Catalog

2 6 AĞUSTOS 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Yeni Jra ile kumbaraya dönüş • ADAVA (AA) - Gelecek yıl liradm 6 sıfir atalmasından sonra kuJlanılacak çoğu kuruş dejŞenndekı madeni paralar, tumbara satıcı ve üreticılerini de umutlanJırdı. 1900'lü yıllann crtalannda moda olan pancolonlardaki "kcuruş" ceplerinı yenıden yapmaya başlayan ^rzilerden sonra bankalar •uırafindan bile tanıtımlarda kullanılan kumbaralar piyasaya sürülmev e hazırlanıyor. YTL he>ecanı yaşayan Adanalı esnaf da kumbara üretımıne hazırlanıyor. Starr borçlarıyla satriacak • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TMSF, yönetımındekı medya kuruluşlannı eylül sonuna dek satabilmek ıçin hazırlıklannı sürdürü- yor. Daruşman firma son hazırlıkJannı yaparken TMSF'nın, elindekı Uzan Grubu yayın kuruluşlan- nın satışı sırasında, RTÜK Yasası'ndaki, başta yabancı sertnaye oranı ol- mak üzere bazı sınırlama- lara uyması gerekıyor. Ya- yın kuruluşlannın parça parça satılması görüşü Jırlık kazanırken Star TV'yi alacak olan kişinın, televızyonun RTÜK'e olan 25 trilyon liralık bor- cunu da üstlenmesi gerekiyor. TükoDer Başkanı tedavi görüyor • Ekonomi Senisi - Tüketıcıyı Koruma Demeği (TükoDer) Genel Başkanı Mehmet Sev ım, mide kansen teşhısiyle kaldınldığı Istanbul Ünıversitesi Tıp Fakültesf nde tedavi görüyor. 23 Ağustos 2004 tarihinde Prof. Dr. Türker Bulut tarafından gerçekleştinlen amehyatı basanlı geçen Sevım'ın saf lık dunımunun iyiye gitnği bıldınhyor. İkinci 500 Sanayi Kuruluşu'nun yarattığı brüt katma değer, 0.3 puan geriledi İyileşme küçüklere yansımadı• Raporda ekonomideki iyi gidiş doğrultusunda. KOBİ'lerde de nispi bir iyiye gidiş görülmesine karşın büyüklerin çok gerisinde kalındığı belirtildi. Ekonomi Servisi- Istanbul Sana- yı Odası'nca (İSO) hazırlanan "Türkiyenin tkinci 500 Büyük Sa- nayi Kuruluşu" çalışmasının so- nuçlan, ekonomideki ıyıleşmenın 250'den daha az işçı çalıştıran kü- çük ve orta ölçeklı işletmelere (KOBİ) büyük kuruluşlardakı gıbı olumlu yansımadığını gösterdı. İSO Başkanı Tanıl Küçük tara- fından açıklanan rapora göre Bey- bo Boya Sanayi, 51 tnlyon 17 mıl- yar liralık üretımden satış hasılatıy- la ilk sırayı alırken. Hema Dişli Sa- nayi 50 tnlyon 977 milyar lıra ıle ıkıncı oldu. 3. sırayı alan firmanın adı ise açıklanmadı. îkıncı 500 Büyük Sanayi Kuru- luşu'nun 2003 yılı satış hasılah 19.4 katnlyon lira, brüt katma de- ğen 3.8 katnlyon lira, net dönem İkinci 500'ün lideri Beybo Boya Sıra Şirket Üretımden satışlar (2003) (Mılyon TL) 5- Töp Merserize Tekstil 50.401.482 1-BeyboBoya 2- Hema Dışli 3- Açıklanmadı 4- Kale Kilrt ve Kalıp 51.017.3» 50.997.246 - 50.461.332 İhracatta tekstil ağııiıkta Sıra Şirket 1 - Aslantürk Tanm Ürûn 2- Şık Makas Gıyım 3- ATK Tekstil San 4- Açıklanmadı 5-MithatGiyim Ihracat (1.000 dolar) 34.905 32.379 32.268 - 30.707 kân 344.6 tnlyon lira oldu. 4.1 mil- yar dolarlık ihracat gerçekleştıren söz konusu sanayi kuruluşlan, 177 bin 614 kişıye istihdam sağladı. Ikıncı 500'ün yarattığı brüt kat- ma değer, 2002 yılına göre 0.3 pu- an genledı. 