Catalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MAYIS 2003 CUMA 8 HABERLER BingöVde deprem gecesi İBRAHtVl KARAASLAN BİNGÖL- Geceyansıge- çirdiği depremle sarsılan, kâbus gibi bir günü geride bı- rakan Bingöllüler, deprem gününün gecesini de sokak- ta geçirdi. Karşı karşıya kaldıklan yıkımın yarattığı korku, in- sanJann kendi evlerine duy- duklan güvensızlik Bingöl halkının sokaklarda, derme çatma çadırlarda sabahla- masma neden oldu. Güçlü bir artçı sarsıntı ya da daha kö- tüsü yeni bir deprem bek- lentisi, insanlann donduru- cu soğuğa karşın evlere ge- ri dönmesıni engelledi. Park- iarda, apartmanlann bahçe- lerinde kurulan naylon çadır- lara sığınan Bingöllüler, ev- lerinden taşıdıklan battani- ye ve yorganlann altında so- ğuktan konınmaya çalıştı. Yurttaşlar, dağıtılmayan ça- dırlar nedeniyle kırgın ve öf- keliydi... Bingöllülere yardım elini uzatan yine Mehmetçik ol- du. Kızılay tarafindan gön- derilen her biri lO'arkişilik çadırlan kuran askerler, ken- tin 8 noktasında "Mehmet- çik kenderi" oluşturdu. An- cak yurttaşlar, "ulaşım so- runu" nedeniyle çadır kent- lere ılgi göstermedi. Yetki- liler, yalnızca birkaç ailenin yerleştiği çadırlann bugün dolmasını beklediklerini açıkJadılar. Geceyi çadırlar- da geçirenlerin ıse gün bo- yunca yaşanan her şeye kar- şınbezden de olsabir çatı al- tında bulunduklan için hal- lerinden memnun olduklan gözlendi. Bingöl 'de gecenin en çar- pıcı olayı ise Çeltiksuyu Ya- nlı İlköğretim Bölge Oku- lu'nun yıkıntılan arasından sağ salim çıkanlan 5 öğren- cinin öğretmenleriyle buluş- tuklan an yaşandı. Aileleri- ne kavuştuktan sonra yıkılan okullanna koşan çocuklar, sevinç içinde öğretmenleri- ne sanldılar ve kurtarma ça- hşmalarını izlemeye koyul- dular. Çocuklar öğretmen- lerine enkaz altında yaşa- dıklannı, hangi arkadaşlan- nın sesini duyabildiklerini, hangilerinden ses gelmedi- ğini anlatıyordu... Itevtet okıdiarı güçlendirilsin' • ANKARA (AA) - Eğitim-Sen Genel Başkanı Alaaddin Dinçer, Bingöl depreminde Yatılı tlköğretim Bölge Okulu'nun yıkılmasından büyüküzüntü duyduklarını ifade ederek "Milli Eğitim Bakanhğı, özel okullara kaynak aktarmak için ayırdığı 40 trilyon lirayı, kamu okul binalarının sağlamlaştınlmasına yönlendirmelidir" dedi. Deprem takdipi idari' • ANKARA (AA)- TMMOB Jeolojı Mühendisleri Odası, yaşanan afetlerin 'takdiri ilahi' değil, 'takdin idari' olduğunu açıkladı. Jeoloji Mühendisleri Odası'ndan yapılan yazılı açıklamada, Bingöl'de yaşanan depremin, bilinen doğa olaylannı afete dönüştüren süreçlere karşı duyarsızlığı bir kez daha ortaya çıkardığı belirtilerek doğal afetlere karşı bir an önce ulusal ihtiyaçlara yanıt verecek politikalann oluşturulması gerektiği vurgulandı. Bingöl'de meydana gelen depremde 100'den fazla yurttaş yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı Yine acıyine gözyaşıMAHMUTORAL BİNGÖL - Bingöl'de dün sabaha karşı saat 03.27'de meydana gelen 6.4 büyüklü- ğündeki deprem 100'den fazla kişinin ya- şamını yitirmesine, 500'e yakın kişinin ya- ralanmasına yol açtı. 19 saniye süren dep- remde kamu binalan büyük hasar görürken Çeltiksuyu Yatılı tlköğretim Bölge Okulu pansiyonunun çökmesi faciaya neden oldu. Marmara ve Bolu depremlerinde binler- ce insanını kaybeden fürkiye, dün sabah yine "deprem gerçeğiyle'' uyandı. Merkez üssü