Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
-10 OCAK 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
ffV I JI j | U J \ kultur(a cumhuriyet.com.tr 13
UYGARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCt
Avrupa Mimarlar Konseyi'nin (ACE) 'yarının kenti ve mimarlığı' raporu Türkiye'de
Rehberimiz 'Beyaz Kitap'Tüıkiye'de "çağdaşotanak" deni-
lince, çağlann getirdiği uygarlık bi-
rikimlerini "yadsmak" moda ol-
du... Özellikle 1950'lerden sonraki
"KüçökAmerika* arzusuyla bütün-
leşen bu sözde "Baüh" (!) tavır, ki-
mileri tarafından da "modernleş-
me" adı altında "otağan" kabul edi-
lerek, çoğu "yeni" yetişen aydınla-
nmızı bile "etidkr" hale geldi...
Oysa Batılılaşmanın Avrupa'daki
felsefı ve kültürel kaynağını oluştu-
ran "sydınlanma" devrimi, ne geç-
mışın "insan yarababğı kazjımmla-
rmı" reddetmek, ne de tarihsel bıri-
kimleri tarihe gömen bir "kimük-
azük" demekti...
Nitekim, bugün bile Avrupa kent-
lenndekı "geçmişten gekceğeakan"
tarihsel ve çağdaş mimari peyzajın
"sari" işte o aydınlanma bilincinin
tasanmda, planlamada ve kent kül-
türûnde "kurumsaflaşması*1
dıı...
ACE'nin 'Avrupa Raporu'
İşte bu bilincin, mımarlık ve şe-
hirciliktekı en son belgelerinden
olan "Beyaz Kitap", sonunda Mi-
marlar Odası 'nca Türkçeye çevrilip
yayımlanarak, tarih ve kültür ülke-
si Türkiye'deki mimarlığa ve şehir-
ciliğe hâlâ "modernleşmeyi"(!) da-
yatanlann önüne konulmuş durum-
da...
"Sonunda" diyorum, çünkü kita-
bın "müeflifi'' olan "Avrupa Mi-
maıiar Konseyi" (Architects Coun-
cil of Europe/ACE) Tûrkiye AB
üyesi olmadığı için ACE üyeliğine
de uygun görmediği Mimarlar Oda-
sı'nı nihayet Kasım 2001 'deki Vıya-
na toplantısında "arasma" almayı
"oybirfiğiyle" kabul etti...
Aynı nedenle şimdilik "göztemd
üye" şeklinde belirlenen bu katılı-
'KOMŞUSUNA BAKMAYAN'
MİMARLIK - Avrupa kentkrinde
cepheler denetienirken Türkiye'de
"tasanm özgürlüğü" adına bu
uygarlık kurah unutuldu-. Sonunda
tarih ve gelecek arasuıda uyum
yerine *'çarpıkhklar" yaratıku_
(solda)
TÜRKİYE'NİN 'KÜÇÜK
AMERtKA' PEYZAJI Özgün kent
dokulanmızuı yerini
"apartmanlaşmış yapı yığmlaruun"
almaya başlaması, Türidye'nin
"Küçük Amerika" olmasını
savunanlann imar poütikalanyla
gerçekleşti.» (sağda)
A vrupa'da mimarlık ve kent politikasının temelinin "eskiyi
gözetmeyen bir yenileşme" değil, eskiden ders alarak
çağdaşlığı öğrenen bir "ilerleme" olduğunu artık herkes
bu kitapta okuyacak...
mın "gerekçesi'' ise; yine Mimarlar
Odası'nın, ülkenin kültür ve doğa
değerlerine duyarsız imar ve mi-
marlık kararlanna karşı sürdürdüğü
"ödünsüz efcştirel tavn"... Nitekim
bu tavır ACE'nin Avrupa bütünün-
de savunduğu "yöresel künUkleri ve
çevreyi gözeten" Beyaz Kitap ilke-
leri ile de tam bir "uyum" gösteri-
yor...
'Çağdaş' uyanlar...
