Catalog

27-TEMMU22O04SALI CUMHURİYET SAYFA J C J J V U I ı UİVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Yeşhn Tetstü'den sosyal usgunluk • EJionomi Servisi-Gap, Banana Repuriıc. Nike ve Mark&Spenc;r gıbi marlcalara üreım yaparı Yeşirn Tekstil üretim sürecindekı sosyal uygunluk koşıllannı denetlemek izere bünyesinde ""5osyal Uygunluk Departmanı" kurdu. Yeşim Fekstil Genel Müdüri Şenol Şankaya, AB }r e gırmek ıçm en önemlı kriterlerin başında gelen departmanda <ekiz kişilik bir ekibin görcv yapacağını açıkladı. Efes, saüşlarını arttırdı • Ekonomi Stnisi - Anadolu Efes,2004'ün ilk altı ayında toplam bıra satış hacmini (99 milyon litreye. toplam meşrubat satışlannı ise 146 milyon ürute kasaya yûkseltti. Anadolu Efes'ten yapılan açıklamaya göre geçen yılın aytu dönemine jranla bıra satışlaruu yüzde 28 arttıran şırkettn meşrubat satışlanndakı artış oraru ıse yüzde 26 olarak gerçekleşti. TOKİ, Van için ihale açıyor • ANKARA (AA)- Toplu Konut fdaresi Başkanlığı (TOKlj, Van Bahçesaray'a toplam 80 adet konut, adaıçi ve genel altyapı ile çevre düzenleme inşaatı yaptırmak üzere ıhale açtı. Toplam 80 adet konut ve dığer inşaatlann ihalesi, açık ıhale usulü ıle gerçekleştirilecek. thale, 20 Agustos 2004 tarihinde saat f4.00'te TOKİ Başkanhğı'nda yapılacak. AB'nin 4. büyük bankası doğuyor Ekonomi Servisi - Ispanyol Santander Central Hispano Bankası, 13 milyar Euro değenyle tngiliz Abbey National Bankası'nı satın aldı. Santander Central Hispano'nun. Abbey Nanonal'ınherhisse ser.edi için 8 Euro ödeyeceği belirtildi. Abbey National'ı satın alarak dünyadaki 8., AB'dekı 4. en büyük baaka haline gelen Santander'in, 51 milyar Eıro'luk sermayeye uİ£Ştığı açıklandı. rvillj Piyango'dan otomobü şansı • Ekonomi Senisi- \lllı Pıyango'nun 29 Temmuz çekilişınde 1 Tiyon lirahk büyük ıkamiyenin yanı sıra 5 aĞt Je 2005 model Hnndaı Accent Admıre daîitılacak. Mılli Pı. ango Idaresi 'nden yjDilan yazılı açklamada, toplam 3 tnycn 485 milyar lıra tuarında ıkramiye dâıülacağı belirtılen 29 Tcrunuz çekilişi, otmobıller satılan "bıetlere çıkıncaya kadar st'dürülecek. Otomobil ikamıyelerinin iki ayda ahması gerekiyor. Bu srecerı sonra başvuran taıhlılere otomobil yrıre ] 0 milyar lira ilamrye ödenecek. D'den ytnm önerisi • AttvARA(AA)- ~JO\Î Bankası (DB), son ^Jaida düşen kamu yınnlannın yeniden •cdadınlması için tdılre julundu. Banka, «erj ve altyapı fjjeleıme ağırlık ^rilnesinı isterken, bu |ije[eıiçinkredi Uaıdrabileceğini totL Türk Telekom'un sabit ücret uygulaması tüketici dernekleri aracılığıyla dava edildi SabitücretyineyargıdaANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Telekom'un daha önce Danıştay kara- nyla durdurulan sabit ücreti yeniden uygulamaya sokması, tüketici dernek- lerini harekete geçirdi. Tüketiciler Birliği Ankara Şubesi, sa- bit ücret uygulamasının durdurulması istemiyle yargıya başvurdu. Başvuru öncesi