Catalog

CMYB C M Y B 24 OCAK 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 9dishab@cumhuriyet.com.tr Sofya’nın Kozluduy ısrarı Dış Haberler Servisi - Bulgaristan Meclisi, 2007’de Avrupa Birliği’nin isteği doğrultusunda kapatõlan Kozluduy Atom Santralõ’nõn 3. ve 4. reaktörlerinin yeniden devreye sokulmasõna izin veren yasa tasarõsõnõ onayladõ. Meclis genel kurulunda dün yapõlan oylamada, hükümetin AB’den reaktörlerin açõlmasõ için izin istenmesini öngören tasarõ, 48’e karşõ 140 oyla kabul edildi. AB, radyasyon sõzõntõsõ durumunda yeterli güvenliği sağlamadõğõnõ belirterek reaktörlerin kapatõlmasõnõ Bulgaristan’õn birliğe üyeliği için önkoşul olarak belirlemişti. Bulgar milletvekilleri, iki reaktörün yeniden açõlmasõna gerekçe olarak, mali krizi ve doğalgaz krizinin Bulgar ekonomisine verdiği zararõ gösterdi. Kök hücrede yeni sayfa NEW YORK (AA) - ABD’de, omurilik zedelenmelerinin tedavisi amacõyla ilk kez kök hücre çalõşmalarõna onay verildi. Biyoteknoloji alanõnda çalõşan Geron şirketinin başkanõ Thomas Okarma, embriyo kök hücrelerinin hastalara enjekte edilmesine ilişkin iznin bu hafta alõndõğõnõ, prosedürün güvenilirliğini test etmeyi amaçlayan çalõşmalarõn yaz döneminde başlamasõnõn planlandõğõnõ söyledi. Okarma, belden aşağõsõ felçli olan 8-10 hasta üzerinde deneme yapõlacağõnõ açõkladõ. İsyancı lider yakalandı KİNSAŞA (AA) - Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde hükümet güçlerine karşõ savaşan Tutsi isyancõlarõn lideri Laurent Nkunda’nõn yakalandõğõ bildirildi. Nkuda’nõn Ruanda- Kongo ortak operasyonunda yakalandõğõ belirtildi. Eski ABD Ulusal Güvenlik Danõşmanõ Brent Scowcroft, yeni dönemde ilişkileri değerlendirdi: ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - ABD’nin iki başkanõ için Ulusal Güvenlik Danõşmanõ olarak görev yapan emekli General Brent Scowcroft Washing- ton’õn en deneyimli stratejistlerinden biri sayõ- lõyor. Eski ABD Başkanõ George Bush’un Irak savaşõna açõk bir dille karşõ çõkmõş olan Scowc- roft, yeni Başkan Barack Obama döneminde ABD’nin Ortadoğu ve Afganistan konularõnda Türkiye’den faydalanmasõ gerektiğine inanõyor. Scowcroft, Cumhuriyet’e, Obama yönetiminin Ankara’yõ yakõndan ilgilendiren dõş politika ko- nularõnõ değerlendirdi. - Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni dönemde ne gibi sorunlar yaşanabilir? Obama Ermenilerin soykırım tezlerini tanıyacağını söylemişti. BRENT SCOWCROFT - Ermeni meselesi gündeme gelirse oldukça zorlayõcõ bir konu olacak. Obama’nõn seçim döneminde söyledikleri göreve geldikten sonra bu tutumunu sürdüreceği anlamõ- na gelmez. Ermeni diyasporasõ burada çok güçlü ve bunlar Obama’nõn kampanya konuşmalarõydõ. Obama’nõn ne yapacağõnõ gerçekten bilmiyorum ama ben olsaydõm bu konuda söylediklerini yapa- caklarõnõn işareti olarak görmezdim. - Obama İran’a karşı yaptırımların güçlen- dirilmesini savunuyor ancak Türkiye İran’la gaz anlaşmasında ilerleme sağlamayı hedefliyor... B.S.