Catalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 19 ARALIK 2008 CUMA 8 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr KAVŞAK ÖZGEN ACAR Ilısu-Hasankeyf İkilemi (2) 54yıldır gündemde olan Ilısu Barajı konusunda salı gün- kü “birinci” bölüm yazımızda şöyle demiştik: “Petrolü, doğalgazı olma- yan; kalkınma için sanayileşmesi ve sanayileşmesi için de enerjiye ge- reksinimi olan 70 milyon nüfuslu bir ülkede hiç kimse bir barajın yapımı- na elbette karşı çıkamaz. Ancak!” Gün geçmesin ki basınımızda “nük- leer santrala”, “termik santrala” karşı çeşitli haber ve yazılar çıkmasın.. Nükleer ve termik santrallara “hayır”! “Samsat”ı, “Zeugma”yı yok eden Bi- recik Barajı’na “hayır”! Allianoi’yi gö- men Yortanlı Barajı’na “hayır”! Böl- genin simgesi Hasankeyf’ten de önemli bazı noktaların yer aldığı 600 ören yerini etkileyen Ilısu’ya da “hayır”! Bu koşullar altında Türkiye nasıl kal- kınacak? Enerji sorununu milyarlarca dolar ödeyeceği petrol ve doğalgaz- la mı çözecek? Taşıma su ile değirmen döner mi? Hem baraj yapılmalı, hem de çevre ve tarihsel miras korunma- lıdır. Bu bir çelişki değildir. İstenirse bal gibi yapılır. Yapılmaktadır da… Nasıl yapıldığına iki örnek verelim! Elmek: oacar@superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 Yunanistan’da eylemler 13’üncü gününü doldururken göstericiler vazgeçmemekte kararlõ Gençler sokaklarõ terk etmiyor Dış Haberler Servisi - Yunanis- tan’da 15 yaşõnda bir gencin polis ta- rafõndan öldürülmesinin ardõndan başlayan protestolar 13’üncü günü- nü doldurdu. Başkent Atina’da göstericiler, mo- lotofkokteylleri ve taşlarla, parla- mento binasõ önündeki polislere sal- dõrõrken, devlet daireleri ve havaalan- larõnda da eylemler sürüyor. Parlamento binasõnõ kuşatan polisle çatõşan yaklaşõk 7 bin göstericiye göz- yaşartõcõ gazla karşõlõk verilirken, gös- tericiler parlamentonun bulunduğu meydandaki Noel ağacõnõ yakmak is- tediler. Selanik ve Girit adasõnda da öğrenciler, sendikalar ve öğretmenler yine sokaklardaydõ. Göstericiler, pro- testolara son vermeyi düşünmedikle- rini, gelecek yõl da eylemlerinin devam edeceğini duyurdular. Havaalanlarõnda çalõşanlarõn dün 3 saat işi durdurmasõ sonucu bu süre için- de uçak seferleri yapõlamadõ. Kent içi ulaşõm da dururken, doktor ve öğ- retmenler de işi bõraktõlar. Bu arada, dün akşam Atina’nõn Pe- risteri semtinde arkadaşlarõyla dolaşan 16 yaşõndaki bir lise öğrencisinin havalõ silahla yaralandõğõ bildirildi. Okulundaki öğrenci birliğinin üyesi olan gencin eli- ne isabet eden saçmanõn ameliyatla çõ- karõldõğõ ve polisin kimliği bilinmeyen saldõrganõn yakalanmasõ için soruştur- ma başlattõğõ açõklandõ. Yaralanan gen- cin öğretmenler sendikasõnõn önde ge- len yöneticilerinden olduğu öğrenildi. Öte yandan, Yunan polis teşkilatõnõn içinde bulunduğu