Catalog

17 ŞUBAT 2005 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi(^ cumhuriyet.com.tr 13 Dünyada günde 1 dolardan az gelirle 1.3 milyar, 2 dolardan az gelirle 3 milyar insan yaşam savaşı veriyor Dünya yoksulluklaboğuşuyor• Osmangazı Ünıversitesi Teknoloji Araştırma Merkezi (TEKAM) Müdürü Prof. Dr. Muammer Kaya'nın Dünya Bankası Gelişme Araştırma Grubu'nun verilerini baz alarak yaptığı araştırmaya göre, Türkiye 2004'te 30 OECD ülkesı içinde yüzde 9.6 büyüme hızıyla birinci olnıasına karşın kişi başına 4 bin dolar düşen Milli Gelir ile satın alma gücü paritesine göre sonuncu sırada yer aldı. ESKtŞEHtR (AA)- Küreselleşen dünyada, insanların dünya gelirin- den aldıkları paylarda çarpıklıkla- rın gıderek arttığı bildirildi. üsman- gazi Üniversitesi (OGÜ) Teknoloji Araştırma Merkezi (TKKAM) Mü- dürü Prof. Dr. Muammer Kaya, ya- zılı açıklamasında, küresel zengin- lik listesinin, Dünya Bankası Geliş- me Araştırma Grubu'nun verileri baz almarak hesaplandığmı belırte- rek hesaplamalarda dünya toplam nii (ıısuııun 6 milyar, ortalama yıllık gelirin de 5 bin dolar kabul cdildi- ğini kaydetti. Türkiye'nın 2004 yılında 30 OECD ülkesi içinde yüzde 9.6 bü- yüme hızıyla birinci olmasına kar- şın, kişi başına 4 bin dolar düşen Milli Gelır ile satın alma gücü pari- tesine göre sonuncu sırada yer aldı- ğını ifade eden Prof. Dr. Kaya, şun- ları bildirdi: "Diiııya nüfusununya- rısı, dünyada gelirin yüzde 11.3'ü ile geçinirken dünya nüfusiıııun cn üst yüzde 10'luk dilimi dünya gelirinin yüzde 51 'i ile geçinmektedir. Dünya nufusunun en üst yüzde 5'i dünya gelirinin yaklaşık yüzde 34'ünü ve en üst yüzde l'i ise yüzde 10'uıuı al- rıiiikl aılır. Türkiye'de aylıkgeliri 100 YTL (100 milyon lira) olan bir kişi dünyadayaşayan insanlann yarısın- dan daha zengin olmaküıdıı." Yoksulluk sınırı 1 milyon 483\ bin YTL Türk-tş'c bağh Türk llnrb-İş Scndikası, ocak ayında 4 Idşilik bir ailenin açlık sıııırıııı 520.66 YTL, yoksulluk sınıruu isc 1483.76 YTL olarak hesapladı. Türk Harb-İş Sendikal Politikalar Araştırma Merkezi taranndan hazırlanan as- gari geçim haddi ile açlık ve yoksul- luk sının araştmnasının ocak ayı so- nuçlan açıklandı. Buna göre; dört Idşilik - bir ailenin asgari mutfak gidcrierini kap- sayan ve Dünya Sağlık Örgütü'nün bclir- lcdiği kalori ıııiktarı dikkatc alınarak bclii'- lenen asgari gıdahareantası(açlıksının)ocakayın- da 520.66 YTL oldu. Çalışan kişi ile çalışmayan eş ve 6- 15 yaş grubundaki çocuk için 2800 olan günlük kalori jjerek- sinimini karşılamak amacıyla kişi başına aylık 134.99 YTL'lik, 0-6 yaş grubundaki çocuğun alıııası gereken 2400 kalori için de aylık as- gari 115.70 YTL'lik gida harcaması yapılması gerektiği hesaplandı. . s \ Prof. Dr. Kaya, Türkiye'de aylık geliri 900 milyon olan bir mühendıs, polıs veya öğretmenın de dünyada en zengin yüzde 13.8'lik dilimde yer aldığına işaret ederek bu kişile- rin 5 milyar 173 milyon insandan daha zengin durunıa yükseldiğini belirtti. Aylık geliri 2.2 milyar olan bir profesör veya valinin dünyada en zengin yüzde 11 4'lük dilimde yer alıp 5 milyar 349 milyon