Catalog

SAYFA CUMHURİYET 28EKİM2001PAZAR 10 PAZAR YAHLARI Nalan, Üısan, Orhan ve diğerleri..."Yüksek" Fnuısa bazı bilgilere birinci elden vakıftır. Kanuni Sultan SüJeyman, 16. yüzyılda günümüz Fransa'sının temelini atan tarihı krallardan 1. François'nın tahtını ve tacını kurtarmıştır... Fransa son 10 yılda Türkiye'ye en fazla para yatıran yabancı sermayenin adresidir... Türkiye'ye son yıllarda ortalama 350 bin Fransız turist gelmektedir... Yabancı isimleri telaflPiız etmekte "fevkahde" zorlanan Fransız TV veyaradyosunuculan, artık "Gatatasaray" ve "Fenerbahçe" sözcüklerini bayağı diizgün söylemektedirler... Tûrkçe bugün Fransa'da ortaöğretim tedrisat programına alınrruş -yanılmıyorsak- 7 yabancı dilden biridir... Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye dendiği zaman Fransızlann ilk zikrettikleri kişiliktir... Ancak "Yüksek'' Fransa, Türkiye konusunda henüz bir hayli "fransız''dır. örneğin, sözünü ettiğimiz kesimin "referans" gazetesi "Le Monde"un îstanbul muhabiri Nicole Pöpe, 1 -26 Ekim tarihleri arasında Türkiye konusunda iki haber geçmiştir (veya geçebilmiştir). 2'sinde "Türkiye, Avrupa Birtiği'ne (AB) katdunım kolayiaşnrmak için anayasasmı değiştiriyor", 25 'ınde ise "Türk Künfistan'mda tutuldama ve işkence vakalan çoğahyor" başlıklı iki yorum-haber yollamış. 400 bin "Le Monde" okurundan büyük bir olasılıkla 395 bininin yalnızca başhğını okuduklan bu iki haber, içeriği de okunmuş olsa "önyargılarr beslemekten öteye geçememektedir. 23 gün arayla verilen ikinci yazının son paragrafi tamamen birinci yazının uzantısı mahiyetindedir ve Diyarbakır Insan Haklan Derneği avukatı Osman Baydemir ın "anayasal değişikliklerin yetersiz kakhğı ve Kürt gerçeğinin tanmması" mesajıyla noktalanmaktadır. Büyük oranda gerçeklik payı içeren haber tek boyutludur. Türkiye "de giriftliği ve dinamizmi yansıtmaktan çok uzaktrr. "Derin" Fransa, nasıl Tûrİdye denince "Midnight Express" ve zaman zaman ülkeyi donatan güzel afışlerdeki "ucuz turizm cenneti"ni düşünüyorsa "Yüksek" Fransa'nın iyimser beyinleri de (kötümserJere sözümüz yok, onlar için zaten Türkiye'nin Avrupa"da yeri yok) "Bu ülke acaba gün gelip 'Asya-îslam despotizm'inden kurtulabüecek mi" sorusunda takılıp kalıyorlar. Bizim bu noktada sözümüz Türkiye'deki Avrupa yanlısı "kötümseriere": Şayet hedefi "AB" değil de "çağdaşhk* diye koyuyorsanız, inancımız odur ki "insanoğhınun daha mfireffeh bir hayat, daha aydınhk bir gekcek" içgüdüsünü kimse engelleyemeyecek. tki hedef de özünde ne ayn ne de çelişkili. Ama ille de PARİS "çağdaşnk" derseniz, işte o zaman "yandı kül oldu o köse sakauannız!!!". Çokbeklersiniz... "Buralardan'' ikinci ve esas (!) sözümüz ise öncelik koşulu tanımayan "sizin oralardald" bir avuç "iyunsere'': 2. Dünya Savaşı sonrası Fransa'sında, birkaç çok "yüksek" aydın dışında zaten Türkiye'yi tanıyan pek yoktu. O aydınlann çoğu da devrin modası (şimdilerde yüzde 6'lara düşmüş olan ve bu hafta sonu 31. kongresini düzenleyen) Fransız Komünist Partisi'ne yakındı. Dolayısıyla "Türk kühürü" dendi mi akla gelen, varsa yoksa Nâznn Hüanet'ti. 6O'lı, 70'li yıllara gelindiğinde evrensel şairimizin diğer eserleri dışında, yine Güzin ve Abidin Dino'nun (veya yazann şahsi) çabalanyla yayımlanmış, fakat dağıhmı ve tanıtımı için hemen hemen hiçbir şey yapılamamış örneğin bir Sait Faik derlemesi, bir Ertun Bener. bir Çetin AJtan veya Fransızca yazan Osman Necmi Günnen'den başkasuıı görmek pek mümkün değildi. 80'lerin başında, Türkiye'den -yine şahsi gayretlerle- bir başka evrensel sanatçı nihayet kitlesel okur buldu: Yaşar KemaL Kısa bir süre sonra Türk edebiyatı diye bir ürün, kültürün varhğını hem araştmnalan, hem kendi romanlanyla dar da olsa belirli çevrelerde gündeme getiren Nedim UĞUR HÜKÜM Gürsel'e rağmen herhangi bir kitapçıya girdiğiniz zaman "Türk yazar kim var" diye sorduğunuzda, cevap çoğunluğu "yok" veya "Yaşar Kemal" oluyordu. 80'li yıllardan itibaren Fransa'da kitap ve plak satışının lokomotifi addedilen FNAC zincirinin mağazalan ük kez sistemli coğrafi ve tematik vitrinciliği geliştirdi. (FNAC, 1954'te Troçkist militanlann kurduğu bir cins idealist tüketim kooperatifi. 45 yılda çok büyümesine ve hatta dev bir sanayi-ticaret grubu, Pinault- Printemps-Redoute tarafindan yutulmuş olmasına rağmen diğer tekelci dağıtım ve satış mağazalanna oranla kültüre, genç değerlere, küçük işletmelere sahip çıkan, destek olan tavnyla kapitalist yapı içerisinde ehveni şer bir kuruluş. 200'ü aşkın FNAC mağazasınm raflan, vitrinleri halen en geniş tanımıyla kültür ürünlerinin satış barometresi gibi bir özelliğe sahip.) Biz "buradaidler" yıllarca çaresiz (!) bir biçimde, FNAC raf ve virrinlerini süsleyecek "ulusal ürünkrirnizr bekledik. Mağaza sorumlulan, bulabildikleri tek tük Türkiye çıkışlı eseri nereye koyacaklannı bilemediler. Doğu (Orient), Orta Asya, Arap ve tslam ülkeleri, hatta Afrika reyonlanna bile yerleştirdikleri oldu. Ama ne Balkanlar'a, ne Avnıpa'ya koymaya bir türlü akıllan ermedi, gönülleri razı(!)olmadı. Geçen hafta zincirin en büyük mağazalanndan "FNAC-ies HaJks"e yaptığımız bir ziyaretimizde on yıllardır beklenen bir tabloyla karşılaştık. Edebiyat bölümünün "Doğu Avrupa" reyonunun yenilikler vitrinindeki kitaplann yansı tt Türkiye"dendi. Katolik demokrat a La Croix" gazetesinin geçen haftaki kitap ekınde "Ban'nın ve Doğu'nun En IyfeP başlığıyla uzunca bir yazıya ve başta haftalık "le NouveJ Observateur" olmak üzere çok sayıda yayın organına konu olan Orhan