- İran konusunun sorun çõkarma olasõlõğõ yük- sek değil çünkü Obama’nõn bu konudaki düşünceleri eski yönetimden çok daha geniş. Benim tahminim yeni yönetimin Türkiye’nin İran’la bu anlaşmayõ sürdürmemesini tercih edeceği yönünde. - Obama’nın Irak’tan asker çekme planı ABD ve Türkiye arasındaki PKK ile mücadele konusundaki işbirliğini nasıl etkiler? B.S. - Bu plan işbirliğini daha da kolaylaştõrabilir. ABD’nin PKK ile mücadele kapsamõnda Türki- ye’nin eylemlerinin bölgede çatõşmaya neden ola- cağõ endişesi azabilir. Ben yeni dönemde PKK ko- nusunda çok daha iyimserim. Türkiye’nin Kürt yet- kililerle görüşmüş olmasõ da çok olumlu. - Peki, Irak’tan ABD askerinin çekilmesi ül- kenin bölünmesi tehlikesini arttırır mı? B.S. - Böyle bir tehlike var. Yeni başkanõn du- rumu çok iyi değerlendireceğini umuyorum. Bu ABD’nin yanõ sõra Türkiye için de endişe ko- nusu olan bir tehlike. - Obama’nın başkan yardımcısı Joseph Biden bir dönem bu görüşü savunmuştu. Yeni yöne- tim döneminde bu yine gündeme gelebilir mi? B.S. - Evet gelebilir. Biden bu yönde konuşmuştu. Ancak şu anda buna karşõ çõkan görüş o kadar güç- lü ve o kadar baskõn ki bunun gündeme gelmesi çok kökten bir değişim anlamõna gelecektir. - Ulusal İstihtibarat Konseyi eski başkan yardımcısı Graham Fuller ABD’nin Büyük Or- tadoğu Projesi’nin çöktüğünü açıkladı. Bu gö- rüşe katılıyor musunuz? B.S. - Bununla ne demek istediğini bilmiyorum. Eğer bununla Ortadoğu’ya demokrasi getirilme- sinden söz ediyorsa bu bir proje değil rüyaydõ. - Obama’ya Ortadoğu konusunda nasıl bir tav- siyede bulunursunuz? B.S. - Benim Irak savaşõna açõk bir biçimde kar- şõ çõktõğõm biliniyor. Bush’un Ortadoğu’da barõş sü- recini sürdürmesi önemliydi ama bu çabalar yete- rince enerjik değildi. Yeni başkan görevinin hemen başõnda Filistin barõş sürecine eğilmeli. Bu bölgenin psikolojisini değiştirmek için gerekli. Bana göre Or- tadoğu yeni başkanõn birinci öncelik konusu olmalõ. - Türkiye bu süreçte bir rol oynamalı mı? B.S. - Kesinlikle. Türkiye her iki tarafla da iyi iliş- kileri olan bir ülke. Yani doğal bir arabulucu. Ba- rõş sürecinin istikrarõ için bölgede bir barõş gücü ol- malõ. Türkiye belki de bir NATO gücü içinde önem- li bir rol oynayabilir. - Obama, Bush’un “terörle savaş” politikası- nı sürdürmeli mi? B.S. - Terorizmle kesinlikle mücadele etmeli ve yüzleşmeliyiz ancak bu bir savaş değil. Bu, bir ol- guyla başa çõkma meselesi. Bence başarõlõ olmak için terorizmin kaynağõna, insanlarõ neyin teröre it- tiğine bakmalõyõz. - Sizce ABD, Afganistan’da Taliban’la gö- rüşmelere başlamalı mı? B.S. - Kesinlikle. Afganistan hiçbir zaman güç- lü bir hükümete sahip olamayan farklõ etnik grup- larõn ve aşiretlerin gevşek bir koalisyonundan olu- şan bir ülke oldu. Biz bizimle konuşmayõ isteyen her grupla konuşmalõyõz. Eğer Afganistan’da Tür- kiye gibi modern bir devlet yaratmaya çalõşõyorsak, bu onlarca yõl alacak bir süreç. Bir gecede yapõla- cak iş değil. Bence Afganistan’da savaşan grup- larõ ayrõştõrarak