Catalog

7 E K İ M 20O2 PAZARTESİ CUMHURtYET SAYFA XlAj>r!j£vLJi/l\ dishab@cumhuriyet.com.tr Denktaş kalp ameliyatı oluyon • NEWYORK(AA)- KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, Kıbns görüşmeleri nedeniyle bulunduğu Xew York'ta bugün kalp ameliyatı olacak. Columbia Presbyterian tıp merkezinde Türk kalp cerrahı Mehmet Öz tarafindan yapılacak ameliyat içın Denktaş'ın bugün yerel saatle 06.30'da(TSİ 13.30) hastanede olacağı öğrenildi. "Ameliyatın geçen haziranda yapılması gerektiğini, ancak Kıbns görüşmeleri nedeniyle bunun mümkün olamadığını" belirten Denktaş, "kalp damarlannda kıreçlenme bulunduğunu, aynca geçirdiği enfarktüs yüzünden kalp kapakçıklannın çalışamaz halde olduğunu" söyledi. Detenoe'ye toçakH saldn • PARtS(AA)-Paris'in sosyalist ve eşcinsel Belediye Başkanı Bertrand Delanoe, dün gece eşcinsel düşmanı olduğu düşünülen bir saldırgan tarafindan karnından bıçakJandı. Saldın, bir festival kapsamında geç saatlere kadar açık olan Belediye Sarayı'nda meydana geldi. Davetlilerin arasında bulunan bir adam, Delanoe'ye saldırarak karnından bıçakladı. Yakalanan 39 yaşındaki Azedine Berkane, ifadesinde "politikacılardan özellikle de eşcinsel olanlardan nefret ettiğini" söyledi. Hafif yaralanan Delanoe, hastanede tedavi alhna alındı. Arafattan Kudüs atağı • RAMALLAH (AA) - Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın, Kudüs'ün gelecekte kurulacak bağımsız Filistin'in başkenti olacağı hakkındaki yasayı imzaladığı bildirildi. Filistin Yasama Konseyi Başkanı Ahmed Korey, Arafat'ın konsey tarafindan 2 yıl önce kendisine sunulan yasayı, ABD Başkanı George Bush'un geçen hafta imzaladığı, "ABD hükümetinin, Kudüs'ün, Israil'in başkenti oldugunun belgelere geçirmesini öngören" yasaya karşılık vermek amacıyla imzalamaya karar verdiğini belirtti. Londra'da skandal • LONDRA(AA)- Ingiltere'de Sunday Mirror gazetesi, sahte referanslarla bagaj gorevlisi olarak havaalanında işe yerleşen rnuhabirinin, bütün güvenlik kontrolleri umamlanmış uçaklara hnmeyi başardığını açıkladı. Muhabirinin, ravaalanındaki güvenlik cnlemlerine rağmen Hitün X-Ray cıhazlannı ^anıltarak kamera ve fotoğraf makinelerini de vçaklann bagaj lölümlerine kadar sokabildiğine işaret eden Mirror gazetesi, tazetecinin kavaalanındaki ışi hılabilmek içın tş ve îşçi îulma Kurumu'na laşvurduğunu, gerçek amliğinı ibraz ettiğini, ıncak sahte referanslar kjldurduğunu açıkladı. Ankara, Washington'ın eylülde Irak için ilettiği gizli taleplere yanıt hazırlığına başladı TürkiyedengeanyorAYHAN ŞtMŞEK ANKARA - ABD yönetiminin Irak operasyonu için Türkiye 'den somut ta- leplerini eylül ayı ortasında ilettiği, Ankara'nın "bölğedengelerini'' göze- ten bir yanıt için çalıştıgı öğrenildi. Dışişleri ve Genelkurmay'ın Washing- ton'ın talepleri sonrasında başlattığı çok yönlü değerlendirme, Milli Güven- lik