Örneğin, Tûrkiye'nin tarihsel mi-
mari zenginligine "takot ohnasın"
diyerek sırtını dönüp tarihi geçmişı
olmayan ülkelerdeki "okyanus öte-
si tasanmlan" çağdaşlık adı-
na örnek alanlar için Beyaz Kitap
diyor ki:
"Dünyanın öbür ucundakilere
komşusundakinden daha yakın mi-
mari stiller Avrupa kültürüne ya-
bancıdır.-"
Benzer şekılde, tarihi çevrede bi-
le "tasanm özgürlüğü" peşinde ko-
şarak, çağdaş "farkhhk" adı altında
uyumsuzluğu dayatanlanmız için
de Avrupa'nın şu "gelenegj" anım-
satılıyor:
" Yapılaruı cepheterinin 700 yıkür
denettenmesi sayesinde, yerel iklime
ve geieneğe uygun bir sentezie kül-
türel sürekKHk sağlanryonJ'
Pekı; şimdı denecek ki "daha ge-
fişkm" nasıl olacağız?.. "Eskiyi" na-
sıl aşacağız?..
Bizdeki "modernitecilerin" bu
çok sevdıği soruyu da Beyaz Kitap
daha "giriş" bölümünde özetle şöy-
le yanıtlıyor:
-Koruduğumuz kentler. büüerce
yıDık (-.) bir kültürel emeğin tanık-
landır. (...) Atalanmızın, bizunkile-
re kıyasla çok daha suurh olan eko-
nomik ve teknik olanaklan ile ya-
şam soruniannı nasıl çözdüklerini
gösteriyorlar™"
İşte biz de kendi tarihimizin akıl
ve emek ürünlerini koruyarak on-
lardan "rlahji ç^ğHaşnlahflmgyi" öğ-
renebilirsek, AB üyesi olmak şöyle
dursun, uygarlıkta Avrupa'yı bile
sollargeçeriz...
Çünkü Anadolu uygarlıklan, bin-
lerce yıl önceden mimarlığı ve şe-
hirciliğı insanlığa armağan ederken,
Avrupa'da "vahşiyaşamdan" başka
bir kültür yoktu...
Beyaz Kitap'ı güle güle okuyun
ve "rehber" alırken de çağdaşlaşma
adına yitirdiğimız değerlere ise "ha-
yıflanın" .
KULTUR • S»MAT (0212) 293 «9 78
Mimarlık ve Eğitim KurultayıJ
ndan
ACE'ye ulusal bir katkımız...
'Aydın 'olunmadan
'mimar' olunmaz
T OYDRGDLtRI
Yeşim Koçak Engin Hepileri Esra Kızıldoğan
Yazan: David AUBURN Türkçeleştiren. Zeynep AVCI
Yöneten Yıldız KENTER
27 Ocak Saat: 15.OO
18-19-31 Ocak Saat: 2O.3O
T.C KOItOr Bak«nlıjj|nın K»tkıl«rıyla
HUYSUZ
İHTİYAR
Komedi
13 Ocak Saat: 15.00
11-12 Ocak Saat: 20.30
Yazan-Yöneten:
Oğuz ARAL
Müzik:
Buğra UĞUR
EFES
PUsens
İSEMİHA BERKSOY
İ0PERAVAKFI2000
MARLENE
Ank.ıro Film Festn aiı Belj;«*
Zcliha Berksoy
Vazan: Pam t.I MS
DEVLET TİYATROSU TAKSİM SAHNESİ
1 4 - 2 1 - 2 8 Ocak SAAT: 2 0 . 3 0
Met Salıs Yerlcri:
«KM Gııesı D T Taksım Sahn«ı
GiseTel:0.212 249 69 44
Kultur Bakanlıgınm Kaikılar-ıt \a
Yönotım: \ i
O\*ııncu:
EFES Pilsen
T
in kültür ve sanata katkılan artarak surecek.