2003 'te ılk 500 içınde- ki özel büyük kuruluşlarda brüt katma değerdekı artış, sabit fiyat- larla yüzde 13.6 iken, ikinci 500 kapsamındakı özel kuruluşlarda bu artış yüzde 2.1 oldu. Raporda, kâr sıralamasında ise Ayen Enerji 31 tnlyon 559 milyar- la binncı, Park Elektnk Madenci- lık 22 tnlyon 987 milyar lirayla ikinci, Dowe Türkiye Kimya 21 trilyon 742 milyar lirayla üçüncü sırada yer aldı. tkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu kapsamındaki 488 özel sektör firmasından 407'si kâr ederken, 81 'i zarar etti. thracat ohımhı 2003'te sanayi kuruluşlannın ihracatında ise çok olumlu bir ge- lişme yaşandı. 964 özel büyük kuruluş satış gelirlerinm 3 'te 1' in ihracattan elde etti. îhracattaki ar- hşa karşın, özel kuruluşlarda kâr- lılık oranmın küçüldüğü, ikinci 500 kapsamındaki özel büyük kuruluşlarda ise kârlılığın daha da düşük olduğu ve aradakı far- kın büyüdüğü dikkat çekti. KÜÇÜK. CARİ AÇIK UYARISINIYİNELEDİ Ekonomi Servisi - İSO Başkanı Tanıl Küçük, son dönemde can ışlemler açığırun tartışmalann oda- ğına oturduğunu belırterek "Cari açığın finanse edilmesi ile sorun ortadan kalkmayacaknr. Borçla- narak finanse edilen cari açık, faizi ile geri ödenecektir" dedi. ISO'nun dünkü basın toplantısında konuşan Küçük, can ış- lemler açığırun esas olarak dış ticaret açığından kaynaklandığını kaydetti. Küçük, değerli TL'nin yurtdışından yapılan borçlanmanın maliyetıni aşağı çektiğrnı, ancak cari ışlemler açığırun rekora koştuğu bir dönem- de, kuruluşlann açık pozisyon yaratmalanrun kur, devalü- asyon ve kriz risklerini art- trncı bir et- ki oluştur- duğunun unutul- ma- ması gerek- tığini söyledi. Ferrokrom, paslanmaz ve özel çeliklerin yapımında kullanıhyor. Ferrokromun satışını TBMM'ye taşıyan CHP: Özelleştirme değil, peşkeş ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP Grup Başkanvekılı Kemal Ana- dol, Antalya ferrokrom tesıslennın "Dışişleri Bakanı Abdullah GüPün hemşerisi birfirmayabedavaya peşkeş çekildiğini" söyledi Değen 60 mıl- yon dolar dolayında olan tesısın 15 mılyon 320 bın dolara satıldığına dık- kat çekılirken, tesisın ıçınde satışa ha- zır 22 tnlyonluk mal bulunduğunun da altı çizildi. Anadol, Antalya mılletvekılleri Tuncay Ercenk, Atilla Emek ve Hüse- yin Ekmekçioğlu ıle düzenledığı ba- sın toplantısında fabrikanın ekonomı- ye yılda 50 mılyon dolardan fazla kat- ma değer sağladığına, 338 dönümlük arazısınin yam sıra Fethıye'de denız manzaralı 370 dönüm