Catalog

2 9 MA.RT 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J I \ J M \ kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Dünya Yazarian Sergisi 18 Nisan'da açttacak • Kültür Servisi17 Ağustos depreminin acısı dünya yazarlannı bir araya getirdi. Türkiye Yazarlar Sendikası'mn çağnsma cevap veren dünyaca ünlü yazarlar, imzalı eserlerini ve mektuplanm sergilenmek üzere Istanbul'a gönderdi. 18 Nisan'da Yapı Kredi Sanat ALLEGRO EVtN ÎLYASOĞLU Baharla birlikte Ankara Festivali 17. üluslararası Ankara Festivali bu yıl 27 Nisan16 Mayıs tarihleri arasında yer ılacak. Bu festivalin kendine özgü kalıplanndan birisi, büyük bir orkestra ile başlayıp yine büyük bir orkestra ile sona eımesidir. Bu yıl da aynı kalıp uygulanmış: Şef Diınitrievyönetimindeki Bilkent Senfonı Orkestrası ile başhyor ve şef Domarkas yönetimindeki Litvanya Ulusal Senfoni Orkestrası ile son buluyor. tlk iki konsenn solisti Fazıl Say. Önce Çaykovsld'nin 1. Piyano Konçertosu'nu, sonra da R. Strauss'un Burlesque'ini çalacak. Önceden Ankara ve lstanbul'daki konserleri kadar Orfeo Operası yorumuyla da tanıdığımız I Solisti Veneti ve şefleri Claudio Scimone bu yıl Ankara Festivali 'ne Venedik temalı bir programla katlıyor. Venedikli bestecilerle Venedik konulu Italyan yapıtlannı çalacaklar. Cem Mansnr yönerimindeki Manchester Camerata'nın kuruluşu 1972'ye dayanıyor. Stravinski, Britten ve Mozart' ın yanı sıra bu konserin sürpnzı, genç Türk bestecısı Ertuğ Korkmaz'ın gitar konçertosu. Gitarcı Ahmet Kanneci'nın solistliğinde seslendınlecek. JodThiffault yönerimindeki Montreal Barok Orkestrası'nm Handd ağırlıklı programında solist, soprano Monique Page. piyanist Vedat Koşal, genç bir topluluk olan Henschel Dörtlüsü ile Osmanlı sultanlanmn klasik müzığini seslendirecek. Bu kez padişahlann bestelerinden derlenen uyarlamalan bir kentet halinde sunacak. Oda müzığı dinletileri arasında, Taşkent Dörtlüsü ve Suna KanCana Gurman ikilisi de yer alıyor. Bu yılki Ankara Festivali'nde Vıyana geleneğinin şenliklenne ayncalık tanınmış. Viyana Strauss Festival Orkestrası üyeleri ve Halk Operası'nın bale topluluğu ile Oflenbach'ın "La Vie Pariaenne" adlı opereti programlara renk katacak. Aynı topluluklarla Strauss ailesinin vals ve polkalan da ayn bir gösteri olarak sunulacak. Şef Matti Hyökki'nin yönetimindeki Ylioppilaskunnan Laulajat erkekler korosunnun (kuruluşu 1883) katılımıyla gerçekleştirilecek olan Sibenus'un Kullervo Senfonisi'nde Litvanya Senfoni Orkestrasrnı şef Domarkas yönetecek. Fin efsanesine dayanan bu korolu senfoni, Ankara Festivali'nin en önemli etkinliklerinden birisi olacak. Litvanya Senfoai Orkestrası festivalin kapanış konserlennı de üstlenmiş. Kapanış konserinin solistlerinden biri, genç kemanco'dan Japonya'ya, Salzburg Festivali'ne, Münih Opera Festivali'ne kadar dünyanm en saygın opera merkezlerinde sesinı duyurmuştu. 