Bingöl olan 6.4 büyüklüğündeki dep- rem, başta Erzurum, Diyarbakır ve Elazığ olmak üzere bölge kentlerinin yanı sıra Do- ğu Karadeniz'in bazı illerinde de hissedil- di. Depremin ardından en büyüğü 4.5 şid- detinde 260'a yakın artçı sarsıntı meydana • Merkez üssü Bingöl olan 6.4 büyüklüğündeki deprem de daha önceki afetlerde olduğu gibi kamu bi- nalan büyük hasar gördü. Depremin ardmdan en büyüğü 4.5 şiddetinde 260'a yakın artçı sarsıntı mey- dana geldi. Kent merkezinde 50 kişi yaşamını yitirirken, 370 kişi yaralandı. Çeltiksuyu'nda 9 ölü, 78 yaralı; Ortaçanak'ta 2 ölü, 15 yaralı; Göltepesi'nde 2 ölü, 4 yaralı; Sancak Çimenli'de 13 ölü, 10 yaralı; Haziran'da 1 ölü, 1 yaralı; Beyaz Toprak'ta 2 ölü olduğu belirlendi. geldi. Kent merkezinde 50 kişi yaşamını yi- tirirken, 370 kişi yaralandı. Çeltiksuyu'nda 9 ölü, 78 yaralı; Ortaçanak'ta 2 ölü, 15 ya- ralı; Göltepesi'nde 2 ölü, 4 yaralı; Sancak Çimenli'de 13 ölü, 10 yaralı; Haziran'da 1 ölü, 1 yaralı; Beyaz Toprak'ta 2 ölü olduğu belirlendi. Kiğı Çanakçı beldesinde bir kişinin kalp krizi sonucu öldügu, 1 kişinin yaralandığı, Solhan'da da 1 yaralı bulunduğu belirtildi. Kültür Çaddesi, Saray Mahallesi ile çöken Korkmaz, Ali Çivik, Erel apartmanlan ve Çeltiksuyu YÎBO 'da enkaz kaldırma ve kur- tarma çahşmalan geç saatlere kadar sürdü. Yarahlar çe\Te kentlerdeki hastanelere kal- dınldı. Kamu binalarında büyük hasar Depremde daha önceki afetlerde olduğu gibi kamu binalan büyük hasar gördü. Ba- yındırlık ll Müdürlüğü sabaha karşı meyda- na gelen sarsıntıyı az hasarla atlahrken, art- çı depremlere dayanamadı. Binanın taşıyı- cılan saat 12.30 sıralarında çatladı. Deprem, belediye ruzmet binasında büyük hasara yol açtı. 1991 seçimleri öncesi ANAP'lı Belediye Başkanı SıddıkBörü dö- neminde yapılmaya başlanan bina, seçimi kazanan SHP'li Sdahattin Kaya dönemin- de teslim alındı. Binadaki hasar nedeniyle belediye çalışanlan görevlerini Atatürk Par- kı'nda kurulan çadırda görevlerini sürdür- dü. Ziraat Bankası şubesinin de duvarlan çat- ladı. Doğumevindeki çatlaklar nedeniyle hastalar bahçede kurulan çadırlara tahliye edilirken, Devlet Hastanesi'nin ek binasın- da da hasar meydana geldi. Sivil Savunma Müdürlüğübinası ise tamamen oturulamaz hale geldi. Sosyal Hizmetlerve Çocuk Esirgeme Ku- rumu'na (SHÇEK) bağlı yetiştirme yurdu ve Genç ilçesindeki çocuk yuvasının da ha- sar görmesi sonucu 150 çocuk civar kent- lere nakkdildi. Deprem, Elazığ'da da şid- detli şekilde hissedilirken hasara yol açma- dı. Çok sayıda yurttaş panikle sabaha kadar sokakta bekledi. Diyarbakır'da da yurttaş- lar açıkyerlere, okul bahçelerine, cadde ke- narlanna ve parklara akm ettiler. Bazı yurt- taşlar ise araçlannda sabahladılar. Deprem sırasında kalp krizi geçiren bir kişi kaldınl- dığı Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Araş- tırma Hastanesi'nde yaşamını yitirdi. ENDİŞELİ BEKLEYİŞ Kent ruerkezine 12 kilometro uzaktaktakı Çeltiksuyu Yatıh Dköğretim Bölge Okulu'nun üç katta öğranci pansiyonu yerle bir oldu. 198 öğrencinin kakhğı beürtikn pansiyonda enkaz aranda kalan 108 öğrencinin kurtanlması çahşmalan sürerken okul önüne akm eden veüler gözyaşlan arasında kurtanlan çocukJann kendilerinin olup olmadığuu öğrenmeye çahşülar. Çeltiksuyu Yatılı İlköğretim Bölge Okulu pansiyonunda 198 öğrenci kalıyordu Deprem, çoculdarı uykuda yakaladı GURKAN ATA BİNGÖL - Bingöl sabaha karşı 6.4 büyüklüğünde dep- remle sarsılırken deprem, kent merkezine 12 kilometre uzak- lıkta bulunan Çeltiksuyu Ya- tılı tlköğretim Bölge Okulu pansiyonunu vurdu. 