Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHÜRİYET 25 EYLÜL 1999 CUMARTESİ
10 f İ A B t j R L E R dishab@cumhuriyetcom.tr
Washingtonyönetimi, Ecevit-Clinton görüşmesinin çok olumlu geçeceğini umut ediyor
Görüşmede 5 noktaÖZGEN ACAR
ANKARA - ABD Başkanı Bill
CHııton'ın yanı sıra VVashington ve
New York'ta bir dizi siyasal ve eko-
nomik görüşmeler yapacak olan Baş-
bakan Biilent Ecevit yann ABD'ye
hareket ediyor. Beyaz Saray'da salı
günü Ecevit- Clinton arasında baş-
başa yapılacak görüşme, daha son-
ra heyetlerin katıhmı ile sürecek, ar-
dından öğle yemeğinde uluslarara-
sı sorunlar ve ikili ilişkilerin değer-
lendirilmesi ile noktalanacak. ABD
Büyükelçisi MarkParris, Cumhun-
yet'e. "ABD-TC iöşkileri mükem-
mel bir düzevdedir. Belki de şimdi-
ye değin böylesine bir dostluk iUşkisi yaşanma-
dı. Gerek Ecevit'in ABD'de ve gerek Chn-
ton'ın kasımda Ankara'daki görüşmeleri, iki
ülke arasındaki ilişkilerin 21. yüzyıl yapılan-
masının mimarhk çahşmasını otaşturacak"
dedı.
Yüksek düzeyde bir başka ABD diploma-
tının deyişiyle 'CUnton-Ecevit arasuıda. An-
kara-VVashington ilişkileri açısından son 55
jilın en olumlu görüşmesi" gerçekleşecek.
Clinton, Ecevit'i davet ederken temmuzu öner-
miş. ancak Türk başbakanı eylül sonunda ge-
lebileceğini bildirmişti. Amerikalı birdiplo-
mat bu konuda Cumhuriyet'e şu değerlendir-
meyi yaptı: "Sayın Ece\ıt'in temmıız önerisi-
ni reddetmesi ile bir tavır takuıdığııu sandık,
'Sizin istediginiz tarihte değıl, ben istediğım
tarihtegelirim' mesajınıvermeyeçalışıyordi-
ye yorumladık. Vanılmışız. Zaman Türk Baş-
bakanmı haklı çıkardL" Diplomat, bu yoru-
linton'ın temmuz için
yaptığı daveti Ecevit'in eylül
sonuna aktarmasındaki
keramet, TBMM'den geçen
yasalardan sonra anlaşıldı. Bir
diplomat, 'Eğertemmuzda
gitseydi Clinton, yasa
tasanlannın çıkması yönünde
telkinde bulunabilirdi' diyor.
muna şu açıklamayı getirdi:
"Ecevit'in, ABD'ye tahkim, sosyal güvraı-
lik, bankacıkk. özeİlestirme. insan haklan
ile ilgili yasalan çıkardıktan sonra VVashing-
ton'a girmek istediğini şimdi algıladık. Eğer
temmuzda gelmiş oisaycü, Clinton bu yasa ta-
sanlannın çıkanlması telkininde bulunabi-
BrttL Böyle teHdnlerlekarşüaşmak yerine, üs-
telik bir koalisyon hükümeti ile bu reform-
lan gerçekleştiren bir başbakan olarak Was-
hington'a gelmesi. inanıiırlığını ve müzake-
regücünüdaha da arttırnuş oJdu. ABD Baş-
kanına söyleyecek fazla bir şey bırakmayıp,
silahını elinden aldı. Aynca temmuzda gelip
döndükten sonra bu yasalan çıkarmış ol-
saydı, Türk kamuoyunda 'Clinton istedi,
Ecevit de çıkarmak zorunda kaldı' gibiler-
den eleştirilerle karşılaşacakü. Ecevit, böyle-
ce pazarhkta daha güç.lenmiş olarak YVashing-
ton'a gftme akübğuıı gösterdi."