1994'te kaydedilen Karajan yönetimindeki Mozart Requiem, bu yapıtın en güzel yorumlanndan birisiydi. Kayıtta bas partisini Burchuladze söylüyordu. Burchuladze'yi Istanbul'da dinlemek doğal ki bir ayncalıktı. Hümyet gazetesinin sponsorluğundaki dınletide sanat çı programın ilk yansmda pek alışık olmadığımız bir dağarcık sundu, Rus operalanndan örnekler verdi. tkinci yan ise VfenH'ye aynlmıştı. Sesini kullanmadakı ustalığı, pianissimolardaki müzıkalitesi, belli ki onu bu üne taşımıştı. Bu konseri izlerken bir yandan da Ayhan Baran'ı düşünmeden edemedim. Özellikle Philip'inaryasını dmlerken! O da uluslararası olanaklar yakalamış olsaydı bugün bambaşka yerlerde olmaz mıydı? Derin ve koyu ses rengiyle, kendine özgü geliştirdiği ses kullanma teknığı ile Ayhan Baran da mutlaka dünyanm sayılı baslan arasrna girmiş olmalı, uluslararası piyasalardaki bir dohı CD'de yeralmahydı. yönetimindeki Bilkent Senfoni Orkestrası'nın açılış konseriyle başlayacak olan 17. Uluslararası Ankara Festivali, şef Domarkas yönetimindeki Litvanya Ulusal Senfoni Orkestrası'nın konseriyle son bulacak. îlk iki konserin solisti ise Fazıl Say. c! Çepinslds Bnıch'un konçertosunu çalıyor. Aynı programda Şostakoviç'in 10. Senrbnisi de var. Diğeri ise yine genç bir Ankaralı pıyanıstımız, Emre Şen; Liszt'in 1. Kençertosu ile katılıyor. Ankara Festivali her yıl nostaljik bir pop şarkıcısını programa katar. Bu yılki nostaljırun temsilcisi Adamo Programdaki caz etkinlıklen, Diane Reeves'ın, Karadeniz Caz Orkestrası.'nın ve Çhen Zimbatista'nın dınletılenyle çerçevelenmiş. Festivalin başhca sponsorlan Merkez Bankası, Halk Bankası, İMKB ve Mılli Piyango. Tam yırmi bir gün hiç aralıksız sürecek olan Ankara Festivali'nde biletler 10 mılyon ile 2 milyon lira arasmda satılacak. ra ve Baie Orkestrası 'nın eşjiğınde ve Kan Aagueiov yönetıminde uzun zamandır dinlemedigimız türde bir konser verdi. Burchuladze (d. 1950),onudünyacaüne kavuşturan rollenyle karşımızdaydı: Koocak Kavatin, Boris, Gremin, Aleko, II Phitip, Attâa, Zacharias vb. Moskova'dakı 1982 Çaykovskı yanşmasını kazandıktan sonra tüm dünyanın dikkatini üstüne çeken Burchuladze, New York Metropofitao'dan Covent Garden'a, La Scâla'dan Arena di Verona'ya, San Francis yefDımıtriev ç Hakkı Ozturk'ün başana IDSO, bu hafta yıhn ıkınci lngiliz konserinı verdi. lngiliz müzigi Barok çağdaa, Handel'den sonra derin bir sessizliğe gömülmüş, 18. yüzyılın son günlenne kadar sesinı yükseltmemişü. Elgar, Defius, Vaughan VVuVams gibi çağ bası bestecileriyle 20. yüzyılda atılımlara başladı, çağm ikinci yansında ise neredeyse dünyada çağdaş müziğin başıru cekmeyi başardı. Şu anda öncü besteciler kuşağmı Ingiltere'den saymaya başlıyoTuz. Amerika'daki gelişmeleri bile Avrupa kıtasına taşıyıp eski gelenekle birleştiriyor tngüizbestecileri. AndrewGreeımood'un yönetimindeki İDSO'nun programma kattığı yapıtlann lngiliz olmalaruun ötesinde ılgınç bir tema bütünlüğü de vardı: Hüzün. Gerek şef Greenwood, usta müzikçıliğı ile, gerekse solist Hakkı Özturk duyarlı yaklaşımı ile bu temayı dinleyiciye aktardılar. Hakkı Öztürk'ü (d. 1964) bir süredir İDSO'nun çello grubunun başında izliyorduk. Böylesı yetenekli bir solist olduğuna ılk kez tanık olduk. Yumuşak tonu ve tertemiz yorumuyla Elgar'ın çello konçertosundaki hüzün kadar soylu havayı da yansıtabildı. email: evinj@boun.edu.tr Galerisi'nde açılacak sergıye katkıda bulunanlar arasmda Umberto Eco, Paul Auster ve Susanna Tamaro gibi ünlü yazarlann adlan geçiyor. 