durumu inceleyen Yunan basõnõ, 50 bin memurdan olu- şan teşkilatta yalnõzca 5 psikoloğun görev yaptõğõnõ yazdõ. Polislerin ge- rektiği şekilde eğitim görmedikleri gi- bi silah taşõyanlarõn geçmesi gereken psikolojik testlerden geçmediğini sa- vunan basõn, mevcut polis memurla- rõnõn yüzde 70’inin silah taşõmamasõ gerektiğini öne sürdü. Fransa’da da eylem Fransa’da da gençler dün, hükü- metin eğitim sisteminde gerçekleş- tirmeyi planladõğõ değişiklikleri pro- testo amacõyla sokaklardaydõ. Eğitim Bakanõ Xavier Darcos değişiklikle- ri bir yõl ertelediklerini açõklamõştõ. Ancak buna rağmen, dünü ulusal pro- testo günü ilan eden göstericiler, ey- lemleri sürdürmekten vazgeçmedi. Lyon kentinde polisle çatõşan gençler, ara- balarõ devirdi. Hükümetin eğitim reformu tasarõsõ, öğretmenlere çok fazla yetki vermesi, beş yõl içerisinde 150 bin öğretmenin birçoğunun işine son verilmesini ön- görüyor. Tasarõ, sõnõfta bõrakmayõ teş- vik ettiği gerekçesiyle de eleştiriliyor. Polisin 15 yaşõnda bir genci öldürmesiyle başlayan eylemler dün de birçok kentte öğrenci, öğretmen ve memurlarõn katõlõmõyla sürdü. Göstericiler protestolara ara vermeyeceklerini duyurdular. Atina’da parlamento önünde göstericilerle polis arasında çatışma çıktı. (REUTERS) FELAKET SENARYOLARI İÇİN İKİ GÜNLÜK SINAV YAPILACAK Obama ve ekibine terör eğitimi Dış Haberler Servisi - ABD’nin yeni seçilen başkanõ Barack Obama’nõn Beyaz Saray ekibi, terör saldõrõlarõna ve uluslararasõ krizlere hazõr- lõk amacõyla eğitim alacak. Güvenlik tehditlerine karşõ yapõlacaklar konusunda bri- fing alõp, uygulamalõ eğitim görecek olan yetkililer, muh- temel felaket senaryolarõ kar- şõsõnda ne yapacaklarõ konu- sunda da iki gün sõnavdan geçirilecek. Obama’nõn baş- kanlõğõ George Bush’dan devralacağõ 20 Ocak önce- sinde verilecek eğitimle, yeni yönetimin 11 Eylül saldõrõla- rõ benzeri bir durumda hazõr- lõksõz yakalanmamasõ amaç- lanõyor. Bush’un iç güvenlik danõş- manõ Ken Wainstein, Obama ekibini güvenlik konularõn- da bilgilendirmek için vakti- nin yüzde 30-yüzde 40’õnõ harcadõğõnõ söyledi. Bu arada Obama’nõn göreve başlayacağõ 20 Ocak’ta, hava savunma, tõbbi yardõm ve diğer destekler için 11 bini aşkõn askerin görev yapacağõ bildi- rildi. Başkan ve diğer yetkili- ler için koruma sağlayan gizli servisin devir teslim töreni- nin güvenliğinden sorumlu olacağõ ve yaklaşõk 8 bin poli- sin de görev başõnda olacağõ öğrenildi. Güney Kore’de ABD ile serbest ticaret anlaşması imzalanması tartışmalarında mecliste iktidar ve mu- halefet milletvekilleri arasında kavga çıktı. İktidar partisi üyeleri kendilerini bir odaya kapatıp barikat kurarken muhalif vekiller odaya girmek için tekmenin yanı sıra, çekiç ve bir elektrikli testere kullandı. Mecliste kargaşa Birinci Örnek: BTC Boru Hattı Bakû-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattının yapımı için uluslarara- sı “konsorsiyum”, üç ülke ile yaptığı anlaşmaya önemli bir koşul koydu. 