Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
12 AĞUSTOS 1999 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Ferrah Tankuş'a
yenidava
• lstanbui Haber Servisi -
Eski tstanbul Narkotik
Şube Müdürü Ferruh
Tankuş hakkında Emniyet
Müdür Yardımcısı
Ercüment Özbeyli'ye
hakaret ettiği gerekçesiyle
yeni birdavaaçıldı.
lstanbui Cumhuriyet
Başsavcılığı'nca hazırlanan
iddianamede, Tankuş'un
hakkında verilen görev
değişimi karanndan sonra
15 Aralık 1998 günü
düzenlediği basm
toplantısında amiri olan
Ercüment Özbeyli'ye
hakaret ettiği belirtiliyor.
Zorunlu çahşma
süresi 2 yıl
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Bakanlar Kurulu,
devlet memurlannın görev
bölgelerini 5'ten 6'ya
çıkanrken zorunlu görev
süresini 2 yıla düşürdü.
Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerinde
kaymakam, defterdar,
nüfus müdürü gibi
vekâletle yürütülen
görevlerle ilgili atamalara
kolaylık getirildi.
Yönetmelikle, kamu kurum
ve kuruluşlanna 6'yı
geçmemek ve en az 3 bölge
olmak üzere, hizmet
özelliklerine göre farkh
bölgeler belirleyebilmeleri
olanağı getirildi. Yeni
yönetmelik kapsamında,
kamu kuruluşlannda özürlü
grupta yer alan personel, 2
yıl yerine her yıl sağlık
raporu verecek.
Tpafih
denetünleri *r:
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - tçişleri Bakanı
Sadettın Tantan'ın
yayımladığı trafik ve alkol
genelgelerinden sonra,
yollarda ve terminallerdeki
denetımler arttınldı. Polis
ekipleri trafiğin yoğun
olduğu yollarda hız, araç ve
alkol denetimi yaparken
Ankara terminalinin giriş
ve çıkjşlan 24 saat denetim
altında tutuluyor. Ankara
Şehirlerarası Terminal
Işletmesi (AŞTİ) Trafik
Denetleme Büro Amiri
Mehmet Demir, terminal
çıkışlannda başta alkol
olmak üzere birçok
denetimin yapıldığını
açıkladı.
MuftuhıK sınavı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Diyanet lşleri
Başkanlığı, Doğu ve
Güneydoğu Anadolu
bölgelerindeki müftü
açığını kapatmak amacıyla
7 Eylül Salı günü
Ankara"daki başkanlık
binasında sınav
düzenleyecek. Sınava
girmek isteyenlerin, 'iş
talep formu'nu
doldurmalan gerekiyor.
Başvurular en son 16
Ağustos Pazar gününe
kadar Diyanet lşleri
Başkanlığı Personel Dairesi
Başkanlığı'ndan
yapılabilecek. 60 kişinin
alınacağı sınava girebilmek
için, en az 4 yıllık dini
öğrenim ve hizmetiçi
ihtisas kursunu başan ile
tamamlamış ve halen
memur statüsünde çalışır
olma koşullan aranıyor.
14tahHye
• MALATYA
(Cumhuriyet) - Malatya
tnönü Üniversitesi'ndeki
kılık kıyafet uygulamasını
protesto etmek amacıyla
çeşitli gösterilere
katıldıklan iddiasıyla
Malatya DGM'de
yargılanan 38 tutuklu
samktan 14'ütahliye
edildi. Davada, olaylar
sırasında göstericilerin
attığı cisimlerle yaralanan
polis memurlanndan üçü
tanık olarak dinlendi. Sanık
avukatlan, müvekkillerinin
2911 Sayılı Toplantı ve
Gösteri Yürüyüşleri
Yasası'na muhalefetten
yargılanabileceklerini
belirterek bu nedenle de
mahkemenin görevsizlik
karan vermesi talebinde
bulundular.
İnsan haklan kuruluşlan Adalet Komisyonu'ndan geçen tasanyı olumlu buldu
Işkenceciye cezaya destekANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hü-
kümetin işkencenın önlenmesi amacıyla
TBMM'ye gönderdiği ve alt komisyonun
engelleme istemlerine karşın Adalet Ko-
misyonu'ndan geçen yasa tasansına in-
san haklan kuruluşlanndan destek geldi.