17 Ağustos depreminde hayatlannı kaybeden binlerce insanm anısını yaşatmaİc ısteyen Türkiye Yazarlar Sendikası, dünyadakı pek çoİc yazara birer mektup göndererek depremzedeler için düzenlenecek bir sergiye katılmalarmı ıstedi. Yamtlar gecikmedi ve dünya ülkelerinden 26 tamnmış yazar eserlenni Türkiye'ye gönderdi. ttalyan yazar Umberto Eco'nun imzasını taşıyan bir kitap sergiye kaöhrken Amerikah yazar Paul Auster, kitaplannm yanına bir de geçmiş olsun notu ekledi. lngiliz yazar John Berger, geçmiş olsun mektubuna fulanndan bir parça da ekledi. 'Atatürk' kitabıyla adından söz ettiren Andrew Mango, Türk halkına Türkçe bir mesaj gönderdi. Susanna Tamaro ise 1966'da yaşadığı ve 2000 kişinın öldüğü Fruili depremırun etkisini uzun zaman yaşadığını ve kendini depremzedelere çok yakın hıssettığini yazıyordu. 2. Avmpa Müzik Şenliği programı acddamk • Kültür Servia Bu yıl ikincisi kutlanacak olan ; Avrupa Müzik Şenliği 21 ve 24 Haziran tarihleri arasmda Istanbul, Ankara ve deprem bölgesinde gerçekleşecek. Avrupa'nın kültür merkezleri ile aynı anda kutlanacak olan Avrupa Müzik Şenliği'nin bu yd uluslarası ortak bir etkinliğı bulunuyor. , Avrupa'nın çok kültürlülüğünün simgesi olarak, t Beethoven'm 9. Senfonisi her kentte ulusal ve uluslararası televizyon kanallannda yayımlanacak. Şenliğm Türkiye bÖlümu için Lüksemburg, Napoli, Brüksel, Atina, Berlin, Budapeşte, Prag, Liverpool, Den Haag ve Paris'ten sanatçılar davet edildi. Tüm müzik türlenne ve gruplanna açık olan şenlik açık hava alanlannda ücretsiz olarak gerçekleşiyor. Şenlik, sanatçılann kamuoyunda tanınması, müziğin sevilmesi ve Avrupa'mn kültür merkezleri ile müzik kanalıyla ilişkileri geliştirmeyi amaçhyor. Burehuladze'nin konseri Geçen hafta Istanbul gerçek bir büyük sanat kenti idi. Aynı gecede birkaç konsej. resıtal ya da sahne göstensi yer aldı. Bunlann arasında unlü Gürcü bas Paata Burchubdze, tstanbul Devlet Ope tZDSO'nun dinletlslnl jef Andrel Tchlstlakov yönettl Güzellikler, yakınmalar ÖNDER KÜTAHYALI leti özenle hazırlanır; ama sanatçılann çabasıyla birlikte ona anlam ve bütünlük kazandıran baştZMİR Ingiltere'nin ünlü müzik eğitimcisi ka bir etmen, izleyicılerin söz konusu gösteriye Percy A. Scholes, Chopin'ın yapıtlannı balede ya da dınletıye başmdan sonuna dek katılmasıkullanmamak gerektiğini söyler, çünkü bale sadır. Takdir duygulanrun belirtilmesi daha sonra nanndaki ritim disipüni, Chopin biçeminin özü gelir. Müzik kalkınmamızın hız kazanması için olan Rubato'yu, yani nota değerlerini biraz uzalzmir'dekı sanat kurumlanmızdan böyle bir ilgıtarak ya da kısaltarak müzik yapılması ilkesini yi esirgememek gerek. yok edecektir. 