Catalog

5 TEMMUZ 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA l i i J V U i l UIVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Tupîzmdeni.2 milyar dolar • Ekonomi Senisi - Turist sayısında azalış yaşanması- na rağmen bu yılın ilk üç ayındaki turizm gelirlen, geçen yıla göre yüzde 12 artarak 1.2 miryar dolar dü- zeyine ulaştı DİE verileri- ne göre. bunun 1 miryar 86 milyon dolan kişisel harca- malardan. 115.6 milyon do- lan ıse paket tur harcamala- nndan elde elde edildi Kişi başına ortalama turizm harcaması 706 dolar oldu Bankalardan vergi ödenecek • ANKARA (AA)-Malı- \e Bakanlığı. 1 Ağustos 20O3 tanhinden itibaren 5 milyar lirayı aşan bütün ödemelerin bankalar ya da özel finans kurumlan aracı- lığıyla yapılacağını bildirdi. Dünkü Resmi Gazete'de konuyla ilgili yayımlanan tebliğe göre, bu zorunlulu- ğu uygulamayanlara her iş- lem için özel usulsüzlük ce- zası kesilecek. Kralyetin kirazı Bursa'dan gidiyor • BURSA (AA) - Bursada kurulu AJara Tanm Üriin- len'nın, İngiliz kraliyet aı- lesı ve dünyanın en pahalı futbolculanndan Davıd Beckham'ın da müşterileri arasında bulunduğu Marks&Spencer Marketler Zincın'ne Avrupa'da kiraz ihraç edebilen tek fırma olduğu belirlendı. TŞAŞ'tan 99.3 trilyon ceza • ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TE- DAŞ), Türkiye genelinde yapılan taramalarda kaçak elektnk kullandığı sapta- nan 151 bın aboneye 99 tnlyon lira ceza kestı. TE- DAŞ'tan yapıian açıkla- mada. Türkiye genelinde 1 Ocak ıle 7 Temmuz ara- sında yapılan genel dene- timler sonucunda ceza tu- tannın 32 trilyon lirasmın tahsil edildiği belirtildı. Meıraıplar beklemede • ANKARA (ANKA)- Menıur sendikalan. hükü- metle toplu göriişme masa- sına oturmak için yetki bek- liyor. Yasaya göre, en geç pazartesi gününe kadar ka- muda 11 hızmet kolunda örgütlü yetkili sendika ve konfederasyonun behrlen- mesi gerekiyor. İTO'ya 48 tüketici şikâyeü • Ekonomi Senisi - İstan- bul Ticaret Odası (İTO) Tü- ketici Şikâyetleri Bürosu'na geçen ay toplam 48 başvuru yapıldı. tTO Yönetim Ku- rulu Başkaru Mehmet Yıl- dırım, mayıs ayından devre- den 62 şıkâyetle birlikte iTO'nun haziran ayı ıçinde takip ettıği şıkâyet sayısını 1 lOolarakaçıkİadı. İlk fiyat indirimi Mutlu Akü'den • Ekonomi Servisi - Piya- salarda. enflasyondaki dü- şüşle desteklenen olumlu hava, ilk kez fiyatJara da yansıüldı Türkiye'nin en büyük akü üreticısı Mutlu Akü ve MaLzemeleri Sana- yiı AŞ. Borsa'ya gönderdiği açıklamayla, yanndan satış frşatlannda yüzde 20 ora- nındaındırim yapılmasını kararlaştırdığını duyurdu. Sanayide verimlilik yiikseldf • ANKARA (ANKA) - trralat sanayiinde çalışanla- nz sayısı ile verimİilik artı- ycr. Devlet İstatistik Ensti- rüsü (DtE) verilerine göre, ili çeyTekte üretimde çalı- şaalann sayısı yüzde 5, ça- lışJan kişi başına verimİilik ise yüzde 4.2 oranında arsş gösterdi. Getişmeler nedenhie banka şubelerinde yaşanan yığümalar