kışinüı üs- tüne çıktığını ifade eden Prof. Dr. Kaya, yine aylık geliri 3 milyar olan bir bürokrat veya üst düzey yöne- ticinin de dünyada en zengin yüz- de 10'luk dilimde yer alıp 5 milyar 398 milyon kişiden daha zengin ol- duğunu kaydetti. En çok kadın ve çocııklar mağdıır Prof. Dr. Kaya, hızla kalabalıkla- şan ve küreselleşen dünyadaki çar- pıklıklardan dolayı günde 1 dolar- dan az gelirle 1.3 milyar insan ve 2 dolardan az gelirle 3 milyar insanııı yaşam savaşı verdiğini belirterek günde 1 dolardan az gelirle geçin- mek zorunda kalanların yüzde 70'inin kadın ve çocuk olduğunu bildirdi. Öte yandan, Türk-lş'c bağh Türk Harb-Iş Sendıkası ocak ayında 4 ki- şılık bir ailenin açlık sınırını 520.66 YTL, yoksulluk sınınnı ise 1.483.76 YTL olarak hesapladı. IMF: ENDlŞELENİYORUZ Teşvik büyüyor Haber Merkezi - Uluslararası Para Fonu (IMF) Dış llişkiler Direktörü Tom Dawson, Türkiye'de hazırlanmakta olan yeni teşvik yasasının kapsamının genişletilmesinin "ıııali yüklcri önemli ölçiide arttıracağı gerekçesiyle IMF açısından cndişe kaynağı oluşturduğunu" söyledi. Davvsoıı, Washington'daki IMF merkczindc düzenlediği basın toplantısında, teşvik yasasınaatıfla bulunarak "Bu hizim için bir endişe kaynağı, çünkü bunun bozulnıalan arl I ıracağı, susyal güvenlik sislenıiııi zayıflatacagı ve nıali yükleri önemli ülçüde arttıracağını diişünüyoruz. Türk makamlannın, yeni programın yürürlüğe girmesi için gereken hedetleri sağlayaca k, yüksek kaliteli mali önlemler almalanm beldiyorıız" diye konuştu. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ise IMF'nın açıklamalarının "keıulilerini bağlaıuayacağııır söyledi. Ankara Sanayi Odası (ASÜ) Başkanı Zafer Çağlayan ve yönetim kurulu üyelerinin ziyaretinin ardından gazetecilerin IMF'nin açıklamalarına yönelik sorulannı yanıtlayan Unakıtan, tasarının Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşüleceğini anımsatarak "Hcr kurulu; kendine ait açıklanıaları gerektiği zamanda yapabilir. O onlann iradesindedir. Onlar lıi/i bağlanıaz" dedi. Iran Telekomünikasyon Bakanlığı, Güney Afrikalı MTN şirketinin teklifini geri çevirdi IrancelFde yeni ihale gündemde Dalda durmadı, elde kaldı • Ürünlerini satmakta zorlanan çiftçiler, portakalın kilogramını 2.5 Yeni Kuruş'tan bilc zor satıyor. Anılık ayuıda yaşanan don felaketlerinin ;»ı dından, iç piyasada narenciyeye talcp olmaması da Mersiııli narenciye üreticisini mağdur ediyor. Ürünlerini satmakta zorlanan çiftçiler, portakalın kilogramını 2.5 Yeni Kuruş'tan bile zor satıyor. Kesim zamanı geçen portakallar, aşın soğuklar nedeniyle dahndan düşerck ekonomik değerini yitirirkcn kesimlerin zamanında yapılamaması, gelecek sezon için ağaç verimliliğini de oluınsuz etlrîleyecek. Çok sayıda çiftçinin ürününün ağaçlarda kaldığını belirten Mersin Ziraat Odası Başkanı Salim Ongun, "Mart ayuıa kadar ağaçlardaki portakallar sanlmazsa, çiftçinin bir yıllık cmeği boşa gidecek" dedi. (ABlDtN YAĞMUR/MERStN) Tekel birası yenidenpiyasada Tekel 'in alkollü içeceklcr bö- lümünü alan Mey tçki, Yozgat Biru Fahrikası 'nda üretilen Tekel birasını, 50 ve 30 cc 