Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
2O AĞUSTOS 2004 CUMA CUMHURİYET SAYFA
JcjJVVfiıU1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
Tfe'rakısı
piyasada
• İZMİR
(Cumhııriyet Ege
Bürosu) - Türkiye'de
özel sektörün ürettiği
ılk rakı olma özelliği
*aşıyan "Efe"'nin
yurtdışı satışına
başlandı. Almanya'ya
2 TIR Efe rakısı
gönderdiklerini
belirten Elda Içecek
Sanayi AŞ Yönetim
Kurulu Başkanı Ekrem
Demirtaş, gelecek
hafta iç piyasaya da
sunulacak üriinün
beklentilerin üzerinde
ilgi gördüğünü dile
getirdi. Demirtaş
yakında piyasaya
"Dobra" markasıyla
votka da süreceklerini
bildirdi.
Otomotiv pazarı
daralıyor
• ANKARA(ANKA)
-Türkiye'nin
ithalatındaki ve
ekonomisindeki
büyümeyi körükleyen
sektörlerin başında
*elen otomotivin
^atışlan önceki aylara
göre azalıyor.
Temmuz ayındaki
otomobil satışlan, bir
önceki aya göre
yüzde 11 azalarak 33.4
büıe indi. Otomotiv
Distribütörleri
Derneği'ne göre
satışlann 54.6 binle
rekor düzeye ulaştığı
mayıs ayına göre
gözlenen toplam düşüş
yüzde 40'ı buldu.
AB'den 300
milyon Euro
• Ekonomi Servisi -
Türkiye'nin gelecek yıl
tam üyelik
müzakerelerine
başlamayı umduğu
Avrupa Birliği'nden
(AB)mali işbırliği
kapsamında 2005
yılında alınması
inaörülen toplam
300 milyon Euro için
proje çalışmalan eylül
ayından itibaren
ycsunlaştınlacak.
Mali işbirliği
kapsamında AB.
Tûrkıye'ye 2004-2006
döneminde toplam
1.050milyarEuro
vermeyi planlıyor.
Kibul edilen projeler
çerçevesinde 2004 yılı
içm AB'den 250
ntlyon Euro
sailanırken, 2005 yılı
içın 300 milyon Euro,
206 için de 500
nııiyon Euro alınması
öEÖrülüyor.
Küçük ülkeler
yurtdışına
yatırımda önde
ICENEVRE(AA)-
Wusu küçük ülkelerin
ytrtdışına yaptıklan
kei başına yatınmlarda
broik ülkeleri geride
baktığı bildirildi.
Brleşmiş Milletler
Tıcaret ve Kalkınma
Ksıseyi'nin
horladığı rapora göre
ksı başına düşen
yrtdışı yatınm
mktannda Hong
fcng, en yakın rakibi
Inçre'yi 2'ye
kîlayarak ilk sırada
yralıyor. Singapur,
feı başına yurtdışı
jtınmda 3'ncü sırada
hiunuyor.
fagapur'u Avrupa'nın
bçük devletleri
Belçika ve
lisemburg takip
eavor.
Mal ve hizmetler üzerinden alınan KDV oranlan vergi sistemindeki çarpıklığı gözler önüne seriyor
Altınavergiyok, sütevarEkonomi Servisi - Satın alı-
nan mal ve hizmetler üzerin-
den alınan Katma Değer Ver-
gisi (KDV) oranlan vergi sis-
temindeki çarpıkhğın boyutu-
nu gözler önüne seriyor. En te-
mel gıda ürünlerinden bile, hâ-
lâ yüzde 8 ile 18 arasında Kat-
ma Değer Vergisi (KDV) alı-
nırken mücevherden alınan
vergi sıfıra indirildi. KDV
oranlannın, ilk uygulanmaya
başladığı tarihten bu yana sa-
yısız değişikle tutarsızhk ve
eşitsizlik kaynağı haline gel-
diğini belirten tstanbul Serbest
Muhasebeciler ve Mali Müşa-
virler Odası (ÎSMMMO) Baş-
kanı Yahya Ankan. lüks mal-
lar ile zorunlu ürünlerin net bir
biçimde aynlması ve ona gö-
re vergilendirilmesi gerektiği-
ni söyledi.
