Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
18ŞUBAT2005CUMA CUMHURİYET SAYFA
JLÎJJ\.f_f 11 V J I T J J . ekonomiCacumhuriyet.com.tr 13
İş dünyası, iktidara geldiğinden beri politikalannı desteklediği hükümetin teşvik inadını eleştiri yağmuruna tuttu
Aralaruıa kara kedi girdi
•
Ankara'da temaslarda bulunan TÜSİAD
heyeti, teşviklerle ilgili düzenlemeden
duyduğu rahatsızlığı iletti. Hükümeti AB konusunda
'yavaş dayranmakla' da suçlayan TÜStAD
Başkanı Ömer Sabancı, teşvik düzenlemesinin
prensipte doğm olmasına karşın uygulanış biçimi ile
ilgili tereddütleri olduğunu kaydetti.
ISTANBUL
•
Devlet Bakanı Abdüllatif Şener ise "IMF ve
AB müzakere süreci konularında hükümet,
belli bir takvim uyguluyor. Ilerhangi bir gecikme
söz konusu değil" yanıtını verdi. Teşvik yasasının
çıkacağını vurgulayan Şencr, "Bizim yaptığımız
düzenlemelerde, ekonomi politikalarında istikrar
vazgeçilmezdir" diyc konuştu.
•
Yabancı Sermaye Derneği Yönetim Kurulu
Başkanı Şaban Erdikler de hükümetin teşvik
politikasmı eleştirdi. Erdikler, "Vergiler ve teşvikler
alanmda karşı karşıya bulunduğumuz durum, ıslaha
muhtaç olarak tanımlanabilir" dcdi. Erdikler gencl
bir teşvik politikası yerine sektörel önceliklere önem
vcrcn bir sistemin gelmesini savundu.
/ ANKARA
(Cumhuriyet) - İktidara gel-
diğinden beri politikaları iş
dünyasınca desteklenen AKP
hükümetinin IMF'yledeger-
ginliğc neden olan politikala-
rı eleştiri yağmuruna tutulu-
yor,
Ankara'da temaslarda bu-
luııanömcr Sabancı başkan-
lığındaki TÜSİAD heyeti hü-
kümetin teşvik politikasın-
dan duyduğu rahatsızlığı ilet-
ti. Yasanın prcnsıp olarak
doğru olsa da uygulanış biçi-
mi konusunda tereddütleri
bulunduğunu açıkluyan Türk
îşadamları ve Sanayicileri
Derneği (TÜSİAD) Yönetim
Kurulu Başkanı Ömer Sa-
bancı, hükümetin A13 konu-
sunda 'yavaş' davrandığını
belirttı.
Sabancı, Devlet Hakanı ve
Başbakan Yardımcısı Abdül-
latif Şener'le görüşmcsınde,
hüküraeti, AB müzakere sü-
reci konusunda "yavaş harc-
ket ediyor gördüklerini" ifa-
de elti.
Dışişleri Bakanı Abdullah
Gül ile de göriişen Ömer Sa-
bancı, bakanlarla yaptıkları
görüşmclerde IMF ile ilişki-
ler ve A B müzakere sürecınin
ÖKÜTÇÜ: HÜKÜMET RAHATLIK İÇİIMDE
Ekonomi Servisi - "17 Aralık
yjrvcsiııdcn bu yaııa iki aylık süre
geçmesine karşın halen lıtikiimet idaıi
yapılanmayı oluşlunınıadı'" diyen
tktisadi Kalkınma Vakfı (İKV)
Başkanı Davut Ökütçü rehavet
olarak tanımlanmasa bile bir
rahatlık oluştuğunu kaydetti.
Ökütçü, İKV tarafindan Avrupa
Komisyonu'nun mali desteği ve
AB Genel Sekreterliği'nin ortaklığıyla
gerçekleştirilen "AB Müktesebatının
Uygulanışının Türk İş Dünyasına
EtkilerT adlı projenin sonuçlarını,
yaptığı basın toplantısıyla açıkladı.
Ökütçü, "Tarnşmalar Müzakere Heyeti
Başkanı'nın ve Baş Miizakcret'i7
nin
Uimkı olacağı konularına
odaklanmaktadır. Oysa nitclikli
kadrolardan oluşacak altyapının
oluştıınılması önceliğimiz
olnıalıdıı" derken müzakereleri
yürütecek yapının henüz
oluşturulmamasının, hükümetin
atacağı adımlan bekleyen özel sektörün
endişelenmesine yol açtığını belirtti.