kendi aralarõnda yaşayabilecekle- ri şekilde bir araya getirmeye çalõşmalõyõz. - Sizce Afganistan’daki bu süreçte Türkiye rol oynamalı mı? B.S. - Bence oynamalõ. Afganistan konusunda ge- niş bir biçimde Türkiye’den faydalanmalõyõz. Ta- liban ile konuşma konusu da dahil. ABD Afga- nistan’õ anlamõyor ama Türkiye tarihi, geçmişi ne- deniyle çok iyi anlõyor. Çatõşmalarõ sona erdirmek için ne yapmak gerektiğini araştõrmalõyõz. Oba- ma’nõn da bu konuda Türkiye’ye danõşacağõnõ umuyorum. - Türkiye hükümet muhaliflerinin susturul- maya çalışıldığı sallantılı bir dönemden geçiyor. ABD bu konuda bir tutum almalı mı? B.S. - ABD çok dikkatli olmalõ. Türkiye’ye yar- dõmcõ olmaya çalõşmalõyõz ama iç işine karõşõr gö- rünmemeliyiz. Bence Obama, Türkiye’yi AB sü- reci konusunda cesaretlendirmeli. ABD olarak faydalõ olabileceğimiz alanlara bakmalõyõz ama ders vermeye kalkõşmamalõyõz. MITCHELL VE HOLBROOKE ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - ABD Başkanõ Barack Obama, görevinin ikinci gününde terörle savaşõ sür- dürecekleri mesajõnõ verdi ve yeni yönetimin Orta- doğu politikasõnõ açõkladõ. İsrail’in kendini sa- vunma hakkõna vurgu ya- parak Hamas’õn roket sal- dõrõlarõnõ durdurmasõ ge- rektiğini söyleyen Oba- ma, ayrõca kalõcõ bir ateş- kesin parçasõ olarak İsra- il’in Gazze’den çekilme- sinden söz ederek Gazze sõnõr kapõlarõnõn açõlmasõ çağrõsõnõ da yaptõ. ABD Dõşişleri Bakanlõ- ğõ’nda konuşma yapan Obama, Ortadoğu özel temsilcisi olarak eski se- natör George Mitchell’i, Pakistan ve Afganis- tan’dan sorumlu özel tem- silci olarak ise ABD’nin eski BM Büyükelçisi Ric- hard Holbrooke’õ atadõ. 1990’larda Mitchell Kuzey İrlanda - İngiltere soru- nunda, Holbrooke ise Bal- kanlar’daki çatõşmalarda ABD temsilcileri olarak başarõlõ roller oynamõştõ. ‘İsrail’i destekleyeceğiz’ ABD’nin İsrail’in gü- venliğine bağlõlõğõndan söz eden Obama, “İsrail’in meşru tehditlere karşı kendini savunma hakkı- nı her zaman destekle- yeceğiz” dedi. Obama, Ha- mas’õn yõllardõr masum İs- raillilere roket attõğõnõ söy- leyerek, “Hiçbir demok- rasi, halkına yöneltilen bu tip tehditlere hoşgö- rüyle bakamaz, uluslar- arası topluluk da böyle bakmamalı” diye konuş- tu. Yeni ABD Başkanõ, Hamas’õn, İsrail’in var ol- ma hakkõnõ tanõmasõ, şid- detten vazgeçmesi ve geç- mişteki anlaşmalara uy- masõ gerektiğini ifade etti. Kalõcõ ateşkesin ana hat- larõnõn açõk olduğunu be- lirten Obama, “Hamas ro- ket saldırılarını durdur- malı, İsrail Gazze’den güçlerini çekmeyi ta- mamlamalı.. ABD ve or- taklarımız Hamas’ın ye- niden silahlanmaması için güvenilir bir rejimi destekleyecek” dedi. ‘Kapıları aç’ çağrısı İsrail’in Gazze’de dü- zenlediği operasyondan dolayõ Filistinlilerin çekti- ği acõdan da kaygõ duydu- ğunu anlatan Obama, “Masum İsraillilere açı- lan roket ateşinin neden olduğu terör ne kadar hoş görülemezse, Filis- tinlilere umutsuz bir ge- lecek kalması da o kadar hoş görülemez” ifadele- rini kullandõ. Obama Fi- listinlilerin çok uzun