KDV Kanunu'na göre,
KDV oranı yüzde 10. Ancak
Bakanlar Kurulu bu oranı dört
katma kadar arttırmaya, yüzde
l'e indirmeye ve bu oranlar
dahilinde çeşitli mal ve hiz-
metler ile bazı ürünlerin pera-
• Zorunlu tüketim
ürünlerindeki KDV
oranlannı düşürmesi
bekienirken lüks tüketim
ürünü arasında yer alan
mücevherden vergi
alınmaması karan alan
hükümet vergideki çarpıklığı
derinleştirdi. Buna göre,
yurttaş elektrik, su tüketimi «
üzerinden yüzde 18 ve gıda
ürünlerinde ortalama yüzde 8
KDV öderken mücevher takı
satın alan hiç vergi
vermeyecek.
kende satışında farklı vergi
oranlan tespit etmeye yetkilı.
Bakanlar Kurulu, zorunlu
ürünlerden alınan KDV oran-
lannı düşürmek yerine son
olarak lüks tüketim maddesi
olan mücevherden alınan
KDV'yi sıfıra indirdi. Buna
göre, en temel gıda ürünlerini
ve elektrik, su gibi kamusal
hizmetleri bile alırken yüzde
Suvekozmetikürünükullananaynıvergiyiödüyor
Ürün ya da hizmet
Ekmek
Peynır
Süt
Kuru gıda
llaç
Bınek oto (İkinci elj
Konut (150 metrekareye kadar)
Akaryakıt
Sebze-meyve1
Telefon
Su
Elektnk
Tavuk-balık
Kitap
Eğrtim (özel okul)
Lüks oto
Kozmetik ürünleri
Değerli taş, mücevher, pırlanta
Perakende KDV Oranı (%
18 civarında KDV ödenirken
mücevher alan bir kişi hiç ver-
gi vermeyecek.
'Oranlar yûksek değJT
Türkiye'de OECD ülkelen-
ne göre vergi oranlannın yük-
sek olmadığını çarpık uygula-
madan kaynaklanan bir denge-
sizlik olduğunu belirten An-
kan'ın verdiği örnekler de bu
alandakı karmaşayı özetliyor:
V Sıfır kilometre binek oto-
lann satışı yüzde 18 KDV'ye
tabi. Sıfır kilometre bir aracı
alıp bir ay sonra satarsanız
ödeyeceğiniz KDV yüzde 1.
*/ Gazeteler, dergiler yüzde
1 oranında KDV'ye tabi iken
bunlann kullandıklan kâğıt
yüzde 8. Kitaplann satışından
alınan KDV yüzde 8. Kâğıtlar
yüzde 18 oranına tabi.
*/ Kuru üzüm, kuru incir,
kuru kayısı, ceviz, findık, fis-
tık çeşitleri toptan satıhnca
yüzde 1 KDV'ye tabi iken pe-
rakende satış fiyatlan üzerin-
den yurttaştan yüzde 18 alını-
yor.
• Pamuk, yün, tiftik gibi
ürünler toptan sahlırsa yüzde
1, perakende sahlırsa yüzde 18
KDV alınıyor.
*/ Buğday, arpa, mısır, soya,
lcuru fasulye gibi kuru gıdalar
toptan satılırsa yüzde 1, pera-
kende sahlırsa yine yüzde 18
KDV'ye tabi.
• Et ürünleri toptan satılır-
ken yüzde 1 olan KDV pera-
kende de yüzde 18'e çıkıyor.
^ Özel okullar, özel üniver-
siteler ile kreşlerde verilen eği-
hm hizmetleri yüzde 8 oranın-
da KDV'ye tabi iken hazırhk,
bilgisayar kurslan yüzde 18
KDV'ye tabi.