açıklama yapan Tü- keticiler Birliği Ankara Şubesi Başka- nı Üstün Bol, yeni tanfelerini 1 Ağus- tos'tan itibaren yürürlüğe sokacak olan Türk Telekom'un standart hatta 11 mil- yon 500 bin lira. konuşkan hatta 20 mil- yon lira, şirket hatta ise 40 milyon lira • Yüzde 80 indirim yaptığını duyurmasıyla gündeme gelen ve yeni tarifelendiımenin indirim değil zam anlamına geldiği gerekçesiyle eleştirilen Türk Telekom, şimdi de sabit ücret uygulaması nedeniyle şikâyet konusu oldu. sabit ücret uyguladığına dikkat çekti. Bu ücretlerin herhangi bir hızmet kar- şılığı olmadığını vurgulayan Bol, "Bu haksız uygulamada yiirütmenin durdu- rulması ve bu uygulamanın iptaü için Daıuştay'a başvuruyoruz" dedi. Öte yandan, Antalya Yerel Gündem 21 Sürdürülebilır Tüketim ve Tüketici Haklan Çalışma Grubu Başkanı AK Ul- vi Büyüknohutçu. Türk Telekom'un 1 Ağustos'tan itibaren başlatacağı sabit ücret uygulamasının "ayıplı bir hizmet ve yasak" olduğunu öne sürdü. Beş ayn tarife ile tüketici karşısına çıkan Telekom'un bu çerçevede hazır- lanan paketlerden hangısi seçılırse se- çilsin, telefon ücretlerine yüzde 35"le yüzde 70 oranlan arasında zam yapmış olacağını dile getıren Büyüknohutçu, "Hangi paketi seçeceğine karar vere- meyen milyonlarca tükerki, otomatik olarak standart hat paketine dahil edi- Ieceğinden herhangi bir kontör karşı- hğı olmayan 11 milyon 500 bin lira sa- bit ücret ödemekzonında bırakılacak- ür"dedı. Bir kez daha durdurulmuştu Türk Telekom'un sabit ücret uygula- ması daha önce de gündeme gelmişti. Bunun üzerine devreye giren Haber- Sen ve Hukukun Egemenliğı Derneğı konuyu yargıya taşımış ve Danıştay 10. Dairesi'nin aldığı kararlarla sabit ücret uygulaması yürürlükten kaldınlmıştı. Almanya'da tekeller: Çalışma süresi artsın, iş güvencesi tümüyle kaldınlsın Işçi lıaklamıa saldırı sürüyor • Sendikacılar bir yandan 40 saatlik çalışma haftasının, diğer yandan da iş güvencelerinin ortadan kaldınlması taleplerinin ileri sürülmesinin önümüzdeki dönemde küresel mücadelenin ana unsurlannı oluşturacağının altını çiziyorlar. FRANKFURT (Cumhuriyet Büro- su) - DaimlerChrysler (Mercedes) fabrikalanndaki işçi işveren uyuş- mazlığmda, çalışma saatlennde sen- dikanın tekele boyun eğmesi üzenne, diğer tekeller de ücretlerde bir artış olmaksızın çalışma saatlerinın arttı- nlması yönündeki baskılannı arttır- dılar. Hıristiyan Demokratik Birlik Partisi Aşağı Saksonya Başbakanı ve Volkswagen Danışma Kurulu üyesi Christian Wulf, tüm Almanya'da ge- nel olarak ücret artışı olmaksızm haf- tada 40 saatlik çalışma düzenine ge- çilmesini istedi. Hıristiyan Demokrat ve Hıristiyan Birlik partilerinin Mec- lis grubu sözcüsü Kari-Josef La- umann da Siemens ve DaimlerChrys- ler'de benimsenen modeün diğer işlet- melerde de uygulanmasını talep etti. Tekellerin çalışma saatlen konusun- daki istekleri, muhafazakâr politika- cıların işçilerin iş güvencelerinin