Kurulu'nun (MGK) ardından Çan- kaya Zirvesi'nde en üst düzeyde ele alındı. Türkiye'nin, sorunun banşçıl çözü- mü için çabalannı sürdürmesi, ancak operasyonun kaçınılmazlığı durumun- da Irak'ın geleceğinde "masada ol- mak" için operasyona destek verilme- si benimsendi. Ankara, bölgede daha rahat bir harekât alanı elde etmek ama- cıyla, Washington'a desteğinin ope- rasyonun "uluslararası yasalhğa" da- yanmasına bağlı olduğunu iletti. ABD yönetiminin üst düzeyde ilet- tiği "çokgjzfi" talepler ıle Irak'ın ku- zeyinde hızlanan gelişmeler Türki- ye'yizor bir karar sürecine soktu. Irak'a operasyon konusunda endişeleri bu- • ABD'nin talepleri ile Irak'ın kuzeyindeki gelişmeler Türkiye'yi çok zor bir karar sürecine soktu. MGK ve Çankaya Zirvesi'nde sürdürüien değerlendirmelerde, operasyon kaçınılmaz olursa, Irak'ın geleceğinde 'masada olmak' için ABD'ye destek verilmesi benimsendi. lunan, Kuzey Irak'takı gelişmelere ise kayıtsız kalmayacağını önceden bil- diren Ankara, ABD'ye yanıt için "böl- ge dengelerini" gözeten kapsamlı bir değerlendirme başlattı. VVashington-Ankara hattında yaşa- nan hareketlilik ile Türkiye'nin Irak ko- nusunda yanıtına temel oluşturacak değerlendirmeler şöyle: • ABD taleplerini somutlaştırdı: ABD yönetimi, eylül ayı ortasında Irak operasyonu için Türkiye'den taleple- rini somutlaştırdı. Üst düzeyde ilerilen "çok gizü" talepler, yalnızca üsler ve hava koridorlannın kullanılması ile sı- nırlı kalmadı. • Ankara'da çok yönlü değerlendir- me: Dışişleri ve Genelkurmay, ABD'nin taleplerine ilişkin olarak çok yönlü bir değerlendirme başlattı. VVas- hington'un hangi taleplerinin karşıla- nabileceğini, bunlann ne gibi sonuç- lan olabileceğı, Irak'ın kuzeyindeki fiili durumu nasıl etkileyebileceği or- taya kondu. ABD'ye verilecek deste- gin Türkiye'nin çıkarlan açısmdan ge- tiri ve götürüleri hesaplandı. 'Masada olmak için destek' • Ne kadar ilen gidilebilir: Dışiş- leri ile Genelkurmay'ın değerlendir- meleri, MGK'nin eylül ayı olağan toplantısının ardından Çankaya Köş- kü'nde yapılan zirvede üst düzeyde sürdürüldü. Türkiye'nin Öncelikle sorunun ope- rasyona gerek kalmadan çözümü için çabalannı sürdürmesi, ancak operas- yonun kaçınılmazlığı durumunda Irak'ın geleceğinde "masada olmak" için ABD'ye destek verilmesi gerek- tiği benimsendi. ABD'nin kararhlığı dikkate alına- rak bu konuda hazırlıklann hızlandı- nlması kararlaştınldı. Devletin zir- vesi bu çerçevede, Türkiye'nin ulusal çıkarlannı gözeterek olası bir operas- yona ne şekilde destek verebileceği- ni masaya yatırdı. Uluslararası yasallık isteği • Bölgesel dengeler değişecek: Ya- pılan değerlendirmelerde, ABD'ye verilecek destek ile operasyona katı- lımın bölge dengeleri üzerinde çeşit- li etkiler yapacağı ve bazı ülkelerin tep- kısının kaçınılmaz olacağı görüşü öne çıktı. Türkiye'ye daha rahat bir hare- kât