'lik eski kahvererıgi şişesiyle ye- niden pazara sundu. Bir ba- sın toplantısı düzenleyen Mey tçki CEO su Galip Yor- gancioğlu, 4 yıl içinde yüz- de 15 gibi hirpazarpayı he- deflediklerini, kahvererıgi şişesiyle Tekel birasını, Al- ınanya başta olmak üzere Benelüks ülkeleri ve Avıts- turya \>a ihraç edeceklerini söyledi. Yapılan araştirmalarm tüke- ticilerin Tekel birasını, eski kahvererıgi şişesinde görmek istediğini ortaya kayduğunu söyleyen Yorganaoğlu, "66 yıl boyunca kahvererıgi şişeyle sa- tılan bu biraya artık Tiirki- ve'nin heryerinde ulaşılabile- cek"dedi. Yorgancıoğlu, alkol- lü içkilerin ÖTV'sinde yapılan yüzde 26 ile yüzde 118 arasm- da artışın, yüzde 8 enflasyon hedeflenen bir ülke için çok yüksek olduğunu belirterek "Bu artış satışlanmızda ciddi dü- şüşlere yol açacaktır " dedi. A • Yetkililer, "Turkcell'in çekilmesi halınde, ihaleyı yenileyeceğiz" dediler. Turkcell ise çekilmemekte kararlı. Ekonomi Scrvisi - Tüıkiye'nin en büyük GSM operatörii Turkcell'in trancell'deki pa- yının düşürülmesi sonrasında, ihalenin tek- rarlanması gündeme geldi. tran, Turkcell'in çekilmesi durumunda trancell'de yeniden ihaleye çıkılacağını açıkladı. CNBC-E'de yer alan habere göre, Iran Te- lekomünikasyon Bakanlığı, daha önce Turk- cell'in 300 milyon Euro'luk lısans ücretini ödediği için Güney Afrikalı MTN şirketinin teklifini geri çevırdiklerini belirtti. MTN, açı- lan ihale için Turkcell'den sonra en yüksek teklifte bulunan ikinci şirket konumundaydı. Turkcell Genel Müdürü Muzaffer Akpı- nar, katıldığı canlı yayında, ihaleden geri çe- kilmeyi düşünmediklerini, îranlılara hizmet vermek istedıklennı açıklamıştı. î\ırkce¥e ĞSMA'dan iki ödüT GSMA Ödülleri'nde Turkcell 'Kampus- Cell' ve tran 'Acil tletişim Sistcmi' ödül al- dı. Bu yıl 10'uncu kez organize edilcn GSMA Ödülleri'nde kazananprojeler, Can- nes'da süren 3GSM VVorld Congress kapsa- mında törende açıklandı. Turkcell KampıısCell'in faturalama siste nıinde gelıştırılen çözünı, ön ödemeli ve fa- tuıah hat müşterilerinin aynı servis ve tari- feleıden yaıarlanabilmeleri için gerekli alt- yapıyı sunuyor. Turkcell'in üniversite öğren- cilerinin öğrenim hayatlarına destek sağla- mak amacıyla başlattığı Turkcell Kampus- C'cll, öğrcncilcrin birbirleriyle yaptıklan gö- rüşmelerde vc birbirlerine gönderdikleri kı- sa mesajlarda ındınm sağlıyor. Ericsson'un Turkcell ışbırlığı ile hayata geçirdiği "Acil İletişim Sistemi" ise, olağanüstü durumlar- da acil durum ekiplerinin iletişimini sağla- mak amacıyla geliştirildi. İŞÇİNİN EVRENÎINDEN ŞÜKRAN SONER Uyarı Emek Platformu, "ekonomik ve sosyalyıkımlan dur- durmak", Erdoğan Hükümeti'ni çalışanlar aleyhine iz- lediği politikalar için uyarmak üzere dün ülke çapında eylemde, sokaklardaydı. Eylem gününün sabahında yapılan birdeğerlendirmeden biralıntıyı sizinle paylaş- mak isterim: "Erdoğan Hükümeti, Medis çoğunluğu- na, iktidar gücüne dayanarak, sokaklardan gelen bu sese nasılsa aldırmayacak..." Erkan Mumcu'nun dün ana haberlere ve gazete manşetlerine taşınan istifası üzerine de benzer bir yar- gı egemen. Meclis'te fazlası ile