S. 2/3 Tel: (0232) 4411220, Faks: (0232) 4418745 Adana Tem- silcisi: Çetin Yiğenoğlu, İnönü Cd. 5 S. Aksoğan İş H. Kat 1 Tel: (0322) 3631211, Faks: (0322) 3631215 Antalya Temsilcisi: Ahmet Oruçoğlu Cumhuriyet Mey- danõ Yõldõz Ap. B Blok No: 80/5 Tel: (0242) 2480057 Faks: (0242) 2430509 İdare Müdürü: Hüseyin Gürer Mali İşler: Bü- lent Yener Satõş: Fazilet Kuza Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden Genel Müdür Yardõmcõsõ: Nazende Pal Tel: (0212) 251 98 74 -75 /251 98 81 -82 Faks: (0212)251 98 68 Re- zervasyon: (0212) 343 72 74 Faks: 212 343 72 53 Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yeni Gün Haber Ajansõ Basõn ve Yayõncõlõk A.Ş, Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2. 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 Yaygõn süreli yayõn Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt İstanbul Dağıtım: YAYSAT Doğan Medya Tesisleri Hoşdere 34850 Esenyurt İstanbul 30 KASIM 2009 İmsak: 5.29 Güneş: 7.01 Öğle: 12.00 İkindi: 14.22 Akşam: 16.46 Yatsõ: 18.11 İstihbarat: Cengiz Yıldırım Ekonomi: Hasan Eriş Dõş Haberler: Özgür Ulusoy Kültür: Celal Üster Spor: Arif Kızıl- yalın Düzeltme: Abdullah Ya- zıcı Bilgi-Belge: Edibe Buğra Genel Yayõn Yönetmeni: İBRAHİM YILDIZ ?Yazõişleri Müdürü: Güray Öz (Sorumlu) ?Miyase İlknur (Ek Yayõnlar) ? Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara MELTEM YILMAZ Kocasõndan kaptõğõ virüs nedeniyle yak- laşõk 13 yõldõr HIV ile yaşayan S.Ç, 2005 yõlõnda aşõrõ kilo kaybõ ve vücudunda çõkan yaralar nedeniyle tanõ almak üzere gittiği hastanede 2 ay kaldõktan sonra HIV pozi- tif olduğunu öğrenmiş. HIV pozitif tanõsõ aldõğõnda 8 yõldõr vi- rüsle yaşadõğõnõ öğrendiğini ve hastalõğõn son evresinde olduğunu belirten S.Ç, “Ney- se ki çok bilinçli bir doktorum vardı ve bu hastalığın beni öldürmeyeceğini, an- cak bundan sonra gerekli ilaçlar ile cin- sel ilişkide kondom kullanmam gerek- tiğini söyledi. Böylece, tedavi başladık- tan yaklaşık bir buçuk ay sonra günlük yaşantıma geri döndüm” dedi. Yõllardõr özel sektörde çalõşan, aynõ za- manda HIV pozitif kişilerin haklarõnõ sa- vunan Pozitif Yaşam Derneği’nde görev ya- pan S.Ç, hastalõğõn yaşamõnõ zorlaştõrma- dõğõnõ ancak “toplumun önyargısı ve ay- rımcılıkla mücadele etmenin zor oldu- ğunu” belirterek, “HIV pozitif olduğumu ilk öğrendiğimde ‘Ben seks çalõşanõ de- ğilim, yabancõ uyruklu da değilim. Nasõl ve neden bende böyle bir şey çõktõ?’ diye dü- şünmüştüm. Çünkü Türkiye’de AIDS, seks çalışanları ile özdeşleştiriliyor. Ne- den sonra anladım ki, HIV hiçbir şekil- de ahlaki değil, tıbbi bir durum.. Örne- ğin Pozitif Yaşam Derneği’nden danış- manlık alan imam da var, papaz da, transseksüel de, manav da. Türkiye’de birçok HIV pozitif kişi, AIDS evresine ge- liyor ve hastalığını bilmeden hayatını kaybediyor” diye konuştu. Pozitif Yaşam Derneği Başkanõ Arzu Kaykı ise toplumun AIDS konusunda