Pamuk'un "Benim Adım Kırmıa"sının çevirisi başköşede yer alırken hemen yamnda thsan Oktay Anar'ın "Comite France-Türquie" ödüllü "Puslu Krtatar Attaa", Nalan Türkelfnin "Varoşta Kadın Olmak"ı, Nedim Gürsel'ın Pnx Medıcis Yabancı Yazar Ödülü'ne aday olan "ResimK Tarih"i, Latifi'nın "İstanbuTa Övgü"sü boy gösteriyordu. Yanlarına Ahnanyalı Zafer Şenocak, Emine Sevgi Ozdamar ve diğerleri serpiştirilmişti. "Nalan, thsan, Orhan ve diğerleri", kendi alanlannda Türkiye'de tüm zorluklara karşın yükselmekte olan bir "iç dûıamizmin" en güzel öraekleriydı. Önümüzde aşıhnası gereken sayısız engel var. Ancak "Nalan, thsan, Orhan ve diğerleri", siz iyimserlerin, kollan daha fazla sıvamanız gerektiğini hatırlatmıyor mu? uğur.hukum@ paris.com Sumocu kadınlar Japonya'nın ulusal sporlanndan sumo güreşi, biiriin dünyaya yayıhyor ve kaduılann daügi odağı ohıyor. Hirosaki kentinde düzenienen Dünya Kadnüar Arası Sumo ŞampiyoDası'na pek çok ülkeden sporcu kaûldı. Belarushı Veraıüka Kazlovskaya (sağda) ik HoDandah Maria van den Brink arasındaki maçı, rakibini minder dışuıaatan Kazlovskaya kazandL (Fotoğraf: AP) AYANIŞMA ÇAĞRISI Şu ana kadar 74 kişinin yaşamına malolan, yüzlerce kişiyi sakat bırakan açlık grevlerı / ölüm oruçları / operasyon süreanden şımdılik sağ çtkanların yaşamlarmı sürdürebilmelen, gerektiği gibi tedavi edilmelerine bağlı. Oniarın tedavısini üstlenen Türkiye İnsan Haklan Vakfı'nın bu hizmeti surdürebılmesı için acil desteğe ıhtıyacı var. Bız vakıf gönüllüJeri, yeni acılara seyırci kalmak ıstemeyenlerin bu çağrıya kulak vereceğine inanıyor; yaşamdan yana ofan herkesi Türkiye insan Haklan Vakfı'yla dayanışmaya çağırıyoruz Türkiye İnsan Haklan Vakfı Gönüllüleri Adnan özyalçıner, Ahmet Insel, Ahmet Telli, Akçura Ertemin, Arif Sağ, Ataol Behramoğlu, Atıf Yılrraz, Aydın Engin, Ayşe Buğra Ayşe Düzkan, Ayşe Günaysu, Berat Günçıkan, Beril Eyuboğlu. Bılgesu Erenus, BUIent Somay, Cahtt Berkay, Can Dundar Celal Başlangıç, Celal Beşiktepe, Cezmi Ersöz, Deniz Türkali. DervişZaim, Derya Alabora, Dıcte Anter, Duygu Asena, Ekrem Ataer, Ender Özkahraman Erdal Erzincan, Erdoğan Aydın, Eren Keskin, Ergin Cinmen Ergül Sönmez. Erkan Oğur, Ertuğrul KürkçO, Esra Koç Eşber Yağmurderelı. Faqi Huseyin Sağntç Fatmagül Berktay. Ferhat Tunç, Genco Erkal, Gönül Morgül. Guler Kazmacı, Gülten Kaya, GUnduz Vassaf. Halıi Ergun Haluk Bilginer Hasan Kaya, Hasan Saltık, Hayrı Kozanoğlu, Hikmet Çetinkaya Hikmet Karagoz, Huseyin Ergün, Huseyin Hatemi Huseyin iklan, Huseyin Kuzu, llgın Su, llkay Akkaya, Ismaıl Goldaş, Jülide Kural. Kezban Hatemi, Lale Mansur. Mahır Günşiray, Mebuse Tekay, Mehmet Çetin, Mehmet GUç, Mehmet Giiteryuz, Metın Kahraman, Metin Üstundağ Nevzat Çelık, Leman Yurtsever, Mıgırdiç