1730 km uzunluğundaki hattın geçe- ceği yol boyu önceden; çev- re, tarihsel miras, insan yer- leşmeleri açısından araştırı- lacak, buluntulara göre plan- da sapmalar yapılacaktı. Hat- tın 1070 km’si Türkiye’den geçiyordu. Bu koşul yaban- cıların zoru ile Türkiye’de ilk kez uygulanacaktı! Bu koşul gereği, Türkiye bölümünün ana yüklenici- si BOTAŞ 2002’de Kültür Bakanlığı ile bir protokol imzaladı. Gerek Türk yasaları, gerek uluslararası kültür kurumlarının tüm koruma kurallarına uygun olarak ön- ceden arkeolojik kurtarma kazıları ya- pılacaktı. Gazi Üniversitesi’nde bir araştırma merkezi kuruldu. İnşaat başlamadan önce sınırdan Ceyhan’a kadar yol boyunca 334 ar- keolojik nokta saptandı. Yapım sırasında “rastlantısal” 38 yer daha bulundu. Boru döşenirken tarihsel kalıntılara “rastlanınca” hattın yönü değiştirildi. Kazılar- daki buluntular yol boyundaki beş müzede gururla sergilendi. Buluntular yayımlanıyor. Sonrasında petrol Bakû’dan Ceyhan’a gürül gürül aktı. Çevrecilerden, bölgedeki et- nik nüfustan, arkeologlardan çıt çıktı mı? Yabancı devletler, kredi kurumları bu tasarımdan çekil- diler mi? Çünkü koruma koşullarını Türkiye’ye onlar koymuşlardı! İkinci Örnek: Marmaray İstanbul’da kitle ulaşımına önem- li katkı yapacak olan, Halkalı ile Gebze’yi bağlayacak 76.3 km’lik “Marmaray” tüp geçit inşaatı olanca hızıyla ilerliyor. Yaklaşık 3 milyar dolara mal olması öngörülen Marmaray’a en büyük mali desteği Japon Kredi Kuruluşu JPIG, 941 milyon dolarla sağladı. Ge- risini Avrupa Yatırım ile Avrupa Kon- seyi Yatırım Bankaları verdiler. Bugün demiryolu-feribot-demiryolu ile ve beklemeler dışında 184 dakikada yapılan ulaşım Marmaray’la 105 da- kikaya inecek, önemli ölçüde akar- yakıt tasarrufu da sağlanmış olacak. JPIG; Demiryolları, Li- manlar ve Hava Meydanla- rı İnşaatı Genel Müdürlüğü (DLH) ile kredi anlaşmasına önemli bir koşul koydu. Ko- şul, dünyada üç ayrı impa- ratorluğa başkentlik yap- mış tek kent olan İstan- bul’un toprak altındaki ta- rihsel mirasının korunma- sına ve tüpün denizaltı akıntıları ile canlı yaşamı- nı olumsuz etkilerinin araş- tırılmasına öncelik verilmesini ön- görüyordu. UNESCO gözetiminde, arkeolog ve çevre uzmanlarınca çalışmaların inşaattan önce adım adım ilerleye- bilmesi için ödenek ayrıldı. JPIG’nin “oluru” alınmadan DLH hiçbir adım atamayacaktı. Marmaray’ın geçe- ceği yol boyu belirlendi. Arkeologlar Üsküdar ve Yenikapı’da 2004’te ka- zılara başladılar. Üsküdar’da önem- li kalıntılar ortaya çıkarıldı. Kazıların verileri ışığı altında Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararı ile bazı noktalarda planda değişikliğe gi- dildi. Yenikapı’da 24 dönümlük alan- daki kazılar, 