süre- dir “boğucu bir yoksul- luk” içinde olduğunu söy- leyerek sivillerin acil gõda, temiz su ve temel tõbbi yardõma muhtaç oldukla- rõnõ kaydetti. Obama kalõcõ bir ateş- kesin parçasõ olarak İsra- il’e, “Yardımların git- mesi için, Filistin yöneti- minin de katıldığı, uygun bir uluslararası gözlem- ci rejimiyle Gazze Şeri- di’nin sınır kapılarını aç- ma” çağrõsõ yaptõ. Obama ABD’nin Filistin için kõsa vadede insani yardõm, uzun vadede ekonomik yapõlanma konusunda ba- ğõş konferansõna destek vereceklerini söyledi. Afganistan ‘ana cephe’ Afganistan ve Pakis- tan’daki durumun giderek kötüleştiğinden söz eden Obama, bölgenin aşõrõcõ- lõkla mücadelede “ana bir cephe” olduğunu kaydet- ti. ABD’nin bir dizi zor- lukla karşõ karşõya oldu- ğunu belirten Obama, bun- lar arasõnda “terörle savaş, tarikatçı bölünmeler ve ölümcül teknolojinin ya- yılmasını” saydõ. Obama, ABD’nin bunlarla müca- dele yükünü üstleneceğini vurguladõ. Obama ayrõca dünyada, “Yeni bir ABD liderliği döneminin yakın olduğunu” iddia etti. Yeni başkanın ‘barış’ elçileri Obama, Ortadoğu Özel Temsilcisi Mitchell ile. Obama’nın, Beyaz Saray’da gideceği yeri bulmakta bazen güçlük çektiği ancak “evinde” olmaktan keyif aldığı bildirildi. Sözcüsü Gibbs, Obama’nın ilk gece Beyaz Saray içinde gideceği yeri birine sormak zorunda kaldığını belirterek “Bu oldukça büyük bir ev” dedi. Obama, Beyaz Saray gazetecilerini ziyaretinde ise sıkıntılı dakikalar geçirdi. (Fotoğraf: AP) Medyayla ilişkiler limoni Dış Haberler Servisi - ABD Baş- kanõ Barack Obama’nõn, görevinin ilk günlerinde gazetecilerle görüş- memesi ve önceki gün bir gazeteci- nin sorularõ karşõsõnda “sinirli ha- reketler sergilemesi”, ABD basõ- nõnda eleştirilere hedef oldu. Haberlere göre, Obama, Beyaz Saray gazetecilerini ziyareti sõra- sõnda yayõn kuruluşu Politico’dan bir gazetecinin, daha önce bir şirket için lobi faaliyeti yürüten William Lynn’in Savunma Bakanõ Yardõm- cõsõ adaylõğõyla ilgili sorusu üzerine, “Buraya sizi ziyarete geldim. Her geldiğimde bu şekilde sıkıştırıla- caksam, sizi ziyarete gelip elinizi sıkmaya devam edemem arka- daşlar” diye yanõt verdi. Gazeteci- nin õsrarõ üzerine daha da ciddileşen Obama, elini muhabirin omzuna ko- yarak ve sinirlendiğini belli ederek “Tamam. Düzenleyeceğimiz basın toplantısında sorularınızı sor- makta özgürsünüz. Şu anda sade- ce size selam vermek ve kendimi tanıtmak üzere buradayım” dedi. Bu gergin anlarõn ardõndan, oda- daki bir kameramanõn “Bunu bir kez daha söylemek istiyorum: Sayın Başkan” diyerek araya girmesiyle Obama, odadaki turuna devam etti. Gazetecilerle el sõkõşan ve herke- sin isimlerini öğrenmesinin zaman alacağõnõ söyleyen Obama, yiyecek makinesini görünce “Sağlıklı şeyler yiyorsunuz galiba” diye konuştu. Obama’nõn Beyaz Saray’daki ikin- ci yemin törenine çok sayõda gaze- tecinin alõnmamasõ ve yeni başkanõn göreve başladõktan sonraki ilk rö- portajõnõn, yemin törenini yayõmla- mak için milyonlarca dolar ödeyen ABC televizyonuna