arazısı bulun- duğuna dikkat çeken Anadol, "Fabri- ka, Dışişleri Bakanı'nın hemşerisi olan Aksu Madencilik Sanayi ve Ticaret Şirketi'ne 13 müyon 320 bin dolara sanlıyor. Fabrikada çahşan 147 memur ve 261 işçi olmak üzere 408 personel de işsiz kalacak" dedı. Anadol, u açık,pervasızpeşk£ş" olarak nitelendirdiğı satışa tepki gösterdi SM ŞİRKETLERİYLE MAHKEMEÜK Oaşturna Bakanhğı alacağını hilıııiyor AYŞE SAYIN ANKARA - Türkiye'nin ilk GSM operatörü şirketleri olma özellığinı taşıyan Turkcell ve Telsim ıle "Hazine payı" ödemelen konusunda mahkemelik olan Ulaştırma Bakanlığı'run, "alacak miktannT bilmedıği ortaya çıktı. Ulaştırma Bakanı Binaü Yıldınm, Turkcell ve Telsim'uı "brüt getir" kapsamına bazı kalemleri ilave etmemesı nedenıyle bu şırketlerle mahkemelik olunduğuna dikkat çekerek davalann sonuçlanmasından sonra Hazıne kontrolörlerince yapılacak incelemeler sonucunda Hazme payı alacağımn saptanacağını bıldirdi. Ulaştuma Bakanı Yıldınm, CHP Istanbul Milletvekili Kemal Kıbçdaroğlu'nun GSM operatörü şirketlenn, devlete olan "Hazine payı" borçlanna ilışkin soru önergesini yanıtladı. Yıldınm, Kılıçdaroğlu'nun, "işletmeciler tarafından Hazine'ye ödenmesi gereken paylann yıüar ve işletmeciler itibanyla ne kadar olduğu 1 ' sorusuna, "miktann bifiıunediğT karşılığını verdı. Yıldınm, davalann sonuçlanmasının ardından Hazıne kontrolörlerince yapılacak incelemeler sonucunda kesın alacak miktannın ortaya çıkacağını belirtti. Ödemede lider Turkcell Yıldınm'ın, şimdiye kadar yapılan tahsılatlara ılişkin bir soruya verdiğı yanıta göre de I998'den t bu yana GSM şırketlen devlete toplam 2 katnlyon • 133 trilyon liralık kaynak ı aktardı. I998'de faalıyete geçen ve en fazla abone sayısına sahıp olan Turkcell, l katnlyon 751 trilyon liralık Hazine payı öderken aynı yıl faaliyete geçen Telsim' ın ödediği pay 266 trilyon lirada kaldı. Telsim, 2004 yılının ılk 6 ayında ise Hazine payı ödemedi. 2002'de faaliyete geçen Ana, 83 milyar lira, Aycell de 32 milyar liralık pay ödedi. 2004 ıtıbanyla bırleşen Aria ve Aycell, "TT-TTVr adı altında ük 6 ayda 35 milyar liralık Hazıne payı ödedi. DİKKAT ! Fırsatları kaçırmayın Üstün Renault teknolojisi,Türkiye'nin her yerine yayılan satış ve satış sonrası hizmetağı, inanılmaz fıyatlar ve benzersiz ödeme koşulları ile Solenza, Dacia Yetkili Satıcılarında sizleri bekliyor. Solenza'nın tum versıyonları ıçın geçeriı ornek ödeme tablosudur KREDİ TUTARI 9milyar VADE (AY) 6 9 12 18 24 36 48 FAİZ (%) 0.00 0.57 0 98 1.47 1 69 2.02 2.23 TAKSİT TUTARI (milyon TL.) 1 500 1.033 806 584 472 371 328 ADANA Yusut Baysal Tei 0322 458 21 32 ADIYAMAN Boztaştt Tel 0416 225 07 00 AĞRI Baikı Otomotrv Te) 0472 215 22 90 ANKARA Ne2ıroj1u Te! 0312 397 54 55 0312 212 65 00 ANTALYA Sanlar Te! 0242 340 