Beyaz Saray'daki müzakerelerin pusulası-
nı, Türk Başbakanı Mesut Yıhnaz'ın Aralık
1997'de Clinton ile görüşmesınde saptanan '5
nokta' oluşturacak. Şu '5 nokta'da ikı yılda
yapılanlar ve bundan sonra yapılması gere-
kenler. salı gûnkü görüşmenin çerçevesini çi-
zecek: 1. Ekonomi ve ticaretin geliştirilme-
si, 2. Enerji yatınmlan, 3. Bölgesel (strate-
jik) işbirliği, 4. Kıbns sorunu, 5. Savunma-
güvenlik.
Ecevit konuşma yapacak
Yann, özel uçakla VVashington'a gidecek
olan Başbakan, pazartesi günü 'Meçhul As-
ker' anıtını ziyaret edecek ve büyükelçilikte
bir toplantıya katılacak. Salı günü Beyaz Sa-
ray'dan sonra Türk gazetecilerine yapacağı
basın toplantısının ardından 'The VVashington
Institute'da konuşacak, çarşamba günü Ulu-
sal Basın Kulübü'ndeki öğle yemeğinde ya-
bancı gazetecilerin sorulannı
yanıtlayacak.
Ecevit'in VVashington'da Clin-
ton dışmdaki en önemli görüş-
meleri ise Dünya Bankası
(IBRD) Başkanı James VVotöens-
sohn ve Uluslararası Para Fbnu
(IMF) Başkanı Michael Cam-
dessus arasında geçecek. Anka-
ra'da ekonomi ile ilgili bir Ame-
rikan diplomatı bu iki buluşma-
ya şu sözlerle ışık tuttu:
u
Her ild kunıluşta ABD'nin
etkisi yadsınamaz. 57. hüküme-
rin ekonomik istikrar için biz-
zat hazırlayıp önerdigi program
ve bunu uygulama azminiciddi-
ye alan bu kurumlar. Türki>e'ye deprem ya-
ralannı sarma dışında. dünya ekonomik çev-
relerine kasım ayında yeşil ışık yakacaklardır.
Bunungerçekleşmesi için Türk hükiinietinin ata-
cağı son bir »dım kaldı. O da, 2000 bütçesinin
yeni birvergi paketi iledesteklenmesidir.'' Ece-
vit çarşamba günü aynca Senato Dış llışkiler
Komitesi Başkanı JesseHelms ve bazı senatör-
lerle Senato'da bir araya gelecek, bu kanalla gö-
rüşlerini Kongre'ye aktaracak.
Perşembe günü Amerikan- Türk Dernekle-
ri Asamblesi'nin geleneksel yıllık toplantısını
bir konuşma ile açacak olan Ecevit, daha son-
ra New York'a geçecek. Cuma günü ABD Ya-
hudi örgütyönen'cilerini kabui edecek olan Baş-
bakan. çeşitli Türk ve Amerikan kuruluşla-
nnın toplantılanna da katılacak.
1 ekimde eski ABD Dışişleri Bakanı Hen-
ri Kissinger ile bir öğle yemeğinde buluştuk-
tan sonra akşam Türkiye'ye hareket edecek.
Yılda 5 milyar dolar
ABD'nin
silah pazarı
Türkiye
'cevit, Clinton ve ,
Senato Dışilişkiler
Komitesi Başkanı Jesse
Helmes ile de 6 milyar
dolarlık askeri yardım-4-1«
borcunun silinmesini ''•'' '-'^
görüşecek.
M
ABD Savunma Bakanlığı, Türk
Kara Kuvvetleri'nin 60, Deniz Kuv-
vetleri 'nin 25. Hava Kuvvetleri'nin de
65 milyar dolar olmak üzere tüm Si-
lahlı Kuvvetlerin (TSK) 21. yüzyılm
ilk çeyreğinde silah, araç ve gereçle-
re 150 milyar dolar harcamasının ge-
rekeceğini saptadı. TSK'nin şu anda
bu gereksiniminin yaklaşık yüzde
20'sini yerli sanayiden ve yüzde 80'ini
de dışalım yolu ile karşıladığı bilini-
yor. Bu oran aynen sürdüğü takdirde
gelecek 25 yıl boyunca Türkiye, başr
ta ABD olmak üzere dünya silah üre-
tıcileri için yılda yaklaşık ve ortala-
ma 5 milyar dolarlık bir pazar anla-
mma gelmektedir.