tü- müyle kaldınlması talepleriyle de eş- zamanlı olarak ileri sürüldü. Hıristi- yan Demokratik Birlik Partısi'nin meclis grubu başkanvekili Friedrich Merz, geçen hafta sonunda işçilerin iş güvencelerinin tümüyle ortadan kal- DaimlerChrysler çahşanlannın gre\ine son veren aniaşmada, sendika çahşma saatleri konusunda boyun egnıek zorunda kaldı. dınlmasını önermiş, Merz'in bu iste- ği yine aynı partiden Christian Wulf tarafından desteklenmişti. IG Metal Sendikası yönetıcilerm- den Hartmut Meine ıse Volkswagen fabrikalannda 40 saat uygulamasına geçilmesi halınde yaklaşık 20 bin ki- şinın işsız kalacağmı belirtti. Geçen haftalarda IG Metal Sendi- kası ile Siemens ve DaimlerChrysler tekelleri arasında yapılan toplusöz- leşmelerle Almanya'da toplusözleş- me düzeninin altüst olduğunu ve iş- verenlerin geniş bir hareket alanına kavuştuklarmı belirten sendika çevre- lerinden gözlemciler, önümüzdeki dönemin ışçileraçısındanzorgeçece- ğini ve sendikal hayatın ağır bir sar- sıntı geçirmekte olduğunu öne sürü- yorlar. Sözii edilen toplusözleşmeler- de sendika, Siemens'te 40 saatlik ça- lışma haftasını kabul etmiş, Daim- lerChrysler'de de esnek çalışma adı altında bu konuda taviz verilirken 2012 yılına kadar iş güvencesi elde edildiği belirtilmişti. Ingiltere Çalışanlara 8 günlük ek tatil Ekonomi Servisi - İngıltere'de binlerce çalışan. yılda ekstradan 8 gün tatıl hakkı kazandı. Işçi Partisi hükümeti devlet bakanlan ile ülkenin önde gelen sendikalarının vardıklan anlaşma uyannca, çalışanlann yıllık tatil süreleri sekiz güne kadar arttınldı. Bankalann tatil günlerinın. işçilerin 4 haftalık resmi tatil süreleri ıçinde sayılamayacağı karan alındı. lşçilere tanınan bazı ayncalıklar konusunda endişeli olduklarını belirten Ingiltere İşveren Federasyonu Genel Direktör Yardımcısı John Cridland. banka tatillerinin de ücretli izne dahil edilmesi yönündeki uygulamanm küçük işletmeleri olumsuz etkileyeceğini belirtti. Cndland, anlaşmadakı "12 haftaya kadar, greve gklen işçiler hakkmda hiçbir işlem yapılmaması" maddesının de işletmeleri nsk altına sokacağıru söyledi. Anlaşma, sendikaların kendi partisinden giderek uzaklaştığını fark eden Başbakan Tony Blair için de olumlu bir gelişme olarak kabul edilıvor. Dokuma yapanlara parça başı ücret verilirken kenaıiannda kullaıulan Kastamonu bağıda (düğüm işi) yine kentteki birçok kadına iş olanağı sağhyor. Dokuma tezgâhları luıyat buldu MtNE ÖZGÜR KASTAMONU - 50 yıl sonra tekrar canlandmlan Kastamonu yöresel el dokumalan kent ekonomisine katkıda bulunuyor. Kastamonu Valilığı'nin 2000 yılında uygulamaya başlattığı El Dokumalan Geliştirme Projesi kapsamında yapılan çalışmalarla; Kastamonu Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve Dayamşma Vakfı El Dokuma Atölyesi'nde ve e\ lere verilen tezgâhlarda dokuma işçiliği tekrar başlamıştı. 