Kamuoyunun müzakereler konusunda
yeterinee bilgili olmadığını ve büyük
bir bilgi kirliliğinin olduğunu kaydeden
İKV Başkanı, düzenlenen semınerlerin
sonunda 518 uzmanın katılımıyla
yapılan ankelin sonuçları hakkıııda da
bilgi vcrdi. Buna göre, katılımcılar
yüzde 91 'lik bir oranla müktesebat
uyıım çahşmalarının kamuoyuna tam
anlatılamadığı konusunda birleşti.
Hükümetin AB konusunda 2 aydan beri
adım aünamış olması, önceki gün
TOBB tarafından Istanbul'da
düzenlenen 40 kişilik bir yuvarlak
masa toplantısında da eleştiri konusu
olmuştu.
gündeme geldiğini belirlir-
ken IMF ile yeni staııd-by'm
imzalanması aşamasına ge-
lindiği yönünde intibah edin-
diklerini söyledi.
Sabancı, AB'den müzake-
re tarihinin ahnmasının iize-
rinden, 18 Arahk'tan bu ya-
na iki ay geçliğini ıfade eder-
ken "bu konuda hükümeti
yavaş harckct ediyor göriiyo-
ruz. Özclliklc başnıüzakcrcci
ve müzakere hcyetinin oluş-
turulması konusunda, daha
hızlı adımlar bcklediğimizi
bakanlanmıza sunmak için
geldik" dedi.
TÜStAD heyeti, teşvik ya-
sasının bu şekliyle yasalaş-
ması durumıuıda ciddi sıkın-
tılardoğuracağını belirterek;
hükümete bu konuda "Geri
adım atın" mesajı verdi TÜ-
SİAD, teşvik sistemi değişti-
rilmedikçe; teşvik alan il sa-
yısının arttırılmasının yarar
değil zarar sağlayacağı görü-
şiinde. Teşviklerin sektörlere
göre verilmesini gerektiğini
belirten dernek, bu haliyle
teşvik yasasının haksız reka-
bete neden olduğunu savunu-
yor. TÜSİAD Başkanı Sa-
bancı, dün bu konudaki gö-
rüşlerini Başbakan Şener'e
de aktararak, "Teşvik düşün-
tcsi doğru, ancak siz bu yön-
temle haksız rekabet yaratı-
yorsunuz" dedi
Şener: Yasa çıkacak
Bakan Şener ıse görüşme-
nın basına açık bölümünde
yaptığı konuşmada, şu anda
gündemde IMF ile yapılacak
görüşme ve AB müzareke sü-
recinin bulunduğunu, bu iki
konuda da hükümetin bir tak-
vimi bulunduğunu ve gecik-
me olmadığını söyledi.
AB müzakere sürecinin
birkaç kez Bakanlar Kuru-
lu'na geldiğine işaret eden
Şener, "müzakere başkanı ve
başmüzakereci ile müzakere-
nin yapısı" konusıındakı ça-
lışmaların sürdüğünü kay-
detti.
TÜStAD heyetinin temas-
lan bugün de sürecek.
ATEŞ: ÎÇ VE DIŞ RİSKLER VAR
Denizbank net kârını
yüzde 60 arttırdı
Ekonomi Servisi - De-
nizbank Genel Müdiirü
ve Denizbank Finansal
1 lizmetler Grubu LJaşka-
ni Hakan Ateş, 2004 yılı
finansal sonuçlarına iliş-
kin düzenlediği basın
Uıplaıılısmda, bankanın
net kârını yüzde 60 arttır-
dığını açıkladı.
Ateş, geçen yıl verilen
toplam kredilerde
49.5, mev-
duatta yüz-
de 25.6, öz-
kaynaklarda yüzde 41.5
büyüme gösterdiklerini,
aktif kârlılığın da yüzde
1.9 civarında gerçekleş-
tiğini bildiıdi. Hakan
Ateş, geçen yıl faaliyet
kânnın yüzde 12.4 aıta-
rak 151 milyon dolara,
net kârın yüzde 60 arta-
rak 103 milyon dolara
yükseldiğini belirtti.