30 kakmlik ahşveriş listesi
Başbakan Bülent Ecevit'in Başkan
Bill Clinton'a, TSK için içeriği açık-
lanmayan 'yaklaşık 30 kalemlik bir
ahşveriş listesi' ile gittiği belirlendi-
ğine göre iki ülke arasındaki dış ti-
caret dengesinin ABD lehine daha
daağırbasacağı anlaşılmaktadır. Bir
Amerikalı diplomat, Cumhuriyet'e,
"Türldye'de F-16Tann yapun proje-
si tamamlanmak üzeredir. Türkiye
istediği takdirde 32 adet yeni bir par-
ti F-16 uçaguun Türldye'de yapunı
konusunda Ecevit, Clinton ile görüş
biriiğine ulaşabiür" dedi.
Beyaz Saray görüşmelerinde 7 mil-
yar dolarlık tank modernizasyonu,
3.5 milyar dolarlık helikopter yapı-
mı, sınır güvenliğinde kullanılmak
üzere 250 milyon dolarlık insansız
uçak projelerinin de ele alınması bek-
leniyor. Anımsanacağı üzere, 19801e-
rin başında yürürlüğe giren Savunma
ve Ekonomik işbirliği Anlaşması (SE-
lA) gereğince Türkiye, ABD'ye ba-
zı üs ve tesisler vermiş, karşılığında
da bir bölümü bağış olmak üzere si-
lah alımı için FMS denilen krediler-
den yararlanmıştı.
Kredi borcu 6 milyar dolar
Uygulamada, üs sayısını azaJöp In-
cirlik'le yetinen ABD'nin, Türkiye'ye
savunma amaçlı kredi açma olanağı
bu yıl sıfira inerken Türkiye'nin FMS
kredi borcu da 6 milyar dolara yük-
seldi. Ecevit'in Clinton ile görüşme-
sinde bu borcun, bazı Ortadoğu ül-
kelerine yapıldığı gibi, silinmesini
ya da birikmiş faizi ile birlikte ana-
paranın yansının silinip geri kalanı-
nın daha düşük faizli, uzun vadeli bir
plana bağlanmasmı isteyeceği bildi-
riliyor. Ankara'daki Amerikalı dip-
lomat, "Ecevit'in bn önerisi konusun-
da Washington'da kurumlar arasın-
da jyinryetii bazı çahşmalar yapılmak-
taysa da son kararı verecek makam
Kongre'dir. Ecevit, Senato Başkanı
Jesse Helms ile görüşmesmde bu ko-
nuda destek istejebilir" dedi.
1922 Ankarası'nda Amerika BiıieşikDe>letieri'ninilkbüyükelçiliğL(Fotoğraf: Özgen Acar'ın özel arşivi)
ABD Başkanı, Türkiye ziyaretiyle Amerikan tarihinde bir ilke imza atıyor
Clintongezisinin kodadı: 6günlükztyaret
Amerika Birleşik Devletleri
tarihinde ilk kez bir başkan, bir
ülkeye altı günlük ziyaret
yapacak. Başkan Bill Clinton,
eşi Hillary ve kızı ile birlikte
geleceği Türkiye'de çeşitli
temaslar ve özel gezilerle
birlikte 'altı gün' kalacak. Kod
adı 'altı günlük ziyaret' olan bu
gezisinde Clinton, Ankara'da bir
gece Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'in konuğu olacak.
