Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
11 TEMMUZ 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Türban krizine
çözüm
• ANKARA (AA) - Kadın
milletvekillerinin Meclis
Genel Kurulu'na başlan
örtülü olarak
giremeyeceğine ilişkin •
hükmün içtüzüğe konuhnası
için ilk adım atıldı. ANAP
Izmir Milletvekili Rıfat
Serdaroğlu, FP tstanbul
Milletvekili Merve
Kavakçı'nın 21. dönemin
ilk birleşiminde TBMM
Genel Kurulu'na türban ile
girerek yarattığı krizin
tekrarlanmaması içın
Içtüzûk değişikliği
teklifı hazırladı.
Serdaroğlu'nun hazırladığı
teklifte, içtüzüğün kıyafet
ile ilgıli 56. maddesinde
hem TBMM başkan veya
vekilliğine kadın
milletvekili seçildiğinde
ortaya çıkacak "frak giyme
sorununa" hem de türban
sorununa çözüm getıriliyor.
Genelkurmay'ın
kitap tepkisi
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Genelkurmay
Başkanhğı, Harp
Akademileri
Komutanhğı'nın piyasadan
toplattığı "'Laiklik mi,
Şeriat mı" adlı kitabın Türk
Silahh Kuvvetleri'ne (TSK)
mal edilerek suçlamalar
yöneltılmesine tepki
gösterdi. Genelkurmay
Başkanlığı. basında yer alan
ve darbe dönemlerinde
dağıtıldığı iddıa edilen
kitabın son günlerde
yeniden dağıtıldığı
yolundaki yazılara sert tepki
gösterdi. Açıklamada. llhan
Uran tarafından yazılan ve
yayımlanan kitabın
TSK'nin görüşünü
yansıttığı iddiasının
köktendinci gazete yazarlan
tarafından gündemde
tutulmaya çalışıldığına
dıkkat çekildi. Açıklamada,
bu yöndeki çabalann
TSK'nin saygın imajını
zedelemeye yönelik
düzeysiz ve sorumsuz bir
hareket olduğu belirtildı.
Hatipoğlu'nun
istegi• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Tüm Öğretim
Üyeleri Derneği (TÜMÖD)
Genel Başkanı Prof. Dr.
Tahir Hatipoğlu, Hatay
Mustafa Kemal Üniversitesi
Rektörü Prof. Dr. Haluk
Ipek'in Atatürkçü öğretim
görevlilerine baskı
uyguladığını savunarak.
görevden alınmasını istedi.
Hatipoğlu. tpek'in
üniversitede bütün gücüyle
şeriatçı kadrolaşmaya
agırlık verdiğini,
doçentlikte çalışma süresi
yetersiz olan ve ders
kitaplannda şeriat
propagandası yapan
Mehmet Zelka'yı
profesörlüğe yükseltmeye
çalıştığını kaydetti.
PKKnin kank
yüzü
• Haber Merkezi -
Genelkurmay Başkanlığı ve
Ziraat Bankası işbirliği ile
gerçekleştirilen 'Terorie
Mücadelede Türk Silahlı
Kuvvetleri' konulu fotoğraf
sergisi Erzurum Kültür
Merkezi Galeri Salonu'nda
açıldı. Terörorgütü
PKK'nin kanlı yüzünü tüm
acıklığı ile gözler önüne
seren fotoğraflar ve
belgelenn yer aldığı sergi
hergün 11.00 ile 20.00
saatleri arasında
gezilebilecek
Van'da deprem
• Haber Merkezi - Van'da
önceki günden bu yana
hafif şiddette iki deprem
meydana geldı. Boğaziçi
Üniversitesi Kandilli
Rasathanesi'nden alınan
bilgıye göre, önceki gün
saat 02.17'de kaydedilen
depremin aletsel büyüklüğü
3.8 olarak belirlendi.
Merkez üssü Van olarak
saptanan depremde. can ve
mal kaybının olmadığı
bıldirildi. Van'da önceki gün
akşam saatlerinde. aletsel
büyüklüğü 3.7 olarak
belirlenen bir deprem daha
meydana gelmışti.