Toplantıda soruları da
yaıntlayan Ateş, bir soru
üzerine şunları söyledi:
" İç ve dış riskler var. Dün-
yada faizlerin hızlı artma-
sıııa dair ciddi eııdise var.
Bu, fon bulma konusun-
da maliyetleri arttırır. Di-
ğer bir tchdit, ülkcmi/in
yakınındaki
olası savaş.
Şuandaor-
tam yine
gergin. Tek kutba dönen
dünya, kııtuplaşmaya
doğm gidiyor. Bu finan-
sal piyasalann isteyebilc-
ccği bir şey değil. Kıııııı
bir risk olarak algılıyo-
rııııı. Encrji fiyatlarıııda,
özclliklc petrolde yüksc-
liş riski var. Pahalı cnerji-
lerle gclişmektc olan cko-
nomilerin işi zoıf
BEYİN tHRACATI
Tofaş 'tan îtalya 'ya
mühendis
Ekonomi Servisi - To-
faş'ın iki başarılı mühen-
disi, Fiat'ın Italya'daki
merkezine transfeı oldu.
Tofaş'tan yapılan açıkla-
mada, Tofaş'ın yurtdışı-
na sadece Bursa'da üret-
tiği otomobıllerı değil,
bünyesındc
yetişen de-
ğerli beyinleri
de ihraç etmeye devam
ettiği ifadeedildi.
Açıklamada, 22 yıldır
Tofaş'a önemli katkılaı-
da bulunan Kalite Direk-
törü Ahmct N. Altekin ve
Satınalma Direktörü Ka-
ıııil Başaran'm, Fiat'ın
ttalya'daki merkezine
transferolduğubildirildi.
Geçen hafta itibarıyla To-
rino'daki ana fabrikada
görevlerine başlayan Al-
tekin ve Başaran'ın özel-
likle Tofaş'ın
yıırtdışına ih-
raç ettiği oto-
mobillerin üretımınde
oynadıklan rol ile I'iat'ın
üst düzey yöneticilerinın
dikkatini çektiği ve yak-
laşık 3 ay süren görüşme-
lerin tünıünden tam not
alma başarısı gösterdiği
belirtildi.
CHP HEYETİ EREĞLİ'DE
'Komediyi teşhir edeceğiz'
ALİ AYAROĞLU
ZONGULDAK-CHP
Gnıp Başkanvekili Ke-
mal Anadol, 1İRDH-
MtR'de çok büyük eko-
nomik, siyasi ve stralejik
tehlike olduğuna dikkat
çekerek "Ereğli'deoyna-
nan komediyi halka teş-
hir edeceğiz" dedi
Anadol haşkanlığm-
daki bazı milletvekille-
rinden oluşan CHP he-
yeti, Türk Metal Sendi-
kası Hreğli Şube Baş-
kanlığı'nı zıyaret etti.
Anadol, burada yaptığı
konuşmada, ERDE-
MİR'in yabancılara
blok satışı için zemin
oluşlurulmaya çalışıldı-
ğını iddia ederek buna
izin vermeyeceğini söy-
ledi. Anadol, şöyle ko-
nuştu:
"ERDEMİR'de çok
büyük ekonomik, siyasi
ve stratejik tehlike var.
Süpcr ligde yer alan şam-
piyonluk adayı takım gi-
bi olan ERDEMİR'isat-
ınak, vatanı sarmaktan
başka bir şey degildir."
YASED BAŞKANI
Sektörel destek
yapılmalı
Ekonomi Servisi - Hükümetin teşvik
politikası Yabancı Sermaye Derneği
(YASED) Yönetim Kurulu Başkanı
Şaban Erdikler'in de eleştin oklanna
hedef oldu. lirdıkler, önceki gün
YASED'in 24. olağan genel kurul
toplantısında "Türkiye'de genel bir
teşvik politikası yerine sektörel
önceliklere öncnı vcren,
şu anda kunılmuş olan
şirketler ve faaliyet
gösteren fabrikalann
da haklannı gözeten
yeni bir teşvik
sisteminin, özel sektörle
danışma içerisinde
kurulnıası gercktiği konusunda fikir
birliği var. Ama uygulamada öncmli
gelişmeler bekliyoruz" dedi. Geçen yıl
gerçekleştiıilen Yatırıııı Danışma
Konseyi Toplantısı'nda yatırını
ortamının iyileştirilnıesine ilişkin
yapılması gerekenlerin altının
çizıldiğıni belirten Erdikler, "Atılan
adımlar son derece önemli. Takdirle
karşılıyoruz. Ancak yeterli değil.