4 yıl boyunca çahşmalar geliştirilerek, Kastamonu El Dokumalan tüm yurtta tanındı. Perde ve örtülerin yanı sıra metre ile kumaş satışı da yapılan atölyede aynca özel siparişler de karşılanıyor. Bugüne değin Ankara Olgunlaşma Enstıtüsü'ne giysi dikimi için gönderilen kumaşlann İ kapsamında sipariş üzerine Vakko ve Beymen'e de özel kumaş üretiliyor. yanı sıra, sipariş üzenne Vakko ve Beymen için de özel üretünler yapıldı. Safranbolu'daki Cincı Han'ın dekorasyonu, Kastamonu Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve Dayamşma Vakfı El Dokuma Atölyesi'nin ürünleri ile yapıldı. Son olarak da NATO Zirvesi'ne gelen konuklan, tstanbul Türk hamamında ağırlayan ASMA Anadolu Kültür Sanat Derneği'nin peştamal siparişi karşılandı. Yöresel desenlerin kullanıldığı dokumalarda doğal renkler uygulanıyor ve pamuk ağırhklı olmak üzere yün, keten, ipek iplıklerle çalışılıyor. Dokuma yapanlara parça başı ücret venhrken, kenarlannda kullamlan Kastamonu bağı da (düğüm işi) yine kentteki birçok kadına iş olanağı sağhyor. Dr. Feryal Menemenli, Kadın Fonu'nun desteklejeceği alanlan şöyle özeüedi: Ekonomik girişimcilik, iş yaşanu, yoksullukla mücadele, siyaset ve karar venne mekanizmalanna kanlma. Kadınlara eşitlik sağlayacakfon tamam Ekonomi Servisi - Türkiye'de ulusal ve uluslararası kurum, kişı ve topluluklardan kaynak yaratmak ve bu kaynaklann, kadınlann toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşması ve ekonomik, sosyal ve siyasal yönden güçlenmesine destek olacak bir fon kuruldu. Kadın Girişimciler Derneği (KAGÎDER) bünyesinde oluşturulan fon, toplanan kaynağı, kadınlara sosyal, siyasal ve projeye 30 bin Euro destek ancak kadınlann, demokratik bir şekilde var olmadığını harırlattı. Fonlardan yalnız sivil toplum kuruluşlannın yararlanacağını, bireysel ve akademik fonlann verilmeyeceğini dile getiren Menemenli, fon genişledikçe ilk yıl için belirlenen 30 bin Euro sınınnın genişleyeceğini belirtti. Türkiye'de 300'ü aşkın kadın kuruluşu olduğunu ifade eden Menemenli, kadınısosyal, siyasal ve Menemenli, kadını ekonomik alanlarda verecek Kadın ronu, yaşamda daha etkin eşitlik sağlamak üzere kadini hayata İalma ve eşitliğini çalışma yürüten sivil katacak Droieler sağlamaya dönük hareket toplum kuruluşlanna , . . . J eden bu kuruluşlara kaynak (STK) aktaracak. Yerel, beklıyor. sa ğiamanın birincil amaçlan bölgesel ve ulusal kadın sivil olduğunu dile getirdi. toplum kuruluşlannın projelerine Menemenli, projelerde aranacak kriterleri de şöyle sıraladı: "Çahşma ilkeleri. projenin hedefl, gerçek bir gereksinime \anıt \erip Nermeyeceği, vapılabilir olup olmadîğL, etki alam, finansman sağlayacak fon, ilk yıl için destekleyeceği projelere 30 bin Euro verecek. KAGlDER üyesi ve TÜSİAD AB Sürecinde Kadın Çalışma Grubu Başkanı Dr. Feryal Menemenli. Türkiye nüfusunun yüzde 52'sinin kadın olduğunu, tŞÇİNİNEVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER proje bitiminde ne planlandığı