Türk Ceza Yasası'nda değişiklık öngö-
ren tasannın tek başına yeterli olmayaca-
ğını kaydeden Türkiye İnsan Haklan Vak-
fi (TtHV) Başkanı Yavuz Önen. Memu-
rin Muhakematı Kanunu'nun da değişti-
rilmesi gerektiğini dile getirdi.
tnsan Haklan Derneği Genel Başkanı
Hüsnü Öndül, Başbakan Bülent Ecevit' in
işkencenin önlenmesıne ilişkin genelge-
sinin ardından 5 kişinin karakollarda ya-
şamını yitirdiğini savunarak eğitim ve
denetimin arttınlmasını, yargısal süreçle-
rin hızlandınlmasını istedi.
Alt komisyonun işkenceyi teşvik ede-
cek şekilde cezalarda indirim istediği ta-
sannm, komisyondan hükümetin gönder-
• TİHV Başkanı Önen, konunun daha kapsamlı düşünülmesi gerektiğini
söylerken, "Mernürin Muhakematı Yasası da değişmeli" dedi. İHD Genel
Başkanı Öndül ise eğitim ve denetimin arttınlmasnı istedi.
diği şekilde ceza oranlannın arttınlarak
geçmesi insan haklan kuruluşlannca
olumlu karşılandı.
TİHV Başkanı Önen, suç işleyen kamu
görevlilerinin sorgulanması, yargılanma-
sı ve suçu sabitse cezalandınlma işlemi-
nin olumlu olduğunu söyledi.
Hükümetin bu yönde getirdiği önerile-
rin desteklenmesi gerektiğini kaydeden
Yavuz Önen, "Fakat Türkiye uygulama-
sında vasalarla, yaşanan arasında çok bü-
yük çelişki ve çatışma var. Burada siyasi
iradenin olumlu bir noktaya geimiş otma-
sı kuşkusuz güzel bir şey" diye konuştu.
Türkiye'nin gerçek anlamda polis dev-
leti haline geldiğini savunan önen. "Polis
adeta yargıç yerine konmuş. Teşkilat bu
konumunu bir çırpıda bırakmak isteme-
yecektir. Bir direniş olacaknr. O nedenle
eğitimin ve si\asi iradenin denetiminin sü-
rekli çahşması lazım" değerlendirmesini
yaptı.
'Daha kapsamlı ele altnmalT
Önen, insan haklan sorununun daha
kapsamlı ele alınması gerektiğini belirte-
rek, Memurin Muhakematı Kanunu'nun
da çikanlması düşünülen tasannın işle-
mesini kolaylaştıracak şekilde değiştiril-
mesi gerektiğini vurguladı. Önen, şöyle
konuştu:
"Memurin Muhakematı Kanunu'nda
soruşturma acılmasının koşullan çok ağır.
VaB bir komisyon kurdunıyor, bu komis-
yon görevli hakkında soruşturma açüıp
açılmamasuıa karar veriyor. Burada da
objektif bir durum yakaJamak. otnmatik
işleyen bir süreç yaratmak lazun. Memu-
rin Muhakematı Kanunu'nun da buna uy-
gun duruma getirilmesi lazım ve soruştur-
ma sırasuıda görevüye görevinden el çek-
tirihnesi lazun."
tHD Genel Başkanı Hüsnü Öndül de,
işkenceyi önleme açısuıdan Ecevit'in ge-
nelgesinin en yüksek siyasi iradeyi gös-
termesi açısından olumlu olduğunu söy-
ledi.
Genelgenin ardından karakollarda 5 ki-
şinin yaşamını yitirdiğini savunan Öndül,
bu durumun kamu görevlilerinin işkence
konusunda eğitilmesi gerektiğini ortaya
koyduğunu kaydetti. Öndül, "Içişleri Ba-
kanhğı bünyesinde iç denetim mekaniz-
malannın kurulması ve işletilmesi gereki-
yor. Yargısal süreçlerin hızn ve etkin bir şe-
kilde işlemesi gerekiyor. Yani tek başına
ceza miktarlannın artnnhnası probJemi
çözmüyor" diye konuştu.
