Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
3OCAK 2002 PERŞEMBE
+
CUMHURİYET SAYFA
ROPORTAJ
GÜNÜN ADAMI TURHAN SELÇUK
KARAKTERÎ
KARAKTERSIZÜK
OLAN
GÖZLÜKLÜ
SAMİ'NÎN
HARİKULÂDE
KIVIRTMALARI
KISIH
1EKMİLİ
'Û, "JEVPAIARINI AüLATMAyA PEVAM EJIER
HAMFEMDİ
VERıı,pu
içî.Up, çÜ
KıMİ-lK VAPMAK
Rekabet Kurulu Başkanı Tamer Müftüoğlu: Tüketici tüm kuruluşların önüne geçmeli
îş dünyasıyardımaalışmışekabet Kurulu
Başkanı Tamer
Müftüoğlu, her
alana bir kurul
kurulmasını "tehlikeli"
olarak nitelendirirken
piyasa ekonomisinde
"dozajın çok iyi
ayarlanması" gerektiğini
vurguladı. Müftüoğlu,
"Emek piyasasında
piyasa ekonomisini
uygulayamazsınız. Piyasa
ekonomisinin amacı,
insan. tnsanlann fıyatını
düşürüp arttırmak gibi
insanı mutsuz edecek bir
şeye girmenizin anlamı
yok" diye konuştu.
BANUSALMAN
ANKARA - Kamu hizmetinin piya-
saya terk edilmesi, doğal tekel olan
alanlarda bile özelleştirmelere gidil-
mesi süreciyle idari yapıda da büyük
değişiklikler yaratılıyor. Sayılan gün
geçtikçe artan kurullar, ücretleri, har-
camalan, denetiın dışı olmalanyla tep-
ki çekiyorlar. Kurullan oluşturan ya-
salan çıkaran siyasiler, halka ellerin-
de müdahale olanaklan kalmamasın-
dan yakınıyorlar. Rekabet Kurulu Baş-
kanı Tamer Müftüoğlu, çok fazla tar-
tışümadan devlet yapısı içine yerleşti-
rilen ve sayılan giderek artan kurulla-
n Cumhuriyete değerlendırdi:
- Türkiye'de kuruDar Kberalizm ve
özeüeştirmeierin sonucu olarak ohış-
turuiuyor. KuruDarmtarihisüreçte ota-
şamunu anlatahilir misiniz?
MÜFTÜOĞLU - Kamusal niteliği
ağır basan ve doğal tekel durumunda
olabilecek sektörlerde ABD farkh, Av-
rupa farklı tercüı yapmış. ABD; şu an-
da yapüğımız gibı doğal tekel olan sek-
törleri de özel sektöre bırakmış, bun-
lan regûle etmiştir. Avrupa ise devle-
tin kamu yarannı gözeteceği inancıy-
la bu sektörleri devlete vermiştir. Pi-
yasa ekonomisindeki ana varsayım;
tek tek firmalar kâr maksimizasyonu
için uğraşırken, topluma da en iyi ya-
ran sağlarlar. Bu olmazsa piyasa eko-
nomisi tercihi sorunsal bir hale gele-
cektir. Işte doğal tekellerin olduğu yer-
lerde sorunsallık durumu ortaya çıkı-
yor. Çünkü bu sektörler talep esnekli-
ği çok düşük, yani fıyatı artnrmanız sa-
tışı azaltmayacak ürünler üretiyorlar.
Her alanda kurul
- Kurullarla ügili siyasilerde büyük
birrahat92kkgÖ2kniyor.Bunuıuısılde-
ğerteodiriyorsunaz?
MÜFTÜOĞLU - Bu konuda parla-
mentoda bir memnuniyetsizlik olma-
sı doğal karşılanmalı. Ama bu yasayı
da zaten bu parlamento çıkarmıştır.
Dikkat edilmesi gereken, piyasa eko-
nomisinde dozaj konusudur. Ilaca bir
zehiri koyuyorsunuz sağlığa iyi geliyor,
ama onun dozajını biraz arttırdınız mı
bu kez ölümcül bir etki ortaya çıkan-
yor. Tam rekabet hiçbir sektörde yok-
tur. Regüle etmek için gerekli olan pi-
yasa aksakhklan nerede başlar nerede
biterkonusu üzerinde tartışmak lazım.
- Her alana birkurul kuruhnaya baş-
btıuh. Bunun ölçüsü ne olacak?
MÜFTÜOĞLU - O tehlikeli. Tartı-
şarak, araştırarak ilke kararlanna var-
TAM REKABET YOK- Rekabet Kurulu Başkanı Tamer MüftüoğhTna göre tam rekabet hiçbir sektörde yok. Müftüoğlu,
"Rekabetiregüleetmek için gerekli olan piyasa aksakhklan nerede başlar nerede biter konusu üzerinde tartışmak lazun" diyor.