Uluğbay olayını değerlendiren İP Genel Başkanı Yalçın, yargının harekete geçmesini istedi
^Sorumlu Ecevit ve Yılmâz'tstanbul Haber Servisi - Işçi'
Partisi Genel Başkanı Hasan
Yalçın. Devlet Bakanı Hikmet
Uluğbay'ın intihar ginşıminde
Başbakan BüJent Ecevit ve
ANAP Genel Başkanı Mesut
Yılmaz'ın yasal
sorumluluklannın
bulunduğunu belirterek
"Ecevit ve Yılmaz'ın
yargılanması gerekir" dedi.
Oniversite Öğretim Üyeleri
Demeği ile An Düşünce ve
Toplumsal Gelişim Derneği de
Uluğbay'ın son derece üstün
bir sorumluluk duygusu ve
vatan sevgısine sahip. onurlu
bir devlet adamı olduğunu
açıkladılar.
IP Genel Başkanı Yalçın,
Ecevit ve Yılmaz'ın suçlannı
açıkça "ikrar" ettiklerini ifade
ettı ve "Ecevit ve Yılmaz, Türk
Ceza Kanunu'nun 136.
maddesinin 1. fıkrasındaki
"gızli kalması. devletin iç ve
dış menfaatleri icabından olan
malumatı* açıklamaktan
yargılanmalıdjrlar" dedi.
'Gizii bügilerin akışı'
Başbakan Ecevit'in. çok gizli
belge ve bilgilerin akışının
• Işçi Partisi Genel Başkanı Hasan Yalçın,
Uluğbay'ın intihar girişiminde Başbakan Bülent
Ecevit ve ANAP lideri Mesut Yılmaz'ın yasal
sorumluluğu bulunduğunu söyledi. Yalçın, "Ecevit
ve Yılmaz, 'gizli kalması, devletin iç ve dış
menfaatleri icabından olan malumatı' açıklamaktan
yargılanmahdırlar" dedi.
bilgisi dahilinde gerçekleştiğini
açıkladığını, Yılmaz'ın isebir
gün önce tersini söylese bile
IMF belgesinin kendisine
Uluğbay tarafindan verildiğini
ifade ettiğini anımsatan Yalçın
şöyle devam etti: "Bu durum
Türkiye Cumhuriyeti
Devleti'nin iç ve dış
hafife alındjğuıı
göstermektedir."
'Onurlu devlet adamı'
güvenüğinin, başbakan ve
koalisyon ortağı partinin genel
başkanı tarafindan ne kadar
Üniversite Öğretim Üyeleri
Derneği Başkanı Prof. Dr.
Kadir Erdin de Uluğbay'ın
tutarlı, ciddi ve onurlu bir
devlet adamı olduğunu ve
intihar girişiminin de onur
anlayışından kaynaklandığını
söyledi. Erdin. Uluğbay'ın
özellikJe eğitim tarihimizde
seçkin bir yer edindiğini
belirterek bazı politikacı ve
basın organlannın Uluğbay'a
yönelttikleri saldırgan ve
düzeysiz suçlamalan da
şiddetle kınadıklannı kaydetti.
An Düşünce ve Toplumsal
Gelişim Derneği ise Türk
siyasetindeki yozlaşmanın
Uluğbay gibi sorumluluk
bilincine sahip siyasilerin
sayılannm artması ile
önlenebileceğini vurguladı.
Türk siyasetinin Uluğbay'lara
gereksinim duyduğuna işaret
eden dernek, Uluğbay'ın bu
girişiminin sorumsuz ve yoz
siyaset anlayışına da indirilmiş
ciddi bir darbe olduğunu
savundu.