alanı yaratacak olması nedeniyle operasyonun mutlaka "uluslararası yasalhğa" dayanması gerektiği be- nimsendi. • ABD'ye ilk yanıt: Köşk'teki zir- venin ardından Washington'a verilen ilk yanıtta da, Türkiye'nin desteğinin öncelikle operasyonun "uluslararası yasalhğa'' dayanmasına bağlı olduğu vurgulandı. BAĞDAT'TAN YENl ATAK Irak'laABD restleşiyor • Irak'ın BM Temsilcisi, Konsey'den çıkacak yeni karann değerlendirileceğini söyledi. Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı George Bush, Bağdat'ın meydan okumayı sürdürmesi du- rumunda Irak savaşımn kaçınılmaz olabıleceğıru büdirdi. Irak ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Kon- seyi'nin alacağı yeni ka- rar tasansını değerlendi- recegini belirtti. Irak'ın BM Büyükel- çisi Muhanınıed Alduri, dün ABC televizyonuna, "Biz Konsey kararlannı reddetmeyiz. Bu kararta- n inceleriz. Karar etinû- ze ulaşınca değeriendire- cegjz"dedı. Alduri, ''Kit- le imha sflahian sorunu- nun gerçekten çözühnesi- ni isnyoruz. Çünkü eti- mizde bu tür silahlar yok" diye konuştu. Silah de- netçilerinin bir an önce Irak'a dönmesinden ya- na olduklannı kaydeden Alduri, ABD'nin asıl amacının rejim değişikli- ği olduğu için bunu ön- lemek istediğini vurgu- ladı. Irak'ın BM ile vardığı anlaşmayı kabul etmeyen Bush, Konsey'den Bağ- dat'a ültimatom veren çok sert bir karar tasansı çık- masını istiyor. Bush, önceki gün sal- dınyı ertelemenin, ABD açısından korkunç sonuç- lara neden olacak kitle ımha silahlanndan Irak lideri Saddam Hüseyin'i uzak tutmak için bir se- çenek olmadığını söyle- di. Başkan Bush. Saddam Hüseyin'e atfen "Görûş- me yok. Konuşacak bir şey yok. Sizin kitle imha sflahlanna sahip otananı- a istemiyonız" dedı. 'Sonsuz Özgürlük un 1. yılı ABD'nin 11 E>1ül sakfanlannın ardmdan 7 Ekim'de El Kaide lideri Lsame bin Ladin'i banndıran Afganistan'a karşı başlatöğı "Sonsuz Özgürlük" operasyonunun bugün 1. yıldönümü. Taleban yönetiminin devrilmesine karşuı Bin Ladin hâlâ buIunamadL ABD bombardımanında yiküan çok sayıda köy de onanbnadı. Kâbil yakmlanndaki Havaca Hasan köyündeki çocoklar okuOan yriakhğı için çadırda ders yapıyor. Suudi Arabistan'uı eski istihbarat servisi başkanı Prens Türki El FaysaL Bin Ladin'in hayatta olduğunu ve "süpriz bir dönüşe" hazniandığmı söyledL ABD'nin El Kaide'ye "ölümcüi bir darbe" vurduğu, ancak hâlâ etkin 5 bin örgüt üyesinin bulunduğu betirtüryor. (AP) ABD'nin olası saldınsmda Irak'ın Scud kullanmasına karşı yoğun önlemler Israil fiize kalkam konuslanchracak Dış Haberler Servisi - tsrail'in, ABD"nın olası bir saldınsı durumunda Irak'ın Scud fiizesi kullanmasına karşı, başkent Tel Aviv de dahil büyük kentleri korumak için yeni bir füze kalkam konuşlandırmaya hazırlandığı öne sürüldü. tsrail Savunma Bakanlığı'nınsa, 300 ila 500 bin gaz maskesi satın alınması için ek bütçe talebinde bulunduğu