çoğunluğa sahip ikti- darın bildiği yolda yürümesinde engel oluşturmayaca- ğının altı çiziliyor. Gündemin ana başlıkları arasında tazeliğini koruyan enerji yolsuzluğunda, iktidarın boğazına kadar içinde olduğu kabul edilmekle birlikte, bir sonuç çıkmayaca- ğı, kısa bir süre sonra da unutulacağı kanısı ağır bası- yor.. Kısacası iktidarın olumsuz gidişine ilişkin çok önemli ve anlamlı benzeri uyarılar şimdilik pek caydı- rıcı olamıyor. Bu nedenle de üniversiteler affı, türban benzeri kararlarında da Erdoğan Hükümeti, gözü ka- ra yoluna devam ediyor. llk kez medyadan anlamlı bir koro olarak, dokunul- mazlıkların kaldırılması, Erdoğan Hükümeti'nin içinde ve sorumlu olduğu bu kirlilikten arınabilmek için yargı- nın yolunu sonuna kadar açması, en önce de doku- nulmazlıkların kaldırılması gerektiği istense de, kimse bunun olabileceğine aslında inanmıyor. Başbakan'ın kendisi dahil her üç AKP'liden birinin yüz kızartıcı bir suçtan dosyasının olduğu gibi bir ger- çekle karşı karşıyayız. Siyasette, milletvekillerinin, ba- kanların ellerinde yapılacak işlerin dosyalarının olması gerekir. Bizimkilerle özdeşleştirilen dosyalar ne yazık ki savcılıklarda, kapanıp tozlu raflara atılmış, dokunul- mazlık zırhı ile açılamıyanlar. Trajikomik ama dün AKP yanlısı bilinen bir ajanasta, hükümetten istifa eden Mumcu'nun, AKP'nin içini, ça- lışma yöntemlerini tanıdıktan sonra, iktidara alternatif sağda bir ikinci parti kurmak üzere ayrıldığı yorumu ya pılırken, satırarası birtehdit vardı. Onun da Mesut Yıl- maz iktidarından kalma kimi dosyalarının olduğu anım- satılması yapılıyordu. Mumcu için sözü edilen dosyaların, Mumcu'nun sağda yeni bir alternatif lider olma hevesinde kırıcı gü- cü hakkında kişisel en küçük bir fikrim yok. Ancak sol- da Baykal'a alternatif lider olmaya çalışan Sangül'ün yolunu yine bu türden dosyalar kesti. Gerçi bu gürül- tü içinde hukuksal değerleri, boyutu üzerinde bir fikir edinebilmiş değiliz. Yine de Baykal'ın politik birikimi ve bunu Kurultay'da çok etkili kullanma stratejisi, ken- disini gönülden değiştirmeyi isteyen CHP'Iİ muhalefe- ti korkutmaya, kırmayayetti. CHP'lilerin yargı kararı ol- masa da şaibeli, dosyalı liderden kaçınmaları, siyaset- te temiz kalma özleminin bir göstergesi sayılabilirse bu CHP adına artı puan bile olabilir. Adını temiz (AK) olarak kullanmakta direnen AKP'li- ler adına bu görüntü tam aksi. Bilemiyorum, geçmiş- te siyasal örgütlenmelerinin illegaliteye dayanmasının payı var mı? Yani tarikatlarda, aşiretlerde, para işleri- nin, ticari dayanışmanın, şirketleşmelerin, yurtdışı da dahil tümü ile kural dışı, elden ele, din, iman birliğinde, güven, dayanışma kriterleri ile yapılıyor olması, yargı- ya yansımış yüz kızartıcı suç dosyalarını gerçek suç ola- rak algılamamak gibi bir değerler erozyonu yaratmış olabilir mi? Sanki siyasal Islama dayalı sağ siyasette, yüz kızartıcı suçlardosyaları, siyasi suçlardosyaları gi- bi bir prestij ölçüsü mü oluyor? Kapatılan AKP öncesi partilerzincirinin hiçbirinin ka- sasından, o partilerin gücü ile kıyaslanabilecek para- lar çıkmamış, liderlerin özel