5 bin personel gerektiren denetimler, Tanm Bakanlığı'nca 1006 personelle yürütülüyor
Gıdada denetim kaosu• Gıda denetiminin, yeterli personel ve
laboratuvan bulunmayan Tanm
Bakanlığı'na devri ile başlayan karmaşa
tüm hızıyla sürüyor. Yurttaşlara, özellikle
üretim ile son kullanma tarihi ve açıkta
satılan gıdalar konusunda dikkatli
davranmalan konusunda uyan yapılıyor.
Ekonomi Servisi -
Sağlık Bakanlığı'nca
yürütülen gıda denehmi
görevinin, bu iş için ye-
terli personel, araç-gereç
ve laboratuvan bulun-
mayan Tanm Bakanlı-
ğı'na devrinin yol açtığı
denetimsizlik sürüyor.
Yurttaşlara, özellikle
üretim, son kuiJanma ta-
rihi ve açıkta satılan gı-
dalar konusunda dikkat-
li davranmalan konu-
sunda uyan yapılıyor.
Gıda üretim ve satış
yerlerinin denetimı Ha-
ziran 2004'te Sağlık Ba-
kanlığı'ndan alınarak
Tanm Bakanhğı 'na dev-
redildi. Ancak ülke ge-
nelindeki denetim için
en az 5 bin personele ıh-
tiyacı olan bakanlığa
personel devri hâlâ ger-
çekleştirilmedi. Sağlık
Bakanhğı'nın denetim
elemanlannın Tanm Ba-
kanlığrnın bünyesine
katılması için Arahk
2004'e kadar süre tanın-
dı. Bu nedenle Tanm
Bakanhğı, denetimi
1006 personelle yürüt-
meye çalışıyor.
Sağlık BakanlığVnın,
denetim yapması için
500 çevre sağlığı teknis-
yenini gelecek hafta Ta-
nm Bakanlığı'na devret-
mesi bekleniyor.
Tanm Bakanlığı'nda
gıda denetimi için yeter-
li personelin yanı sıra
gerekli araç, cihaz, ekip-
man ve laboratuvar da
bulunmuyor.
Öte yandan Tanm Ba-
kanlığı denetimin aralık-
sız sürdüriildüğünü sa-
vundu. Bakanlığın açık-
lamasına göre personel
devrinden önceki bu sü-
re içinde denetimleri
sürdüren Tanm II Mü-
dürlüğü ekipleri, Anka-
ra, Istanbul ve Izmir'de
yaklaşık 1.873 işletme-
de denetimler gerçekleş-
rirdi. 161 işletmeye para
cezasi verildi, Hişletme
de "halk sağhğını tehdit
ettikleri" gerekçesiyle
savcılığa sevk edildi.
Yapımına 1986 yıhnda başlanan proje için bugüne kadar 860 trilyon 650 milvar liralık harcama yapıkh. (AA)
Bolu Dağı Tüneliyeniden.,.
Ekonomi Servisi - Kredi
temininde yaşanan sorun
nedeniyle çalışmalanna ara
verilen Bolu Dağı Tüneli'nde,
300 milyon dolar dış kredi
sağlanması üzerine inşaata
yeniden başlandı. Yapımına
1986 yılında başlanan Bolu
Dağı Tüneli toplam 5 bin 742
metre olacak. Proje için bugüne
kadar 860 trilyon 650 milyar
liralık harcama yapıldı. Inşaat
yüzde 80 oranında tamamlandı.
Düzce'de yaşanan depremde
tünelin Düzce kesiminde
bulunan viyadükler hasar
görmüş, bundan kaynaklanan
zarar, sigorta şirketi tarafından
karşılanmıştı. Karayollan Genel
Müdürlüğü tarafından
yürütülen "Gümüşova-Gerede"
otoyolu projesinın bir bölümü
olan "Bolu Dağı GeçişT, 25.6
kilomeh"esi otoyol, 1.6
kilometresi bağlantı yolu olmak
üzere toplam 27.2 kilonıetreden
oluşuyor.