20. yüzyılda bu bestecinin baleye IZDSO'nun dinletisinde ikinci yanyı ızlemeuyarianması gibi bir yanılgıya düşülmüş olabiyenler, konuk şef Andrri Tchisriakovun yorumuylir, ama Brahms ve Çaykovski senfonilerle Badı'ın la seslendirilen M.Musorgski'nın "Bir Sergiden iki keman için re minör konçertosu, 4. BrandenTabioiar'' başlıklı nefıs süitını kaçırdılar. Besteburg Konçertosu ve eşüksiz keman için Chaconcinin piyano için yazdığı ve Ravd'in ustaca orne'u gibi yapıtlanyla bale yapılması, aynı yüzkestraladığı bu renkli süıtte. trompetçi Gökmen yılın heyecan veren basanlandır. Bach yılında buNoyan başta gelmek üzere sanatçılanmız epey yüklunduğumuza göre besteciyi dans sanatıyla büsek düzeyde müzik yaptılar. Ufleme çalgılarda tünleştirme açısmdan yeni geüşmeler olabilir. tını iyiydi; yayh çalgılar belki biraz daha dikkath olabüirdi. "Bydlo" Izmir'de son günlerin (Kağnı) başlıklı parçaen sevindirici sanat olada tuba solo bence daha yı, yukandaki örnekledolgun çahnmalıydı. rin benzeri olan "Mev"CivdvkrinBalesi''nde smüer" başlıklı balenin şefm orta bölmede temsahnelenmesidir. Bilinpoyu ağırlaşürmasını yadiği gibi Antonio Vrvaldırgadım. "Yeraltı Medi'run bu ad altında kezarlan"nda bakır üfleman ve yaylı çalgılar ormelenn rınısı, daha kakestrası için yazdığı 4 ranlık ve çarpıcı renkler konçerto çok çalınır ve taşıyabilirdi. sevilir. Opera kurumumuz aynı yapıtla bir baBöylesi eleştirilere le sergiliyor. Gösterinin karşın beğenerek dinledeğerlendirmesini eleşdiğimiz yapıtı yorumlatirmenlerimizin kaleyanTchistiakov, 1971'de minden okuyacağız. BeSt. Petersburg'un Rimsnimaçımdan ilginç olan kiKorsakov Konservanokta şuydu: Yönetmen, tuvan'ndan mezun ol"Sonbahar" ve "Kış" du. 197888 arasmda konçertolanna çok deviSverdlovsk Filarmonisi nimli sahneler koymuş Senfoni Orkestrası'nm ve tempolann iyice hızşefliğini yaptı. Sanatçı. lı almmasmı istemiş. Keeski Leningrad şeflik geman soloya çalan başleneğinin temsilcisi sakemancı Kemal Tören, yılmaktadır. Bu gelenekanadalı viyolonselci böylesine güç koşullar te, müziğin akıicı yönüyShauna Rolston, altında ilginç bir Vivalle duygusallığı arasmdi yorumu sundu. Temiz daki denge ağırlık taşır. müzikselliğin doruklannda. ve net çalınması gereOrkestra şefı bir yandan Tonu derinlikli, tekniği ken pasajlarda, hızh temyapıtın yüksek nitelikli poya karşm sürçme ve güven verici. içeriğini dinleyiciye akbulanıklık yoktu; yaptıtanrken bir yandan da ğj müzik de iyiydi. Opeonun kunıluş özelliklera orkestramızın yaylı çalgılanndan, bale eşliğirini belirgin bıçimde ortaya koymalıdır. Tchistınin ötesine geçen güzel bir Vivaldi müziği dinakov'un yorumu, kendisi hakkmda program notledik. Sanatseverlerin, yapıtı Kemal Tören ile lannda yer alan bu açıklamayı genelde doğrular değişimli çalacak olan Lalecan Mozafferof u da nitelikteydi. beğeneceklerine inanıyorum. Dinletinin ilk aynsmda. birkaç yıl önce tanıBöyle bir mutluluk madalyonunun öbür yüzü dığrmız Kanadalı viyolonselci Shauna Rolston olarak, temsilden sonra bana ulaşan bir yakmvardı. Sanatçı, müzikselliğin doruklannda dolamadan da söz etmeliyim. Gösteri srrasında