CEZALAR FARKLI
Kımdlarda
standart
sağlanamadı
- Kurullann arasmda yetki
çabşması söz konusu ohnuyor mu?
MÜFTÜOĞLU - Kurullan ikiye
ayırmak lazım. Bizim varlık
nedenimiz piyasa ekonomisinin
önünü açmak. Piyasa
ekonomisinin uygulanabileceği
yerlerde, oyuncular rekabet
etmekten kaçıyorlarsa rekabete
zorluyonız, piyasayı
paylaşıyorlarsa ceza veriyoruz.
Diğer regülasyon kuruluşlan,
SPK, BDDK, Telekomünikasyon,
Şeker Kunılu'nun fonksiyonlan
tersine; doğal tekel varsa, piyasa
ekonomisi uygulanamıyorsa
bunlar sankı piyasa ekonomisi
varmış gibi karar veriyorlar.
'Plyasaya glriç
engellenmemeir
Bizim açımızdan piyasaya girişi
hiçbir zaman engellememek
lazım. Ama regülasyon kuruluşu
"Piyasaya gJremezsin" diyor veya
Enerji Kurulu fıyat beliriiyor.
Roaming (dolaşnn) fıyatını
Telekomünikasyon Kurulu
belirledi. Aria talep ediyor,
Turkcell arz ediyor. Bizim
açımızdan piyasanın belirlemesi
lazım. Ama anlaşamadılar. Her
kurumda denetleyici
kunıluş. farklı, ceza
uygulaması farklı.
Denetlenmeleri farklı. Bütün
bunlann standarda
kavuşturulması lazım. 1.5-2 yıl
önce Recep Onal, bu konuda
standartlaşmaya gidiyoruz
demişti, ama yapılamadı. Son
zamanlarda Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda, Meclis'de veya
hükümete bilgi sunuhnası
gündeme getiriliyor. Onun da
yaranvar.
mamız lazım. Sektörde doğal tekel var-
sa mutlaka regüle etmek gerektiğini
düşünüyorum. Bazı sektörlere giriş-
çıkışın serbest olması da sorun yaraö-
yor. Mesela GSM piyasasında. Şu an-
da tanm da çok sorunlu bir yer. Aca-
ba piyasa ekonomisinin mantığı için-
de iflas durumunda olan işletme piya-
sadan çıksın mı? Bankacıhk sektörün-
de hakikaten böyle bir duruma girer-
seniz her şey allak bullak oluyor. Olum-
suzluğunu banka sahibi değil de mev-
duat sahibi görüyor.
- Ph-asadakidüzenleme>ivîirolanba-
kanlıklar \-apamaz mı?
MÜFTÜOĞLU - Fransız Başbaka-
nı LionelJospin'ın güzel bir sözü var-
dır 'TfyasaekoDomiaııeevet, piyasa top-
hununa hayn:" Hayatın her tarafinı pi-
yasalaştırma söz konusu değil.
Terclh vapmak
Piyasa ekonomisinde etkinliği sağ-
lamak istiyorsanız, birtakım tercihler
yapmak durumundasmız; sosyal prob-
lemleri acaba ben kaynağında mı çö-
zeyim, destekleme fıyatlanyla mı çö-
zeyim, yoksa doğrudan doğruya milli
geliri arttınp onlara ikincil dağıtımda
daha fazla pay mı aktarayım? Eğer pi-
yasa ekonomisinden yararlanmazsa-
nız dagıtacak ekmek kalmıyor. Piya-
salaşünnanız mümkün olmayan yerler
var. Milli savunmayı, adaleti, yargıyı
piyasalaştırdığınız zaman etkinlik ne
kadar fazla olursa olsun o toplulukta
yaşanmaz duruma gelinir. Hatta eğitim,
sağlık konusunun ne dereceye kadar gir-
mesi, girip girmemesınin tartışüması
lazım. Enerji sektörünün, bankacılık
sektörünün girmesi lazım. Ürün piya-
salannda piyasa ekonomisi uygulaya-
biliyorsunuz. Ama faktör piyasasmda
olmuyor. Emek piyasasında piyasa
ekonomisini uygulayamazsınız. Piya-
sa ekonomisinin amacı, insan. tnsan-
lann fıyatını düşürüp arttırmak gibi
insanı mutsuz edecek bir şeye girme-
nizin anlamı yok. Mali sektörü de pi-
yasa kurallanna göre oluşturamazsınız.
Tüketici dernekleri örgütlenmeli
- KuruDar siyasetten bağımsız ohırken, piyasaya
bağımh yapılar oluyor. Sermaye kesimi temsfl
edflirken tüketkiler ve çahşanlann temsücfleri yer
almryor. Bu demokratikişiey^ açKindan soru işareti
yaratmıyor mu?