verilmesi de bazõ gazetecilerce sert bir dille eleş- tirildi. Reuters, Associated Press (AP) ve AFP haber ajanslarõ da Obama’nõn Oval Ofis’teki ilk çalõş- ma günüyle ilgili olarak Beyaz Sa- ray’õn verdiği fotoğraflarõ servise koymayõ reddetti. Obama’nõn sözcüsü Robert Gibbs ise önceki gün düzenlenen toplantõ- da eleştirilere itiraz ederek gazete- cilere yardõm etmek için ellerinden geleni yaptõklarõnõ söyledi. Obama Türkiye’den yararlanmalõ 1925 Utah doğumlu Brent Scowcroft ABD’nin eski başkanlarõndan Gerald Ford ve ardõndan baba George Bush’un Ulusal Güvenlik danõşmanlõğõnõ yaptõ. Eski ABD Başkanõ Richard Nixon’un askeri yardõmcõlõğõnõn yanõ sõra dönemin Ulusal Güvenlik Danõşmanõ Henry Kissinger’õn yardõmcõlõğõ görevini yürüttü. Baba Bush’a çok yakõn olan Scowcroft, eski ABD Dõşişleri Bakanõ Condoleezza Rice başta olmak üzere pek çok önde gelen politikacõ yetiştirdi. Obama’nõn ulusal güvenlik ve dõş politika konularõnda Scowcroft’a danõştõğõ da ileri sürülüyor. Scowcroft Group isimli danõşmanlõk şirketinin başkanõ olan Scowcroft aynõ zamanda Amerikan-Türk Konseyi başkanlõğõnõ da yürütüyor. ÇİMEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL- Belçika’nõn Flaman kesiminde bõçaklõ bir kişi, bir kreşe girerek ikisi çocuk 4 kişiyi bõçaklayarak öldürdü. Saldõrõda 11’i çocuk 13 kişi de yaralandõ. Yaralõ çocuklardan bazõlarõnõn durumu ağõr. Ruh sağlõğõndan şüphe edilen saldõrgan, Dendermonde Sint Gillis bölgesinde dün sabah önce bir eczaneyi soyma girişiminde bulundu, ancak başarõlõ olamadõ. Daha sonra kreşe giren saldõrgan, bebeklerin çoğunlukta bulunduğu bölümde önüne gelen herkese bõçakla saldõrdõ. Daha sonra bisikletle olay yerinden kaçan saldõrgan, Lebbeke bölgesinde yakalandõ. Federal savcõlõk, saldõrganõn kimliğinin soruşturma aşamasõnda gizli tutulacağõnõ duyurdu. Brüksel’in 30 kilometre kuzeybatõsõndaki olay yerine gelen İçişleri Bakanõ Guido De Padt, sanõğõn tutuklandõğõnõ açõkladõ. Belçika’yı sarsan saldırıda ölenlerin 2’si çocuk. (Fotoğraf:AFP) Kreştebıçaklı saldırı:4ölü ZEBARİ ANKARA’DA Erbil’deterörle mücadele ofisi açılıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Terörle mücadele için Türkiye-ABD ve Irak arasõnda oluşturulan üçlü me- kanizmanõn daha işlevsel olabilmesi için bölgesel Kürt yönetiminin başkenti Erbil’de bir ofis açõlmasõ kararlaştõrõldõ. Irak Dõşişleri Bakanõ Hoşyar Ze- bari, Başbakan Recep Tayyip Erdo- ğan’õn geçen temmuz ayõnda Irak’a yaptõğõ ziyaret sõrasõnda imzalanan stratejik ilişki belgesinin yaşama ge- çirilmesine yönelik uygun zemin ya- ratõlmasõ için Ankara’ya geldi. Zeba- ri ilk olarak Türk mevkidaşõ Ali Ba- bacan ile bir araya geldi. Görüşmeden sonra düzenlenen ba- sõn toplantõsõnda ilk sözü alan Babacan, 2009’da Irak’ta gelir paylaşõmõ ve hidrokarbon yasasõnõn önemli olacağõnõ belirtti. İki ülkenin ortak gündeminde yer alan ve zaman zaman ilişkileri olumsuz etkileyen terör konusunu da ele aldõklarõnõ bildiren Babacan, gö- rüşmelerinde Gazze’deki