24 saat boyunca üç ay- rı grupla JPIG’nin öngördüğü bi- çimde Koruma Kurulları’nın deneti- minde ve izniyle sürdürülüyor. Günümüzden 8400 yıl öncesinin ilk İstanbullusundan, Osmanlı kuşat- ması öncesinde Bizans’a yardıma gelen tekne ve yüklerinin olağanüs- tü buluntularının yanı sıra “tsunami” olgusuna da rastlanınca jeologlar, de- niz bilimcileri de devreye girdi. Bu- luntular gururla sergilendi. Çeşitli ki- tapların ilk ciltleri dünya bi- lim insanlarına sunuldu. Marmaray’da ikinci sorun, batırılacak tüp nedeniyle Bo- ğazın derinliklerinden 1 mil- yon m3 toprak çıkarılması ile ilgiliydi. Boğaz sularında tor- tu, kirlenmenin yanı sıra ba- lık göçlerine de olumsuz et- ki yapacaktı. Balıklar ilk- baharda Boğaz’ın derin- lerinden Karadeniz’e, son- baharda ise yüzeye yakın tabakalarda Marmara’ya göç edi- yorlardı. Bulanıklık, suda 100-150 m’lik bir kirli bulut şeridi oluşturacaktı. Benzerine Danimarka-İsveç Tüp Tü- neli’nde de rastlanmıştı. Bulut şeri- dinin 200 metrenin altında olmasının göç yollarını olumsuz etkilemeyece- ği anlaşıldı. Çevrecilerden, bölgedeki nüfustan, arkeologlardan çıt çıktı mı? Yaban- cı devletler, kredi kurumları bu tasa- rımdan çekildiler mi? Yeni Bir ‘Hayır’ Gündemde mi? Eğer BTC Boru Hattı ile Marma- ray tasarımlarında yabancıların Anadolu’nun tarihine, doğasına ve insanına gösterdiği ilgi ve özeni bu- güne kadarki Türk hükümetleri gös- terebilselerdi bugün Samsat, Zeugma, Allianoi sular altında kalmazdı. Döne- min siyasal iktidarlarının yerel çıkarları nedeniyle barajların yerlerini sapta- madaki davranışları olmasaydı, ar- keologların ve çevrecilerin de mü- hendislerin önünde yürümeleri sağla- nabilseydi bugün kimse Ilısu Barajına karşı çıkmazdı. Önümüzdeki günlerde gazete baş- lıklarını yeni bir “hayır” dalgası kapla- yacak. Haydarpaşa-Sarayburnu ara- sında 1.1 milyar dolara mal olacak Marmaray benzeri bir tüp geçidinin ihalesi sonuçlandı. Köprülerin yükünü azaltmayı amaçlayan 3.3 km’si deni- zin altında olacak 5.4 km uzunluğun- daki bu tüpten lastik tekerli araçlar ya- rarlanacak. Hattın ihalesini Türk ve Gü- ney Kore ortaklığı kazandı. Hattan günde 75 bin araç yararlanacak. İha- lesi altı kez ertelenen bu tasarımın an- laşmasında BTC ya da Marmaray’da yabancıların koyduğu çevre ve ar- keoloji koşulu var mı, yok mu? Bu ko- nu açıklanmadı! Yoksa yeni bir “hayır” mı gündeme geliyor? Palavra Sıkmak ya da Eleştirmek! Dünyanın en kolay işi eleştirmek ya da palavra sıkmaktır! Bu kö- şenin yazarı, ne bir mühendis, ne bir arkeolog, ne bir çevre bilimci, ne de palavracı bir siyasacıdır! İktidarlar eleştiriye açık olmalı, halka doğruyu söylemelidirler. Ilısu Barajı’nda gelmiş geçmiş tüm iktidarların günahları inkâr edilemez. Ancak günümüz iktidarının gözü bağlı kurbanlık koyun gibi geç- mişin hatalarını ısrarla sürdürmesinin vebalini bu hükümete yüklemek de bi- zim görevimizdir. Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu yazımızın çıktığı gün basına “Ilı- su Barajı’na karşı çıkan bölücüdür!” de- di. Avusturya Hükümeti, Ilısu’dan çe- kilmeden önce iyiydi de şimdi bölücü mü oldu? Diyelim ki Ilısu, Güney Do- ğu Anadolu’daki huzursuz bölgede olduğu için “bölücü PKK’nin kışkırt- ması” var. Peki, Karadeniz’in dibinde Yusufeli Barajı’nın yapımından Fran- sızlar, İngiliz bankaları neden çekildi? Yusufeli nere.. PKK nere? Onlar da mı bölücü? Şu ünlü profesörler de mi bö- lücü? Oluş Arık, Abdüsselam Ulu- çam, Halet Çambel, Mehmet Özdo- ğan, Metin Ahunbay, Zeynep Ahun- bay, Metin Sözen, Numan Tuna… Bu sorular da Enerji Bakanı Dr. M. Hilmi Güler’e: 1. Avusturya, İsviçre, Almanya’nın 153 sorusu neden yanıtlanmadı? Avusturya neden çekildi? İsviçre-Al- manya’nın devlet güvenceleri bu çe- kilmeden sonra ne durumda? 2. Kredi sağlanmadan iki yıl önce na- sıl temel atılır? Şu anda baraja harca- nan paranın kaynağı nedir? 3. Çin Halk Cumhuriyeti ile Ilısu için görüşme yapılıyor mu? 4. Baraj yapımlarında yabancıların Marmaray ve BTC’de gösterdikleri ti- tizlik neden Ilısu’da, Birecik’te, Yor- tan’da, Yusufeli’nde uygulanmıyor? BTC’den bir küçük buluntu. Marmaray’da bir tekne kalıntısı. (Fotoğraf: AP) Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği İÜ Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Bülent TANÖR’ün Anısına 2002 yılında aramızdan ayrılan değerli bi- lim insanı ve hocamız Prof. Dr. Bülent Ta- nör'ü vefatının 6. yılında anıyoruz. Tüm öğrencileri, meslektaşları ve Tanör dost- larıyla bir araya gelmeyi planladığımız bu günde sizleri de aramızda görmekten mutluluk duyacağız. "İnsan Hakları ve Hukuk Reformları Açısından Son İlerleme Raporu Işığında AB - Türkiye İlişkileri" Açılış Konuşmaları Oturum Başkanı: Oktay Uygun (İÜHF) Konuşmacılar: Bertil Emrah Oder (Koç. Ü.) Olgun Akbulut (Sabancı Ü.) Ozan Erözden (YTÜ) Yer: İ Ü Hukuk Fakültesi 5 No'lu Amfi-Beyazıt Tarih: 19 Aralık 2008, Cuma Saat: 14.00 PANEL 40. YILIN PENCERESİNDEN 68’E BAKIŞ Panel Yöneticisi Ali IŞIK Konuşmacılar Prof. Dr. Mehmet Can AKYOLCU Şükran SONER Merdan ASLAN Turgut ÜNLÜ TARİH: 20 Aralık 2008, Cumartesi, Saat 19.30 - 21.30 YER: Caddebostan Kültür Merkezi B Salonu NOT: Panel sonrası yazar Şükran SONER “Bizim 68’liler” kitabını okurlarına imzalayacaktır. SÖYLEŞİ 68’liler Birliği Vakfı ve Kadıköy Belediyesi Fen İşleri Gönüllüleri Ortak Etkinliği AZİZ NESİN 93 YAŞINDA Söyleşi Yöneticisi Sönmez TARGAN 68’liler Birliği Vakfı Başkanı, Onbinler A. Ş. Genel Müdürü Konuşmacılar Demirtaş CEYHUN Yazar Zeynep ORAL Gazeteci - Yazar TARİH: 20 Aralık 2008, Cumartesi, Saat 14.00 YER: Caddebostan Kültür Merkezi Büyük Salon BAĞIŞLANAN HER ORGAN KURTARILAN BİR HAYATTIR. 0 212 557 70 70 / PBX