32 80 AYDIN Mımar Otomotıv Tel 0256 518 13 98 BALIKEStR Necat Akaryakıt Tel 0266 246 27 46 Somtaş ıBandırma) Tel 0266 738 13 7 0 Aickaş Olomotıv (Edremtt) Tel 0266 374 07 38 BURSA Karato Tel 0224 211 36 40 ÇANK1RI Buyruk OtoTe* 0376 216 14 20 ÇORUy S»ma Otomotrv Tel 0364 225 59 17 DENİZLİ Sadıko£uUan Teı 0258 371 33 66 EDİRNE Tamnmışler Otomotıv Tet 0284 235 50 95 ELAZIĞ Tuıgui Ozfcaya 'ei 0424 234 15 80 ERZİNCAN Alaadd.n Kesıfc Te! 0446 223 35 27 ERZURUM Doğu Makına Tel 0442 235 45 51 ESKIŞEHİR Guven O'omotıv Tel 0222 230 84 17 GAZİAN % 0'dan başlayan faiz oranları 48 aya varan vade seçenekleri www.dacia.com.tr ISPARTA Oto Petrol Tel 0246 218 11 55 İÇEL Çayan Oto (Tarsus) Tel 0324 614 52 40 Gürsoy Oto Tel 0324 359 19 00 Nar Oto (Anamur) Tel 0324 814 66 61 İSTANBUL Acar Otomotıv Tel 0212 534 27 27-0212 545 66 76ASF(GebzatTeJ 0262 656 00 49 0262 656 04 04 (Kartal) Tel 0216 427 37 47 Befiçetoğullan Teİ 0212 584 30 00 Bıka Tel 0212 422 79 40 EriarTei 0212 254 81 52 Flash Oto Tel 0212 67440 00 Gunerter Tel 0216 365 20 40 Guven Aüan Tel 0216 457 65 65 Hedef Oîomotıv Tel 0212 665 35 51 Kemal Tepretoğulları Tel 0216 327 44 44 Tuzcuoğlu Otomotrv Tel D212 476 01 31 İZUİR Ermat Tel 0232 *61 97 97 KASTAMONU Buyruk Oto Tel 0366 212 11 62 KAYSERİ Gulpa/ Tel 0352 320 67 34 K1RKLAREL) Uzuniar Tet 0288 214 44 21 KtRŞEHİR Çağtayanlar Tel 0366 214 00 00 KOCAELJ Ema2 OtomoOv Tel 0262 335 38 60 KONYA Konya Motoriu Araçlar Tel 0332 345 ' 3 ' 3 MANİSA Ordu Otomotıv Tel 0236 3^3 44 18 NEVŞEHİR GençJef Otomo&v Tef 0384 214 21 44 ORDU Koy Otomobv Tel 0452 234 91 92 SAMSUN Onur Otomotıv Tef 0362 266 54 54 SİİRT Bahaeddtn Acaf Teİ 0484 224 80 61 SİNOP Kaptartoğiu Tel 0368 261 15 88 SİVAS Oflazlar Tel 0346 226 15 70 ŞANLIURFA Fırat Otomotıv Te\ 0414 247 44 55 TEKJRDAĞ [Çortu) Buhar( Otomotıv Tel 0282 685 44 22 TOKAT (Turhai) GirgıroğltJ Otomotrv Tel 0356 275 10 19 TRABZON Koçmak Oto Tel 0462 325 66 25 UŞAK Sadıkoğoliar, Tel 0276 224 44 40 VAN (Erctç) Çetık Tel 0432 351 21 44 Nezır Baş Tel 0432 216 98 11 ZONGULOAK (Karadenız Ereğlı) ÖzerierTet 0372 323 17 41 Kampanya 31 Ağustos'a kadar geçerli olup stoklarla sınııiıdır. groupe Renault IŞÇENINEVRENINDEN ŞÜKRAN SONER Uyur İdik. Uluslararası etkinliklerde karşılaştığımız AB ülke- lerinin sendika Ikderieri, 80'li yıllarla büyüyen aldanış- lanna ilişkin özeleştiri yapıyoriar. Küreselleşme ide- ologlannın peşinden sünüklenmelerine, "Hani zen- ginleşmeden bize de pay düşecekti?.." diye hayıf- lanıyortar. Yoksul Güney'in ülkelerinde milyariaria in- sanın akıl almaz boyutlardaki hızlı yoksullaşma, yok- sunlaşmalan doğrultusunda, zengin Kuzey'de de milyonlar hızla yoksullaşıp çok sınıriı bir azınlıkta ka- lan milyonerler ancak zenginliklerine zenginlik kat- tılar. Bir