Adımlann ccsur ve lıı/lı atıbnasım
bekliyoruz" dedi.
Akbank Ccnel Müdürü Zafer Kııı üıl. Perakeııde Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Hakan Binbaşgil, Bireysel Bankacılık
Pa/arlanıa Köliiın Başkanı Cem Muratoğlu ve proje ekibi, bu yıl 300 bin yeni genç müşteriye ulaşmayı hedefleyen Exi26 projesini tanıttılar.
Gençler
için kıpır
kıpır
bankacılık
Ekonomi Servisi - Akbank, yaşları
24'ün altındaki genç bir grubıın
danışınanhğında, yine genç
bankacılardan oluşan bir ekibin üç
yıllık bir çahşmasıyla oluşturduğu
"Exi26" adlı yeni biı projeyi
uygulamaya soktu. Exi26,
Akbank'ın "Ailenı" ve "Işycrim"
üriin paketleriyle devam eden
"sııak bankacılık ortaııılan"
zincirinin son halkasını oluşturuyor
ve ünıversiteye hazırlanan,
üniversıteli olan ve iş hayatına yeni
atılan 16-26 yaş grubundaki
gençleri kapsıyor. Proje, I ürkiye
nüfusunun yüzde 22'sini oluşturan
15 milyon gence hitap edecek.
Akbank'ın hedefi, 2005'te 300 bin
yeni genç müşteriye ulaşmak ve
bunlaıdan 100 binini Axess kıedi
kartı sahibi yapnıak. Exi26 ile
gençler, müziği, peısonelin giyinı-
kuşaniı, internet donanımıyla
tümüyle "genç" olan özel şubelerde,
havalelerini ücretsiz yapabılecekler,
hesap açtınrken ücret ve damga
pulu ödemeyecekler.
Bireysel kredi faizleri de diğerlerine
oranla bindc 5 daha düşük olacak.
e-Cüzdan, uluslararası banka kartı
ve üniversite kinılik karlı özellikleri
taşıyan kaınpus kart, Axess kart,
"Adrenal sigortası" gibi özel
sigorta ürünleri, rehber hizmet
verecek www.exi26.com adlı bir
web portalı yer alıyor
ABD'den KKTC'ye ticaret atağı
Ziyarete Amerikan Büyükelçiliği 'nin ticaret ataşesi Amer Kayani de katıldı
Haber Merkezi- ABD'nin önde gelen şirket-
lerinin temsilcilerinden oluşan bir heyet, iş ola-
naklannı araştırmak üzere Kıızey Kıbrıs Türk
Clumhunyetı'ni (KKTC) ziyaret etti. Heyette
ABD'nin Ankara Büyükelçiliği'nden Ticaret
Ataşesi'nin de bulunması, KKTC'ye ABD'nin
ilk resmi teması olması açısından önem taşıyor.
ABD'nin KKTC ile ticari ilişkilerin iyileştiril-
nıesi için zemin yoklama çahşmaiarı, dün
KKTC'ye giden işadamları heyetiyle başladı.
Heyete katılan 12 kişi arasında dünyanın en bü-
yük otonıotiv üreticisi General Motors'un tem-
silcisi deyeraldı.
Heyet, Kıbns Türk Ticaret Odası ve Sanayi
Odası'nı ziyaret ederek KK'l'C'li işadamlarıyla
bir araya geldi l'oplantı sonrası bir açiklama
yapan Kıbns Fürk Ticaret Odası Başkanı Ali
Erel, heyetin temaslarının, hem ekonomik hem
de siyasi etkileri olacağını kaydetti. Heyet ak-
şam saatlerinde Türkiye'ye döndü. ABD'nin
Ankara Büyükelçiliği Ticari Ataşesi Amer Ka-
yani, "bu tür ctkinliklcrin bundan sonra artarak
devam cdeceğinr söyledi.
Ziyarete tepki gösteren Kıbns Rum kesimi li-
deri Tasos Papadopulos, "ziyaretin Kıbns-ABD
ilişkilerinin" gelişmesine katkıda bulunmaya-
cağını öne sürdii. Papadopulos konııya ilişkin gi-
rişimlerde bulunduklannı söyledi. Rum Yöne-
timi Sözcüsü Kipros I Irisostomidis de ziyaretin
kabul edilemez olduğunu söyledi.