ve yaygınlaşünlma potansiyeli olup oimadığL" Balayı Bitti mi? Hızlı tren seri cinayeti, galiba turnusol kâğıdı iş- levi gördü. Olayın özelinde gibi gözüken tartışma- lar, ayların, yılların birikimi çatışmaları su yüzüne çıkarıyor. Balayı, cicim aylannda eşinin kusurlan- nı görmezlikten gelen çiftlerin, bilinçaltına attıkla- nsorunların, çelişkilerin, sonunda bir nedenlepat- lak veren bir kavgada ortaya çıkması, saçılıp dö- külmesi gibi bir durum var ortada. Erdoğan hükümetinin akıl almaz. partizanca, haksız, usulsüz kadrolaşmalanna hoşgörü ile bak- mış medyayıldızlan, siyasi iktidarlann kadrolaşma, kendi kadrolan ile çalışma haklarıyla hakkı kötüye kullanma arasındaki çizgiyi çizemedikleri, uyanyı zamanında yapmadıkları için özür diliyorlar. Uz- manla değil milttanla, partizanca kadrolaşmanın ağır sonuçlanyla karşı karşıya olduğumuzu itiraf ediyorlar. AKP'nin siyasal Islam çizgisindeki iktidar uygu- lamalanna, inanç özgürlüğü maskesinden hoşgö- rüyie bakmakta direnen ikinci cumhuriyetçi, libe- ral demokratlar ise Erdoğan hükümetinin köylü kurnazlığı, cehalet, feodalizm, gericiliğin belirleyi- ci olduğu çizgisini, kimliğini itiraf etme noktasın- dalar. Cumhuriyet ve laiklik ilkelerinin tehdit altın- da olmasının demokrasiyi yok etme ile özdeş ol- ması gerçeğini hâlâ görmezlikten gelmekte diret- seler de hızlı treni kaldıramayıp fırlatan, Cumhuri- yet devrimlerinden kalmış raylarla olan kazanın, hükümet cephesinde "Allah'ın takdiri" olarak de- ğerlendirilmesine hiç değilse itirazlan var. Hızlı tren seri cinayeti en çok, büyük medya-Er- doğan hükümeti aşk (!) ilişkilerini kökten sallamış gibi. Başbakan Erdoğan kameralara yakalanmış olarak işçiye, çiftçiye, hakkını aramak isteyen her- kese her tür hakaret içeren tepkiyi gösterdiğinde geçıştiren medyamız, ilk kez siyasi iktidar-medya ilişkilerinde, özgürlük, demokrasi sınırlarının zor- lanmasının anlamı üzerinde durmaya başladı. Baş- bakan Erdoğan'ın, işinegelmeyen, hoşunagitme- yen sorulara, yazılara gösterdiği, Başbakan kimli- ği, basın özgürlüğü ile elbette taban tabana zıt tepkilerinin değerlendirmesi yapılıyor. Gazetecile- rimiz denetlenemeyen, hastalıklı bir öfkeyi keşfe- diyorlar. Medyayayöneliktehditlerin Başbakan Er- doğan ve iktidarına geri dönen bir atış olabileceği akla geliyor. Aslında Erdoğan cephesinde de medya ilişkile- rine yönelik, gerçek egilimi yansıtan önemli deği- şiklikler var. Daha doğrusu, yağdanlık sürecinde göze batmayan üslup, denetlenemez kişiliğin öf- kesi ile birlikte daha çıplak açığa çıkıyor. Başta Başbakan Erdoğan'ın, AKP kadrolannın tepkilerin- de iktidarı yanlış algılamanın şımarıklığı var. Kişi- sel kanımı sorarsanız, medyada alışılmış destek ve yağdanlığın, havanın değişmesi karşısında, panik- le, eski ilişkileri korumaya yönelik öfke ve tehditle hizaya getirme eğilimi açığa çıkıyor. Erdoğan ve hükümeti kendisini eleştirmeye