Catalog

ayın Yönetmeni: İbrahim • Yazuşleri Müdürü: SaBm • Sorumlu Müdür Mehmet Sucu # Haber Merkezi Müdürü: HakanKara Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKF1 admaÎLHANSELÇUK Genel Ya' YıMız Istıhbarat Cengiz Yıldırım • Ekonomr Öz- lem Yüzak • Kültur Egemen Berköz • Spor AbdülkadirV ücelman 9 Makaleler Sami Ka- raören • Duzeltme Abdullab Yazıcı 0 Bil- gı-Belge. Edibe Buğra # Yurt Haberlen. Meh- met Faraç 0 \\rupa Temsilcısı. Güray Öz YayınKurulu.tllıanSe)çuk(Baş- Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No. kaıî),EmreKongar(Danjşman), 125, Kat-4, Bakanltklar-AnkaraTel 4195020 (7 hat), Faks: Orhan Erinç, Hikmet Çetin- 419502 7 • Î2mır Terasılcısı Serdar Kıak, H. Ziya Blv kaya, Şükran Soner, fbrahim 1352 S 2 3 Tel 4411220. Faks 4418745 • Adana Yıldız, Orhan Bursalı, Musta- Temsilcısı. Çetm Yiğeooğlu, Inönü Cd 119 S. No: 1 Kat 1, fa Balbav, Hakan Kara. Tel 363 12 11, Faks: 363 12 15 Muessese Müdürü: Erol Erkut • Bilgılşlem Ahmet Korulsan • Sa- tış Fazilet Kuza REKLAM: P.M. Ltd. ŞtL • Genel Mudur Gülbuı Erduran#Koontaator Reha Işılman • Genel MudürYrd Sevda Çoban # Fınansman Müdûriı Çetin Erdtıran Tel 0212 514 (T 5 3 - 5 H S 4 60-61. Faks 0212513 8463 Yjyımtayuı Yenı Gfln Haber Ajansı B*ın ve YajıncılA A.Ş Tmiocagı Cad 19 41 Cagaloglu 34334 Isunbul Pk_ 246 - Sukecı U43^ [a Td (O2l':)5l20505l2Chaıl Faks (O:i2'513 8595 Bub: MeıkezGazeteDeıgı Basım \ avuıcılık San veTıc *$Bartart*Bulvar No 125 Beşdoa>-lst Cend Dağranr BBDMeAez 16NISAN2OO3 tmsak:4 43 Güneş 6 18 Öğle'13 11 Ikındı 16.52 Yatsr2119 Tutkusu spor • Haber Merkezi - Zeki Tnko'nun 2003 yaz koleksiyonu için objektiflerin karşısına geçen Caroline Backhausen her gün 4 saatini spor salonunda fıtness yaparak geçirdiğini söylüyor. Iş disiplini ve dddiyetiyle Zeki Triko fotoğrafçılanndan tam not alan Backhausen spor yaparak hem ruhunu genç ve dinamik tuttuğunu belirtiyor. Backhausen modanın başkentlerinden Milano'da yaşıyor. NASA, buzuUarı izfiyop • LOS ANGELES (AA) - Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi ("NASA), Peru Andlan'nda bır buzulda meydana gelen çatlağı uydulanndan bıriyle izlemeye aldı. Deniz seviyesinden 4500 metre yüksekteki Palcacocha gölünün eteklerinde kurulu Huaraz kenti, buzulun kınlıp göle yuvarlanması halinde büyük bır felaketle karşı karşıya kalacak. NASA, Peru hükümeti ve yerbilimcileriyle işbirliği yaparak buzulun durumunu izlemeye başladı. Uzmanlar, Cupi adını verdikleri buzulun bir kısmının göle yuvarlanması halinde Huaraz'da yaşayan yaklaşık 60 bin kişinin 15 dakika içınde büyük bir sel felaketine uğrayacağını belirtiyorlar. Solucana benzeyen kistler • PEKtS (AA) - Çin'de bir genç kızın beyninden solucana benzeyen 2 adet kist çıkanldı. Guizhou eyalerinde bulunan Guiyang Beyin Hastahklan Hastanesi'nde ameliyatı yapan doktorlar, bu tür kiste ilk kez rastlandığını belirtti. Beyninden yanm santim çapında ve 5 santim uzunluğunda iki kist alınan 19 yaşındakı Chen Li, uzun süredir sürekli baş ağnsı, görme bozukluğu ve denge sorunu yaşıyordu. Doktorlar, san bir sıvı ile