Elham şıyor. Tonu derinlikli, tekniği güven verici. Bir ra'ya gelenlerin localara ve salona alınması, göFoumier olmayabilir; ama kendisini mutluluk revli olmadıklan için baleyı izlemekte olan saiçinde dinleyebiliyorsunuz. natçılan çok tedirgin etmiş. Bu arada birkaç cep Rolston. Pî. Çaykovski'nin yapıtlannı çaldı. Antelefonu da çalmış. Ertesi akşam gıttığımiz İZDdante Cantabile, "Bir Rococo Teması Üzerine SO dinletisınin ikinci yansuıda da salonun bir ölÇeşttkmeler" (Op. 33) ve Noctume. Hıç kuşkuçüde boşaldığını gördüL suz Rococo çeşıüemelen her yönden soluk keHemen belirtelim, sahne göstensi ya da dinsiciydi. • Kültür ServisiCumhurbaşkanı Demirerin, kendısine devlet sanatçısı unvanı vermedikleri için 'mahcup' olduğunu ifade ettiği Neşet Ertaş'abu urrvanın venlmesine yönelik kararname hazırlamyor. Devlet Bakanı Ramazan Mirzaoğlu yaptığı yazılı açıklamada, binlerce yılük bir birikime dayanan Anadolu abdal ozan geleneğinin yaşayan en büyük temsilcisi olan Neşet Ertaş'a devlet sanatçıhğı şam verilmesine yönelik çalışmalann sürdüğünü bildırdi. Mirzaoğlu, "Ertaş'a bu unvanın verilmesı ona çok şey kazandırmayacaktır. Çünkü Ertaş, halk sanatçısı unvanını abnış, halkın gönlünde taht kurmuş bir bozlak ustasıdrr" dedi. Mirzaoğlu, bu unvanın verirmesinin, Türkiye Çumhuriyetı Devleti'nin Neşet Ertaş'a borcunu ödemesi anlamma geldiğini vurguladı. Bu arada Mirzaoğlu, Ertaş gibi değerlere yaşarken sahıp çıkılması gerektiğim behrtirken, Ertaş gibi büyük bir ustanın ilerleyen yaşına rağmen, geçımini sağlayabilmek için Almanya'da düğünlerde saz çalıp türkü söylediğme dikkat çekti. Neşet Ertaş devlet sanatçısı oluyop Romanya sinemasıran babası Paul Caünescu öldü Verdi'nin 'Aida' operası, Elton J o h n ve Tua R k e besteleri ile Broadway'de sahneieniyor. Broadwqyfiravuiiu Kültür Servia Walt Disney Şirketi tarafmdan sahneye konulan Verdi'nin ünlü operası 'Aida', PaİaceTheatre'da gerçekleşen ilk göstenmi ile Broadway'de sahnelenmeye başladı. Eski Mısır'da firavunlar döneminde yaşanan savaş sırasında alevlenen bir aşkı konu alan opera, Elton John ve Tim Rke' ın müzıkleri ile yeni bir nitelik kazandı. Aida'nın, Walt Dısney'in daha önce New York ve Londra'da sahnelediği Aslan Kral ve Güzel ve Çirkin'den farklı bir geçmişi var. Çizgı film olarak gösterilerek başan kazanmış bir yapıt olmadığı gibi. 53 yaşındaki ünlü şarkıcı Elton John ise bir tıyatro oyunu için ilk defa beste çalışması yapıyor. Ama John ve Rice'ın birlikte çalışmalannın ise altı yılhk bir geçmişi var. Operarun sadece New York" a getirihiıesi bile 15 milyon dolara mal oldu. Bu yüzden Aida'nın, Broadway sahnelerindeki ilk gösterımı Disney'ın başkanı Mkhad Eisner için ayn bir önem taşıyor. Eısner, Aida'nm, Disney'in acil olarak ıhtiyaç duyduğu taze' başanya açılan bir kapı olmasını umuyor. Opera ilk olarak 1998 yılında Atlanta, Georgia'da sahnelendığinde başan kazanamadı Sahnenın üzenne kurulu dev pıramıdin işlevsızliği yüzündentaergece bir aksaklık yaşandı. Bu yüzden Disney yetkilileri operanm tamamen yenilenmesi gerektiğini büdirdiler. 