üzerine, BDDK bir açıklama yaparak mevduaon gûvence atanda olduğunu ve ödemelerin İmar Bankası şubelerinde yer ve miktar ilan edilerek yapılacağuu duyurdu. Kıyı bankalannda (off-shore) mevduaü olanlara sigorta kapsamında herhangi bir ödeme yapdmayacak. (Fotoğraflar: AA) Onceki gün bankanın yönetimine el koyan BDDK, dün de bankacılık iznini iptal etti İmarBankası'na tasfîyeHACER BOYACIOGLÜ ANKARA - BDDK, önceki gün yöneti- mine el koyduğu tmar Bankası'nın banka- cılık iznini kaldırdı. BDDK, îmar Banka- sı'nı "tasfiyeeden" karannıngerekçesi ola- rak, bankarun kaynaklannın neredeyse ta- mamının Uzan Grubu tarafindan kullanıl- ması olarak gösterdi. Bankanın hâkim ser- mayedan olan Uzan Grubu'na bankanın aktif büyüklüğünün yüzde 80'ınin kullan- dınldığını belirten BDDK. bankanın bılan- ço dışı yükümJülüklerinin de neredeyse ta- mamının Uzan Grubu nedeniyle üstlenildi- ğini kaydettı. BDDK karanyla bankanın yönerimini üstlenen TMSF de; banka kap- samındaki mevduatlann rümünün güvence- de olduğunu ve ödeneceğinı açıkladı. îmar Bankasfndaki gelişmeler nedeniyle, BDDK'nin Uzan Grubu'na "Adabank'ta- id hisseJerinia yüzde 10'un alüna düşüriin " çağnsında bulunacağı da öğrenildi. Edinilen bilgiye göre bir süredir banka- yı fona devTalmayı tartışan BDDK, önceki gün konuyla ilgili olarak kendi içinde top- landı. Toplannlarda, tmarBankası'ndange- len bilgiler ışığında bankada bundan sonra izlenecek strateji tartışıldı. AJcşam saatle- rinde ise, BDDK Başkanı Engin Akçako- ca, Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şe- ner'egıderek son durumu aktardı. Akçako- ca'nın, "Birçokbelgevebilgivar. Ancakbir karara varamıvoruz" dedıği öğrenildi. Şe- ner'le yaptığı göriişme sonrasında tekrar BDDK'ye dönen Akçakoca'nın üyelerle yaptığı son toplantıdan ise, İmar Banka- sı'nın bankacılık izinlerinin kaldınlması ve bankanın yönetıminin TMSF'ye devredil- mesı karan çıktı. BDDK de, dün imar Bankası'nın banka- cılık işlemleri yapma ve mevduat kabul et- me izninin kaldınldığını açıkladı. Kurul, bankanın tasfiye karanna gerekçe olarak da Uzan Grubu'na bankadan kullandınlan kaynaklan gösterdi. TMSF de. yönetimıni devraldığı tmar Bankası"ndakı tüm mevdu- atlann devlet garantisi kapsammda oldu- gunu, fon tarafindan atanan yönetimin ön- lemleri almasımn ardından, mevduatlann en kısa sürede sahiplenne ödeneceğini ve teleşa gerek olmadığını açıkladı. Adabank'ı da etkileyecek Imar Bankası'na ilişkin olarak alınan karann, Uzan Grubu'na ait Adabank'ı da etkileyeceğı öğrenildi. Edinilen bilgiye gö- re, ilk aşamada imar Bankası'nın Ada- bank'taki hisselenne bağlı olarak BDDK bankarun yönetim kuruluna üye göndere- cek. BDDK'mn Uzan Grubu'na "Ada- bank'takihisselerini yüzde lO'unaltmadu- şür" çağnsında bulunduğu da öğrenildi. Karann gerekçesiru Uzanlar'm Imar Ban- kası'na el konulmasımn ardından banka kuruculannda aranan nıtelikJeri kaybet- mesi