NOTDEFTERİ
ZEKERtYA TEMİZEL
Petrolle Oynanan Oyun
Petrol fiyatlanndaki tırmanış, yeniden, ekonomi-
lerin karabasanı oldu. Petrolün varil fiyatının 47 do-
lan aşması, 1970'li yıllardaki birinci ve ikinci petrol
şoklarıyla karşılaştırılıyor.
1970'li yıllarda olanları, kısaca hatırlamakta yarar
var.
1973 ve 1979 petrol şoklannın sonucunda 9 do-
lar olan petrolün varil fiyatı 39 dolara tırmandı. Sa-
nayileşmiş ülkeler, tekel konumunda olduklan sana-
yi ürünlerinin dış satım fıyatlarını ayarlayarak, bu
maliyeti, bu ürünleri ithal etrrtekzorunda bulunan ge-
lişmekte olan ülkelerin sırtına yükleyerek krizi aşma-
yı başardı. Üstüne üstlük gelişmiş ülkeler gelecek-
te böyle bir petrol şokuna karşı dayanıklılıklarını art-
tırmak için de alternatif enerji kaynaklan ile kendi
kaynaklarına yöneldi, petrol ve dışa bağımlılıklarını
azalttı.
Petrol fiyatlannın artışı ile petrol ihraç eden ülke-
lerde oluşan "pefrocto/ar"ların gelişmiş ülkelerin fi-
nans piyasalanna akmasıyia da kredi maliyetleri düş-
tü.
Kısacası 1970'li yıllardaki petrol şoklan sonucun-
da ortaya çıkan fiyat artışlanndan sanayileşmiş ül-
keler yarariandı. Krizin bedelini dış satım fiyatlarını
ayariamaolanağı olmayan ülkeler ödedi. Üstelikpet-
role olan bağımlılıklannı azaltamadıkları için de üre-
tim maliyetleri yükseldi, büyümeleri yavaşladı. Kri-
zin suçu ise petrol ihraç eden ülkelere yüklendi,
OPEC günah keçisi oldu.
• • •
Birinci ve ikinci petrol şoklan, o zamana kadar ge-
lişmekte olan ülkelerin sanayileşmesınde bir olanak
olarak görülen "ithal ikamesine dayaiı sanayileş-
me politikalan"nın da sonu oldu. İthal ikamesine
dayanan sanayi, hem ithal girdi fiyatlannın hem de
enerji fiyatlannın artışı nedeni ile gereksinim duydu-
ğu dövizi sağlayamadığı için çöktü. ömeğin o dö-
nemde Türkiye'nin petrol için odediği döviz, toplam
ihracat tutannın yüzde 126'sı düzeyine çıkmıştı. Ya-
ni Türkiye'nin tüm ihracat geliri, petrol ithalatını bile
karşılayamıyordu.
Bu krizden sonra, "Liberal polttikalar ve ihraca-
ta yönelik sanayileşme polrtikalan" bu ülkelere
tek çözüm olarak dayatıldı.
Gelişmekte olan ülkelerin bu yapısal değişimi için
gereken kaynak ise petrol ihracatçılarının elinde yı-
ğılan trilyonlar düzeyindeki "petrodolarlardı".
Gelişmiş ülkelerin bankacıltk sistemine akan pet-
rodolarlar, gelişmekte olan ülkelere borç olarak ve-
rildi. Bu kaynaklar gerçekten de ihracata dönük sa-
nayi için kullanılsaydı, yine de bir çözüm olabilirdi. Ni-
tekım çok yarariı yatınmlarda da kullanıldı. Ancak
devletlerin de kamusal gereksinmeleri karşılamak
için de bu kaynaklara yönelmesi, uyguladıkları teş-
vik politikalanyla alınan borçlann hayali yatınmlar ve
hayali ihracatlarda çar çur edilmesi, bu kaynak bol-
luğundan yararlanarak geri dönüşü olmayan göste-
riş yatınmlanna girmeleri, hatta cari giderterini bile alı-
nan borçlarla karşılamalan ülkeleri borç alarak kal-
kınma tuzağına düşürdü. Neredeyse zorla borçlan-
dınlan ülkeler borç ve faiz sarmalına girdiler. Yıllardır
oluşturduklan ulusal variıklannı yok pahasına sata-
rak faiz ödediler. Kalkınma yanşında geri kaldılar.
