Catalog

SAYFA CUMHURİYET 9 TEMMUZ 2003 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER AÇI - MUMTAZ SOYSAL Kürt Devleti Planı LÂMI CİMİ yok, Kürt devleti kur- ma plarn yürürlüğe sokulmuşa ben- ziyor. Kimlerce? Elbet, Amerikalılar ve Kürtlerce. Ancak, bu noktada bazı sorula- n iyi soaıp doğru yanrtlamak ge- rekir. Hangi Amerikalılarca? Bir "dev- letpolitikası" denebilir mi buna? Hangi politikatam bir "devletpo- litikası" olmuştur ki Amerika'da? öyle bir ülke ki orası, hem baş- kanlık sistemiyle yönetilir ve sanır- sınız ki, her şey tek elden ve tutar- lı biçimde yürütülmektedir; hem de herşey karmakanşıktr. Kongre, ço- ğunluk partisi, Başkan, Dışişleri, Pentagon, hepsi ayn âlerndirve po- litikalar çoğu zaman yalap şalap yürütülür. Yahut, bazen öyle bir iz- lenim verilir ve sonuç, yalap şalap yürütülmüş politikanın karşı tarafta- ki etkisine göre değeriendirilir. Cast- ro'nun Küba'sına karşı girişilmiş "Domuzlar Körfezi" harekâtından vletnam Savaşı'na kadar sayısız ör- nekleri vardır bunun. Süleymaniye'de olanlann Albay Mayville'ce girişilmiş "mahalli" bir edepsizlik olmadığı kesin. Hava bombardımanının bile Amerika'da- ki bilmem ne merkezinden yönlen- dirildiği bir mekanizmada buna kim- se inanmaz. En azından, Penta- gon'daki ve sivil yönetimdeki bir kesimin, devlet kurmak için herfır- satı değeriendiren Kürtlerle birfikte, böyle birolayı istemiş oJduğu kesin. Sistemdeki öbür kesimlerin "teca- hül-ü ârifane" pozuna mı bürüne- ceklerini, yoksa bu olaydan kafalar- daki "plan" için mi yararlanacak- lannı zaman gösterecek. Olayı, bir süre önce bazı Ameri- kan askerlerine Iskenderun'da yapılmış yanlış bir "muamele"nin yerel ve sınırlı bir tepkısi olarak yo- rumlamak da Süleymaniye'de olup bitenterin özürü olamaz. Öyledurum- larda bile, daha yukan makamlar- ca "asla açığa vurulmayan bir tas- vip" söz konusudur, "Muavenet" muhribi olayını anım- sayın. O geminin komuta köprüsü, Ege'deki bir NATOtatbikatında her- kesi hayrete düşürecek biçimde Amerikalılarca nişan alınarak vurul- muştu. Bunun Kuzey Irak'ta Türk aske- rince istenmeyen işlere girişmiş bir Amerikan helikopterinin düşürülü- şüne tepki olarak yapıldığı da söy- lendi ama, kimse buna ihtimal ver- medi; olayyanm yamalak açıklama- lar ve tazminlerfe kapandı gitti. Süleymaniye'deki olayın bu çe- şitsöylentilerleve "komısyona havale edılmiş" soruştuımalarla örtülecek bir yanı yok. VVashing- ton'dakilerin Kuzey Irak'ta Kürt dev- leti