hesaplarındaki astrono- mik rakamlar ağızlarda dolaşıp durmuştu. Haydi bu du- rum biraz anlaşılabilir gibi. Ancak siyasete yoksul ola- rak atılmış, sonra çok çok, Karun gibi zengin olmuş li- derleryadsınmıyor. Kimseler zengin dostların sağladı- ğı lüksyaşamları, yatları, katları, çocuklarasağlanan ih- sanları, armağanları sorgulamıyor. Kola, bisküvi, kızarmış patates başbayiliği, ticaretle olan ilişkisini, siyaset, başbakanlık yaparken kesme- yen Başbakan Erdoğan, siyaset etiği gereği ayıplan- madı. Bu tabloda, AKP'lilerin, Başbakan Erdoğan'ın dediği gibi, partinin vücut diline uyumlu kadrolaşma- larıyla, kirli siyaset-sermaye-bürokratlarıyla hesaplaş- maları anlamına da gelecek, enerji yolsuzluğu dosya- larında operasyonun sonuna kadar gidilebileceğine inanmak olası mı? soner@cumhuriyet.com.tr FED BAŞKANI GREENSPAN 'Enflasyon kontrol altmda' WASHÜSGTON (AA) - ABD merkez bankası FED'in Başkanı Alan Greenspan, dolar faizi için son derece kritik önem taşıyan enflasyonun ve enf- lasyon beklentilennm kontrol altmda tutulduğunu söyledi. ABD Kongresi'nde konuşan Greenspan, ABD ekonomisine ilişkin genelde olumlu değerlen- dirmelerde bulundu. Greenspan, "Enflasyon ve enf- lasyon beklentileri sıkı şekilde kontrol altanda tutulu- yor. Burada hızlanma ve yavaşlamalar, faiz (aı Itın mı) politikanu/Ji) da hızlanma vc yavaşlamasına etki edecek. Dolann (diğer paralar karşısındaki) gücü ve petrol Hyatlaı ıııııı seyride enflasyonun gelecekteki gö- rünümiüıüşekillendirecekunsuıiardandırn diye ko- nuştu. Piyasalarda 1.3027 seviyesinde bulunan av- ro/dolar paritesi, Greenspan'in açıklamalanyla 1.2985 seviyesine kadar geriledi. Colins 'e îsviçreli kardeş Sony Ericsson dan yeni model Colins ve Loft markala- rı ile jean ve moda sek- ı töründe dünya ça- pında üne kavuşan Eroğlu Grubu, Îs- viçreli Big Star markasını satın aldı. Bu girişi- mi, Avrupa da stratejik bir ya- tırım olarak gö- ren Eroğlu Gru- bu 'nun, 5 bin ça- lışamyla yurtiçin- de. 384, yurtdışında ise 1458 satış noktası bulunuyor. Eroğlu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu, şirkeün kuruluşundan herigöster- diği hızlı büyüme tutarlılı- ğını Avrupa pazarlarında Big Star ile aktif olarak sürdürmeyi ve kalıcı bir konumlandırma stratejisi uygulamayı hedefledikle- rini söyledi. Big Star halen Solutz, Alsace, Fransa da kiralan- mtş lojistik merkeziyie be- raberyaklaşık 100 işçi is- tihdam ediyor. Sony Ericsson üçüncü nesil cep telefbnunda K600 modelini tantttı. Mevcut 2G telefonlarla benzer boyutlar ve ağır- hkta olan K600, 1.3 megapiksel kaınera- nın yanı sıra 3G şe- bekelerin sağladığı yüksek kalitede vi- deo çağrı ve mobil içeriğe hızlı eri- | şim olanaklan su- nuyor. K600 'in 2005 'in 2. çeyre- ğinde piyasada olacağını söyleyen Sony Ericsson Tasarım Bölü- mü Buşkanı Hiroshi Na- kaizumi, 0 "Hantal 3G telefonların devri ka- pandı. Son derece çekici bir telefön olan K600 'ün çağdaş klasikler arasın- daki yerini alacağı şim- diden ortadu " dedi FMradyo, müzikpar- çalarımn doğrudanyük- lenebilme özelliği ve yüksek ses kalitesi ~K600'ün diğer özellik- leri.