çok bilgisiz olduğunu, test yaptõrma kültürünün olmadõğõnõ, hastalõğõnõ öğrenenlerin ise “tesadüfen öğrendiğini” belirtti. Kaykõ, “Toplumda hastalığa karşı olan önyar- gılar nedeniyle korunma, test yaptırma ve tedavi olma imkânı oluşmuyor. HIV, 1996 yılına kadar ölümcül bir hastalık- tı. 1996’dan sonra kullanılan ilaçlar sa- yesinde artık ölümcül değil, kronik bir hastalık haline geldi” diye konuştu. İSTANBUL (AA) - İnternet kulla- nõcõlarõnõn yaklaşõk yarõsõ her gün or- talama 5 saatin üzerinde, dörtte biri ise haftada 50 saatin üzerinde online olur- ken, internet kullanõmõnda elektronik posta, anõnda mesajlaşma (IM) ve oyun ön plana çõkõyor. İnteraktif pazarlama ajansõ Adinte- ractive’in İnteraktif Türkler 2009 araş- tõrma raporu, 1948 kişinin katõldõğõ ta- mamen dijital bir anket yardõmõyla şe- killendirildi. Katõlõmcõlarõn yüzde 75.4’ünü ağõrlõklõ 18-35 yaş aralõğõndakilerin, yüzde 67’si- ni üniversite düzeyindekilerin, yüzde 43’ünü de kadõnlarõn oluşturduğu araştõrma sonuç- larõna göre, internet ağõrlõklõ olarak, elektronik posta, IM ve oyun amaçlõ kullanõ- lõyor. Ankete katõlanlarõn yüzde 49.5’i her gün or- talama 5 saatin üzerinde in- ternette vakit geçiriyorken, yüzde 25.1’i haftada 50 saatin üzerinde online oluyor. İnterneti kulla- nanlar içinde elektronik postayõ kulla- nanlarõn oranõn yüzde 83.9 olarak be- lirlenirken, katõlõmcõlarõn yüzde 50’si sü- rekli bu hizmetten yararlandõğõnõ ifade ediyor. İnterneti yüzde 91.3 oranõnda chat, sohbet amaçlõ kullananlarõn ise yüzde 48’i fõrsat buldukça, yüzde 20’si akşamlarõ, yüzde 16.6’sõ ise sürekli olarak bu hizmetten yararlanõyor. Sosyal topluluk siteleri kullanõcõlarõ- nõn oranõ ise yüzde 57.9 olarak belir- lendi. Bilgi, haber alma amacõyla in- ternet kullananlar yüzde 35.9, oyun ve eğlence amacõyla internet kullananlarõn oranõ ise yüzde 67. Eşinden kaptõğõ virüsle 13 yõldõr yaşayan S.Ç. toplumun bilgisizliğinden yakõndõ Önyargõ AIDS’liye zarar veriyor Dünyada düşüyor Türkiye’de artıyor SAVAŞ KÜRKLÜ AIDS’le mücadele eden sivil toplum örgütleri ve uluslararasõ kuruluşlarõn “1 Aralık Dünya AIDS Günü” nedeniyle yayõmladõklarõ raporlar çarpõcõ sonuçlar ortaya koydu. Birleşmiş Milletler (BM) Dünya AIDS Raporu’na göre dünya genelinde son sekiz yõl içerisinde HIV/AIDS hastalarõnõn sayõsõ yüzde 17 oranõnda düşüş kaydederken, Türkiye’de HIV pozitif kişi sayõsõ her geçen gün artõyor. Sağlõk Bakanlõğõ’nõn 2008 yõlõ verilerine göre Türkiye’de 3 bin 370 AIDS vakasõ olduğu belirtiliyor, ancak gerçek rakamlarõn resmi verilerin 10 katõ olduğu kaydediliyor. Türkiye AIDS Savaşõm Derneği tarafõndan hazõrlanan raporda ise dünyadaki AIDS hastasõ sayõsõna gelecek 10 yõlda 40 milyon AIDS’linin daha katõlacağõ öngörülüyor. Raporda, Asya ve Afrika ülkelerinden sonra en çok Rusya ve Ukrayna’da rastlandõğõ vurgulanan hastalõğa, günde 14 bin 500, yõlda yaklaşõk 5 milyon 300 bin kişinin eklendiğine dikkat çekiliyor. 