zamanlar Doğu Almanya rejiminin yıkılmasına yol açan eylemler, aynı sloganlar ve yöntemlerte bu kez Schröder iktidanna karşı gündeme gelmiş bu- lunuyor. Sosyal güvenlik reformunun yoksul sayısı- nı ve gelir dağılımındaki çarpıklaşmayı arttıracağını herkes kabul ediyor. Tek farkla ki iktidar-sermaye cephesi, Alman ekonomisinin geleceği için bunu ka- çınılmaz önlem olarak ilan ederken emekçi krtleler, sendikal hareket artık isyan bayrağını açmış bulunu- yorlar. Ekonominin gelişmesi için kendilerinden is- tenen özverilenn sonunda kendilerine dönecegi va- atlerinin kocaman bir yalan, aldatmaca olduğunu, tek yanlı ideolojik bombardıman altında uzun yıllar uyutulduklannı, artık uyanmaya başladıklannı söy- lüyoriar. Bizim gündemimizde paralel gelişmelerin çarkla- n çok daha acımasız döndürülüyor. Malum iç ve dış borçlan, ekonomide pembe tablolann çizildiği AKP iktidan dönemınde geçmiş iktidarlan mumla arata- cak boyutlarda katlanmış ülkeyiz. Görünürde bir bü- yük kriz yok iken bile Erdoğan hükümetinin IMF, Dünya Bankası reçetelen karşısında boynu Ecevit hükümetinden çok daha ince. Sonuçta bize dayatı- lan yeni reçetelerde, sosyal güvenlik sistemimize yönelik çok daha ağır istemler var. Emek hareketini baştan teslim almak üzere, sos- yal güvenlik sistemimizin kara delikleri üzerine ka- muoyu oluşturmanın kampanyalan da aldı başını gi- diyor. Bilinen kara delik edebiyatı ile gerçekler art ni- yetli amaçlara yönelik olarak çarprtılıyor. Halkımız, öncelikle de işçi hareketi bu konuda estirilen med- yatık terörle haksızlık psikozuna sürüklenıyor. Erdoğan hükümeti üzennden işçi haklan üzerine oynanmak istenen yeni bir büyük oyun var. Elbette bu büyük oyun sadece sorunlan bilenlerin gerçek- leri anlatan bilgilendirmeleıi, bilimsel raportan ile bo- zulamaz. Halkımızın, işçi sınrfının, sendikal hareke- tin uyumaması, yeterti duyariılıkla oyunu bozmak üzere eyleme geçmesi, Erdoğan hükümeti icraatla- n karşısında caydıncı güç oluşturabilmesi gibi bir zorunluluk var. Bugünlük bize düşen görev ise elimize yeni ula- şan, Gazıantep-Kilis Tabip Odası raporunda yer alan gerçeğe ilışkin kimi bilgileri aktarmakla sınıriı... Ön- celikle SSK'nin kara deliği olarak pazarlanan, ra- kamlar olarak açıklandığında çok çarpıcı da gelen bikjilendirmenin aslında kuyruklu yalan olduğu ile ko- nuya girelim. Tabii ki devlet bütçesinden SSK'ye açık kapatma adı altında yapılan katkılar doğru. Ancak bütün dünyada devletler, yasalar gereği sosyal gü- venlik sistemlerine katkıda bulunuyoriar. Bizde böy- lesi bir düzenleme yok. SSK uzun yıllar kendi yağı ile kavrulabilmiş. Kara delik rakamlan ise hâlâ oran- sal olarak başka ulkelerde yapılan devlet desteğı ra- kamlannın altında kalmakta. Yanı sosyal devlet des- teğinin kaçınılmaz bir