3 katlı pansiyon tamamen çökerken pansiyonda kalan 198 öğren- ciden 93'ü kurtanldı, enkaz altından 11 öğrencinin cese- di çıkanldı. Enkazdan çıkan- lan bir öğretmen de yaşamını yitirdi. 94 öğrenciyi kurtarma çahşmalan ise dün gece geç sa- atlere kadar sürdü. 1997 yılında inşa edilen ve 1998'de öğrenime açılan Yl- BO'ya ait 3 katlı pansiyon ta- mamen çökerken eğitim görü- len binada da büyük hasar meydana geldi. Depremin he- men ardından 35 öğrenci pan- siyon binasını terk ederken 53 öğrenci yurttaşlar tarafindan kurtanldı, 94 öğrenciyi kurtar- ma çahşmalan ise sürüyor. Enkaz altından çıkanlan ma- tematik öğretmeni Serkan Ak- yüz hastaneye kaldınlırken yaşamını yitirdi. 8 kişilik odalarda, 2'şer kat- lı ranzalarda yatan öğrencile- ri kurtarma çalışmalan güçlük- le sürdürülürken ekipler aç- ğını öğrenmeye çalıştılar. Kurtulan öğrencilerin bü- yük bölümünün birinci katta kaldığuıa dikkat çeken Sivil Savunma uzmanlan, "Üst iki kat depremde geriye doğru çöktü. Çelik ranza ve dolaplar da yan yatü. 1. katta ise çök- me tavandan tabana doğru kaz altında kaldıklannı ifade ettiler. Enkazdan kurtulan 6. sınıf öğrencisi Mustafa Günal, ya- takhanenin birinci katında bu- lunduklannı belirterek dep- rem anını şöyle anlattı: "Ne ol- duğunu anlamadan bir anda tavanın üzerunegeldiğiıü gör- • 1997 yılında inşa edilen ve 1998'de öğrenime açılan YÎBO'ya ait 3 katlı pansiyon tamamen çökerken eğitim görülen binada da büyük hasar meydana geldi. Depremin hemen ardından 35 öğrenci pansiyon binasını terk ederken 58 öğrenci yurttaşlar tarafindan kurtanldı. Enkazdan çıkanlan bir öğretmen de yaşamını yitirdi. tıklan deliklerden öğrencile- rin su gereksinimini karşıladı- lar. Depremin hemen ardından öğrencilerin aüeleri okula akın ettiler. Çemberi aşarak enkaz üstüne çıkan aıleler gözyaş- lan içinde kurtanlan çocukla- nn kendilerinin olup olmadı- gerçekleşmiş. Bu esnada çelik dolap ve ranzalar, tavan ile ta- ban arasındabir metreHkboş- lukkalmasınısağlamışr dedi- ler. Çelik dolaplar sayesinde birçok öğrencinin kurtanldı- ğını belirten uzmanlar, üst kat- lardaki bazılannın da kaçma- ya çahşırken koridorlarda en- düm. Tavanla aramda çok ya- kın bir mesafe kabntştu Panik ve şaşkınlık içindeyken oku- lun müstahdeminin, merdi- venterin korkuluklannı kırdı- ğmı gördüm. Ve o korkulukla- n bize uzatü. Tavanla taban arasında kalmıştık ancak bu korkuluk savesinde kurtula- rak dışan çıkabildik." Enkazdan kurtanlan ve ko- lu kınk olan 12 yaşmdaki Vey- sel Dağdelen de okulun yakı- nındakı müdahale merkezin- de ilk tedavisi yapılırken ya- şadığı şoku atlatmaya çalıştı. Okul enkazmı görünce "Bu- rayıkim yıktf diye soran Dağ- delen, "Beniçeridençıkarken arkadaşlanm da benden yar- dım istiyordu. Onlar hâlâ içer- de, onlan da kurtann" diye yalvardı. 