Sosyal güvenlîkle dayatma sürüyor
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - SSK, Bağ-Kur ve Emekli
Sandığı'nın mali yapılannın de-
ğerlendirildiği "Study B" çalış-
masına göre "reformun" başan-
ya ulaşabilmesı için "sağiık ve
emeklilik sistemlerinüı mutlaka
aynunasr gerekiyor. Uzmanlar,
sağlık hizmetleri ile emeklılik
hızmetlen aynlınca hastanelerin
sağlık hizmeti içerisinde kalaca-
ğını ve buralann kâr amaçlı işlet-
meye dönüşmesi durumunda
özelleştirmenin gündeme gelece-
ğini vurguladılar. Sistemlerin bir-
birinden aynlmasının altında ya-
tan nedenin özelleştirmenin alt-
yapı hazırlığı olduğuna dikkat çe-
kiliyor. Emek Platformu'nuoluş-
turan örgütler, sosyal güvenlik ya-
sa tasansının TBMM Genel Ku-
rulu'nda görüşülmeye başlandığı
gün daha önce alman karar çerçe-
vesinde üretimden gelen gücünü
kullanacak.
Hükümet ortaklan tasannın ta-
tilden önce mutlaka çıkanlacağı-
nı söylerken, Çahşma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı Yaşar Oku-
yan'ın milletvekillerine mektup
göndererek tasan konusunda gö-
rüşlerini istemesi farklı yorumla-
ra neden oldu. Bazı milletvekille-
ri '•Tasan sonbahara kalabiUr.
Türk- İş Genel Sekreteri Şemsi
Denizer de öldürüldü. Bu atmos-
ferde görüşülmesi uygun olmaya-
bttir" görüşünü dile getirdiler.
Merkezi tngiltere'de bulunan
DFC isimli şirketin koordinasyo-
M . 1m*+*m*** Tüıiı-lşJcüyeTürkiver^troIKim^LastikİşçgeriSendikası
CV liUVUYl (PtetnMş)İkanbulŞubesi'rteüye"l20Kiım^TelaıikA^işçi-
L b d b d d l ö l öüsL şubat avmdan bu yana de\nm eden toplusözleşme görüş-
mekrinin anlaşmazlıkla sonuçlanması uzerine dün greveçıktLTürk-İş ve DİSK'e bağiı sendikalar ile ÖDP. İP, EME P ve ADD'nin
destek verdiği işçiler, Bayrampaşa'daki fabrikanın bahçesinde topianarak grev gözcüsü önlüklerini gjydiler. Petrol-tş tstanbul
Şubesi Başkanı Nesim Aksakal, işçflerin sendikal haklannı kuDanmakta sonıına kadar kararlı olduğunu vurguiayarak "Her ne
pahasına olursa olsun grevimiz basanyla ve üyelerimizin kazanunlanyla sonuçlanacakor" dedi. İşyerine grev pankartuıı asan
işçiler, "Sendika hakkımız, söke sâke ahnz" ve "Direne direne kazanacağız" sİoganlan atü. L retiminin ağırhldı böiümûnü L-
nilever Şirkeoer Gnıbu'na bagh Lever'e fason olarak ayıran işyerinde 35 yıldır temizlik ve deterjan üretimi yapAyor.
Petrol-Iş Başkanı Yıldınm otomatik fiyatlamanın terk edilmesini istedi
Petrolürünlerine 1yılda 75 kez zam
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Petrol-
Iş Sendikası Genel Başkanı Bayram Yıldı-
nm. son zamlann ardından 1 litresüperben-
zinin 429 bin 800 liraya yükselerek 1 dolan
yakaladığım vurguladı.
"Ücretterin Türkiyeü,fiv^tlannAvTupah"
oluşunun hiçbir haklı nedeni bulunamayaca-
ğını belirten Yıldınm. "Bu ülke insanı petrol
tekellerinin kâr hırsına terk edilemez. Kaldı
ki dünyamn pek çok ülkesinde petrol ürünle-
rine devlet sübvansiyonu uygulanır. Örneğin
AB ülkelerinde tanmı destek için mazot fîyat-
laruıa destek vardır" diye konuştu.
Petrol ürünlerinde otomatik fiyatlama sis-
temine geçildiğı 1 Temmuz 1998'den bu ya-
na geçen 1 yıl içinde 75 kez fiyat artışı oldu.
Fiyatlarda toplam artış oranı kurşunsuz sü-
per benzinde yüzde 240.8, süper benzinde
yüzde 240.5, normal benzinde yüzde 247.6,
motorinde yüzde 236.3, kalorifer yakıhnda
yüzde 231.9 oldu.