kurdurmayönündeeskiden be- n besledikleri niyeti dün Pülümür'de yeniden başkaldırmaya başlamış gibi gözüken terörie de birleştirin- ce, olup bitenleri şüpheci bir ba- kışla yorumlamak için her türlü ne- den var demektir. Eskiler "Akrep etmez akrabanın akrabaya ettiğıni" demişlerdi. Ga- liba artık o sözü "stratejik müttefik- ler" için de kullanmak gerekecek. Anadili Bilinci Ayru zamanda iyi bir ozan olan Püsküllüoğlu; pek çok sözlüğü ile en kapsamlı, üretken, yaklaşık yüz bin söz varhğını aşan, ama aynı zamanda çağdaş, uyancı, sürekJi günümüz Türkçesi çalışmalanyla, özellikle de sözlükçülükteki anadili bilinci ile, yaşayan en büyük sözlükçülerimizdendir. Tuncer LÇAROL Y ıllann ozanı ve söz- lükçü AJi Püsküllü- oğhı(1935)'nunbu yıl şubat ayında altı sözlüğü bırden ya- yımlandı. Aynı tarihlerde altı kı- tabı bırden yayımlanan başka ya- zanmız varmı, sanmıyorum. Bun- lar Püsküllüoğlu'nun sö. lükleri- nın hem de yenı baskjlan. 1.533 sayfalık bir Türkçe Söz- lük... Başucukitaplanmdan... 1983 yılında Atatürk'ün Türk Dıli Ku- rumu devletleştirildığınde, onu o Atatürk'ün eski Türk Dıl Kurumu sözlüğü gibi sürdüren, geliştiren bır anaç sözlük. Yaklaşık 45.000 mad- deli. Bunun daha kapsamlısını da Püsküllüoğlu. başka yayınevlerin- den Türkçe Sözlük adı altında bas- tırdı... Çok ünlü olan Öz Türkçe Sözlük'ü de başucumda, Dil Dev- nmınden (1932'den) bu yana dili- mıze kazandınlmış yeni sözcükle- n saptayan, "Türkçemizinneden- li doğurgan olduğunu gösteren" (ÖAAksoy) çok önemlı bır çalış- ma, Dıl Devrimi"nın sözlüğü .. Bu özgün sözlükte, ışlenmeye başla- nan doğurgan anadilımızin uç ve- ren sürgünlen, tanık tümcelerle de tanıtılıyor. Bu tümceler, Dıl Dev- rimine karşı olanlardan bile var... Püsküllüoğlu'nun deyışıyle, gele- cek yıllarda "belgesözHik" olarak anılacak bir çalışma... Ancak Os- n anlıcaya çeviri değil! Püsküllü- oğlu, bu sözlüğünde Türkçe düşü- nüp Türkçe yazıyor. böylece Türk- çe düşünüp Türkçe konuşma. yaz- ma bilinci aşılıyor O yüzden ilgiy- le de okunabılıyor. Okundukça da, bu ışıldayan yeni sözcüklerimızi şa- şırarak, sevinçle siz de kullanmak- tan kendınızi alamıyorsunuz. Bu iki çalışmadan ağan, bır de Türkçedeki Yabancı Sözcükler Sözlüğü var...Bu 500 sayfalık söz- lükte de, Türkçeye özellikle Batı dillennden aynkotlan gibi ginp yayılan. pek çoğunun da Türkçe İcarşılığı olan sözcükler bir araya toplanmış. Arapça. Farsça köken- liler bu sözlüğe alınmamış... Öte- ki dillerden gelen ödünçlenmış