Bülent Ecevit'in Washington'a
yapmakta olduğu ziyaret
sırasındaki görüşmelerin ışığı
altında her iki Türk lideri ile
görüşecek. koalisyon ortaklannı
kabul edecek. Clinton,
VVashington "da yapılan
NATO'nun 50. Yıldönümü'nden
de kalabalık devlet ve hükümet
başkanlannm kasımda
Istanbul'da Çırağan Sarayı'nda
katılacağı 20. yüzyılın en son
toplantısı olan Avrupa Güvenlik
ve işbirliği Teşkilatı (AGtT)
toplantısında da ülkesini temsil
edecek. ABD Başkanı, bu arada
iki gün bir gece Antalya'da
ailece bir tatil sitesinde
dinlenecek. Site, güvenlik
nedeniyle o tarihte tümden
Amerikalı konukJar için
kapatılacak. Izmir'e gidecek
olan Clinton ailesi Efes'i
gezecek ve Meryemana'nm
kutsal kabul edilen evini de
ziyaret edecek. ABD Başkanı
için Türkiye'deki bir başka
önemli olay ise Adana'da
lncirlik Üssü'nde geçireceği
gece oluşturacak. Bölgeye
gelmesi nedeniyle Clinton
Atina'ya da uğrayacak.
Clinton, bir plan dayatmayacak ancak 'işin peşini bırakmayacağı' mesajı verecek
Gündemin en hassas komısu: Kıbns
Başkentteki Türk ve Amerikalı diplomat-
lara göre Ecevit-Clinton görüşmesindeki '5
nokta' arasında en hassas konuyu 'Kıbns so-
runu' oluşturacak. Buna karşılık aynı nokta
içinde yeralan Ankara-Atina arasındaki so-
runlara ilişkin olumlu gelişmeler ise Beyaz
Saray'da övgüyle yankılanacak. Diplomat-
lar, ABD Başkanf nın, gerek çok olumlu ola-
cağı anlaşılan ikili görüşmelerin geneline göl-
ge düşmemesi, gerek bu alanda olumlu bir yön-
de ilerleme sağlanması umuduyla Türk Baş-
bakanı 'na her hangi plan benimsetmeye yel-
tenmeyeceginden emin
görünüyorlar. Ancak,
bir yıl sonra seçime gi-
derken Clinton'ın,
aday olan yardımcısı
Al Gorelehinde Yunan
ve Rum seçmenlerde
ortam yaratmak ama-
cıyla 'Kıbns işinin pe-
şini bırakmayacağız.
Doğu Akdeniz'de çö-
zümlenmemiş bir so-
run kakın istemiyoruz'
gibilerden azim ıçeren
bir mesajı Ecevit'e ve-
receği anlaşılıyor.
Bir yanda yedi zen-
gin ülke ile Rusya'dan
oluşan G-8'lerin çag-
nsı, bir yanda BM Gü-
BD Başkanı
1
nın Başbakan
Ecevit'e, 'Akdeniz'de
çözümlenmemiş bir sorun
kalmasını istemiyoruz' mesajı
vermesi bekleniyor.
venlik Konseyi 'nin BM Genel Sekreteri 'ni gö-
revlendirmesi, aynca Türkiye ve Kıbns'm
AB'ye adaylıklan konusunda yaratılan çık-
mazlarla Türkiye ve KKTC üzerinde baskı ya-
pıhnaya çalışılıyor. ABD'nin Kıbns siyasa-
30 milyon dolarlık radar ihalesi ABD sirketine verildi
Türk boğazlannın güvenliği
İstanbul ve Çanakkale boğazlanndaki
gemi trafiginde güvenliği sağlamak
amacıyla kurulacak 30 milyon dolarlık
radar sistemi ihalesi Amerikan firması
Lockheed Martin Overseas Corp'a
verildi. Teknik koşullara uymayan 5
firmadan biri dışında şu dört yabancı
şirket 19-32 milyon dolar arasında
öneride bulundu: 1. Lockheed Martin
Overseas Corp., 2. Daimler Chrysler
Aerospace AG., 3- S«nkoSTN Atias
Elektronik Konsorsiyumu. 4. Holland
Institute of Traffic Technology. Ecevit'in
ABD gezisi öncesinde alınan bu kararın,
birkaç gün içinde resmen açıktanacağı
bildiriliyor.