Temmuz 1998-Temmuz 1999 enflasyon
oranı ise tüketici fiyatlannda yüzde 65, top-
tan eşyada yüzde 52.4.
Uluslararası piyasalarda ise ham petrol fi-
yatı yine son 1 yıl içinde 12 dolardan 19 do-
lara yükselerek, yüzde 58.3 oranında arttı.
'1 dolan yakaladı'
Yıldınm, gelinen noktada 1 litre süperben-
zinin fıyatının 429 bin 800 lira olarakT 1 do-
lan yakaladığım belirterek şunlan söyledi:
" Petrol ürün fîyanarmdaki bu aröş eğilimi. iç
talep vetersizüğinden henüz diğer ürün fî>"at-
lanna yansımamıştır. Son avlarda toptan eş-
ya fiyanannda, tüketici fıvatlarına göre olan
daha hızlı bir vükseliş vardır ve bu 'potansi-
yel enflasyon' demektir. Örneğin geçen ay tü-
ketici rıyaoannda arnş yüzde 3.8olurken,top-
tan eşya yüzde 4 gibi biraz daha vüksektir.
Son 6 a>dır süren toptan eş>adaki bu vüksek
oranlar,iç talebe bağjı olarak fivatlann önem-
li ölçüde yükseleceğinin açık habercisidirT
Venlen sözler ile yapılan uygulamalann
birbirinin zıttı olduğunu belirten Yıldınm,
bu sistem ile petrol ürün fıyatlannın düşece-
ği, hatta AFİF uygulamasıyla tüketicinin ko-
runacağının bile belirtildiğini söyledi.
Yıldınm, Türkiye'deki petrol ürün fıyatla-
nnı, ham petrol de değil. ttalya petrol ürün
fiyatlanna bağlamanın dolann Türk lirası
karşısında değer kazanmasını yansıtmak ve
ağır vergiler uygulamanın bir yıkım sistemi
olduğunu vurguladı.
nundaki bir konsorsiyumun uz-
manlannca Dünya Bankası kre-
disiyle gerçekleştirilen ve açık is-
mi "Sosval güvenlik kuruluşlan-
nın hesap denedenmesi ve maliyö-
netim projesi" isimli çalışma, bir
raporhalinde Hazine'ye sunuldu.
Dünya Bankası
destekli rapor
"Study B" çalışmasına göre
sosyal güvenlik düzenlemesinin
başanya ulaşabilmesi için "sağnk
ve emeklOik sistemlerinin mutla-
ka aynlması, prinı toplama siste-
nünin güçlendirilmesi ile ka>ıt ve
denetündetam otomasvonu n sağ-
lanması" gerekiyor. Hazine koor-
dinasyonunda, "v önlendinne ko-
mitesi'' tarafından da gözden ge-
çirilecek olan çalışma, uygulama-
ya hazır hale getirilecek.
Geçen yılın haziranında çalış-
malanna başlayan DFC uzmanla-
n, 1 yılı aşkın süre içinde, SSK.
Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nda
çalışmalar yaparak bu kurumlar-
da aksayan yönleri behrlediler.
Çahşmada belirtilen noktalar
şöyle:
u
Herüç sosyal gûv^nükku-
rumunun reform progranu cerçe-
vesinde kummsal ve idari zavıflık-
lan saptanarak. ilkin bilgisi\arsis-
temi desteği başta olmak üzere ve-
rimlilikkrinin arttınlması yönün-
de önerikrin geliştirilmesi ve uy-
gulanması. Sağhk ve emeklılik sis-
temlerinin birbirinden aynlabil-
mesi için gerekli idari ve örgütsel
reformlann geliştirilmesi ve uygu-
lanmasL Prim toplama sisteminin
güçkndirUmesi. kayıt dışı sigorta-
sız isrihdamın önlenmesi ve izJeme-
yi kola>iaşüracakkişiseltanımlayı-
a numara u> gulamasınm gelişti-
rilmesi Önenlecek reform progra-
mına paraleL stratejik yannm
programının oluşturulması.'