oluşturuyor. • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, Imar Bankası'nın hâkim sermayedan olan Uzan Grubu'na bankanın aktif büyüklüğünün yüzde 80'inin kullandınldığını açıkladı. • Uzan Grubu ise hükümeri ÇEAŞ ve Kepez'e el koyarak bankayı gelirlerinden mahrum bırakmakla, BDDK'yi de çözüm üretmek yerine bankaya el koymakla suçladı. Uzan Crubu Ekonomik kri/.lerin ardından 26. banka da sistemden çıkanldı. Önce yönetimc sonra kendisine el konulmasıyia bir ilke sahne olan tmar BankasL tasfiye karan en hızh alınan banka oWu. (AAj Şirketlerle banka da alındı Ekonomi Servisi- Uzan Grubu, Çukurova Elektrik ve Kepez Elektrik'e el koymanın, bu kuruşlardan alacaklı olan Imar Banka- sı'na el koymak anlamına geldiğini savundu. Uzan Grubu'ndan yapı- lan açıkJamada, "hûkii- metin ÇE,\Şv«Kepez'iiş- gal ettirerek işlemez duru- ma getirmesinin. \ıllık \2 katrihon lira>i bulan ge- lirierine, hiçbir mahkeme karanolmaksmn vebede- liniödemeksizin müsadere yolu>1a el konulduğu" ile- n sürüldü. El konulma- sından sonra bankadan çe- kilen mevduatın yüzlerce trilyon Iirayı aştıgına dik- kat çekilen açıkJamada, tmar Bankası yetkilileri- nin. yazılı olarak BDDK'ye başvurduklan, ÇEAŞ ve Kepez'in gelır- lerine el koymanın, aslın- da bankaya borçlu olan bu şirketlerden dolayı banka- nın gelirlerine el koymak olduğu ve çözüm üretil- mesi istendıği ancak, BDDK'nin bankayı Fona devretmeyi tercih ettiği belirtıldi. Bakan Şener: Mallara hacizgelebilir ANKARA (Cumhuri>et Bürosu) - Dev let Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener. tmar Bankası'nın eski yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerinin mallanna haciz konabileceğini söyledi. tmar Bankası'nın sadece yönetim ve denetiminin TMSF'ye intikal ettiğini, söyleyen Şener, bankanın ortaklık haklannın fona devrinin sözkonusu olmadığına dikkat çekti. Şener bu durumun, bundan sonraki aşamada birtakım işlemlerin yapılacağı anlamına geldiğini belirtti. Şener "Fon alacakhlarm haidannı korunıava vönelik tedbirier alacak. TTVlSF'nin talebi üzerine, mahkemece ihriyati tedbir ve ihtrvati haciz uyguJanabilir" diye konuştu. Mudilerşubelerde hıyrukoluşturdu Ekonomi Senisi - îmar Bankası 'nın hemen hemen tüm şubelerine giden mudiler paralannı çekmek istediler. Mevduatlannı ne zaman alacaklannı ve bankamn akıbetinin ne olacağını soran mudiler ile banka görevlileri ve banka güvenlık görevlıleri arasında zaman zaman gergın anlar yaşamrken, bazı bölgelerde polisin önlem aldığı görüldü. Mudilere, mevduatın tamamının güvence altına alındığı, tespitler ve hesaplann incelenmesinın ardından ödeme yapılacağı söylendi. Şubelerde ışlem yapılmazken. asılan yazıda, u mevduatm tamamının güvence alnna alındığı ve \apilacak tespitier ve hesaplann nedeşmesiyie birlikte, en kısa sürede mevduatlann ödenmesine başlanacağı" duyuruldu. İŞÇE^EVRENİNDEN ŞLKRAN SONER Ince Çizgi Cehaletin cesareti demişler