Boğaz güvenliği ile ilgili bu sistem
devreye girdiğinde. bir benzerinin de
Gürcistan'da oluşundan dolayı Güney
Karadeniz'deki deniz trafiği daha
güvenilir bir duruma kavuşturulmuş
olacak.
smı Beyaz Saray adına yönlendiren temsil-
cilerin, toplum lideri' olarak oturtacaklan
müzakere masasında KKTC Cumhurbaşka-
nı Rauf Denktaş'a destek verilecegi yolunda
vaatlerde bulunduklaıxbiliniyor.
Ancak. Rum lideri GteikosKlerides'in ma-
saya 'devlet başkanı' olarak oturmasının ya-
rattığı dengesizliği Dehktaş gibi Ankara da
kabul etmiyor.
Bu nedenle Ecevit'in Clinton'a farklı bir
öneri götüreceği anlaşılıyor. Öneriye göre
Türk ve Rumlar arasında daha alt düzeyde top-
lumlararası görüş-
meler başlatılmah,
bu görüşmelerde
saglanacak geliş-
melerle iki liderin
bir araya daha rahat
gelecekleri bir or-
tam yaratılmalıdır.
Ankara'daki göz-
lemciler, deprem
olayının yeniden ya-
pılanma için yarat-
tığı 8 milyar dolann
karşı lanmasında dış
yardım beklentisi-
nin, Türkiye'nin
Kıbns müzakerele-
rinde 'yumuşak
karnı' olabileceğine
dikkati çekiyorîar.
İSTAN
"AN
lncirlik: Türk 1
ABD işbirliğinin
stratejik başkentiBaşkentte görevli yüksek dü-
zeyde bir Amerikan diplomatı,
"ABD'nin Türkiyedeki çıkan,
ekonofnikifişkilerinartnıasındaoJ-
duğu kadar. bölgede iki ülke ara-
sında gerçekleşecek 'stratejik iş-
birlığrnedebağbdırB
dedi. Türk
Dışişlen Bakanlığı'ndan bir yet-
kili ise şu değerlendirmeyi yapt:
"Arahk 1997'deABD Baskaıu Bffl
Clinton üe zamanın TC Başba-
kanı Mesut Yıunaz arasında va-
nlan '5 nokta' anlasmasından bi-
ri 'bölgesel işbirliğı'niöngönnek-
tedir. .\radan gecen iki yıl boyun-
ca ABD'nin 'bölgesel işbirliği'nin
amacuungerçekte 'bölgesel stra-
tejik ışbırliği' olduğunu Koso-
va'dan sonra algıladık." Anka-
ra'daki Türk ve yabancı diplomat-
lara göre Türkiye ile Amerika ara-
sındaki 'Bölgesel Stratejik tşbir-
fiğf nin süngesel başkentini tncir-
lik Üssü oluşturuyor. Körfez Sa-
vaşı'nda önemi ortaya çıkan ln-
cirlik Üssü'nün, Sovyetler Birli-
ği'nin dağılmasından sonra
ABD'nin çıkarlan açısından böl-
gede 'stçrama tahtas' olarak da-
ha da kapsamlı bir stratejik önem
kazandıgı görûşünde birleşiliyor.
ABD Başkanı Clinton'ırı Türki-
ye'ye kasım ayında yapacağı ge-
zide bir gecesini lncirlik'te geci-
recek olması, bu üssün Pentagon
açısından »nemini dünyaya vur-
gulayacak.Clinton, böyleceyakm-
dan, 'stratejik tndrük başkentini"
tanıyacak. Bu üssün Pentagon açı-
sından önemini anlatmak ama-
cıyla bir pergelin
ayağı, merkezi ln-
cirlik olmak üzere
1.500kmyançapin-
daki bir bölgeye.