7
Sosyal gü\enlıktekı finansman
açığının, tek başına emeklilık ya-
şının yükseltilmesiyle önleneme-
yeceğini vurgulayan uzmanlar, et-
kin bir prim toplama yönetimi ve
sağlık finansman sistemi ile dü-
zenli kayıt ve denetim muhasebe-
sinin düzgün tutulmasının da re-
formu tamamlayıcı unsurlar ol-
duğunu kaydediyorlar.
Sosyal güvenlik uzmanlan, ha-
zırlanan raporda vurgulanan
emeklılik yaşının yükseltilmesiy-
le sosyal güvenliğin finansman
açığının önlenemeyeceğinin ve
kayıt dışı istihdamın kayıt altma
alınması göriişünün doğru oldu-
ğunu belirttiler. Ancak SSK sağ-
lık hizmetleri ile emeklilik hiz-
metleri ikiye aynlınca, hastanele-
rin sağlık hizmetlerinde kalacağı
ve bunlann işletmeye dönüşmesi
durumunda özelleştirmenin gün-
deme geleceğini vurguladılar.
Uzmanlar, sistemlerin aynlması-
nı •'özelleştirmenin altyapı hazır-
lığı'' olarak değerlendirdiler.
lstanbui Üniversitesi'nden bir grup öğretim üyesi partiye katılma hazırlığında
Biliııı adamlarından CHP'ye büyük îlgi
CHP
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu)- Yeniden ya-
pılanma programını ya-
şama geçirmeye başla-
yan CHP ye yeni katı-
lımlar yoğun biçimde sü-
rüyor. Sendikacılar, sanatçılar, bilim
adamlan ve eski milletvekillerinden grup-
lann partiye katılmak üzere hazırlandık-
lan bildirildi.
Katıhmlann, partinin kuruluş yıldönü-
mü olan 9 Eylül tarihinde gerçekleştiril-
mesinin planlandığı öğrenildi.
Ankara Üniversitesi öğretim üyelerin-
den kalabahk bir grubun kısa bir süre ön-
ce topluca CHP'ye katılmasının ardından,
şimdi de tstanbul Üniversitesi öğretim
üyelerinden bir grubun partiye katılma
hazırhklan içinde olduğu öğrenildi.
Sendikacılar ve eski milletvekillerin-
den birer grubun da partiye katıhmlann
organizasyonu ile ilgilenen MYK üyesi
Yaşar Seyman'la iletişime geçtikleri kay-
dedildi.
CHP'ye girmeye hazırlanan sendika
temsilcilerinin partinin "sol ve devrimci
söylemini" öne çıkarması görüşünden ya-
na olduklannı, son dönemde Türkiye gün-
deminden düşmeyen sosyal güvenlik ya-
sa tasansı ve uluslararası tahkim konu-
sunda etkin bir çıkış yapmasını bekledik-
leri öğrenildi.
CHP'nin beyazperdedeki temsilcisi ve
parti meclisi (PM) üyesi Berhan Şün-
şek'in de sinema, tiyatro ve müzik dünya-
smdan isimlerle temas halinde olduğu öğ-
renildi.
CHP kurultay delegesi, tiyatro sanatçı-
sı AykutOray'ın da bu organizasyona kat-
kıda bulunduğu belirtildi. Bu kapsamda
pek çok sanatçıyla iletişim kurulduğu,
bunlar arasında Rutkay Aziz, TankAkan,
Ferhat Tunç ve Yavuz Bingöl gibi isimler
olduğu öğrenildi. Görüşmelerin 16 Agus-
tos'tan sonra hız kazanacağı ve katılanla-
nn kesin listesinin ay sonuna doğru net-
leşeceği bildirildi.
Merkez Yönetim Kurulu (MYK) da son
iki haftadır gerçekleştirdikleri toplantılar-
da partiye katılımlan gündemine aldı.
MYK'nin önceki gün gerçekleştirilen
toplantısında, partinin kuruluş yıldönü-
mü olan 9 Eylül'de tüm Türkiye'de çeşit-
li etkinliklergerçekleştirilmesi planlanır-
ken, katılım töreninin de bu etkinlikler
kapsamına alınabileceği düşüncesi oluş-
tu. CHP'ye son bir ay içinde katılan isim-
ler şöyle:
Prof. Dr. Uğur Alacakaptan, Prof. Dr.
Özer Ozankaya, Prof. Dr. Ziya Gökalp
Mülavim, Prof Dr. ÜnsalYavuz. Prof. Dr.