sözcükler var: Yunanca, Latince, îtalyanca, Fransızca. fspanyolca. Bulgarca, Islavca, Rusça, Çinge- nece, Macarca, Almanca, Cermen- ce, Ingilızce, Ermenice, Ibranice ve daha başka dillerden... Kimını sıkça, kiminı seyrek olarak kulla- nıyor; çoğunun anlamını da doğ- ru dürüst bilmıyoruz! Bunlann bir- çoğunun Türkçeleri de var, neden bunlan kullanıyoruz, dıyen uyan- cı bir çalışma, bu sözlük de. Türkçe Deyımler Sözlüğü, Türk Atasözlen Sözlüğü.. Bıınlar da. gerçekte yukanda andığım genel çevrimdeki sözcük çahşmalannın bireruzantısı. Onlardan geliştıril- miş. Bu sözlüklenn bir özelliği de, insanlan ıncıtıci onlan olumsuz- luklara yönlendiren bazı deyim ve atasözlennden anndınlmış olma- sı... Örneğin Çingenelerle ilgili bazı sözlerin alınmaması gibi... "Türk'ün akh sonradan geür" sö- zü gıbı... Püsküllüoğlu'nun yeniden ba- sılan altılı takımı arasında. aynca Yazım Kılavuzu da ilgiyı çekiyor. Bu kılavuzunda da Püsküllüoğlu, (tam yirmi yıl önce kapatılan, bu yöndeki yasalann artık yeniden Atatürk'ün kalıtı (vasıyetı) doğ- rultusunda değiştirilmesı gerekli) eski Türk Dili Kurumu'nun kulla- nılması yanm yüzyılı aşan kural- lanna dayanıyor, onlan örnekseye- rek yenı çözümler. önenler getın- yor. Bence bu çalışmalanyla Püs- küllüoğlu; ÖmerAsım Akso> baş- kanlığında bir kurulca hazırlanan Ana Yazım Kulavıızu'nu da (ilk baskı 1987), benzer öteki tüm kı- lavuzlan da. tartışmaya açmış gö- rünüyor. Ali Püsküllüoğlu'nun bırçok bas- kı yapan özel dil sözlükleri de var: Yaşar Kemal Sözlüğü, Öz Tüıkçe Kılavuzu. Seçilmiş Çocuk Adlan Sözlüğü (bu sözlükte de -ne güzel- Arapça, Farsça kökenli adlara yer verilmemiş, sadece Türkçe adlara yer venlmiş), Edebiyat Sözlüğü, Türkçenin Argo Sözlüğü. Aynı zamanda iyi bir ozan olan Püsküllüoğlu; pek çok sözlüğü ile en kapsamlı, üretken yaklaşık yüz bın söz varhğını aşan, ama aynı zamanda çağdaş, uyancı süreklı günümüz Türkçesi çahşmalanyla, özellikle de sözlükçülükteki ana- dili bilinci ile, yaşayan en büyük sözlükçülerimizdendir. KOOP-C'DEN DUYURU BOLU - YEDİGÖLLER - ABANT DOĞA TURU ve Erdal ATABEK'le Söyleşi 11-13 Temmuz 2003 (iki gece - iki gündüz) KARACASU TERMAL TESİSLERİ (BOLU) İki kişilik odada kişi başı 140.000.000.- TL Tek kişilik oda 150.000.000.- TL. ö-7 Yaş Çocuk Grubu Ccretsiz 7-12 Yaş Çocuk %50 İndirimli * Yedigoller'de Doğa ile Iç Içe Gezı * Öğlen Mangalda Pıknık Yemeğı * Otelde Kaplıca Olanaklanndan Yararlanma * Gölcük Bolgesı Gezısı * Abant'ta Yolculuk Daha genış bılgı için lütfen aşağıdaki numaralan arayınız TeJ: (0 212) 520 21 91-92 - 514 18 08 - 09 Fax: 520 50 23 E-ınaıl' cumhunyet@cumhunyetmahallesı com.tr www.ogzala.com Tel: 0.212. 