bildirildi. New York Times gazetesinin haberinde, VVashington yönetiminin Irak'a operasyon düzenlemesi ve Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in buna misilleme olarak IsraiFe saldırması durumunda, Arrow fuze kalkam sisteminin devreye sokulacağı iddia edildi. Gazetenin, Arrow sisteminin geliştirildiği tsrail Uçak Sanayii'nin program müdürü Danny Peretz ve Arrow fiize bataryasının komutasını üstlenen Yarbay Şahar Şohat'a dayandırdığı haberinde, sistemin, 2 mılyar dolardan fazlaya mal olduğu ve mahyetin bir bölümünü ABDnın karşıladığı belirtildı. Haberde, füze savunma kalkanının tam olarak konuşlandmlmasının yaklaşık 2 yıl süreceğı ve bu süre sonunda Israil'in, tum ülkeyi kapsayan füze savunma sistemıne sahip ilk ülke olacağı da kaydedıldi. Gaz maskesi için ek bütçe Israil'in askeri istihbarat şefı Aharon Zeevi ise Irak füzelerinin tsraıl'i vurmak içın batıya yerleştirihnesi gerektiğini, ancak Bağdat yönetiminin bunu yapmadığına dıkkat çekti. tsrail Savunma Bakanlığı'nın, gaz maskesi stokunu genişletmek için ek bütçe talebinde bulunduğu açıklanırken Bakanhk Bütçe Komisyonu üyesi Avşatom VDan, bu talebin komisyonda inceleneceğinı söyledi. Bu arada, Israil Başbakanı Ariel Şaron, dünkü hükümet toplantısında bakanlanndan, Irak konusunda demeç vermemelerini istedi. Devlet radyosunun haberine göre, Şaron, VVashington yönetiminin "konuşmaym" talebi üzerine Israilli yetkililerin Irak konusunda açıklama yapmamalannı talep etti. Îşçi Partisi'nin adayı eski sendika lideri Lula'nın seçimleri kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor Brezilya'da tarihi seçimler Lulaojkuüandıktan sonra haOdabuhıştu.(REUTERS) Dış Haberler Servisi- Brezilya'da, dün yaklaşık 115 milyon seçmen, ül- kenin siyasi çizgisini değiştirebilecek de\ let başkanlığı seçimleri için san- dık başına gittı.Seçim öncesi yapılan anketlere göre, îşçi Partisi'nin ada- yı eski sendika lideri Luizlnack) Lu- la da Siha'nm kazanmasına kesin gözüyie bakılıyor. "Lu- la" olarak da anılan Da Sil- va'nınyüzde50'lıkbarajıaş- ması durumunda Brealya, 40 yıl sonra solcu bir devlet baş- kanına sahip olacak. 1964-1985 yıllan arasındaki as- keri yönetimin ardından 4. kez ya- pılacak 4 yıllık de\let başkanlığı se- çiminin ilk turunda, adaylardan bi- rinin, geçerli oylann yüzde 50'sinden fazlasını alamaması halinde, 27 Ekim'de ikinci tura gıdilecek. Elekt- ronik sistemle yapılacak seçimler için, Amazon ormanlannın bulun- duğu alanlara otomobil aküleri yer- leştirildi. Oy vermenin zorunlu olduğu ül- kede, resmi olmayan ilk sonuçlann, • Brezilya'da halk dün devlet başkanlığı seçimi için sandık başma gitti. Seçimi, tşçi Partisi'nin adayı Lula kazanırsa ülke 40 yıl sonra yeniden solun iktidanna sahne olacak. bugün açıklanması beklenıyor. Latin Amerika' nın en büyük ülke- si Brezilya'da, 170 milyon nüfusun