Necdet Adabağ. Prof. Dr. DuyguBozoğhı
Sezer, Prof. Dr. Şahin Yenişehüiioğiu.
Prof. Dr. AhmetAdilTırpan, Prof. Dr. Se-
çfl Karal Akgün. Prof Dr. Coşkun Özgü-
neL Prof. Dr. Işın Yalçınkaya, Prof. Dr.
Levent Zoroğhı, Doç. Dr. Mustafa Şahin,
Doç. Dr. Hüner Tuncer, Yrd. Doç. Dr.
Ahmet Emin Yaman, Arkeologlar Derne-
ği Genel Sekreteri Nurettin Çelem, Avu-
kat Burhan Apaydın. eski CHP Bursa
Milletvekili Nail Ath. eski Gümrük ve Te-
kel Bakanı Baran Tuncer, eski DPT Plan-
lama Dairesi Başkanı Nejat Erder, eski
Gümrük Müsteşan Oğuz Anter, eski bü-
yükelçi Ahmet Süha Umar. eski Maliye
Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel
Müdürü Erciş Kurtuluş ile eski Tekel Ge-
nel Müdürü ve TÜBİTAK Bilim Kurulu
üyesi Atilla Çandır.
POLİTİKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
İshak../
Yıllar sonra yeniden, Yapı Kredi Yayınlan ara-
sında çıkan Onat Kutlar'ın 'İshak ın okuyorum...
Yarı külrengi bir uykunun derinliğinden çıkıp
Paris'i düşlüyorum, güz türküleri arasında Ana-
dolu bozkıriannda yürüyorum...
Çocukluk kentleri şimdi nasıldır acaba?
'hhak'\n önsözünde o bizim çocukluğumuzun
sokaklan, evleri, bahçeleri şimdi aynı yerde mi du-
ruyor?
Onat Kutlar, 'Ishak'un 1977'deki ikinci baskısı
için yazdığı önsözde, öyküleri yirmi yaşında yaz-
dığını söylüyor...
Ben, 'önsözü'okurken gençlikyıllannadönüyor;
bir büyük kentteki yalnızlığı yağan yağmura ben-
zetiyorum...
Mihail Yuryeviç'i, Daryıl geçidinde çarpişıp par-
çalanan dalgaların getirdiği yeni aşkları, büyüsel
tutkuyla ördüğümüz düşlerle birleştiriyorum...
O tütün, üzüm, pamuk mitinglerine, Söke'den
başlayıp Rize'de yaşanan coşkulu yıllara gidiyo-
rum...
Ama Onat, 1960 Devrimi sonrasını anlatıyor...
Onat soruyordu:
"Kimin için yazıyorduk?"
Yanıtını da kendisi veriyordu:
"Sait'/n dediği gibi bir sınıfın en arka sıralann-
dan birinde gizlice şiirier okuyan Öğrenci için mi?
Artıkoöğrenciler Marighella ve Lenin okuyohar-
dı. Işçilerse nereden kitap alsmlar!.. Okuria ortak
bir dilimiz neredeyse yoktu. Kavgasına katıldığı-
mız insanlara ulaşamıyorduk! Ne yapmalı? Çan-
lann klavsenine uzak ve derin davul sesleri kanş-
tı. Gizli Ordu Teşkilatı plastik bombalar atıyordu.
Yazdıklanm şimdilik yayımlanmayacak. Bir süre
denemeliyim. 'Kül'ünyanıkmüsveddeleriniardv-
vaz çatılara savurdum.
Denedik. On beş yıl deneme olmaz elbette. Tan-
n, Beckett'/'n terzisinin diktiği pantolondan gene
de iyi olan dünyayı altı günde yarattı. Ben başka
işlerle uğraştım da ondan. Hepimiz aşklar, dost-
luklar, yiğitlikler, kavgalar tanıdık. Korkaklığı, ya/a-
nı, ihanetin ikiyüzlü bıçağını, bencilliği de tanıyo-
ruz şimdi."
•••
Gaziantep'in Onat için ayn bir yeri vardı...
Geniş ve gölgeli kalker göçükler.. uzun çarşılar.
karanlık bedestenler...
O yıllarda terziler salt Gaziantep'te değil, Mani-
sa'da, Trabzon'da, Van'da, Edirne'de de Karl
Marks okur, 6O'lı yılların ortalannda Kars'ta 'Foto
Kemal' lumpenlikten kurtulup 'Komünist Kemal'
olurdu...