•••
Şimdi dünya yeni bir petrol şokuyla karşı karşıya.
Petrol fiyatlannın artma nedenleri ise yine bilinen
klasik nedenler olarak sunuluyor. Yani, suçlu yine
üretimi yeteri kadar arttıramayan petrol ihraç eden
ülkeler (OPEC) ile talebi patlatan Çin ve Hindistan.
Venezüella'daki referandum, Meksika körfezindeki
kasırga gibi nedenler de işin tuzu biberi.
Ancak geliyorum diyen yeni petrol krizinin neden-
leri bu kadar yüzeysel değil.
ABD'nın palavra nedenlerle Irak'a saldırısı ile baş-
layan savaşın bu sonuçlan yaratacağı biliniyordu.
Bu köşeyi izleyenler hatırlayacaklardır. Irak sava-
şının başladığı günlerde yayımlanan ve Irak savaşı-
nın ekonomik maliyetini irdeleyen yazımızda, Yale
Üniversitesi profesörierinden William D. Nordha-
us'un "Irak'a Savaşın Ekonomisi" adlı inceleme-
sine değinmiştik.
Prof. Nordhaus incelemesinde, savaşın uzun sür-
mesi halinde petrol fiyatlannın tıımanışa geçerek 75
dolara kadar yükseleceğini, özel tüketim ve toplam
talebin gerilemesi sonucunda ekonomilerin dura-
ğanlığa düşeceğini ortaya koyuyordu. Bu çöküntü-
nün dünya ekonomisine de damgasını vuracağı ve
durgunluğun yayılacağı uyarısını yapıyordu.
Şimdi ham petrolün varil fiyatı 47 doları aştı.
ÂBD, petrol savaşı yüzünden dünya ekonomisini
krize sürüklüyor.
Sonuçlan mı? Onu da önümüzdekı günlerde
göreceğiz.
temizel ' cumhuriyet.com.tr
Yatınm yasasında akademik kariyerin ne işi var?
Vekillerin profesörlük
ısran, yatınmlan yaktı
ANKAR\ (Cumhuriyet Bürosu) -
Akademisyen milletvekillerine daha
kolay koşullarda profesör olma yolu
açma ısran, yatınmlan zora soktu.
Bazı yatınmlan hızlandırmak için ha-
zırlanan yasa tasansına son anda, mil-
lervekili ve bakanlann görev yaphk-
lan sürelerin. akade-
mik unvan için de bek-
leme süresı olarak de-
ğerlendirilmesi mad-
desi eklendi. Cumhur-
başkanlığı da \ ekiller-
le ilgili kısım nedeniy-
le yasayı iade edınce
Borçka, Muratlı, Deri-
ner. Ermenek barajla-
n, Istanbul Içme Suyu
Projesi ve Bolu Dağı
Geçişi Projesi'nde ak-
sama yaşanması gün-
deme geldı. ~ " ~ ^ — —
Temmuz ayı içinde TBMM'den ge-
çen. bazı kanun ve kararnamelerde
değişiklik yapan yasa tasansına ekJe-
nen düzenlemeye göre, doçent unvan-
lı milletvekilleri profesör olmak için
5 yıllık bekJeme süresini TBMM'de
görevlennı yürütürken tamamlayabi-
lecekti. Aynı tasanda yer alan bir baş-
ka maddeyle ise 2004 tylı Yatınm
• Cumhurbaşkanlığı,
vekillerle ilgili kısım
nedeniyle yasayı iade
edince Borçka,
Muratlı, Deriner,
Ermenek barajlan,
Istanbul İçme Suyu
Projesi ve Bolu Dağı
Geçişi Projesi'nde
aksama yaşanması
gündeme geldi.