birlikte bulunan kistlerin hangi parazıt türüne ait olduğunun henüz tespit edilemediğini kaydetti. Daha da ilginci, kistlerde 3 adet saç teli bulundu. Eski mücevherler çalındı • LONDRA (AA) - Hollywood'un efsanevi yıldızı Marilyn Monroe'ya bir zamanlar ait olan iki parça mücevher sergiden çalındı. Polis, ehnas kaplı ve M motifli altın bir yüzük ile altın bileziğin, sergilendiği Londra'daki Country Hall Galeri'den çalındığını, çalınan mücevheratın değerinin 64 bin dolar olduğunu açıkladı. "Marilyn Monroe: Bir Efsanenin Yaşamı" adlı sergiden dün öğle saatlerinde çalınan mücevherlerle ilgili bir kişinin gözaltına alındığı belirtildi. Salgına karşı şalgam • PEKİN (AA) - SARS hastalığından korunmak için iyi bır doğal kaynak olan şalgamın fıyatı Çin'in başkenti Pekin'de artö. Tedavisi bilinmeyen SARS'a karşı önemli miktarda şalgamın satılmaya başlandığı Pekin'de, hastahğa karşı korunmak için sanmsak, havuç, pırasa ve zencefil de tüketiliyor. Pekin'de yayımlanan Star Daily gazetesınin geçen hafta SARS'tan koruyan sebze isimlerini vermesinden sonra, halkın doğal korunma yöntemlerine hücum etmeye başladığı bildınldi. 9 kişi SARS'tan öUü • HONG KONG (AA) - Hong Kong'da "akut solunum yetmezliği sendromu"ndan (SARS) 9 kişinin daha öldüğu bildirildi. Hükümet açıklamasında, Hong Kong'da 42 yeni vaka daha saptandığı bildirildi. Böylece Hong Kong'da SARS'tan ölenlerin sayısı 56'ya, bu hastalığa yakalananJann sayısı da 1232'ye çıktı. HADI BtRAZ DA SÎYASÎ YORUM YAPALIAA !.. Iğne deliğinde Tayvanh minyatûr sanatçısı Şen Frong bir iğne deiiğine aJü tane panda oturttu. Frong, boylan 1 milimetreden bik lasa olan -0.7 mifimetre- pandalan bir iğnenin içine yerleştirerek hazırladığı özel tasanmma "iğnenin gözünde alü panda" adnu verdi. Dört ayda tamamladığı •wiiwilr TtsTifis~Jn t283 ™1111111 TaypeVietanıtanFrong,hayvanlanözeüikledepandalançoksevdiğiiçinbuçaİışmasmıyaparkenbüvükzevkaldığınısöyledi rflLflLtvLJdrlOlCİ> Sanatçuunsonçalışmasnugörenlerde"Gördüğümüıûz en şık ve en güzel iğne" diyerek Frong'a övgû yağduth. ^REUTERS) Londra'daki Christie's'in açık arttınnasında Osmanlı yapıtlan 'tokmak' altında Çalınantarihsatdıyor• Müzayedeevi, Abdülaziz'in annesine ait bir Kuran'ı, 1570-80 tarihli îznik sürahisini ve Yeni Cami hünkâr mahfili Iznik çinilerinin üçünü açık arttırmaya çıkanyor. Müzayedenin en ilginç yapıtmı Ispanya'da 11. yy'da îslam devleti Emevilerden kalma horoz biçimindeki bir havuz fıskıye başı oluşturuyor. Ç A r JvA. ^LLiVFİIM L J I V F I Önümüzdekiyazaylannın modasmı geçen seneden hazıriamaya başlayan tasanmcılar sonbahar-taş kreasyonlannı da şimdiden sergilemeye başladı. Akla gelebüecek her türlü malzemeden şapka üreten moda tasanmcıLan, Portekiz'de süren moda günlerinde 2004'ün şapkalannı görücüye çıkarth. (Fotoğraf: REUTERS) KUŞADASrNA 1000 KİŞtLÎK TURİST KAFÎLESÎ GELDİ Tatilsezonu başlıyor YurtHaberleriServisi- Yeni turizm sezonu, dün yurdun çeşitli bölgelerin- de düzenlenen törenlerle açıldı. Sezonun ilk günün- de Kuşadası'na iki ayn ge- miyle 1000 kişilik turist kafüesi geldi. Turizm