'Aida'nın ye*« « § » • " "*ni versiyonu için 'Sabanın Ötümü' oyunun u f t yöuetmeni Robert Falls ile tasanmcı olarak da Bob Crowiejr görevlendirildi. Dev piramit tamamen ortadan kaldınlarak sadece firavun laht kullanıldı. Aynca 'Aslan KraFm dişi aslanı Heather Headry'nin aslında Habeş Krah'nın kızı olan köle Aida'yı, 'Rent'in başanlı oyuncusu Adam Pascal'ın Aida'yı kaçıra^, rak sonra ona âşık olan Radames'i ve She^ . rie Rene Scoöun Radames'e âşık olan ^ fıravunun bilgüi kızı Amneris' i canlandırması ile oyuncu kadrosu da tamamen değişti. Chicago'da beklenen başanyı yakalayamayan operarun Broadvvay versiyonundan herkes umutlu. Ehon John gerekli bütün değişikliklerin yapıldığmı ve tam anlamıyla 'mfikemmel' bir iş çıkanldığmı belirtiyor. Tim Rice ise belki ufak tefek değışıklıkler daha yapüabıleceğinı ifade ederken Aida'nın yaşadığı kötü deneyımlen şöyle anlatıyor: "Chicago'daki sahnede lahit sahneden 10 metre yukandaydL Bir gece. Aida ile Radames'in fıravunun lahtinin altında canh canh gömfildukleri sahnede. lahit gerçekten Adam ve Heather'm üzerine düştü ve ikisi de yere \n\ ariandj. Bir şey yapamadığrmız için perdeyi onlar yerde iken kapamak zorunda kaldık. Salona baküğunda herkesin hıçkıra hıçkrra ağladığını gördüm. O anda bize gereken bu tür bir gerçeklik diye düşündüm." • BUKREŞ(AA) Romanya sınemasının babası olarak büinen fıım yönetmeni Paul Calmescu 98 yaşmda öldü. Sahıafilm stüdyosundan yapılan açıklamada, Romanya'nm ilk profesyonel belgesel fıhnlerini yapan Calmescu'nun cumartesı günü 'yaşblıktan ö l d ü p ' belirtildi. Galınescu'nun 1938'de yaptığı 'Tara Motilor'adh fılm, Venedik Film Festivali'nde belgesel dalında en iyi fihn ödülünü aünıştı. Paul Calınescu, 1949'dan ıtıbaren sinema fUmlerini çekmeye başlarruştı. Win Smith Tree of Life' ödülünün sahibi oldu • Kültür Servisi Will Smith,' Wild Wild West' albümü ile 'Tree of Life' ödülünün sahibi oldu. Şair Maya Angelou, aktör Sidney Poitier ve müzisyen Quincy Jones gibi ünlü sanatçılann üyeleri arasında bulunduğu "The Friends of The Black Oscar Nominees'(Siyah Oscar Adaylan Dostlan) organizasyonu tarafindan verilen ödüle sahip olan Smith, bu sayede adını daha önce bu ödülü alan Denzel Washington, Angela Bassett, Laurence Fishburne, Samuel Jackson ve Eddie Murphy gibi ünlüler listesine yazdırdı. Pulitzep ÖdüHü lyükte' Antalya'da • Kültür Servisi Margaret Edson'un eseri 'Nükte' Kent Oyunculan tarafindan bugün ve yarm Antalya Kültür Merkezi'nde sahnelenecek. Yönetmenliğini Yıldız Kenter'in yaptığı 'Nükte'de Yıldız Kenter, Şükran Güngör, Engin Hepileri, Yeşim Koçak ve • Lale Belkıs oynuyorlar. Oyunda ölüm kavramı, bir yandan sanat bır yandan tıp ile sorgulanıyor. BUGÜN • BABYLON'da saat 21.30'da Laço Tayfamn vereceği konser yer alıyor. (292 73 68) • CRRKONSERSALONU'ndasaat 19 30da Quartetto Tedesco'nun konseri izlenebilir. (231 54 98) • MÜ Güzel Sanatiar Fakfiltesi'nde Susan Noyes Pbtt saat 14 OO'te , 'Halk Sanaü, Üretimi ve Geoşimi' konulu bir söyleşi düzenliyor.