NOT DEETERİ
ZEKERÎYA TEMİZEL
Teşvik Yasası'nda
IMF Haklı mı?
Hükümet, yatırımların teşviki amacıyla Teşvik Ya-
sası'nın kapsamını genişletmeye çalışıyor.
IMF ise; "mali yükleri önemli ölçüde arttıracağı"
gerekçesiyle buna karşı çıkıyor.
Hükümet IMF'nin bu çıkışı karşısında, her zaman
olduğu gibi, frene basmış görünüyor.
Kim haklı?
IMF'nin, hükümetin genişletmeye çalıştığı Teşvik
Yasası'na "maliyükü arttıracağı" gerekçesiyle karşı
çıkmasının tutarlı bir yanı var mı?
Yoksa IMFtutarsızdeğerlendirmelerle "patronun"
kim olduğunu mu hatırlatmaya çalışıyor?
Bu soruları yanıtlayabilmek için öncelikle yeni Teş-
vik Yasası'nın ne getirdiğine bakmak gerekiyor.
•••
Teşvik, yatırımcıların tercihlerini etkilemek amacıy-
la yatırımcıya sağlanacak olanakları belirleyen dü-
zenlemelerin tümü. örneğin devlet, yatırım yapıp bel-
li bir sayının üstünde istihdam yaratırsan işçiler için
ödeyeceğin işveren sigorta primi payını ben karşıla-
yacağım diyebiliyor. Böylece istihdam yaratan yatı-
rımları teşvik ediyor.
Yine, şu bölgelerde yatırım yaparsan senden yatı-
rımını tamamladıktan sonra belli birsüre "vergialma-
yacağım" diyerek normal koşullarda yatırım gitme-
yen bölgelere yatırım gitmesini teşvik ediyor.
Belirlenen bölgelerde belli sayıda istihdam yaratan
yatırımlara ucuz enerji sağlayarak, yatırım yerlerini
bedelsiz vererek, yatırım ve üretimin maliyetini belir-
leyen unsurları düşürerek kârlılığı yükseltmek sure-
tiyle normal maliyetlerle yatırım yapmayı düşünme-
yenleri yatırım yapmaya özendiriyor.
Yürürlükteki ve halen 36 ilde uygulanan Teşvik Ya-
sası da bu hükümleri içeriyor.
*•••
Dikkat edilirse Teşvik Yasası'nda yer alan özendi-
rici hükümler, ancak, yatırım yapılırsauygulanmaola-
nağı bulmaktadır. örneğin vergi teşvikinden yararlan-
mak için yatırımın yapılması, bir gelir elde edilmesi
gerekmektedir.
Yatırım yapılmazsa ve gelir elde edilmez ise "vaz-
geçilen birkamu gelirinden" bahsedilemeyeceği gi-
bi , "olmayan yatırımın devlete maliyetinden" de bah-
sedilemez.
Bu nedenle, bu niteliğinden ötürü yeni yatırımlara
uygulanacak Teşvik Yasası'na mali yükleri arttırıyor
gerekçesiyle karşı çıkmak tutarsızlıktır.
Ancak Teşvik Yasası bu endişeyi çağrıştıracak hü-
kümleri de içinde barındırmaktadır.
özellikle teşvik kapsamına yeni alınan illerdeki es-
ki yatırımlarda, yeni yatırımların yararlandığı bazı ola-
naklardan yararlandırılmaktadır. Hatta kapsama alı-
nan illere tek kuruşluk yeni yatırım yapılmasa bile es-
ki yatırımlar bazı olanaklardan, örneğin ucuz enerji-
den yararlanmaya başlamakta, bu da mali yükleri ar-
tıyor çıkışına haklılık kazandırmaktadır.
"Eskiden yatırımyapanların günahı ne?" gibi hak-
lı bir gerekçeyle, hakkaniyet adına yapılan bu kap-
sam genişletmesi, yasayı yatırımları teşvik eden bir
yasa niteliğinden çıkarmakta, devletin üretim maliyet-
lerinden bir kısmını üstlenmesi gibi ekonomik olma-
yan ve rekabeti zedeleyen bir sonuç doğurmaktadır.