Programf nda yer alan ve yukanda
sözü edilen projelerde kullanılmak
üzere Devlet Su İşleri Genel Müdür-
lüğü'ne 450 hilyon lira daha kaynak
aktanlması öngörüldü. Aynı madde-
de, Bolu Dağı Geçişi'nı de kapsayan
Gümüşova-Gerede Otoyolu Proje-
si'neise 106 trilyon
lira aktanlması be-
nimsendi. Ancak
akademisyenlikJe
ilgili düzenlemeler
nedeniyle yasa veto
edilince kaynak ak-
tanmlan da iptal
edildi.
'Yatınmlar için
çok gec'
Ekonomı bürok-
ratlan, veto edilen
yasanın TBMM yeniden açılınca
gündeme geleceğine, ancak bu duru-
mun yatınmlardaki aksamayı gider-
meyeceğine dikkat çekiyor. Bilgi ve-
ren bir yetkili de "Yasanın eyiül-ekim
ayında tekrar çıkanlnıası. söz konusu
projelere bir yarar getirmez. Eylül-
ekün ayında yapılacak düzenleme bi-
zim için geç olur" dıye konuştu.
MALİYE YAŞAMINDAN /' MLST.AFA PAMLKOĞLU pamukm << superonline.com
1 - Deniz ve hava taşıma araç-
lan için liman ve hava meydan-
larında verilen hizmetler tekrar
"tam istisna" kapsamına alın-
mıştr.
• Tam istisna uygulama-
sı, indirilemeyen vergilerin
iadeyoluylaalınmasınıte- 7/\
min eden ve dolayısıyla Y/ \
yüklenilen KDV'nin mali- f l
yet olmaktan çıkanlması- / pA.
nı sağlamak demektir. J B ^ T * «-
• Bu hizmetleri hava
meydanlan ve liman işletmeleri ya-
nında diğer gerçek ve tüzelkişiler
de yaparsa istisna uygulanacaktır.
2- Attın, gümüş ve platin ile il-
gili arama, işletme, zenginleştir-
me ve rafinaj faaliyetlerine yö-
nelik yapılan teslim ve hizmet-
ler de istisna kapsamına alın-
mıştır.
Sadece petrol arama faaliyetle-
ri değil, bu kıymetli madenlerin be-
lirtilen faaliyetlerine yönelik teslim
ve hizmetler de KDV'den istisna
edilmiştir. Bunun anlamı, bu türfa-
aliyetlenözendirmek, bolaltın, gü-
müş ve platin bulmayı, işlemeyi,
zenginleştirmeyi, rafıne edilmeyi
teşvik etmektir. Ülke ekonomisi
açısından bu faaliyetlere çok
önem atfedilmektedir.
3- Limanlar ve hava meydan-
lannın inşası, yenilenmesi ve
genişletilmesi işlerini fiilen ya-
pan veya yaptıran mükelleflere
yapılan mal teslimleri ile inşaat
taahhüt işleri KDV'den istisna
edilmiştir.
Burada yeni hava meydanlan ve
5228 Sayılı Kanunla Yapılan
KDV ile İlgili Değişiklikler
limanlar yapmak, mevcuîlan da-
ha iyi standarda getirmek amacı
taşınmaktadır. Bu inşaatlan ya-
pan büyük müteahhitler mal alır-
ken ve taahhüt hizmeti satın alır-
ken ödedikleri KDV'lerağırbiryük
oluşturmuş ve bu ne-
denle bu işler yavaşla-
mış ki bu istisna getirilmiş olmak-
tadır.
4- Milli Savunma ve İç Güven-
lik amacıyla ilgili güvenlik kuru-
luşlannın satın alacaklan birçok
mal, malzeme, araç ve gereç
alımında KDV istisna edilmiştir.