6. sınıfta okuyan 13 yaşm- daki Ay Abdullah Alakuşte- kin ise şiddetli gürülrüyle bir- likte ranzasının devrildiğini söyledi. Aym anda tavanın da üzeri- ne geldiğini ve ranzanın boş- luğuna sığınarak burada uzun süre 2 arkadaşıyla birlikte bek- lediğini anlatan Alakuştekin, "Enkazaltmda birçokarkada- şını sabaha kadar anne ve ba- basının adını haykntb" diye konuştu. BAŞBAKAN ERDOĞAN VE ÇOK SAYIDA BAKAN DEPREM BÖLGEStNDE tNCELEMELERDE BULUKDU Mumcu: Sistem enkaz altında kaldıHaber Merkezi - Bingöl'de yaşa- nan deprem felaketinin ardmdan Baş- bakan Recep Tayyip Erdoğan ve çok sayıda bakan deprem bölgesinde ince- lemelerde bulundu. Çumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ise Bingöl Vali- si AvniCoş'u arayarak can kaybı ve ara- ma kurtarma çalışmalanyla ilgili bil- gi aldı. Kültür ve Turizm Bakanı Er- kan Mumcu, "enkazaltmdakalaıun sis- tem olduğunu" belirtti. Başbakan Erdoğan, Bingöl'deki dep- rem felaketinin ardmdan Başbakan- lık Merkezi Binası'nda bir değerlen- dirme toplantısı düzenledi. Toplantı- nın ardmdan Içişleri Bakanı Abdulka- dir Aksu. Baymdırlık ve Iskân Baka- nı Zeki Ergezen, Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çetik, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Kızılay Genel Başkanı Ertan Gönen ve bazı Bingöl milletvekilleriy- le deprem bölgesine hareket eden Er- doğan. incelemelerde bulundu. Çel- tiksuyu Yatılı Bölge Okulu'nda çahş- malan izleyen Erdoğan, "Bunaihmal denmez, buna olsa olsa şartlara uyma- mak denir. Bu ihaknin şartlan neler- dir? Kontrolü iyi \ apılmamıştır, zemin etüdleri ryi yapıimanuştır. Buna mal- zemeden çalma da denilebinr" dedi. Turizm ve Kültür Bakanı Mumcu, depremle ilgili sorulan yanıtlarken "Marmara depreminde de enkazın al- AB'DEN DEPREM DAYANIŞMASI ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Avrupa Birliği (AB) üyesi Almanya, îngiltere ve Yunanistan'ın dışişleri ba- kanlan, Bingöl depremini ha- ber alrr almaz meslektaşlan Abdullah Gûl'ü arayarak yar- dtm önerisinde bulundu. Almanya Dışişleri Bakanı JoschkaFischer, mgiltere Dı- şişleri Bakanı Jack Stravv ile Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu, sabah er- ken saatlerde Gül'ü aradılar. AB Dönem Başkanı Yuna- nistan, Papandreu'nun telefon görüşmesinin ardından Tür- kiye 'ye 300 bin Euro yardım yapılacağuu bildirdi. Berlin- Brandenburg Türkiye Top- lumu da (TBB), depremzede- ler için bağış hesabı açtı. BÖLGEYE YARDIM YAĞDI ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Depremin ardın- dan bölgeye Türkiye'nindört köşesinden yardım yağdı. Bingöl'de incelemelerde bu- lunan Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan, ilk etapta 600 milyar liralık yardım ulaştır- dıklannı belirterek TOBB'nin de bölgeye 500 konut yapma sözü verdiğini açıkladı. Kızı- lay 3 bin 100 çadrr, 13 bin battaniye ve 5 ambulans ile çok miktarda kuru gıda gön- derirken Sağlık ve Çalışma bakanlıklan ile Türk Tabip- leri Birliği de bölgeye çok sayıda tıbbi malzeme ve sağ- lık personeli gönderdi. Şw- nak'ta savaş nedeniyle bek- letilen "SahraHastanes" böl- geye kaydınldı. tında kalanın sistem olduğunu söyle- miştim,şimdide aynı şe>i söyhlyorum. Her depremde çok yüksek can ve mal kaybı oluyorsa, yönetim enkaz altmda kalmışür" diye konuştu. Milli Savunma BakanıVecdiGönûl ise Mumcu'nun sözlerirli, "Bakanı- mızın dûşüncelerine karşı olmak iste- mem ama sistemimiz daha güçlü gö- rünüyor. Orada enkaz altmda kalan bir uygulamadır" şeklinde değerlen- dirdi. Deprem bölgesinde in- celemelerde bulunmak üzere Diyarbakır'a giden ÇHP Genel Başkanı Deniz BaykaL, "Acı olan yaşanan deprem