Lise kasketli 30'luk öğrencilere gelince!..
Gaziantep'te onlar Mareşal Fevzi Çakmak'ın
ölüm yıldönümünde pavyon basarken Ege kent-
lerinde toprak ağalannın kışkırttığı liseli öğrenciler,
Mareşal için devrimci-yurtsever öğretmen avına
çıkardı...
Onat'ın yazdığı gibi 'İshak' gerçeklerin ne yom-
mu nedeçözümüdür...
Onat, iyi bir gözlemcidir...
Işte, 'İshak' o nedenle bir Anadolu kentinden al-
çakgönüHü bir kesittir...
Anadolu kentlerinin 1950'lerdeki o karanlık sisi
belki bir kuşağa yaşam sevinci aşıladı. Büyük
kentlerin yalnızlığı, hüzünle birlikte bir kuşağa de-
vinim kazandırdı...
Onat iyi bir öykücü olduğu kadar iyi bir şairdir
de. Yine Yapı Kredi Yayınlan'nda çıkan 'Unutul-
muş Kent ve Çeviri Şiirleri'nde yer alan 'Kita-
öe'de bakın nasıl sesleniyor Onat:
"rüzgânn yüzünü vadilerden tanıyohar sevgi-
liml annın adını bir menekşeden/ çılgm ırmağın yü-
zünü bir deniz çiziyorl toprağı, yediveren bir gül
ağacıl tarihler bir köprü olarak yazıyor bir ustayıl
kahramanı, gülümseyen biryoksull çocuk olarak
beni bir gün sevgilim senin yüzünle/ anacak do-
ğunun yeni ozanlanl çünkü bir ağustos gecesi
sessiz bir gölün/ ayışığıyia yıkanmış kıyılannda/
akıllı şarkılar söyleyen bir delil hiç bitmeyen yaz
gününe gömecek beni/ senin adınla"
• • •
Enis Batur, Onat'ı anlatırken şöyle diyor:
"Kutlar'ın dramatik, erken, isyan uyandıran ölü-
münün bir kavşağa denk geldiğini bilen bir avuç
insandan biri sayılırım: Yeniden yazma uğraşısını
ana eksenine alma karannı vereli çok olmamıştı.
O öykülerin, denemelerin; bu şiihehn ardı arkası
gelecekti. Hem de çeyrek yüzyılın beklettiği, da-
mrttığı, billuhaştırdığı harflerle, kelimelerle. Hoy-
rattesadüf."
Onat, sisli bir lstanbui akşamında, Yasemin Ce-
benoyan'la birlikte, beş yıl önce alçakça katledil-
di.
Onat, öykülerinde de, şiirterinde de yaşamın
zenginliğini anlattı hep...
Ben, Onat Kutlar'ı şimdilerde daha çok özlüyo-
rum!..
Onat, külrengi bulutlarıyla güz günlerinin, ay-
dınlık yeryüzünün, kokan toprağın, hasret rüz-
gârlannın. Anadolu bozkırının insanıydı...
Dizelerinde olduğu gibi:
"Istanbulum Anadolum sevdiğim toprak
Ne kadar yakınım sana
Ve ne kadar uzak"
hikmet.cetinkaya(â cumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
C A G D A Ş Y A Y I N L A R I
CAĞININ TANIĞI ÜÇ YAZAR
2. BASI
60C0OOJI
KUBILAY OLAYI VE TARİKAT
930 000 TL
SANCILI YlllAR KUSATILMIŞ i
SOKAKLAR 1
4 BASI
WZ|POST\HIDA!CURT
' "DCOOC*.
ZAMBAK SANA DA BULASTI KAN.
\ 2. BASI
DİN BARONUNUN KAZLARI
2. BASI
' 203 030 TL ı
ASIK KADINLAR SOKAĞI ,
2. BASI
' IK^OTL '
SERİAT FAZARI1
1C«O0OTL '
SEVDANIN ADRESİ BEUİ DEĞİL
• 500 K» TL
TÜRKİYE'NİN ŞEYTAN ÜÇGENİ
Cumhunyet Krtap Kulubu Çağ Paza'-lama A Ş Türkocağı Cad
l\lo.39/41ı34334)Caçjaioğlu-lstanbui Tel:514 01 96