1985 yõlõnda Türkiye’de bilinen 2 AIDS vakasõ varken bugün Sağlõk Bakanlõğõ verilerine göre Türkiye’de bilinen 3 bin 370 vaka bulunuyor. Ancak uzmanlar, resmi rakamlarõn gerçeğin ancak 10’da biri olabileceği konusunda õsrarlõ. Türkiye’de bilinen vakalarõn 2 bin 348’i erkek iken 1022’si kadõnlardan oluşuyor. Vakalarõn yaş grubuna bakõldõğõnda ise hastalõğõn en fazla 40-49 yaşlarõnda görüldüğü belirlendi. HIV pozitif kişilerin en fazla yaşadõğõ şehirler ise İstanbul, İzmir, Antalya olarak sõralanõyor. Bruni AIDS’e dikkat çekecek Fransa’nın ‘First Lady’si Carla Bruni, Fransız TV5 kanalında yayımlanan “L’Invite” (misafir) isimli televizyon şovuna katıldı. Şov, 1 Aralık Dünya AIDS Günü kapsamında yarın yayımlanacak. Öte yandan faaliyetlerini Tayland’da sürdüren Swing isimli sivil toplum örgütü üyesi seks işçileri, dün başkent Bangkok’ta prezervatif şişirerek, HIV’in yayılmasını önleme kampanyasına destek verdi. (Fotoğraf: REUTERS) BİRLEŞMİŞ MİLLETLER RAPORU HIV’in son evresi AIDS AIDS nasıl bir hastalıktır? AIDS bulaşõcõ bir virüs hastalõğõdõr. Mikrobu HIV adõ verilen virüstür. HIV girdiği vücudun, mikroplara karşõ koyma yeteneğini sağlayan bağõşõklõk sistemini etkileyip yok eder. Direnci azalan vücutta, HIV’in etkisinin yanõ sõra, çeşitli mikroplar da hastalõklara neden olurlar. Virüsün son aşamasõnda vücut hastalõklarla savaşamaz, ki bu evre AIDS evresidir. HIV nasıl bulaşır? Cinsel ilişki (yüzde 80- 85), kan yoluyla (yüzde 10) ve anneden bebeğine (yüzde 5-10) olmak üzere üç yolla bulaşõr. HIV’in ‘bulaşmadığı’ durumlar nelerdir? HIV/AIDS günlük yaşamda, aynõ odada bulunma, aynõ okulda okuma, aynõ havayõ soluma ile bulaşmaz. HIV sağlam deriden geçmez. Tükürük, gözyaşõ, ter, aksõrõk, öksürük, idrar, dõşkõ, el sõkõşma, deriye dokunma, okşama, kucaklaşma, öpüşme, yiyecekler, içecekler, çatal, kaşõk, bardak, tabak, telefon, tuvalet, duş, musluk, yüzme havuzu, deniz, sauna, hamam, sivrisinek ve diğer böceklerin sokmasõ; kedi, köpek ve diğer hayvanlarla yaşamak HIV’in bulaşmasõna ‘neden olmaz’. Tedavisi var mıdır? Olumlu gelişmeler var. Retrovirüs grubunda bulunan HIV’e etkili olduklarõndan antiretroviral adõ verilen ilaçlar elde edildi. Bu ilaçlardan farklõ etki mekanizmalarõ olanlarõn ikisinin ya da üçünün birlikte kullanõmõyla başarõlõ tedavi mümkün. Fõrsatçõ enfeksiyonlarõn çoğunu tedavi etmek mümkündür. Devlet ilaçları karşılar mı? Türkiye’de HIV pozitif hastalarõn ilaç masraflarõ, sosyal güvence altõnda. Sosyal güvencesi olmayan kişiler için ilaçlar her ay yaklaşõk 1500 TL’ye satõn alõnabiliyor. Konuyla ilgili çeşitli dernekler, gerekli mercilerle bağlantõya geçip kişinin tedavisinin devlet tarafõndan üstlenilmesi konusuna yardõmcõ oluyor. C insel ilişkide mutlaka koruyucu kõlõf (kondom, prezervatif, kaput) kullanõn çünkü AIDS, belirli bir sosyal grubun hastalõğõ değildir. Hastalõğõn