MÜFTÜOĞLU -Orada tamamen haklısınız. Tüketici,
TOBB'nin de tüm kuruluşlann da önüne geçer. Tüm
ekonominin genel amacı onlar. Temsil eden güç
sorunu ortaya çüayor. TOBB, tüm tüccar işadamlannı
temsil ediyonım, diyor. TESK de TlSK de aynı şeyi
söyleyebilir. Ama 500-600 bin kişilik grupla
tüketicileri temsil ediyonım derseniz zor olur. Burada
TOBB'deki gibi belki şemsiye kuruluşa ihtiyaç var.
Her yerleşim yerinde bir tüketici derneği olsa, o
tüketici dernekleri Türkiye çapmda örgütlenebilseler
problem çok daha çabuk çözülebüir.
- Kurullarla büükte seçilenkrin yö-
netecekleri araçlannın kalmadığına
dikkat çekttiyor. Bunu nasıl değerlen-
diriyorsunuz?
Clft taraflı bakmak
MÜFTÜOĞLU-Politikacıtoplum-
dan vekâlet alan, seçilmiş olanlar ola-
rak, bizim gibi kuruluşlar atanmış ola-
rak de%Teye giriyor. Seçilme kaygımız
yok. Onun için demokrasiyle bizim
durumumuz çok uymuyor gibi gözü-
küyor. EHğertaraftan etkinhği arttırmak
için, uyumlu bir çalışma da olmazsa ol-
maz. Parlamento olaya sadece piyasa
ekonomisi diye bakamaz. Olayın iş-
sizliktarafivar. îflas eden işletme bat-
sm ama 40 bin kişınin işsız kalmasına
toplum tahammül edebilir mi? Bu so-
runlann ortaya çıkanlıp diyaloglarla
çözülmesi lazım.
- Amapiyasaekonomisjni savunan ke-
SHnlerkendierizarargördükkrizaman
devtetten medet ummava başhyorlar.
MÜFTÜOĞLU - Maalesef.'Devlet
yardımlanna bizim iş âlemimiz çok
alışmış maalesef. Bunlar, zamanla çö-
zülecek sorunlar. Biz de bu degişim sü-
recinın çok yoğun olduğu dönemde
yaşıyoruz.
GEÇMİŞTEN
GELECEĞE
ORHAN ERİNÇ
3 Milyonluk Naylon
Nüfus
Nüfus sayımı sonuçları, aradan bir yıl iki ay 10
gün geçtikten sonra nihayet, ama geçici olarak aç»k-
landı.
Dansı kesin sonuçlann başına...
22 Ekim 2000 günü yapılan sayımın sonucu, va-
liliklertarafından bildirilen il sonuçlanna göre top-
lamı 71 milyon 207 bin 396 olarak açıklanmıştı.
Devlet Bakanı Tunca Toskay'ın dün açıkladığı
sayıya göre 3 milyon 362 bin 493 kişilik bir "nay-
lon nüfus" söz konusu.
Ancak bu sonuç, nüfus sayımı konusunda Tür-
kiye'nin ilk sabıkası değil.
1997 yılında yapılan nüfus tespitı çalışmaların-
da da benzer bir yöntem ızlenmiş ve 1999 seçi-
minde illerin nüfus sayılanna oranla yaklaşık 30 mil-
letvekili hakları olmayan seçmenlerin verdikleri oy-
larla seçılmişlerdi.
Miltetvekili sayisı 550 ile dondurulmuş olduğu için
hukuksal bir sorun çıkmadı, ama nüfus sayımlan-
nın "ayıp" hanesine ilk sabıka kaydı da düşmüş
oldu.
Devlet Istatistik Enstitüsü Başkanı Şefik Yıldı-
zeli, 2000 yılı sayımı hazırlıkları yapılırken 7 Ağus-
tos 2000 günü düzenledıği basın toplantısında
1997 yılı nüfus tespıt çaltşmalannı yorumlarken şöy-
le demek zorunluluğunu duymuştu:
"Tabii biz 1997 tespitini hiç dikkate almıyoruz.
Türkiye tarihinde veya hiçbiryerde böyle garip bir
çalışma olmamıştır..."
Bakan Toskay'ın açtklamasından bu yazının ya-
zıldığı saate kadar üç büyük il dışındaki illerin sa-
yım dökümlenni öğrenmek mümkün olmadı.
Ancak Ankara, Istanbul ve Izmir'ın nüfuslannda,
gerek valilik açıklamalanna, gerekse Bakan Tos-
kay'ın verdiği sayılara göre bir değişiklik olmadığı
görülüyor. Başka bir deyişle bu üç ıl, 3 küsur mil-
yonluk şişinme nüfus kapsamına gırmekten ken-
dilerini korumayı başarmışlar.