yüzde 22'si yoksulluk sınınnın al- tında yaşıyor. Ülkenin en büyük so- runlan, işsizlik, giderek artan suç oranı ve yoksullarla zenginler arasın- daki dev uçurum. Lula, seçimler ön- cesinde, sol kanat söylemini yumu- şatarak uluslararası ekonomik anlaş- malarauyacağınıbehrtmışti. Bugün- kü De\let Başkanı Fernando Henri- que Cardoso'nun serbest piyasa po- litikalan çerçevesinde, ül- keye büyük yatınmlar ya- pan çevrelerse Da Sil- va'nın, dünyanın en bü- yük 9. ekonomisini düze çıkanp çıkaramayacağı konusunda kaygılı. Lula'nın rakibi, Cardoso hüküme- tinde Sağlık Bakanı olan Brezirya Sosyal Demokratik Parti ve Brezil- ya Demokratik Partisi'nin adayı Jo- seSerra ise seçimlerin ikinci tura ka- lacağından emin ojduğunu belirtti. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Soğuk Savaş, Sıcak Savaş ve Oligarşi... Berlin Duvan'nın 1989'da yıkılması ile dünyada soğuk savaşın bittiği ilan edilmişti. Batı düşünür- lerinin büyük çoğunluğu, "soğuk savaşın bitmesi ve ıki kutuplu dünyanın ortadan kalkması ile " dün- yanın her yöresinde gerginliklerın azalacağını tah- min ediyorlardı; bu beklenti içine girmışlerdi. Ama öyle olmadı; aksine, soğuk savaşın yerini sıcak savaşlar almaya başladı: Dünyada gerginlik- ler azalmadı, daha da arttı. Niçin böyle olmuştu? Neden bırçok yerde sıcak savaşlar başlamıştı? Körfez, Balkanlar, Kafkasya, Asya ve Afnka yeni sa- vaşlann yoğunlaştığı bölgeler oldu. - Batı kapıtalizmı dünya üzerinde yeni bir payla- şım savaşına girmıştı. - Paylaşım kavgasının beraberinde, "Batı kapi- talizmi, kendisinin egemen olduğu tek boyutlu bir dünya" istiyordu. Bu nedenle Batı kapitalizmine sı- cak bakmayan, kaynaklannı Batı kapitalizmine ve onun çokuluslu şirketlerine açmayan, pazannı on- lara kapatan ülkeler cezalandınlacaklardı. Çünkü Batı kapitalizmi dünya üzerinde mutlak bir egemen- lik istiyordu. ABD ve Avrupa'nın karşısında kımse olmamalı idi. Olsa olsa, ABD ve Avrupa (AB) an- cak kendi aralannda rekabet eder veya sürtüşebi- lirierdi. Onlar dışındakilere hak tanınmayacaktı; gere- kirse silahlar konuştunjlacaktı. Ve konuşturuldu da: - İlk operasyonlar Körfez krizi ile başlatıldı ve Batı kapitalizminin önde gelen temsilcileri ABD ve Ingıltere, Arap Ortadoğu'suna iyıce yerieştiler. Aslında bu operasyonun planlannı ABD ve Ingil- tere daha 1987'de Thames Antlaşması ile yap- mışlardı. Bu gizil anlaşmaya göre Yugoslavya ve Mezopotamya(!) bölünecekti. Mezopotamya ifade- si Irak, Iran ve Türkiye'yi içeriyordu. Neler olmadı ki... 1) Yugoslavya "dışarıdan yapılan büyük parasal düzenlemelerle" iç savaşlara götürüldü ve bölün- dü. 2) 1991 Körfez harekâtı ile Irak'ın bölünme pla- nı başlatıldı. İlk etapta Kuzey Irak'ta bir kukla Kürt devleti kurulacaktı. Iran Batı'dan, Türkiye de Gü- ney'den, "yeni düzenlemelere ve sınır değişiklik- lerine" açık hale getirilecekti. 