Olimpiyatlar bayra-
ğmabenzerbiçimde
ilginç şu beş strate-
jik alanm girdiği dik-
kati çekiyor 1. Bal-
kanlar, 2. Kuzey Ka-
radeniz, 3. Kafkas-
ya ve Hazar. 4. Su-
riye, Irak, Iran, 5. Is-
rail- Mısır.
Balkanlar:
Diplomatlar, Türkiye ile ABD
arasında 'Bölgesel Stratejiktşbir-
üği'ne örnek olarak Balkanlar'da-
ki çatışmalan gösteriyorlar. Ön-
ce Bosna, ardından Yugoslav-
ya'nın yarattığı Kosova-Arnavut-
luk'taki çatışmalarda haN^da Türk
ve Amerikan uçaklannın, yerde
kara kuvvetlerinin ve Adriyatik'te
donanmalann işbirlikleri anım-
satılıyor. Yörede güç kullanma
işbirliğinin yanı sıra savaş kurba-
nı göcmenlerin yardımnıa koş-
mada da iki ülkenin birlikteliği-
nin bölgesel işbirliğinin bir baş-
ka örneği olduğu belirtiliyor.
Kuzey Karadeniz: şu an-
da bir sorun yaşanmamakla bir-
likte ABD'nin Incirlik'teki bir
gözünün de Kuzey Karadeniz'de-
ki Ukraynave Rusya'daolduğubi-
liniyor. Bölgedeki nükleer yapı-
lanrnanın tasfıyesi ve donanma-
lann varlığı nedeniyle bu bölge-
nin de Incirlik'ten denetlendiği
anımsatılıyor.
Kafkasya ve Hazar:sov-
yetler'in dağıiması ile Kafkas-
lar'da, petrol ve doğalgaza bağlı
olarakbeliren istikrarsızlık ve sür-
tüşmelere karşı Washıngton'un
ileri karakol görevini yine lncir-
lik Üssü'nün yüklendiği öne sü-
rülüyor. Rusya'nın, Dağıstan ve
Çeçenistan ile çatışmalan, Gür-
cistan'daki etnik istikrarsızlık,
Azerbaycan ve Ermenistan arasın-
daki Karabağ anlaşmazhgı, Orta
Asya'run kapısı Hazar Gölü cev-
resindeki Türk cumhuriyetlerin-
de demokraükleşme ve pazar eko-
nomisine geçiş sürecindeki siya-
sal sorunlardan dolayı bölgede
sıcak günler yaşandığı biliniyor.
ABD'nin, AGlT Minsk Grubu
çerçevesinde Ermenistan Cum-
hurbaşlanı Robert Koçaryan ile
Azerbaycan Cumhurbaşkanı H^-
dar ABj'ev arasında Cenevre'de
başlattığı diyalogdan bu yana
olumlu gelişmeler olduğu bildi-
riliyor. VVashington'un, Bakû-En-
van diyaloğu çerçevesinde
ABD'de Türkiye aleyhindeki Er-
meni lobısinin gücünü kırarak
ill Clinton'ın,
kasımda bir
geceyi lncirlik'te
geçirecek olması,
bu üssün
Pentagon
açısından
önemini dünyaya
vurgulayacak.
Türkıye-Ermenistan arasında
olumlu gelişmelere yol açması
amacıyla çaba harcadığı gözlenı-
yor. Clmton'ın, Ecevit'in ziyare-
ri sırasında bu konuda iyi haber-
ler veıme\e çabaladığıbelirtiliyor.
Ankara'daki Amerikalı dıplomat-
lar, Ermenistan'ın Türkiye ile ara-
sında açılacak sınır kapısı ile ne-
fes alacağı, bölgeye ekonomik
canlılık geleceğıni söylüyorlar.