Bununla, ithalatta KDVİstisna-
sı olan bu araç, gereç ve malze-
meleryurtiçinden temin edildiğin-
de de yerli savunma sanayiimizi
desteklemek ve rekabet eşitsizli-
ğini gidermek amacıyla KDV'den
istisna edilmesi sağlanmış olmak-
tadır. _
5- Üniversrte, yüksekokullar
ile (özel okullar) okulöncesi eği-
tim, ilköğretim, ortaöğretim ku-
rumları ile bu düzeyde haber-
leşmeyle öğretim kurumlarının
ilgili dönem kapasrtelerinin yüz-
de 10'unu geçmemek üzere ve-
rilen "bedelsiz hizmetler"
KDV'den istisna edilmiştir.
Bununla, belirtilen kurumların
10 kişiden bir kişiye bedava eği-
tim vermelerini teşviketmek ve bu
yolla yüksek fiyatlı eğitim ücretle-
rini ödeyemeyecekdunımda olan
yetenekli çocuklann okumalannı
sağlamaya katkıda bulunmaktır.
6- Barolar, yeminli mali mü-
şavir odalan gibi kamu kurumu
sayılan mesleki kuruluşlar tara-
fından yapılan mal ve hizmet
teslimleri (izin, ruhsat, onay vb.)
ticari amaç taşımamak kaydıy-
la KDV'den istisna edilmiştir.
7- Milli Piyango idaresi'nin
düzenlediği şans oyunlannın
düzenlenmesi veya oynanması
KDVden istisna olmuştur.
Bu istisna, anılan ida-
renin özel-
leştirilmesi
halinde uygu-
lanacaktır. Gerekçe-
si, şans oyunlan vergisinin getiril-
miş olması nedeniyle mükerrer
vergilemeyi önlemektir.
8- Elmas, pırlanta, yakut,
zümrüt, topaz, safîr, zebercet,
inci, kübik virconia alımında
1.8.2004 tarihinden itibaren
KDV ödenmeyecek.
Zorunlu ve temel ihtiyaç malla-
nnı alırken ödenen yüzde 18 KDV,
bu kıymetleri satın alanlara uygu-
lanmayacak. Bu istisna ile herhal-
de Türk insanının yatınm amacıy-
la bu kıymetli taşlarayönelmesinin
sağlanması amaçlanıyor veya ziy-
net hediye geleneğimizin geliş-
mesi teşvik ediliyor. Başka birge-
rekçe de "kuyumcular zaten bel-
ge vermiyorlar; KDV yükü kalkar-
sa alıcı belgesini ister ve böylece
kayıt içine alınma gerçekleşir" di-
ye mi düşünülüyor?
9- Hazine ve Arsa Ofisi Genel
Müdürlüğû'nce yapılan taşın-
maz mal teslimleri ile Hazine'ce
yapılan irtifak hakkı tesisi işlem-
leri KDVden istisna edildi.
Bununla, Hazine'den ve Arsa
Ofisi'nden taşınmaz almak teşvik
ediliyor ve Hazine yerlerinin irti-
fakla verilmesi cazip hale getirili-
yor.
10- TMSFye mallann intikal
etmesi ve TMSF tarafından mal-
lann satılması KDV'den istisna
edildi.
Bununla
TMSF'nin malları
daha çabukparaya
çevinvesi, külfeti
azaltan devirişlem-
leriyapılması amaçlanmaktadır.
11 - Hurda lastik ve kauçuk da
hurda kâğıt ve cam gibi KDV
ödenmeden teslim edilebile-
cek.
KDV'de yapılan değişiklikler,
ağırtıkb olarak istisnalann arttı-
nlması yönünde olmuştur. Bu,
Avrupa normlanna uygun gö-
zükmemektedir. Sayın Şükrü Kı-
zılot'un salı günü Hürriyetteki
köşesinde belirttiği gibi, simit
alırken, musluk tamir ederken,
kefen bezi alırken yüzde 18
KDV ödemeye devam edece-
ğiz. Ama elmas ve yakut alır-
ken artık KDV ödemeyeceğiz.