atalanmız. Cesurluk ile saldırganlık, hak, hukuk tanımazlık arasında ince bir çizgi vardır. Bir de haksızlığını bilmekten saldır- ganlaşmış, suça yönelmiş kişilervardır ki, hertürkö- tülük beklenir. Bireyler için belirieyici olan davranış biçimleri doğal olarak toplumlar için de geçerlidir. Amerikalılann büyük çoğunluğu belki saldırgan, iş- galci, emperyalist duygularfa bezenmiş değillerdir. Ne yazık ki bu gerçek, ABD'nin dünya ve özel öme- ğinde Irak'a yönelik tavrını değişti'rmiyor. Aynı ölçü- lerle AKP iktidar kadrolannın tek tek kimlikleri degil, Erdoğan hükümetinin hukuk, sınır tanımaz, perva- sız yönetim anlayışı, ağır toplumsal sonuçlan ile gi- derek daha can yakıcı örnekler veriyor. Hukuk bilimi otoritesi kime sorsanız Meclis'ten geçirilmeden, kamuoyundan gizlenerek hükümetin üslere ilişkin yürürfüğe soktuğu kararname, anaya- saya aykın yüce divanlık suç. Hükümet üyeterinin ka- muoyunda gerekçe yaptıkları "insaniyardım amaç- lı" açıklamalan kuyrukiu yalan. Irak'a insani yardım için gizii karamameye ne gerek var? Başbakan Erdoğan hep Menderes'e özenen açıklamalar yapıyor. Anayasa hukukçulanmız Men- deres'in işlediği suçun daha hafif kaldığı görüşün- deler. Anayasanın ilgili hükümleri çok açık. Bakan- lar Kurulu'nun söz konusu kararnamesi için önce cumhurbaşkanı onayı, sonra da yayımlanma zorun- lu. Ortada açık bir anayasa ihlali var. Gelecek aklı ba- şında iktidariann Erdoğan hükümetinin bakanlarku- rulunu yüce divana götürme hakkı doğmuş bulunu- yor. ABD ile ilişkilerin düzeimesi adına her tür ödünün verilmesinden yana kirii çıkar ilişkiferi batağındaki büyük medyamız, bu açtk ağır anayasal suç işlen- mesini yok sayıyor. Bu işin bir de haklılık, insan hak- lan boyutu ve ülke çıkarlan ölçüleri olmalı değil mi?.. Tamam pariamenter düzenin erdemi, asla Erdo- ğan hükümetinin iradesi ile değil; Irak'taki sıcak sa- vaş içinde olmaktan kıl payı sıyırttık. Ama Irak'ta ba- nşçılann çok önceden öngörüp açıkladıklan gibi asıl bataklık, kaos gün gün ortaya çıkıyor. ABD, Tngilte- re (müttefik birfikleri) akıllı bombalan ile çok kolay el- de ettikleri zaferin tadına varamadılar. Iraklılan boş verip birbirlerine kırdırarak Irak'a egemen olma, pet- rol kuyulanna el koyma öncelikli planlan iki seksen yattı. ABD'de şimdiden Vietnam sendromu depreşmiş gibi. Irak'ta kendilerinden yana iktidar kuramama- nın telaşı giderek artıyor. Türkiye'ye yönelik küslük havalan da basılmaz oldu. Kim bilir belki de gizli tez- kere ile istediklerini elde etmiş olmalanndandır. Çöl sıcağında güneyden giderek büyüyen Iraklıların di- renişine karşı askeri destek olanaksız gibi iken Tür- kiye'dekı üslerin kullanılması can simidi gibi gelmiş- tir. İnsan haklannı takan yok; ülke çıkarianmız, kom- şu konumumuz anlamında bize bedelini tartışıyor muyuz? Beterin beteri de var. Bir adım ilerisi, Irak işgali sı- rasında ABD'nin asla yanında görmek istemediği