J KENT OYUNCULARI
20 Ocak Pazar 15.00/23-30 Ocak Çarşamba 20.30
24 Ocak Perşembe 20.30
(Jfc«ı (tw//»Vt lr.v«' Ytkhz. ItHnuı U-yhi— Y1IJDIZ'KESTER
Prof. Dr. Sümer Gürel
ile Yrd. Doç. Dr. Deniz
lnceda>ı'nın (MSÜ) 3-
5Aralık2001'deYTÜ'de
yapılan Mimarhk ve Eği-
tim Kurultayı'nda sun-
duklan "Tophımsal So-
rumluluk Boyutu tçinde
Meslege(Mimarhga)Bü-
tüncülBirBakış" bildiri-
lerinden bazı bölümleri
Beyaz Kitap'a "uhısal
ek" olarak aktanyorum:
Tasanm, bir 'dünya
görûşü'dür.^
• "Mimar adavian
mesleğe yaklaşırken ve
çevreterini algılârken, bü-
tüniügu kavnuna yetisini
getiştirenıivorlar. Örne-
ğin; mimar adayından,
projesinde geoştirdiği ve
savunduğu yaklaşun ve
düşüncekrin, mimari bir
tavır ounanmötesinde, bir
dünya görüşünün ifadesi
olduğunu kavraması bek-
lenmeüdir^"
• ''OrtayakDnuhnakis-
tenen, bir başka devişle,
ünhersiteli ohnak ik üni-
versiteti gibi düşünmek
arasmdaki farknr. Çün-
kü; mimar adaylan aydm
bireyler olarak yetişmeti-
diıf
• "Tasanm; insanoğlu-
nun, tarih sahnesine çıkı-
şmdan itibaren çevresine
müdahalesi,yani onu ken-
di istem ve gereksinmele-
ri dogrumısunda değtştir-
mesidir. O nedenle de eği-
timde öğrendye kazandı-
rüacak çevre binnti bü-
yük önem taşunaktadır."
Çevre ve demokrasi
bflinci
9 "Ayduı mimaıiarm
mesleki konularma 'çev-
reyi gözeterek' yaklaşım-
lan, Tûrkiye'nin demok-
ratikleşme ve çağdaşlaş-
ma projesinde önemb' bir
rol oynamaktadır. O ne-
denle de kentsel mekâmn
oluştunümasmda, kent-
lerde yeni bir yaşam şekH
sunulmasmda, doğa ve
kültür vanıklannın ko-
runmasmda bu konuda
oluştunüacak poütika-
lar/kültürpoütikalaneği-
timde yer ahnak duru-
mundadnf
• "Tûrkiye'nin uygar-
hk dünyasmda yerini ala-
bümesi için eğitim potiti-
kasma bu özel önemi wr-
mesi kaçınıknaz gözük-
mektedir. O nedenle bu
konu, bir tûr tophımsal
örgüöenme modetiolarak
düşünülmen ve sivil top-
lumkuruluşlaruunolum-
lu girişimleri, eğitim ala-
nından gelecek destek ile
ekk-mlendirilmdidir.''
hep aşk
vardı)ıi'.tiıı. );/</<; Kfiılcr
\t~>ıwh'ii: Ytlılız Kcıılır.
Mchnifl Birkhv
Tazorc
dostlar tiyatrasu
MUAMMER KARACA TİYATROSU'NDA
Tel. (0212) 252 59 35
SAOK KKUAĞAÇ
Oynayanlar
G&KO ESKA1,5BNEM ÖZİNA1,
ZİYA KÛRKÜT, ZEYNEP IRGAT,
EKMMAKAKÇH
İlanlarınız İçin
(0212)293 89 78
perareklam@perareklam com.tr
perareklam@superonline.com.tr
www.perareklam.com.tr
MARLENE
Yazan Pem Gems
tarafından kaleme
alınan ve Ahmet
Cemal tarafından
uyarlaması
aerçekleştirilen
MARLENE adlı
müzikli oyyn, ünlü
Marlene Dietrich'in
bir konser gecesi
süresmde geçmekte,
4O'lı ve 5CPİİ yıllarda
yaşanan II.Dünya
Savaşı ve toplumsal
olaylar nedeniyle
ülkesini terketmek
zorunda kalan bir
sanatanın yaşamı ve
kendısiyıe
hesaplaşmasını konu
almaktadır.
Oyyn, başta da
belirttiğimiz gibi, bir
konser gecesi
yaşandıâı için son
bölümünde Marlene
Dietrich'in
repertuarındaki
sarkılardan oiuşmuş
bir konser programı
halinde
gerçekleştiriImeldedir.
Ocak'ta Sinemalarda
tıycrtrooyunevı
0212 251 6060 www.tiyatrooyunevi.com
N.V.GOGOL
\ONETEN MjhirGünşOTy^\H\ET^ARlM: Claude Leon b
OVUNCllAR Mper Drtrfıojta. Ect Erojlu. Hakan Mılh. \yça Damgaa
Yanız Topoyan, ETren Yjzıa. Eiıf Oogan, \Ii Ozmcn. Mahır Gâoş tn\
Blletler gişede ve Kadıköy Imge Kltabevi'nde
Rezervasyon: 0212 254 96 96
İSM2. KAT
Tarlabası Bulvan No: 120-122. Beyoğlu
IRMAK EĞİTİM KURUMLARI
Her Cumartesi, Pazar
Saat 11 OD
Hiç her zaman ~'Hiç" midir?