Margosyan. Mıhn Bellı Muhsin Kızılkaya. Murat Belge, Musa Ağacık, Wustafa Erdemiı, Namık Kuyumcu, Nazan Ozcan, Nazım Alpman. Nazmıye Guçlü, Nebil Özgenturk. Necmıye Alpay, Nejat Yavaşoğulları, Neşe Yaşın Nilüfer Akbal, Oral Çalışlar Orhan Alkaya, Orftan Kahyaoğlu, Osman Kavala Perihan Mağden, Rahmi Saltuk. Rıdvan Akar, Sabahattin Çetin, Saygı Yağmurderelı, Semra Somersan, Sennur Sezer Servet Kocakaya, Sevvn Betli. Sezaı Sarıoğlu , Suade Taşlıca, Suavi, Sunay Akın, Sükun Oztoklu Şanar Yurdatapan. Tarık Ziya Ekinci Tayfun Talipoğlu, Tektaş Ağaoğlu, Tolga Sağ, flH^B^^^^^HHH^ Tuğrul Eryilmaz, Tuğrul Keskin, ^ ^ ^ B ^ ^ ^ V J J h 5 ^ ^ ^ B Tülay German, Umit Fırat, ^ ^ P J T _ ^ M £ ^ I ^ ^ B U n a l E r s o z l ü Vecdi Çıractoğtu, ^ ^ K ^ ^ S ^ ^ ^ j ^ ^ V V e c d l ^y^ Vedat Sakman. ^ ^ ^ K | ^^K^^V^^^ğ Vedat Türkali Yalçın Bayer, ^ ^ ^ H V ^ f l L . V ^ ^ ^ l Yasemin Göksu, Yavuz Bingöl, ^ ^ ^ T I Q 5 ^ H Yıfdınm Türker YılmazÇelik ^ ^ ^ B L \ I I ^ ^ ^ ^ H Y l l m a z E^0 ^"- Yılmaz Odabaşı. ^ ^ ^ ^ C ^ l C f ^ İ ^ ^ ^ ^ P Yusuf Çetin, Yusuf Kurçenli. ^ ^ ^ B ^ M T ^ H ^ ^ ^ ^ ^ ^ H Yucel Sayman, Yuksel Selek, ^ ^ ^ ^ ^ K V V ^ ^ ^ ^ ^ ^ I ^ ^ D 'P er ' Zeki Coşkun. ^ ^ ^ ^ ^ H I V ^ ^ ^ ^ ^ H Z e k i D e m ı r k u b u Z ' Zeynep Oral, ^ ^ ^ ^ ^ H V H ^ ^ ^ ^ ^ ^ V Zuhal Olcay, ZUIftJ Livaneli, . ^ ^ ^ ^ ^ B ^ ^ 1 ^ ^ ^ ^ ^ e-mail.tthvgonulluleri@turknet "1HV Genei Merkezı: Menekse 2sk No 16.6 Ktzılay. Ankara Tel 312 425 TİHV Ist. Temsılcilıgi: Hocazade sk ^4o. 8 Beyoğlu Tel: 212 249 30 92 G İNGİLTERE MALTA KANADA AMERİKA AVUSTRALYA 3 ay DİI KurSU Konaklamadahil 1900Dolar öaiversite,MBA,Bırşiar, U 2^8 hafta aras. dil kurslar.^-gi^ 5 K B " Ç ? U - P a i f hİZmetİ: S O O D o l a r E P 3 ^ ^ e-mail: [email protected] Global Vizyon Yurtdışı Eğıtim TURSAB üyesidır. Tel: 0212-249 19 81 / 0312- 417 86 89 KÜLTÜR «SANAT O.212 293 8 9 7 8 (3 HATI İZMİR HİLTON 29, 30 Ekim 2001 Saac 19.30 Bilet satış: 12 Ekim 2001 tarihinden itibaren • D&R Mavişehir (0-232) 324 21 60 • Biletbc satış noktalan: Vakkorama Alsancak (0-232) 421 65 90, Vakkorama Mavişehir (0-232) 324 48 70, D&R Alsancak (0-232) 464 10 15 Urt* Kapıbr konserden I saat önce açılacaktır Yerter numarasızdır. Oturma kapasrcesi sınıdıdır. www efespdıen cocn tr EFES Pilsen'in kültür ve sanata katkıları arlarak sürecek. KUZCUNCUKta SATILIK MÜSTAKİL EV 3 katta toplam 120 m: . doğalgaz kombili, ebeveyn banyolu, bahçeli, maazaralı, dekorasyonlu 135milyarTL. 0 532- 26210 52 Sahibinden Acıbadem'de SATILIK DAİRE 2-M l00m: bahçe katı. duvarlar saten, kartonpıyer, banyomutfak yenı kalebodur, camlarçıft cam, salon ve mutfakta kemer var kapı yok. 30 milyar son fiyat. 