hasar- larının esas itibany- lakamu binalarının üzerinde ortaya çıkmış olmasıdır. Kamu binalarında özelhkle bu sorumsuzluğun gerçek- leşmiş obnasuu bir türtü affedenüyorum" dedi. Uzmanlar uyardi: Artçı depremler sürebüir evinizegirmeyin ÖZLEMGÜVEMLİ Bingöl'de meydana gelen depremi değer- lendiren yerbilimciler, yurttaşlara, "Artçı dep- remler sürebilir, ko- nutiaragn-me\in" uya- nsında bulundu. Bir deprem ülkesi olan Türkiye'nin deprem- lerden hâlâ ders ala- madığına dikkat çe- ken uzmanlar, "Eli- mizdekibilgivetekno- lojhi kuüansaydık,in- sanlann öhnesini eti- miz kolumuz bağb iz- lemezdik''dediler.TC- BÎTAK, Kandilli Ra- sathanesi ve İTÜ de depremin hemen ar- dından incelemelerde bulunmak üzere böl- geye uzman ve ekip- man gönderdi. TÜBİTAK Marma- ra Araştırma- lar Merkezi Başkanı Prof. Dr. Naci Gö- rür. Bingöl'e, Dicle Üniver- sitesi ile ince- leme yapmak üzere uzman- lar, Küresel Konumlama Sistemi(GPS) aletleri ve sis- mogramlar gönderdik. Yaklaşık 10 gün boyunca inceleme ve gözlem çahş- malan yapaca- ğız. Deprem- den hemen sonra bilgi vermek doğru değildir. Doğu Anadolu Fay Hattı'nda ve Kuzey Anado- lu Fay Hat- tı'nda her za- man deprem- ler olabilir. Tahminlerde bulunmak yerine ölümlerin önüne geç- mek için çalışmalar yapıhnalı. Türkiye'de nerede, hangi periyot- ta deprem meydana gelebileceğini ve ne kadar insan ölebilece- ğini biliyoruz. tnsanlann ölmeme- si içinne yaptlması ge- rektiğini de biliyoruz amayapmıyoruz. Ge- rekli bilgi ve teknolo- jiye sahibiz. Bu dön- güden çıkmazsak in- sanlar öhneye devam edecek. lTÜMaden Fakülte- si Jeoloji Mühendisli- ği Bölümü Genel Je- oloji Anabilim Dalı Öğretim Cyesı Prof. Dr. Celal Şengör: Sol yanal atılımlı bır dep- Dr. Barbarosoğlu Dr. Celal Şengör Dr. Naci Görür rem ve 1971 yılında- ki depreme benziyor. Bu kadar ölümün ne- deni ihmalkârlık ve ce- halet. 6 ay- 1 yıl için- de 5.4 büyüklüğünde bir artçı deprem daha meydana gelebilir. rTÜ Maden Fakülte- si Genel Jeoloji Ana- bilimdalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Tüysüz: Deprem, Do- ğu Anadolu Fay Hattı ile Kuzey Anadolu Fay Hath'nın birleştiği ye- re çok yakın bir nok- tada meydana geldi. Boğaziçi Üniversi- tesi (BÜ) Kandilli Ra- sathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü MüdürüProf.Dr.Gü- lay Barbarosoğlu: Deprem, 10 kilomet- re derinlikte meydana geldi ve 17-20 saniye sürdü. Artçı sarsıntılann büyüklüğü 5.2 ye kadar çıkabilir. Bu nedenle, ha- sarlı binalara girilmemesi gerekiyor. Prof. Dr. Mustafa Er- dik: Deprem şartnamesine göre okul ve hastanelerin diğer binalara göre en az yüzde 50 daha kuvvetli yapıl- ması gerekir. Bunlann çok iyi bir şekilde denetlenmesi ve çok sağlam olrnası gerekir. Bu konuda toplum olarak demokratik baskı hakkı- mızı kullan- mamız lazım. Obölgedetüm yatılı okulla- nn elden geçirilmesi ve deprem şartname- sine uygun hale geti- rilmesi lazım. Hastane ve okullara toplum olarak öncelik veril- meli. Ferdi olarak in- sanın kendi binasını güçlendirmesi de önemli. ÎTÜ Maden Fakültesi Jeofizik Bö- lümü Öğretim Üyesi ve Türkiye Jeofizik Kurumu Başkanı Prof. Dr. AhmetErcan: Bin- göl'deki deprem 3.5 atom bombası gücün- de. Gölcük depremın- den 25 kat küçük. Depremin yerde yapa- cağı kınk boyu 19-20 kilometre olabilir. Bu bölgedeki depremler 35-36 yılda bir ger- çekleşiyor.'