293 9195 252 30 39TRANS KAÇKAR 2 5; kaçkar dağı geçişi Temmuz ve Ağustos aylarında her hafta günübirlik doğa yürüyüşleri için arayınız. OKTAY AKBAL Satışta olmayan öykü kitapları yeniden basıldı; TARZAISI ÖLPÜ YALNIZLIK BAIMA YASAK tSTİNYE SULARI KARSI KIYILAR CAN YAYINLARI N NATKARDAN İMF'YE IK MEKTUP İNSAFSIZ OĞLU İNSAFSIZ, AÇ KULAĞINI İYİ DİNLE!.. SEN BİZİ BİLMEZSİN. BİZ, 65 YILLIK GELENEKLERİ VE BİRİKİMLERİYLE, ÇOK KÖKLÜ VE ŞEREFLİ BİR MAZİYE SAHİP, TÜRKİYE EKONOMİSİNİN OMURGASINI OLUŞTURAN, RİSK ALAN, İSTİHDAM YARATAN, ÜRETEN, VERGİ VEREN, SAĞDUYULU BİR KİTLEYİZ. SAYIMIZ 4 MİLYONU AŞAR. TÜRKİYE EKONOMİSİNİN VE TOPLUMSAL HAYATIN SİGORTASI SAYILIRIZ. SENİN, TÜRKİYE'Yİ KRİZDEN KRİZE SÜRÜKLEYEN EKONOMİK PROGRAMLARIN, SENİN GADDARLIKLARIN SAYESİNDE, HER YIL, 100 BİNİMİZ BATAR GİDER. TABİİ, AİLELERİ DE BİRÜKTE. YILLARDIR SENİN BU ÜLKEDEN ÇEKİP GİDECEĞİN GÜNÜ BEKLEDİK. SABRETTİK. VE AKP'NİN TEK BAŞINA İKTİDAR OLMASIYLA DA, ÇOK ÜMİTLENDİK. ÇÜNKÜ 0 AKP'NİN GENEL BAŞKANI RECEP TAYYİP ERDOĞAN, SEÇİM KONUŞMALARINDA, SANA KARŞI OLDUĞUNU SÖYLÜYORDU. GEL GÖR Kİ, İŞLER HİÇ DE GÖRÜNDÜĞÜ GİBİ DEĞİLMİŞ. SENİ BAŞIMIZDAN DEF EDECEK DİYE BEKLEDİĞİMİZ VE BU NEDENLE OYLARIMIZI VERDİĞİMİZ AKP, HÜKÜMET OLUNCA, MAALESEF SÖZÜNDE DURMADI. BIRAK SÖZÜNDE DURMAYI, SENİNLE KOL KOLA GİREREK KARŞIMIZA DİKİLDİ. İKİNİZ BİR OLDUNUZ, TUTUNDUĞUMUZ DALLARI TEK TEK KESİP, MİLYONLARCAMIZDAN YALNIZCA 400 BİNİMİZİ KREDİ KULLANABİLİR DURUMDA BIRAKTINIZ. EN BÜYÜK GÜVENCELERİMİZDEN HALK BANKASI'NI ÖZELLEŞTİREREK, SIRADAN BİR TİCARET BANKASINA DÖNÜŞTÜRME GAYRETİNE GİRDİNİZ. % 20'LERDE SEYRETMESİNİ HEDEFLEDİĞİNİZ ENFLASYONA RAĞMEN, BİZLERDEN, TEFECİ GİBİ, % 44 KREDİ FAİZİ ALDINIZ. BUGÜN, KARŞILIKSIZ ÇEKLERİMİZ, PROTESTO OLAN SENETLERİMİZ REKOR SEVİYELERE ULAŞTI. SİFTAH YAPMADAN KEPENK KAPATMAK, SATACAK MAL ALAMAMAK, BAĞ-KUR PRİM BORÇLARINI ÖDEYEMEMEK. SIRADAN YAŞANTIMIZIN DOĞAL BİR PARÇASI HALİNE GELDİ. AMA, SAKIN ÜMİTLENME!.. DİRENECEĞİZ. SONUNA KADAR DİRENECEĞİZ. BİR GÜN ELBET, SENİN YAPTIKLARINI GÖREN, SANA BOYUN EĞMEYEN, SÖZÜNÜN ERİ BİR LİDER, BU ÜLKENİN BAŞINA GEÇECEK. VE SENİN ÇALDIĞIN HAYATLARIMIZI BİZE GERİ VERECEK. İŞTE BU ÜMİTLE AYAKTAYIZ VE SONUNA KADAR AYAKTA KALACAĞIZ. TURKIYE'DEKI MİLYONLARCA ESNAF VE SANATKÂR VE AİLELERİ ADINA... COGENÇPARTI