özellikle yan yana bulunan ve birisi teşvik kap-
samında olan, diğeri olmayan illerde devlet eliyle hak-
sız rekabet yaratılmaktadır.
Teşvik Yasası, 1998 yılında, yıllarca "Olağanüstü
Hal" kapsamında kaldıktan sonra, olağanüstü hal
kapsamından çıkarılan altı ilde, terörün ekonomik
kaynaklarının da kurutulması ve bu illerin ekonomik
kalkınmasını sağlamak için hazırlanmıştı. Çok sınırlı
bir alanda uygulandığı zaman yatırımları teşvik etme
niteliği olan bu düzenleme, 49 ile yayıldığı andan
itibaren teşvik niteliğini kaybetmekte, her yeri teşvik
ediyoruz derken aslında hiçbir yer teşvik edilmemiş
olmaktadır.
IMF'nin temelde yanlış olan değerlendirmesi bu
uygulama ile haklılık kazanmaktadır.
TÜRKİYE DEĞERLENDİRİLDI
SandP'dennot
arttırma işareti
LONDRA/ANKARA
(AA) - Uluslararası kredi
derecelendirme kuruluşu
Standard and Poor's (S
and P), "hükümetin güç-
lü parlamcnto dcstcğinm
devam etmesi, AB ile üyc-
lik müzakerelerindeki
ilerleme ve IMF'nin eko-
nomik programa destek-
te bulunmasımn", kredi
notunun yükseltilmesı
için güçlü bir zemin oluş-
turduğunu bildirdi.
S and P analisti Farouk
Soııssa, çok güçlü olarak
nitelediği geçen yılki
ekonomik ve mali perfor-
mansın orta vadede de
devam edeceğini, bu sü-
reçte de kamu borçlannın
azalacağını ileri sürdü.
Değerlendirmede işa-
ret edilen zayıflıklar
özetle şöyle: Gelir vehar-
cama sisteminde yapısal
zayıflıklar devam ediyor.
Açığın ağırlıkla dış borç
ile finanse edilmesi kınl-
ganlık yaratıyor.
MALİYE YAŞAMINDAN /'MUSTAFA PAMUKOĞLU pamukmirv superonline.com
Hangi Hallerde Ödenir
Aşağıda belirtilen iş sözleşmesinin
sona ermesi veya erdirilmesi hallerinde
kıdem tazminatı ödenir.
1 - İşveren tarafından, bildirimli veya
bildirimsiz olarak sağlık ve zorlayıcı se-
beplerle,
2- Işçi tarafından yasada belirtilen "iş-
çinln bildirimsiz fesih hakkına" ilişkin
madde gereğince,
3- Muvazzaf askerlik hizmeti dolayı-
sıyla
4- Bağlı bulundukları kanunla kurulu
kurum veya sandıklardan yaşlılık,
emeklilik veya malullük aylığı yahut top-
tan ödeme almak amacıyla,
5- Kadın işçinin evlendiği tarihten iti-
baren bir yıl içerisinde kendi isteği ile,
6- İşçinin ölümü nedeniyle iş sözleş-
mesi sona erer veya feshedilirse işçinin
işe başladığı tarihten itibaren hizmet ak-
dinin devamı süresince her geçen tam
yıl için işverence işçiye 30 günlük ücret
tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıl-
dan artan süreler için de aynı oranlar
üzerinden ödeme yapılır.
Öte yandan işçinin kıdemleri, hizmet
akdinin devam etmiş veyafasılalarlaye-
niden akdedilmiş olmasına bakıl-
maksızın aynı işverenin bir veya
değişik işyerlerinde çalıştıkları sü-
reler göz önüne alınarak hesapla-
nır.