gereği, henüz kara delik değil. Türkiye, zengin Kuzey ülkelerinin bugün karşı kar- şrya olduklan sosyal güvenlik sorunlannın benzerie- rini yaşamıyor. Onlarda genç nüfusun, prim alınan işçi saytsının hızla azalması, yüksek sayılarda sistem- den yararlanan yaşlılann artması sorunlan var. Biz- de başta SSK, sosyal güvenliğin sorunlannın köke- ninde, çalışan genç nüfusun primlerinin işverenlerta- rafından ödenmemesi, kaçınlması, kayıt dışılık yatı- yor... 1993 yılında işverenler her üç işçiden birinin pri- mini yatırmamışlar. Kayrtlı olup primi kaçınlan bu iş- çilerin paralannın üzerine işverenleri yatmamış olsay- dı, bu parayla örneğin 1 milyon 200 bin emekli işçi- nin maaşı iki katına çıkanlabilirdi. Ya da SSK, 100 dis- panser kazanabilirdi. Olmadı, 400 yataklı 10 hasta- ne daha açılabilirdi. Çok haklı olarak SSK'nin berbat sağlık hizmetle- rinden yakınıp duruyoruz. SSK'nin sigorta primleri ödenmiş işçilerin sırtından nüfusumuzun yüzde 50'sinin sağlık hizmetini karşılamaya çalıştığını atlı- yoruz. 2003 yılında SSK sağlık hizmetlerinden ya- rarlanma hakkı olan nüfusumuz 35 milyona çıkmış. Nüfusun yansına SSK ancak toplamın yüzde 17'sin- de kalan yatak payı, yüzde 8'inde kalan sağlık ele- manı payı ile hizmet veriyor. Doktor başına 3 bin 460 sigortalı düşüyor... Bu tabloda bu iktidar, işveren primlerini toplamak, SSK'yi çalışır hale getirmenin, hastane, araç-gereç, sağlık elemanı desteği çabasını verecekken.. SSK bütçesinden, SSK hastalannı göndererek ideolojik ittifak içine girdiği özel hastaneleri beslemenin yol- lannı açıyor. Gerçek kara deliği yaratıyor... soner@cumhuriyet.com.tr DİSK Başkanı Celebi: 'Bizi devre dışı bırakmak istiyorlar' ANKARA/DENİZ- Lt (Cumhuriyet) - AKP'nin doğrudan ya da dolaylı baskısıyla çalışanlara dönük sen- dika değiştirme giri- şimlerine siyasi parti- ler ve sendikalardan tepkiler büyüyor. DÎSK Genel Başkanı SükymanÇekbi, eylül- de gerçekleştırilecek toplusözleşmeler önce- sinde DÎSK'in devre dı- şı bırakılmak istendiğini öne sürdü. Hükümetin sendikalan birbirine dü- şürdüğünü dile getiren Çelebi, DÎSK Bölge Toplanhsı'na katıldı. CHP^den tepki CHP Genel Başkan Yardımcısı CevdetSdvi, AKP hükürcetinin ör- gütlenme özgürlüğünü "gaspettiğini" belirterek "Hükümet konfederas- yonlar arasında tercih yaparak çalışanlan bir- biriyle çabşürmaktadır. Bunun sonucu ve bedeB ağır olacakbr" dedi. Selvi, yazılı açıkla- mada, hükümetin bu konudaki antidemokra- tik uygulamalanna dik- kat çekti. Selvi, "Belli bir kesim için demokra- sive özgürtük savunucu- luğu yapan ve bu yolda ülkesini bile şikâyet et- mekte tereddüt etme- yenkrin, en temei hak- lardan olan'örgütlenme hakkı' karşısındaki ru- tumlan gerçek yürierini bir kez daha ortaya çı- karmaktadır'' görüşune yer verdî.