Bakanı Güldal Akşit, turizm sezonunu Trabzon'da başlatrrken Tür- kiye Tanınm CD'sinde Ka- radeniz'e yer verihneme- sı tepkilere yol açtı. Bakan Akşit ise Karadeniz için hazırladıklan CD'yi sürp- riz olsun diye sona bırak- tklannı söyledi. Akşit, ko- nuşmasında da 2003 yılı hedefinin 15 milyon turist, 13 milyar dolar gelir oldu- ğunu ifade etti. Kapadokya bölgesınde de sezon düzenlenen tö- renlerle açıldı. Nevşehir'in çeşitli merkezlerinde beş gün süreyle gerçekleştin- lecek etkinliklerde Hacı- bektaş ilçesine yer veril- memesi tepkiye neden ol- du. Hacıbektaş Beledıye Başkanı Mustafa Özcivan, etkinhkleri protesto ede- rek ilçeye geri döndü. Sezonunun ilk gününde Kuşadası Limanı'na, 1000 Ispanyol ve Ingiliz turist taşıyan 2 ayn gemi yanaş- tı. Yunan bayraklı Tiriton ve Portekiz bayraklı Anon isimli kurvazıyer gemile- rinin Kuşadası 'na nısan so- nuna kadar 6 kez daha ya- naşacaklan bildirildi. Hafta nedeni)1e Sultanah- mefte dûzenlenen etkinlikle- riçok sajida turist izledi(AA) ÖZGEN ACAR ANKARA (Cumhuri\«t) - Bır süredir yağmalanan Yenı Camı hünkâr mahfili Iznık çinılennden üçünün de aralannda bulunduğu Selçuklu ve Osman- lı yapıtlan Londra'da 'tokmak" altında. Osmanlı împaratorluğu kurulmadan ön-1 ce Konya'da 1270 yılında Selçuklu ustalar- ca yapılmış bir ahşap kapı 400 bin dolar (yaklaşık 660 milyar lira) tahminı değerle satışa çıkıyor. Müzayedede aynca Osmanlı Padışahı Ab- \ düJaziz'ın annesine ait eşsız bu^ Kuran'm 240 \ bin dolara (yanm trilyon lira), bır Iznık sü- i rahısınin de 160 bin dolara (270 mılyar lira) I satılabileceği öngörülüyor Christie's Müza-1 yede E\ı'nın 29 Nisan'daki "tslam Sanan" j açık arttınmına katılan 192 parça arasında 1650 yıllannda tstanbul Yenı Camı ve Hün- kâr Mahfili ıçın özel yapılmış tznik çinile- nnden üçünü de satışa çıkardı. Müzayedenin en ılgınç yapıtını tspanya'dai 11. yy'da îslam Devletı Emevilerden kalma horoz biçimindeki bır havuz fıskıye başı, oluşturuyor. I milyon sterline (yaklaşık 2 tnlyon 560 milyar lira) alıcı bulması bek- lenen 42 cm yükseklığmde, bronz üs- tüne altın kaplama (tombak) horozun mermerden bir havuz çanağını süs- lediğı bıliniyor. Pek çok Selçuklu ve Osmanlı yapınnın yer aldığı açık arttırmaya çıkan Konya'dan gitme ahşap kapırun "eşi r Berlın'de bir müzede, "benzeri" ise Konya'da Mevlana Müzesı'ndeı bulunuyor. Cevızden kazıma tekniği ile ya- pılan bu kapının iki ka- nadında bütünleşen çok- gen geometrik ve çiçek süslemeler yer alıyor. 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl ba- şında Türkiye'ye sıkça giden Av- rupalı mühendis bir işadamının ailesince satışa çıka- nldığı söylenen bu kapı 165x1155 cm boyutlannda olup üzerinde "Aküh adam. deneyimlerden ders alan- dn*. Cahfl ise sonuçlann ne olacağmı düşünmeyen bir Idşidir'' sözlen yazılı. Osmanlı Imparatorluğu'nun ilk büyük hat us- tası olarak kabul edilen Amasya (1429 - ?) do- ğumlu "Ibn-aJ-şev1ı al-Amast" olarak tanınan Şeyh Hamdullah'ın elinden çıkan bir Kuran ise müza- yedenin bır başka gözdesi. 