Türkaskerlerini, şimdisıkıştığında, işlertersgittiğin- de Irak'a sokmak istemesi. ABD kaynaklı haberfer bu anlamda ürküntü verici. öfkeli, çaresiz Irak hal- kının tepkisinde Müslüman ülkelerin askerlerinin tampon yapılması planlanıyor. Irak'ın yeniden yapı- landınlması söylemi altında petrol gelirlerine el ko- nulması, yatırımlardan payda Türkiye cezalandınlı- yor; ama giderek boyutlanan çatışmalarda hemen akla geliyor. Bizim Amerikanofiller bu tablonun bütününde is- yan edeceklerine, ABD ve Erdoğan hükümetinin yaptıklanna alkış tutuyorlar. Büyük sermaye ve bü- yük medya, iç politikada da Erdoğan hükümetinin hak, hukuk, sınır tanımaz saldırgan politikalanna sı- nırsız destek vermeyi sürdürüyorlar. AKP iktidan sonradan kendisine de çok pahalıya mal olacak bu alkışlann sarhoşluğunda pervasızlığının, saidırgan- lığının dozunu arttınyor. Türkiye'ye çok pahalıya mal olan; gidiş rotasını, demokrat/k açılımını, toplumsal gelişmesini geriye götüren 12 Eylül darbe yönetimi bile bazı konular- da daha özenli idi. örneğin demokratik açılımlan ge- riye götüren anayasa, YÖK Yasası, sendikal yasa- lar. tartışma için demokratik ortam yaratılmasa da önce taraflann bilgisine, görüşüne sunuldu. YÖK Yasası için üniversitelerin yönetim organlan alarmda. Yönetimlerini biçimleyecek yasalar onla- nn bilgisi dışında, bilinmeyen eller tarafindan hazır- lanıyor. AKP darbe yönetiminden daha gözü kara, siyasal Islamın ekonomik alanda kaybettiği deste- ğini kazanmak üzere, elbette üniversitelerden inti- kam alma duygulannı da besleyen operasyonunu yapmak istiyor. Sadece üniversiteler mi, ilkokuldan başlayarak te- mel eğitimin bütününde birbirinden daha şeytani planlar bir bir gündeme geliyor... soner@cumhuriyet.com.tr Özel sektöre gölge edilmemesini isteyen Ali Babacan'danitiraf: 5. gözden geçirme gecikecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Eko- nomiden sorumlu Dev let Bakanı An" Baba- can "Kamuya düşen en önemö görev, özel sektöre gö^e etmemektir'' dedi. Bakan Ba- bacan işçi, emeklı, memur, çiftçi, yoksul, dar gelirli, tüm kesimlerin şikâyetle- rinde haklı oldukJannı belirtereİc "Ne kadar mağdur olduklarmı çok iyi bi- Kyoruz" diye konuştu. Babacan, IMF'nin 5. gözden geçirme çalışma- lannda gecikme olacağrnı doğrular- ken, gecikmenin hükümet ile IMF ilişkilerindeki sorundan kaynaklan- dığına yönelik haberlen tt ha>TCtieiz- led@ni" söyledi. Babacan, gecikme- nin Meclis'teki işleyişten olduğu yo- lundaki savuıı yineleyerek "Türldye muz cumhurheti değiîdir. Demokra- tik bir yaprya sahiptir" dedı. Devlet Bakanı Ali Babacan. Stra- tejik Teknik Ekonomik Ara^tırmalar Merkezi'nin (STEAM) düzenledigi "2. Yabancı Sermaye Arenası"nda konuştu. Babacan kamu sektörünü "özel sektörün önünü keser" yapıdan kurtaracakJannı söyleyerek "özel sektöre hamle vaptıracaklannı 1 ' ifa- de ettı. Babacan, "Kamuya düşen en pı oluşturarak, özel sektöre gölge etmemek- tir " dedi. Yabancı sermayenin çok önemli olduğu- nu voırgulayan Babacan, yaptıkları düzen- lemelerle, yabancı şirketlerin yabancı ele- bü>Tİk görev, istikrariı bir makro ya- Baksm Ali Babacan "2. Yabancı Sermaye Arcnası"na kaükta. man çalıştırmalannı kolaylaştırdıklannı, şirket kurma süresini de bir güne indirdik- lerini söyledi. Artık yerli yabancı aynmı- nın kalktığım, yabancı yatınmlar için de izin almaya gerek olmadığını anlatan Ba- bacan, "Amman'da bu geHşmeleri anlatüğımda yabancı yannmcüann yüz ifadeJerinden sevinçleri okunu- yordu" dedi. Rekabet Kurulu Başkanı Mustafa Paıiak, rekabet mevzuatında yaşa- nan aksaklıkların yabancılann yatı- nm yapmalannı engellediğini söy- lerken, Hazine Müsteşan îbrahim Çanakçı da Türkiye'nin dünyadaki 1 trilyon 384 milyar dolarlık 2000 yı- h yabancı sermaye akımlanndan po- tansiyeli oranmda pay almadığını kaydetti. ÖİB Başkanı Metin Kflci Türki- ye'nin "Arük özefleştirme tarüşma asamasını geride bıralap 'bu kezözel- leştirme yapıhjor' imajını vernıiş ol- ması gerektiğini'' belirtirken, TÜSİ- AD Başkanı Tuncay Ozilhan ise ya- bancı sermayeye olan ihtiyacın bir polirika seçeneği değil, Türkiye'mn sağlıklı büyüme trendi için bir "zorunluhık" olduğunu iddia etti. SON 9 YILIN EN YÜKSEK SEVİYESİ ABD de işsizlik olartn veriyor Ekonomi Servisi - ABD'de haziran ayı işsizlik oranı yüzde 6.4 üe son dokuz yılın en yüksek sev'iyesine çıktı. Toparlanmaya dönük işaretlere rağmen işsizliğin tahminlerin çok üzerinde çıkması. ABD ekonomisinde krizin devam ettiği şeklinde yorumlandı. ABD'de şirketierin geçen ay içinde 30 bin kişiyi işten çıkarması, işsizlik oranını 1994 yılı Nisan ayından bu yana görülen en yüksek seviyeye taşıdı. Ülkede mayıs ayında yüzde 6.1 olarak açıklanan işsizlik, haziran ayında 0.3 artarak yüzde 6.4'e yükseldi. Bir ayda yüzde 0.3lük artış, 11 Eylül saldınlanndan beri aydan aya en büyük artış oldu. Ocak ayından beri 394 bin kişinin işini kaybettiği ABD'de, son iki yıl bu rakamın 2.5 milyon kişinin üzerine çıküğı belirtiliyor. ABD • Toparlanmaya dönük işaretlere rağmen işsizliğin tahminlerin çok üzerinde çıkması, ABD ekonomisinde krizin devam ettiği şeklinde yorumlandu ekonomisinin krizden çıkmasını engeüeyen sektör olarak görülen imalat sektöründe geçen ay 56 bin kişinin, Temmuz 2000'den beri 2.6 milyon Jdşinin işsiz kaldığı belirtiliyor. Şubat ayından beri 101 bin kişinin işe alındığı inşaat sektörü ise konut taleplerindeki ve inşaat oranındaki artışın bir yansunası olarak değerlendiriüyor. Aynca sağlık hizmetleri, turizm ve geçici istihdam sektörlerinde çalışanlann sayısının da arttığı belirlendi. Öte yandan, işsizlik oranının yüksek çıkmasının bir nedeni de ekonomiye bakışın ve beklentilerin iyileşmesinden dolayı 600 bin kişinin yeniden iş aramaya başlaması olarak gösteriliyor. Çünkü ABD Çalışma Bakanlığı, işsizlik oranını iş arayan insan sayısını göz önünde bulundurarak hesaphyor.