YtzMn ve Yöneten
\şıl Kasapoğlu
Sahne Ttstnmı ve Kukla
Kar,na ChĞrĞs
MOzik
Nehmeı Pervoz
Oyuncular
Hayrettın Arslan
Suat Sungur
Ûzdemır Çıftçıoğlu
Vural Buldu
Göneş Han
Sevıl Akı
Sülay Baltact
Emel Çölgeçen
Imak Eğıvv
Kurunian
Cenû Toçuzfı
Cad Vo " 2
CadOeDoaan
tstanbul
Oritestrı
Mehmet Pervaz
Ccşkun Oskay
Semıh Evın
Derız Noyan
çsvTB Akban*
şubelenndeilanlarmız İçin
(0212] 293 89 78
perareklam@perareklam com tr
perareklam@superonlıne com tr
www perareklam com tr
ODAK NOKTASI
AHMET CEMAL
Tıyatroda
Yaratıcılığın Özü
En iyi bilindiğı sanılan kavramları bile arada sı-
rada bir kez daha eleştirel düşüncenın süzgecin-
den geçırmek, yaşamın akışına koşut olarak sü-
rekli değışen sanat açısından bir gerekliliktir. He-
le tiyatro gibi, sanatsal bir biçim olmanın yanı sı-
ra, seyırcisiz olamayacağı için, aynı zamanda bir
toplumsal kurum niteliğini de taşıyan, bundan
ötürü de toplumun gelişimini hiç gözden kaçırma-
makla yükümlü bir sanat söz konusu olduğunda,
tüm sanatların var edici öğesi olan yaratıcılık üze-
rinde sık durmak daha da önem kazanır. Üstelik
tıyatrodaki yaratıcılık yazann, yönetmenin, oyun-
culann, dekor tasanmcılannın, ışık, ses ve müzik
uzmanlannın, kısacası ancak bir ekibin edimlerin-
den kaynaklanabilecek, toplu bir yaratıcılıktır.
Dünyayı, yaşamı ve insanı insana doğnıdan in-
san aracılıgıyla betimleyen tek sanat olan tiyatro-
da yaratıcılığın özünü, yaşamdan seçilip soyutlan-
mış olanı seyirciye iletmeye elverişli somut sah-
ne göstergelerini seçebilme yetisi oluşturur. Her
oyun metni, soyutlamayı içeren bir kurgudur. ör-
neğin Shakespeare'in yazdığı metindeki Hamlet,
bir soyutlama ya da bir kavramdır. Bu soyutlama-
nın ya da kavramın cisimleşip somuta dönüşece-
ği yer ise sahnedir. Bu somutlaştırma, tiyatro sa-
natının somut göstergeleri aracılıgıyla gerçekle-
şecektir. Bu göstergeler de ıçinde bulunulan za-
mana göre değişeceğinden, zamana uygun gös-
tergelen seçebilme/oluşturma yetisi detiyatroda-
ki yaratıcılığın çok önemli bir parçasıdır; aynca
bu, zamana sanatını verme ilkesinin de doğal bir
gereğidir. öte yandan sanat, bir yönüyle çeşitli
iletişim biçimlerinden biridir ve uygun gösterge-
lerin seçimi, her iletişim ilişkisi bağlamında bir
vartık koşuludur.
Bütün sanatlarda oiduğu gibi tiyatro sanatının
da temel hedefı, sahnedekı betımlemenin biricık-
lik niteliğini taşıyabılecek biçımde oluşturulması ya
da Prof. Dr. Süleyman Velioğlunun çok yerinde
deyişiyle.yegâne'nin yakalanıp anlatılabilmesıdir.
Bu durumda tiyatroda yaratıcılığın bir yönü de
kendisıni, sanatçıyı sanatçı kılan kendine özgü
görme biçimi'riın tiyatronun göstergeleri aracılı-
gıyla sahnenin somutluğunda var edilebilmesi
olarak belli etmektedır.