0 216 325 30 33 / 0 542 580 11 40 (Daireyle takas olabilir) Belçika -Türkiye hattı Belçika senatosu ötanazi komisyonu 1.5 yıldır sürdûrdüğü görüşmelerini tamamladı ve yasa tasansı senatoda görüşûlmeye başlandı. Kürtaj yasasından beri gözlenmeyen önemli boyutta etik tartışmalara yol açan yasa tasansının Belçika Parlamentosu'nda da kabul edilip yasalaşması bekleniyor. Yılın bu zamanlannda ortahk Halloweensembolü kabaktan geç ilmiyor. Hallcween'ın tüketimi pompalamak amacıyla da olsa tekrardan popüler olmasına sevinen Karşılaştırmalı Din Bilimleri Fakûltesi hocalanndan Bart Lauvrijs, konuyla ilgili gerçeklerin ve aslında tam olarak neyin kutlandığının anlatılmamasırja ûzülüp bir kitap yayımladı. Yazar yanlış anlaşılmalan ortadan kaldırmak istiyor; örneğin Halloween'ın ticari nedenlerle ithal edilen bir Amerikan bayramı olmayıp 2000 yıllık bir geçmişi olan bir Keltik ölüm töreni olduğunun bilinmemesi gibi. Kafayı çektikten sonra Usame bin Ladin'ı kaçırmayı planlayan iki Belçikalı ayyaş Paul ve Pfeter, Afganistan'a gidemeseler de Turnhout camisine ateş açarak amaçlanna ulaştüar. Belçika'nın ilk uydusunun yörüngeye oturtulması ve şakalara rağmen hâlâ Belçika'da şarbona rastlanmaması kayda değer gelişmeler arasında. Sabena grevlerini demiryollan grevleri izledi. Şimdi sua öğretmenlerde. Belçika'nın AB dönem başkanlığuun başladığı hafta yayımlanan "Belçika AB'w damgagnı vurmayı pianfayor ama_" başlıklı yazımda ihtiraslı Başbakan Guy V'erhofetadt hükümetinin "Daha federal bir Avıupa ve güçlü bir Avrupa Komisyonu" olarak özetlenebilecek kendi görüşlerini AB'ye kabul ettirerek AB'ye damgasını vurmayı planladığını ancak Verhofstadt'ın işinin kolay olmayacağını yazmışnm. ABD'ye yönelik saldın Verhoîstadt'uı Avrupa hayallerini de yerle bir etti. Konunun ele ahndığı AB Gent doruğu sırasuıda Fransa, Almanya ve Ingiltere'nin mini-doruk düzenleyip ev sahibi Verhofstadt'ı bile dışlamalan, "AB'nin sadece bir ekonomik çıkar topluhığu" olup olmadığınm sorgulanmasına yol açtı. Kendini dev aynasında gören Verhofstadt'ın bırakın kendi belirlediği öncelikleri gerçekleştirmesini, 1993'teki Başbakan Jean-Luc Dehaene'mn performansını yakalaması bile zor görünüyor. 1993'te Dehaene'mn başanlı çalışmalan sonunda sağladığı kurumlardaki sandalye dağdımı ve Avrupa Merkez Bankası konusundaki uzlaşma hâlâ belleklerde. Verhofstadt'ın basın toplantılannda kendisine söz vermemesine sinirlenen Avrupa Komisyonu Başkanı Romano Prodi Gent doruğu sonrasındaki basın toplantısına katümayarak rahatsızlığmı diîe getirdi. Muhalefet partileri ve koahsyon ortağı Yeşiller ve Sosyalistler Verhofstadt'ı terörle mücadelede BRUKSEL ERDtNÇ UTKU pasiflikle suçlayıp daha fazla diplomatik girişimde bulunmasını istediler. Hayalleri yıkılan Verhofstadt'ın basın toplantısında, "Türkrv«'nin AB'nin