2. Bevuad'ın padişah olması üzenne İstanbul'da saraya baş hat ustası ola- rak alınan Şeyh Hamdullah'ın Amasya günlerin- de yazıldığı bilınen bu Kuran'm sahibinın 2. Sul- tan Mahmut'ın eşı, Abdülaziz'in annesi Pertev- nh-al Hanım a ait olduğu saptandı. | tznik sürahisine biçikn fîyat 160 bin dolar. TIPKI YENI CAMI'DEKI CİNİLER CİBİ... Bir süredir yağmalanan tznik çınilerini aralann- da eski bir polısin de bulunduğu bir şebekenın çaldığı saptanmış, bazı parçalar da koliler içınde boş bir arazide bulunmuştu. Ancak, çalınan çinilerin önemli bölümünün yurt- dışına çıkanldığı bu müzayede ile anla- şıldı. Katalogda, satışa çıkan Iznik çıni yapıtlannın tüm fotoğraflan yer alır- ken bu üç çiru panonun resmi bu- lunmuyor tki bin sterlinlik (yaklaşık 5 milyar lira) bir açılış değeri öngörülen üç çininin "öpla Yeni Ca- mi'dekiter gibi olduğu" katalogda vurgulanıyor. Türk Interpolü'nün Lyon karargâhı aracılığı ile Ingi- lız Scotland Yard polisinin sanat hırsızlığı bölümünü devreye sokup çınılere el koy- duracağı öğrenıldi. SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN c ...Reşat Enis, Dedim de!...' 40 Karanlığı; Avnıpa'da savaş yangını, gittikçe bü- yüyor. Izmir'de, Körfez vapurian, seferden alınıp ma- yın gemisine dönüştürü/dü. Iş dönüşü, Karşıyaka iske- lesi önünde, yolcular, evlerine dağılmadan; Halkevi ho- parlöründen, BBC'nın Türtcçe haberlerini dinliyorlar. O akşam, buğday sanşını lıselı kız, saçlannda gizli yeşil yan- sımalaria; sahilden. çarşıya geçmişti; elimde olmayarak, peşinetakıldım,çünkü 'muhayyelsevgılim'; Kitapçı'Ih- san'a girmesın mi, ben de arkasından: heyecandan öle- ceğim; meşgul gonjnmek için, 'kiralık kitaplar' rafından rastgele bır kıtap çekip, ona bakıyorum; adını ilk defa duyduğum, bır yazar Reşat Enis; ilk defa gördüğüm, bır kıtabı 'Gonk Vurdu!'. Oylesine dalmışım ki, buğday sanşını liselı kız. çoktan gitmiş; 'Kitapçı' Ihsan, yine bumu bilinmez bir kokuyu alırmış gibı havada: "-... gü- zel romandır" dıyor, "okumayan kalmadı!" Reşat Enis'ı böyle tanımıştım. 'Gonk Vurdu'da beni ilk önce çarpan, metinde bazı satrtann farklı karakter- de, daha büyük puntolarla dizilmesi olmuştu; ister iste- mez, aynı şeyi şiirlennde -belki aynı dönemde, belki bi- raz daha önce- yapmış olan, Nâzım Hikmet'i haörlıyo- rum; eve dönerken, roman elimdedir. O gece okuyup bi- tireceğım, ertesi gün, bir başka kitabını alacağım: 'Ka- nun Namına'; daha sonra. biraz da gizli saklı olarak, ro- mancının o sıralar en unlü, en çarpıcı romanını: 'Afrodrt Buhurdanında Bir Kadın!". 'Kitapçı' Ihsan, cildi yıp- ranmış kıtabı, bana uzatırken, sıkı stkı tembih ediyor "- ... kimseye gösterme, bu roman toplatimıştııi". Bunlan geçen haftalarda, 'Zaman İçınde Yolculuk'um- da söyledim; oysa. on yıl kadar önce aynı Reşat Enis'ten aynı programda söz etmış, onu artık kımsenın hatıria- madığından yakınmıştım; vefat mı etmişti, köşesıne mi çekilmıştı; kitaplan, sahaflarda bile, bulunamıyordu; yal- nız onun mu, daha nicelennın: Mahmut Yesaıi, Sadri Ertem, Kenan Hıiûsi, YusufAhtskalı vd. beyier'in; Meb- rûre Sâmi, Suat Derviş, Mükerrem Kâmil, Cahit Uçuk vd. hanımlann! Yıldınm hızıyla kültürsüzleşiyorduk. Medla, cumhuriyet edebiyatı'na dü$man mı? Son bırkaç yıla damgasını basan, Ulusal Dip Dalga- sı', edebıyat düzeyınde de kendinı gösterdi. 