Tıyatroda yaratıcılık, seçilen yaşam kesitlerinin
önce soyut düzleme götürülmesi (kuramsal çiz-
giye dönüştürülmesi), ardından da bu soyutluğun
sahnede görselleştirilmesidir. Tiyatro sanatının
doğası, soyırt'un sahnede yine tiyatronun göster-
geleri aracılıgıyla gösterimini gerektirir. Bu nokta-
daki yaratıcılık, kendini soyutun soyut olmaktan
çıkanlmasında değil, fakat neyin soyutlanmış ol-
duğunun sözünü ettiğımiz göstergelerle ortaya
konulmasında belli edecektir. Daha önceki yazı-
larımda da değindiğim gibi, hiçbır tiyatro anlayı-
şı, seyirciye: "Burada soyutlanan ned/'r?"gibisin-
den bir bılmece sormak hakkına sahip değildir.
Bütün sanatlarda oiduğu gibi tiyatroda da ya-
ratıcılık, hıçbir zaman bu alanda salt kuramlann
ve kavramlann oluşturulmasıyla sınırlı tutulamaz.
Tiyatroda her türfü yaratıcılık, gösterime yönelik
bir yaratıcılık olmak zorundadır. Bu nedenle, so-
nuçta gösterim amacına yabancı düşen hiçbir
kavramın ya da kuramın tiyatroda yaratıcılıkla bir
ilıntisi yoktur.
e-posta: ahmetcemal(a superonline.com
acem20(a hotmail.com
BUGUN
• NÂZIM HÖCVIET KLXTÜR VE SANAT
VAKFI TtVATRO SALONlTnda saat 18.00'de
Onat Kutlar'ı anma toplantısı. Konuşmacılar:
Demirtaş Ceytaun, Konur Ertop, Doğan Hızlaa,
Vecdi Saj'ar. (0 212 252 63 14)
• MÜ GÖZTEPE KAMPUSU İBRAHtM
ÜZÜMCÜ KÜLTÜR MERKEZİnde saat
13.00-17.00 arasında 'Çocuk edebi\atmın
eğitimdeki yeri ve çocuğun yaşamma
yansıtüklan' konulu panel. Yöneten: Prof. Dr.
Adil Çağlar. Katılımcılar: Doç. Dr. Sdahattin
Difidüzgün, Handan Der>u, Ayla Çınaroğlu,
Aysel Gürmen. (0 212 261 61 18)
• FtLM-YÖN DERNEK LOKALİ'nde saat
16.00'da Özcan Arcanın 'Üç Kısa Füm', 'Ruhi
Su', Oğuzhan Tercan ın Bahkçılar',
'Marjinal', Mustafa Alöoklar ın 'Sniper', AB
Özgentûrk'ün 'Yasak', Çetin Tunca'nın
'Mütfaiş Bir Tren Bdgeseü', Yeşim
Ustaoğhı'nun 'Otel' adlı kısa fılm gösterimi ve
saat 18.00'de Oğuzhan Tercan, Özcan Arca ve
Çetin Tunca'nın konuk olacağı söyleşi.
(0 212 245 40 22)
• İFSAICta saat 19.30'da Merih Akoğul'un
'En Fazla Üç Dia' konulu fotoğraf okuması.
(0 212 292 42 01)
• BABYLON'da saat 21.30'da Oğuz
Büyûkberber'in Velvde projesi.
(0 212 292 73 68)
• CEMAL REŞtT REY'de saat 19.30'da
AkbankOdaOrivestrasınınkonseri. Şef: Cem
Manstır. Solist: Idü Biret. (0 212 232 98 30)
• BORUSAN KÜLTÜR VE SANAT
MERKEZİnde saat 18.30'da Etfaem Özgüven
ve Alper Maral'ın 'Görsel tşitsel Estetik'
konulu söyleşisi. (0 212 292 06 55)
• ATATÜRKKİTAPUĞrnda saat 18.00'de
Mustafa Armağan'ın düzenlediği 'Taribe Nasıl
Bakmah' konulu Osmanlı tartışmalan.
(0 212 317 77 00)
• ORHAN VELİŞÜR EVİ'nde saat 12 00 -
22.00 arasında Ahmet Sönmez'in yönettiği
'Bir Kent Durumu' ve De\Tİm Erdoğan'ın
yönettiği 'Vurgun' adlı kısa film gösterimi.
(0 212 249 49 36)
• İSTANBUL AKM SİNEMA SALONU'nda
saat 15.30 vel9.00'da Claude Sautet'nin
yönettiği 'Ayazda Bir Yürek' adlı filmin
gösterimi. (0 212 251 56 00)
• AVUSTURYA KÜLTÜR OFİSİ'nde saat
20.00'de Trio Forte'un konseri.
(0 212 223 78 43)