mikrobu olan HIV, cins, õrk, renk, din, yaş farkõ gözetmeden herkese bulaşabilir. Kontrol edilmiş güvenli kan ürünleri kullanarak, başkalarõyla ortak enjektör (şõrõnga) kullanmayarak, bebeğe geçişi önlemek için gebelik öncesi ve sõrasõnda HIV testi yaptõrarak, HIV pozitif annenin doğumunda gerekli önlemler alõnarak virüsün geçişi kontrol altõna alõnabilir. Anti-HIV (ELISA) zaman yapılır? Nerelerde yaptırılabilir? HIV antikorlarõnõn ELISA yöntemiyle ölçülebilecek düzeye ulaşmasõ için 3 aylõk bir süreye (pencere dönemi) ihtiyaç vardõr. Bu nedenle test, bulaşma olduktan 3 ay sonra yapõlmalõdõr. Anti-HIV testinin pozitif (seropozitif) olduğunun söylenmesi için Western Blot testi denen doğrulama testinin de yapõlõp sonucunun pozitif olmasõ gerekmektedir. Anti- HIV testi, üniversite hastanelerinin mikrobiyoloji laboratuvarlarõnda, sigorta ve devlet hastanelerinde ve özel laboratuvarlarda yaptõrõlabilir. CİNSEL İLİŞKİ EN ÖNEMLİ BULAŞMA YOLU Bir palto için kaç hayat AnimaNaturalis örgütü ak- tivistleri Madrid’de hay- van hakları için soyundu. “Bir palto için kaç hayat?” dövizleri taşıyan aktivist- ler, kan görüntüsü veril- miş çıplak bedenleriyle kürk endüstrisini protesto etti. (Fotoğraf: REUTERS) İnteraktif Türkler raporuyla internet kullanõcõlarõnõn haritasõ çõkarõldõ Mesajlaşmayı seviyoruz ‘SOSYAL ÇEKİLME YARATIYOR’ Türkiye silahlanıyor YUSUF BAŞTUĞ ADANA - Türk Psikolojik Da- nõşma ve Rehberlik Derneği Baş- kanõ ve Ankara Üniversite- si Eğitim Bilimleri Fakülte- si Psikolojik Danõşma ve Rehberlik Anabilim Dalõ Başkanõ Prof. Dr. Bin- nur Yeşilyaprak, internet bağõmlõlõ- ğõnõn en az mad- de bağõmlõlõğõ kadar tehlikeli olduğunu söyle- di. İnternet kullanõ- mõnõn Türkiye’de son 5 yõlda yüzde 700 oranõnda arttõğõnõ belirten Yeşilyaprak, kullanõcõlardan yüzde 40’õnõn kendini bağõmlõ olarak gör- düğünü belirtti. İnternet bağõmlõlõğõnõn “bilgisa- yar başından kalkınca internetin eksikliğini hissetmek”, “titreme”, “terleme” gibi belirtilerle kendini gösterdiğini kaydeden Yeşilyap- rak, bu bağõmlõlõğõn kişiyi “sosyal çekilme” diye adlandõrõlan rahat- sõzlõğa ittiğini kaydetti. Türkiye’de yaşlõlarõn teknofobi- sinin (teknolojik araçlardan korkma) olduğunu, özellikle 16-24 yaş ara- sõndaki gençlerin ise interneti ba- ğõmlõlõk derecesinde kullandõğõnõ vurgulayan Yeşilyaprak, “İnter- net bağımlılığı kişiyi sosyal işlev bozukluğuna kadar götürüyor” diye konuştu. ANKARA (AA) - Türklerin yüzyõllardan beri süregelen silah tutkusu, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nun (MKEK) tabanca satõş istatistiklerinde de kendini gösterdi. Kurum, son 7 yõlda vatandaşlara yaklaşõk 100 bine yakõn tabanca sattõ, bu satõşlarõn toplam tutarõ 207 milyon TL’yi aştõ. MKEK, bu yõlõn 10 ayõnda 8 bin 225’i yerli, 2 bin 77’si ithal olmak üzere toplam 10 bin 302 adet tabanca satõşõ gerçekleştirdi. Son 7 yõlda 100 bine yakõn tabanca satõldõ