Nasıl Hesaplanır
1 - Kıdem tazminatının hesabına da-
hil edilecek ücret ve benzeri ödemeler
şunlardır:
a- Çıplak ücret
b- Toplu iş sözleşmesi zam farkları
c- Devamlı ödenen primler
d- Gece zammı/vardiya zammı
e- Kasa tazminatı
f- Kıdem zammı
g- Ikramiye
h- Kıdemliye işçiyi teşvik ikramiyesi
ı- Yemek yardımı, gıda yardımı
i- Taşıt yardımı
j- Yakacak yardımı
k- Aite yardımı
I- Eğitim/öğretim yardımı
nv İzin harçlığı
n- Temizlik yardımı
o- Çocuk zammı
p- Konut yardımı
2-Hangi ödemeler bu hesaba dahil
edilmez:
Kıdem Tazminatı
a-Fazla çalışma ücreti b- Hafta tatil
ücreti c-Genel tatil ücreti d-Yıllık izin üc-
reti e-Devamlılık arz etmeyen hizmet
primi f-Ara dinlenme ücreti g-Yolluklar
h- Evlenme ve doğum yardımları İ-Ölüm
yardımı j-Askerlik yardımı k-lş arama
yardımları I- seyahat permileri
Örnek Hesaplama
Bir işyerinde 21.07.1990 ile
01.01.2005 tarihleri arasında çalışmış
olan bir kişinin görevine son verilmiş ol-
sun. Bu kişi aşağıdaki ücret ve benzeri
ödemeleri almaktadır.
Aylık ücret, 800 YTL; yemek parası
günlük; 0.98 Ykr, çocuk zammı aylık;
9.77 YTL, aile zammı aylık; 48.87 YTL,
giyecek yardımı aylık; 60 YTL, ikramiye
yıllık; 2 maaş tutarında
1 - öncelikle kıdem tazminatına esas
olacak aylık gelir hesaplanır.
Aylık ücret 800 YTL+aylık yemek pa-
rası 29.40 YTL+çocuk zammı 9.77+ai-
le zammı 48.87 YTL+giyecek yardımı
60 YTL+(800x2/ 12=133.33 YTL)ikra-
miye=TOPLAM =1.081.37 YTL
2- Kıdem tazminatına esas süre
hesaplanır. Bu da 14 yıl 5 ay 10
gün olarak bulunacaktır.
3-14 yıla ait kıdem tazminatı he-
saplanır.1.081.37x14= 15.139.18 YTL
4- Aylık kıdem tazminatı hesaplana-
rak 5 aya tekabül eden kıdem tazmina-
tı hesaplanır.(1.081.37/12)x5=450.57
YTL
5- Güne tekabül eden kıdem tazmi-
natı hesaplanarak 10 güne ait kıdem
tazminatı bulunur.(90.11/ 30)x10= 30.00
YTL
6-Toplam 15.619.75 YTL kıdem taz-
minatı ödenecektir. Bu hesaplama öde-
nen giydirilmiş günlük ücret bulunup
günlük kıdem süresi ile çarpılmak sure-
tiyle de hesaplanabilir.(1.081.
37x5270/365 gün)=15.613.20 YTL (yu-
• varlama farkı doğmaktadır)
7- Kıdem tazminatına esas yukarıda
bulunan 1.081.37 YTL rakamı kıdem
tazminatı tavanı ile karşılaştırılacak kı-
dem tazminatı rakamını aşıyorsa kıdem
tazminatı tavan tutarından hesaplama
yapılarak ödeme yapılacak-
tır.01.01.2005-30.06.2005 tarihleri ara-
sında geçerli kıdem tazminatı tavan tu-
tan 1.648.90 YTL'dir. Burada dikkat edi-
lecek husus, kıdem tazminatının öden-
dlği tarihte geçerli olan tavan miktarıdır.
Geçmiş yıllara ait tavan tutarları hesap-
lamada dikkate alınmaz.
8-Bulunan bu rakamdan binde 6
damga vergisi kesilscek ve kalan tutar
hak sahibine ödenecektir. Damga ver-
gisi dışında SSK, vergi, resim, harç ke-
silmeyecektir..
Diğer Önemli Hususlar
1 -Işyerinin; herhangi bir suretle bir iş-
verenden başka bir işverene geçmesi,
başka bir yere nakledilmesi halinde.iş-
çinin kıdemi,işyeri veya işyerlerindeki
hizmet süreleri toplamı üzerinden he-
saplanır.lşyerininin devri veya herhangi
bir suretle el değiştirmesi halinde, kı-
dem tazminatından her iki işveren de
sorumludur. Ancak işyerini devreden
işverenin sorumluluğu, işçiyi çalıştırdığı
süreler ve devir esnasındaki ücret sevi-
yesiyle sınırlıdır.
2-lşçinin istifa etmesi, işverenin hak-
lı sebeplerle hizmet akdini feshetmesi,
hizmet akdinin son bulduğu tarihte ça-
lışılmış süre 1 yılı doldurmamışsa kıdem
tazminatı ödenmez.