kalkışan medya- ya, tehditle meydan okuyor. Bire bir gazeteleri, köşe yazarlannı, habercileri, büyük patronlan hedef alan çıkışların yanında da- ha derin anlamı olan tavırtarı da var: Türkiye Ga- zeteciler Cemiyeti, 24 Temmuz sansürün kaldınlış günü etkinliklerinde çaktırmadan doğrudan hedef alınmış gibiydi. Herhalde daha önceki medyaya yönelik densiz çıkışlannın çok ölçülü bir bildiri ile eleştirilmesini içlerine sindiremediler. 24 Temmuz için altematif etkinlik düzenlediler. İlk kez Cemi- yet'in geleneksel bayram töreninde iktidardan ne bir üst düzey temsilci ne de milletvekili vardı. Üs- tüne üstlük 24 Temmuz etkinliğine hep katılmış sağ basının kalemleri bile, özel tüyo almış gibi kay- bolmuşlardı. Bu tabloda, Cemiyet Başkanı Orhan Erinç'in konuşmasında yer alan uyarılar çok daha fazla an- lam taşıyordu. Erinç'in, basın çalışanlarının pek çok siyasi iktidar ve lider tehditlerine, baskılarına hedef olmayaalışıkolduklan, ancak basın çalışan- larının özgürlüklerinin kalıcı, tehdit sahiplerinin hep gidici oldukları gerçeğini kendine özgü yumuşak üslubuyla anımsatması önemliydi. Aynı vurgulama pek çok köşe yazarının yorumunda da vardı. Söylemlere, yazılanlara henüz yansımayan, iş ve medya dünyasının toplantılarında artık çok sık- ça gündeme gelen konuşmalara gelince... En çok Başbakan Erdoğan'ın Meclis çoğunluğunu sorgu- lanamaz iktidar gücü olarak görmesinin iktidar uy- gulamalanna yansıyan olumsuz boyutları üzerin- de duruluyor. Kimi ölçülerie durum Demokrat Par- ti ve Menderes hükümeti icraatı ile karşılaştırılsa da çok daha birikimsiz, ilkel, baskıcı eğilimlerie, tehlikeli amaçlaria yola çıkılmış olduğu somut ör- neklerie anlatılıyor. Muhalefetsiz, alternatifsiz iktidara. büyük ser- maye, büyük medyanın çıkarian nedeniyle verdi- ği sorgulamasız büyük destek. yine aynı temel çı- karların risk altına girmesi nedeniyle ciddi şekilde sarsılmış gözüküyor. Kimi ekonomi yorumcuları- nın, tren kazasını, depremin önceki iktidarı içinden sallamasına benzetmeleri hiç de nedensiz değil... soner@cumhuriyet.com.tr 30 katrilyon lirahk faiz ödemesi Sosyal güvenlikte tehlike sinyali ANK4RA (AN- KA) - İlk altı ayda sosyal güvenlik kurumlanna ak- tanlan kaynak 9.2 katnlyon lira oldu. Yılın ilk ya- nsında, aktüeryal açıkları dolayısıyla bütçeden, Emekli San- dığı'na 4.3 katrilyon, Bağ-Kur'a 2.5 katnl- yon, SSK'ye de 2.4 kat- rilyon lira aktanldı. Al- tı ayda kamu çalışanla- n bütçeden maaş, üc- ret, sosyal güvenlik, iş- sizlık sigortası primi, ilaç, tedavı ve sağlık «f- A haharcaması olarak 17.3 katrilyon, tarım kesimi 1.5 katrilyon. emekliler ver- gı iadesi ola- rak 451 trilyon lıra pay aldı. Fa- iz ödemelen 29.6 katrilyonla en büyük gider kalemini oluştur- maya devam etti, yatı- nm harcamalan ise 1.3 katnlyonda kaldı. Ka- mu çalışanlan adına İş- sizlik Sigortası Fo- nu'na yapılan prim ödemelen de 205.9 tril- yon liraya ulaştı.