3) Türkiye'nin, "AB'nin içine alınmadan AB'ye 1995'ten itibaren tek taraflı bağlanması" bu ne- denle ABD'nin işine geliyordu. Türkiye üzerindeki AB baskı ve yönlendırmeleri, "ülkenin gevşetilme- sıni ve çözülmesini" kolaylaştıracaktı. ABD bu ne- denle, "Türkiye'nin AB'ye tekyanlı bağımlılık sü- recini destekliyordu". Zaten bunun için Clinton 1995'te Brüksel'e, "Ya- hu siz ne yapıyorsunuz? Dığer adaylara yapma- dığınız tek taraflı bağlantılan Türkiye'ye dayatıyor- sunuz, bunu yapmayın" diyeceği yerde, Türki- ye'nin AB'ye tek taraflı bağlantısının gerçekleşme- sine destek veriyordu. öyle ya, ABD Eyalet Mec- lisleri'nde kabul edilmiş dünya kadar Ermeni soy- kınm tasanlan vardı. Kongre'de ise sadece "Şim- dilik geçimneyelim denilerek askıya alınmıştı". Kadayıfın altının pişmesi gerekiyordu; Kuzey Irak'ta olduğu gibi Güneydoğu Anadolu'da işler "ol- gunlaştınlmalı" idi. 4) Bu arada 11 Eyfül olaylan bahane edilerek ABD Afganistan'a iyice yerleşiyordu. - Hem Asya ülkeleri arasındaki işbiriiği olanak- ları rahatlıkla torpillenebilecek, - hem de Iran Doğu'dan da çevrilmiş olacaktı. Irak harekâtından sonra Batı'sı tamamen ABD ve Ingiltere'nin eline geçecek olan Iran'ın Doğu'su da Afganistan harekâtı ile "kuşatılmış" oluyordu. 5) 199O'lı yılların başında Ermenistan da Azer- baycan'ın yüzde 20 toprağını işgal ederek, "Ba- tı'nın bölgedekı genışlemesine", karınca kaderin- ce katkıda bulunuyordu. 6) Yunanistan'ın (ve Batı'nın) Kıbns'ı ve Ege'yi Tür- kiye'den kopanp alması da soğuk savaş sonrası- nın yeni sıcak hareketlerinin içine dahil ediliyordu. 7) Bu arada Asya'nın güneydoğusunda Batı, En- donezya'ya daha büük bir fatura kesiyordu; ülke bölünüyordu; çünkü Batı, kendisi dışındayeni böl- gesel büyüklere ve güçlere izin vermezdi. Batı kapitalizmi soğuk savaş sonrasında, "Ken- disi dışındakileri zayıflatıyor, hırpalıyor ve bölü- yordu". Budurum, "Batı kapitalizminin tek boyut- lu olarak egemen olmak istediği bir dünya düze- ninin, yani küreselleşmenin vazgeçilmez bir koşu- lu idi". Batı kapitalizmi yeni bir siyasi ve iktisadi harita çizmek istiyordu; bir tarafta egemen Batı kapita- lizmi bulunacaktı; bu küçük azınlığa karşın Arian- tin, Brezılya, Afrika, Çin, Hindistan, Pakistan, Iran ve daha birçokları Batı kapitalizmine tek taraflı bağlanmak isteniyordu. Batı kapitalizmi, oligarşi yaratmak istiyordu. So- ğuk savaş sonrasının yeni bir ürünü olarak... Hem de demokrasi çığlıklan arasında. ENGLISH CENTRE ı n g u • Q • S c h o o l Genel Ingıkzce Programtan Şırketler ve Kuruiuşlar İçın Özel Programtar Iş kngılızcesı Proflrsmlan T0EFL-IELT5-FCE Sınavtarma HaznHık Programlan Çocuklara Özel Hafta Içı Gundûz Yaz Pfogramlan Bıre-bır Ingılızce Egıtımten Ev Hanımlanna Ûzö Programlar Öğrencılenmtze Ucrat£tz Aktıvrteier RunwH Cad No »2 »0229 Ovmntoy Istınbul T«l (0212) 22511 72-2470113-241 20 34