• • •
Bilgisayarteknolojisinin her gün biraz daha ge-
liştiği bir dönemde Türkiye'nin, 1831 yılındaki ilk
sayım gibi "bakkal defteri" yönteminden kurtula-
mamış olmasını gönül rahatlığı ıle kabul etmek
olanaksızdır.
Son sayımın 169 yıllık ilk uygulamadan tek far-
kı, kadınlann da nüfusa dahil olmasıyla sınırlı kal-
mıştır. O da yıllar önce çıkarılmış yasalardan kay-
naklanmıştır. Sayımın ana malzemesi olan defter,
kalem ise bir türlü atılıp bilgisayar sistemine geçi-
lememiştir.
• • •
Nüfus sayımı ve seçmen kütükleri yazımı, Tür-
kiye'nin yaşamsal değeri olan iki işlemidir.
Ancak her ikisini de yüzümüze gözümüze bu-
laştırmadan becerebilme mutluluğu henüz yaşan-
mamıştır.
özellikle belediyelerin devlet gelirlerinden ala-
caklan paylann nüfus sayısı ile orantılı olması, sa-
yım sonuçlannı kuşkulu olmaktan kurtaramamak-
tadır.
Aynı kuşku, seçmen kütükleri için de geçeriidir.
Yerel parti yöneticilerinin, partilerine yakın ya da
yandaş olarak tanıdıklan kişileri, ayn ayrı sandık-
larda seçmen olarak yazdırma girişimleri, çok par-
tili döneme geçişle başlayan bir geleneğe dönüş-
müştür.
Havalarda savrulan milyar dolarlara karşın, Yük-
sek Seçim Kurulu'nun istediği 5 trilyon liralık öde-
neğin esirgenmesi, demokrasimizin seçimle bağ-
lantılı eksıkliğini göstermektedır.
• • •
Sonuçlann iyi bir yanı da yok değil.
Nüfusumuzun son açıklama ile üç milyon küsur
azalmasından ne kadar sevinsek yeridir. Bu yok-
luk döneminde, kışi başına düşen milli gelirde sa-
nal da olsa 15-20 dolarlık bir artış sağlanması,
durduk yerde büyük bir başan değil de nedir?
[email protected].
Uzman erbaş adayları
Sahil Güvenlîk
personel amyor
IstanbulHaber Servi-
si-Sahil GüvenlikKo-
mutanlığı. serdümen,
vardabandra, topçu, mo-
tor, elektrik, muhafiz,
kurbağaadam ve sıhhi-
ye bölümlerine personel
anyor. Komutanlığrn bu
bölümlerine başvuracak
adaylara fızik, yetenek,
mülakat, genel kültür ve
mesleki bilgi sınavlan
uygulanacak.
Sahil Güvenlik Ko-
mutanlığı'ndan ahnan
bilgiye göre, uzman er-
baş adaylanmn en az li-
se mezunu ohnası, ter-
hisinin üzerinden 3 yıl-
dan fazla süre geçme-
miş olması, sağlık rapo-
ru alması, herhangi bir
suç işlememiş, hakkın-
da soruşturma açılma-
mış ve en az 1.70 bo-
yunda olması gerekiyor.
Serdümen, varda-
bandra, topçu sınıflan:
Askerlik hîzrnetini De-
niz Kuvvetleri Komu-
tanlığı'na bağlı gemi ve
botlarda serdümen, var-
dabandra, topçu sınıfla-
nnda yapıyor veya yap-
mış olması gerekiyor.
Motor sınıfi: Askerlik
hizmetmi Deniz Kuv-
vetleri Komutanlığı ve
Sahil Güvenlik Komu-
tanlığı'na bağlı gemi ve
botlarda motor sınmnda
yapıyor veyayapmış ol-
ması gerekiyor.
Elektriksmıfc Endüst-
ri meslek lisesi elektrik
bölümünden mezun ol-
ması isteniyor. Deniz
Kuvvetleri veya Sahil
Güvenlik Komutanlı-
ğı' na bağlı gemilerde
elektrik sınıfında yap-
mış olması gerekiyor.
Kurbağaadam smıfi:
Yüzme bilen, dalgıç
olacak niteliklere sahip
olanlar arasından seçi-
lecek erlerin askerlik
hizmetlerini Deniz
Kuvvetleri Komutanlı-
ğı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığı'na bağlı
birliklerde kurbağa-
adam/dalgıç sımflann-
da yapmış veya yapı-
yor olması gerekiyor.
Adaylann, başvuru
belgelerini en geç 11
Ocak'a kadar Sahil Gü-
venlik Eğitim Merkezi
Komutanlığı PK: 417
Yeni Liman Antalya
(Tel: 0242 259 03 83)
adresine teslim etme-
leri isteniyor.