durumu de- ğerlendirdiklerini, Zebari’nin ayrõca Kuveyt’te Arap Birliği zirvesinde edindiği izlenimleri aktardõğõnõ söz- lerine söyledi. Daha sonra gazetecile- rin sorularõnõ yanõtlayan Babacan, bir soru üzerine, PKK terör örgütünün Türkiye’de yõllardõr binlerce sivil ya da sivil olmayan insanõn canõna kastetti- ğini vurguladõ. Babacan terör örgütü- nün faaliyetlerinin sona erdirilmesi ve bertaraf edilmesinin Türkiye ile Irak arasõndaki ilişkilerin tamamen nor- malleşmesi için “olmazsa olmaz bir adım” olduğunu belirtti. Irak Dõşişleri Bakanõ Zebari de, te- rör örgütü PKK ile mücadelede bir yol haritasõ üzerinde anlaşõlõp anlaşõlma- dõğõ sorusu üzerine şunlarõ söyledi: “Türkiye, Irak ve Kuzey Irak ara- sında yeni bir ortam, yeni bir işbir- liği ve anlayış atmosferi var. Plan şu; bu üçlü mekanizmaları aktif hale ge- tirmek, bazı pratik konularda aktif hale getirmek, örneğin PKK tero- rizmiyle mücadele gibi... Bir dizi si- yasi, ekonomik, askeri ve istihba- ratla ilgili tedbirler alınacaktır; Irak-Türkiye ilişkilerindeki bu ze- hirli unsuru ortadan kaldırmak için.” Zebari, Erbil’de üç taraflõ bir komuta merkezinin kurulmasõ konusunda ay- rõntõ istenmesi üzerine, “Üç taraflı me- kanizma, siyasi, diplomatik ve gü- venlik konularıyla uğraşıyor, ama bu merkez sahada bir merkez ola- cak, tüm faaliyetleri sahada koor- dine etmek için. O yüzden de önem- li bir merkez olacak” diye konuştu. TRT’nin Kürtçe yayõnlarõnõ izleyip iz- lemediğinin sorulmasõ üzerine Zeba- ri, bu yayõnõ olumlu karşõladõklarõnõ, bunun geç kalmõş ama doğru bir karar olduğunu söyledi. Temaslarda PKK ile mücadele konusunda yürütülmekte olan üçlü mekanizmanõn işleyişi değerlendirildi. Dış Haberler Servisi - Küba devriminin lideri Fidel Castro, yeni ABD Başkanõ Barack Obama’nõn görev süresinin sonuna kadar yaşamayabileceğini belirterek, “kendisi ağır hasta olsa, ölse dahi yoldaşlarının çalışmalarına devam etmelerini” istedi. Castro, resmi internet sitesi “cubadebate.cu”da yayõmlanan yazõsõnda, “Bu sene için planladığı yazılarının sayısını, yoldaşların alması gereken kararlara müdahale etmemek için azalttığını” belirtti. Sağlõğõnõn iyi olduğunu, zamanõnõ gazeteleri okuyarak geçirdiğini söyleyen Castro, “Yoldaşların, yazılarından, ağır hastalığından ya da ölümünden etkilenmemesi gerektiğini” yazdõ. Çok uzun bir süre boyunca pek çok olaya tanõklõk etmiş olmasõnõn ender bir şans olduğunu kaydeden Castro, “Bu ayrõcalõğõ, Obama’nõn birinci başkanlõk dönemini tamamlayacağõ, bundan dört yõl sonra da yaşayabileceğini sanmadõğõnõ” söyledi. Fidel Castro’dan yoldaşlarõna çağrõ ‘Ben ölsem de çalışmaya devam’ Obama’nõn, gazetecilerle sohbeti sõrasõnda, daha önce bir şirket için lobi faaliyeti yürüten bir ismi bakan yardõmcõsõ olarak seçmesiyle ilgili soruya “sinirlendiği” belirtiliyor. PORTRE / BRENT SCOWCROFT KİMDİR? Fidel’in Arjantin Devlet Başkanı Cristina Fernandez ile çektirdiği fotoğraf iki ay aradan sonra yayımlanan ilk fotoğrafı oldu. (Fotoğraf: AFP)