geteceğinin beürkneceği platforma kaünp kaülmaması konusunda AB'nin karara \aramadığı~ açıklaması, Ankara'nın da sert tepkisıne yol açtı. Dışişleri Bakanı İsmail Cem, AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesı Gûnter Verheugen ıle Brüksel'de yaptığı görüşmede, rahatsızlığmı dile getirdi. Ankara'yla tam üyelik müzakerelerinın başlamamış ohnası nedeniyle Türkiye'nin, aralıktaki Laeken doruğundan sonra 2002 Mart aymda çalışmalarma başlaması planlanan ve AB üyesi ve aday ülkelerin temsilcilerinin katılmııyla oluşturulacak ve birliğin geleceğinin tartışılacağı "platform''a çağnhnayacağınm ıma edimıesi Türkiye'yi kızdırdı. Verheugen "Türkiye'nin AB üyeüğinde ciddi olmadığunız iztenimini yaraürsak, istikraru bir ortağuıua kavbetmiş oluruz" diyerek Türkiye'nin ciddiye alınması gerektiğini vurgulaması ve dışişlerinin kulis çalışmalan etkili oldu ve önce Türkiye'nin durumunun beUi olmadığını bildiren Belçika, platforma, Türkiye'mn de katılacağını açıkladı. AB doruğunun yapıldığı Gent'te, Çağdaş Dernekler Federasyonu 'nun bünyesindeki Özgün Derneği, Cumhunyet'in kuruluşunun 78. yılı dolayısıyla 29 Ekim'de "Cumhurryetve — — ^ — Çağdaşjaşma" konulubir panel düzenliyor. Benim de konuşmacı olarak katılacağım panelde .Mer> r em Kaçar (senatör - Agalev,Yeşilİer) ve Duygu Leloğhı (gazeteci - RadikaL / Kanal D) da yer alacak. Panelde Atatürk'ün daha AB fikn ortada yokken "çağdaş uygarhk düze>İDi hedef göstererek AB yolunun temetini atüğuu, Batı'yla savaşmasına karşın Baü uygarfağuu seçtiğini, geniş ufku olan deha liderin sanld bugünlere hazuiandığuu" vurgulamak gerek. Ata'nın, ölümünden 63 yıl sonra bile eksikliği hıssedılen bir devlet adamı olduğu, AB-Türkiye ilişkilerinde daha iyi ortaya çıkıyor. Uluslararası ilişkilerde, karşılıklı ulusal çıkarlan gözetmek üzerine kurulmuş, banşçıl bir Atatürkçü düşünce yapısı, ülkemizi yönetenlerce iyi özümsenmiş olsaydı, günü kurtarmak yerine uzun vadede AB'ye onurumuza yakışu- bir şekilde girişin hazırlıklan yapıhrdı. Atatürk dönemi, Türkiye'nin dünyayla bütünleşriği, eşit uluslar arasmdaki bir küreselleşmenin Türkiye tarafından savunulduğu ve üUcemizin küresel siyasette saygm bn" yennin olduğu bir dönemdir. Şimdıkı gibi AB'nin hâlâ "gerçekaday" saymadığı, "Prodi eşit muamele güvencesi verdi, Verheugen destek sözü verdi, önerimiz dikkate ahndı" diye avunan bir ülke değıldik! Uluslararası alanda etkili, ciddiye ahnan ve kendine yeten bir ulustuk. Şimdiki gibi kimsemn dikkate abnadığı, kendi kendine gelin güvey olan bir ülke değil! İsVJÇRE HASTANESİ IV. KÜLTÜR devlerin buluş^jğu sızae, ^rada olmahsınız... 5Kaam2001 Pazartesi Saat20:00 YerAKM/Taksim Bilet SaûşYerirTaksim Curnhuriyet Kitap KuKibü Bi]giİçm;0216 CumhuriY»İ AlfaTTleıi ARM