Suriye-lrak-İran:
ABD'nın, dünyada '7teröristdev-
letten üçü' olarak ilan ettıği Tür-
kiye'nin bu üç komşusuna Was-
hıngton'un farklı yaklaştığı bili-
niyor. ABD. Iran'a ekonomik am-
bargo uyguluyor. Irak'ı ise bazı-
lan lncirlik çıkışlı olmak üzere
hemen hemen her gün bombala-
yıp Cumhurbaşkanı Saddam Hü-
seyin'i devirmeye çalışıyor. Suri-
ye'yi ise lsrail karşısında Mısır
gibi kazanmaya çalışıyor. Yasadı-
ş_ı PKK örgütünun başı Abdulkh
Ocalan ın yakalanmasındaki kat-
kısından sonra Türkiye'nm Incır-
lık'i kullanmada ABD'ye daha
hoşgörülü davrandığı dikkati çe-
kiyor. Ancak VVashington'un
Irak'taki bazı gırişimlerinin Tür-
kiye'yi rahatsız ettiği de bir ger-
çek. Kuzey Irak'ta bir Kürt dev-
letinin yaratılmasından kaygı du-
yan ABD Dışişlen Bakanı MMtf
teine Albright 6 Eylül'de tstan-
bul'da "Irak'm toprak bütünlüğü-
ne inanıyoruz'* sozleri ile Türki-
ye'ye güvence vermeye çalışmış-
tı. Yardımcısı Martin Indykdabu
demeçten bir hafta
sonra bir soruya ya-
nıt olarak. "Herhan-
gi birKürtcumhuri-
yeti ya da bağımsız
devleti karşısında tu-
tumumuz çok açık-
ur. lrak'ın toprakbü-
tünlüğünü destekli-
voruz. Amacımız,
Saddam Hüsevm'iik-
tidardan uzaklaşn-
racak çabalan des-
teklemektir" güven-
cesini verdi. Beyaz
Saray görüşmesinin
'en önemli konuşma noktalann-
dan birini' Türkı>e'nin bu kaygı-
sı oluşturacak. 'TC Başbakanı'nın.
güvenceyi 'ABD Başkam'nın ağ-
zından dujııp görüşme tutanakla-
nna geçirtmekte ısraredeceği an-
laşılıyor. Ecevit'in de. Saddam'ın
uzaklaştınlması durumunda do-
ğacak kargaşa konusundaki bir
ikinci kaygısını dile gerıreceği ve
Clinton'dan, Irak'a uygulanan am-
bargonun yarattığı insancıl sorun-
lann düzelmesinde BM'de görii-
şülmekte olan yeni karar suretin-
de daha anlayışlı olmasmı isteye-
ceği anlaşılıyor.
İSrail-MlSir: ABD'nin bu
bölgede çıkaryumağında en stra-
tejik odak nokiasını lsrail oluştu-
ruyor. ABD. Süveyş Kanah'nı de-
netleyen Mısır'ın bölgedeki ağır-
lığıru her açıdan destekliyor. Was-
hington'un, özellikle bölgedeki
politikasının temelini oluşturan
'^ahudilooia'nin de etkisiyle Tür-
kiye-tsraıl arasında uygulamaya
konulan 'stratejik ortakuk'tan
duyduğu mutluluğu gizJemiyor.
Son yıllarda Türkiye-tsrail ara-
sında başlayan ekonomik, siya-
sal ve askeri alandaki işbirliğinin
olağanüstü gelişme göstermesi
Beyaz Saray'ı da sevindiriyor.
Bu güvenlik işbirliğınde kaldıraç
görevini ise, İsrail'e de destek
olmak üzere yine lncirlik yapı-
yor.Apo olayında Ankara'nın,
Şam karşısında 'bölge süper gü-
cü' rolünü başan ile oynamasının
israil'e güven verdiği de arum-
satılıyor.
Merkezi VVashington'da bulu-
nan ünlü Yahudi örgütü B'nai
B'rith'inyöneticisi DanielMari-
aschin, "ÂBD'de pek çok uJusai
kurumlanngündemini ABD-TC
\e Türkiye-tsrail ilişkilerinln olş-
turduğundan kimse kuşkuduyma-
malıdu-''dedı. Başbakan Ecevifin
de gerek bu örgüt ve gerek başka
Yahudi kuruluşlan ile New York'ta
görüşmeler yapacağı açıklandı.
YARIN: Enerji. ekonomi
ve yatırımlar