'Erken Cumhuriyet' döneminın 'Turk' romanlan, çeşitliyayın- cılartarafından bazılan 'külliyat' düzeniyle, bazılan 'tek fefr'yayımlanıyor; gönül isterdı ki, gelişmış ülkelerde ol- duğu gıbi, bu eserier 'eleştirel basım' olarak (edition critique), ıncelemelı araştırmalı, daha özenlı ve dikkat- li yayımlansın; ama, buna da şükür, hiç değilse adından sözünü ettığinız yazann, ıster Suat Derviş, ıster Sadri Ertem olsun, genç okur, hıç değilse bır romanını bulup okuyabiliyor. Reşat Enis'in romanlan da, birer ikişer, tekrar gün ışı- ğına çıkmaya başladılar: önce 'San It' (Evrensel) arka- sından, iki ayn yayınevinden aynı zamanda 'Toprak Ko- kusu (Evrensel ve örgün) ve bu arada, 'Afrodrt Buhur- danında Bir Kadın' (Evrensel)! Bu işin olumlu yanı.. bir de olumsuz yanı var. Media'da bu gayretler, hak ettiği ilgi ve takdiri görmüyor, doğru dürüst, ne ömürierini bu eserlere vermiş yazarlar çileleri ve çabalanyla tanıtılıyor- lar ne de, romanlannın ilginç nrteliklen, özgün başanla- n öne çıkanlıyor. Oysa durum neymiş, sözünü ettiğim za- man içındeki yolculuktan sonra, aldığım o mektup, açık açık göstermiyor mu?: 'Demokrasi' Media'st, 'Cum- huriyet' edebiyatna ve yazarlanna, adeta düşman! Elinden gelse, adını bile anmayacak! Türk halkı, aynı fikırdedeğıl ama!... HelebirbakınlGa- ziantep'liyim, Ankara'da ikamet ederim' diyen Nec- det Özattan'ın tespitine ve duyurma çabasına hayran olmaz mısınız?.. Halkımızda bu vefa oldukça... "... geçen hafta Reşat Enis üzerine sohbetiniz dik- katimi çekti. Sözüm ona, öğretmen geçiniyorum. Değil yayınlan, ismini bile sâyenizde işittim. Öyle motive ettiniz ki, önce Dil Kurumu Krtaplığı'na git- b'm. Maalesef, Reşat Enis adına, hiçbir yayın bula- madım. Soyadı Enis değilmiş, sonradan öğrendiğim Aygen soyadıyla da aradım, fakat hiçbir bilgi yoktu. Milli Kütüphane'ye başvurdum: Reşat Enis'in eser- leri, gani! İlk elime geçen 'Kanun Namına'yı bir otu- ruşta okudum: 1928'de yazılmış bir romanın, bu den- li ilgi çekeceği akla gelmez; yazar iyi kurmuş; konuy- la, krtabın adı üzerine bir bağlantı kuramıyorsun, bu nedenle de, bir arayış içinde, okumaya devam! Ki- tap ancak son sayfasında, ismiyte özdeşleşiyor. Ka- lan yayınlannı da, ilerki günlerde, elden geçirmeye çabşacağım. Yayınlann tümü, Milli Kütüphane'de var, listesini sunuyorum, araştırmalannıza yardımcı olur ümidi ile! AYGEN, Reşit Enis/ Afrodit Buhurdanında Bir Kadın, 1945 AD 1990/ Kara Toprak, 1969 AD 1808/ San k, 1968,3227/ Despot, 1958 AD139/ Ağlama Du- van, 1983 AD 1823/ Yolgeçen Hanı, 1980 AD 1016/ Toprak Kokusu, 1944 AD 2630/ Gece Konuştu, 1933 AD 755/GonkVurdu, Kanun Namma, 1928AD 1252/..." (8 Şubat 2003 tanhli faks mesajı). Hep söylemez miyim, bizi ayaktatutan halkımızdır, on- da bu vefa, bu kadirbilırlık oldukça, sırtımız yere gelmez! e-mail:tilahan isnet.net.tr http^/www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88