CHP lideri Öymen: Yılmaz, üzerine vazife olmayan işlerle uğraşıyor
'Bunabmnı faturası fakire'ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - CHP Genel Başkanı Altan
Oymen, borsa şirketine sızdınldı-
ğı iddiaedilen IMF belgesi konu-
sunda ANAP Genel Başkanı Me-
sut Yımaz'ın çelişkili açıklama-
larda bulunduğunu anımsatarak
"Hükümetin küçük ortağı üzeri-
ne vazife olmayan işlerle uğraş-
maktadır. Bu sayın genel başka-
nın,butûrahşkanhklannın oldu-
ğunu tüm kamuoyu biliyor. Baş-
bakanlıgı döneminde de hiç üze-
rinevazifeolmadığı halde gece ya-
nlan ihale pazarlığı japmıştır"
dedi.
Altan Öymen, CHP Yüksek
Disiplin Kurulu'nun görev dağı-
lımı yapacağı toplantı öncesinde
gazetecilerin sorulannı yanıtla-
dı. Koalisyonun küçük ortağı
Mesut Yılmaz'ın IMF belgeleri
ile "fazla bir ilgi ile meşgul oldu-
ğunu" belirten Öymen, "Bu
anoraıaldir" dedi.
Yılmaz'ın IMF belgesi ile ilgi-
li olarak çelişki dolu açıklamala-
nna işaret eden Öymen, "Hükü-
metin küçük ortağınuı başkanı,
önce IMF ile görüşmelerie ile ügi-
li bir belgenin kendisine verilme-
diğini söyledi. Sonra bu belgenin
kendisine Devlet Bakanı Hikmet
Uluğbay tarafindan verildiğini
açıkladı. Daha sonra bunun bel-
ge defiL bilgi olduğunu sövledi"
dedi. IMF ile yapılan görüşmeler
sırasında sorumluluk v e yetkinin
o görüşmeyi yapanlar ile hükü-
met üyelerine ait olduğunun altı-
nı çizen Öymen, "IMF belgeteri-
ni hükümet içinde ilgili bakanla-
nn incelemesi esastır. Hükümet
dışındaki herhangi bir kişinin bu
sorurumlulukla ilgisi joktur. So-
rumluluğu olmayan kişinin \etki-
si de yoktur. Hükümetin küçük
ortağının başkanı üzerine vazife
olmayan işlerle uğraşmaktadır"
dedi.
Hükümetin Meclis'e gönder-
diği sosyal güvenlik yasa tasan-
sı ve memur maaşına yapılan
• CHP Genel Başkanı Altan Öymen, "Bu sayın genel başkanın,
bu tür ahşkanlıklannın olduğunu tüm kamuoyu biliyor.
Başbakanlığı döneminde de hiç üzerine vazife olmadığı halde
gece yanları ihale pazarlığı yapmıştır" diye konuştu.
CHP Yüksek Disiplin Kurulu, Oymen'in başkanlığında toplanarak görev böiümü yapü. (Fotoğraf: A A)
yüzde 20 zammı eleştiren Oy-
men. "Memura verilen zamnun
enflasvon oranının altında tutul-
ması tek kelimeyle insafsızhktır"
dedi. Öymen. "Şimdiye kadar ol-
duğu gibi, ekonomideki kronik
çöküntünün suçlusu şanki işçüer,
memuıiar,çalışanlarmış gibi gös-
terilerek yük yine onlann sırtına
yüklenmiştir. Ekonomik çökün-
tünün gklerttmesi için paylaşüma-
sı gereken yük yine maalesef ser-
maye kesiminin üzerinden alın-
nuştu-" diye konuştu.
Sosyal güvenlikte asıl sorunun
kayıt dışı işçi çalıştırma olduğu-
nu vurgulayan Altan Oymen, hü-
kümetin yasa tasansında bu ger-
çeğin göz ardı edildiğini SSK'nin
çöküntüsünün nedeninin emek-
lilik yaşı gibi gösterildiğini söy-
ledi. CHP lideri, çalışanlar için
en büyük güvence olan iş güven-
cesinin tasanda yer almamasmı
eleştirerek "Tasandaişvereninişe
aldığı işçiyi 50 gün olan SSK'ye
bildirme süresi bir güne indiril-
miştir. 30 günde bunu biktirme-
yen işveren, bir günde niye bikiir-
sin? Ya da buna tedbir demek ne
kadar doğrudur? Işsizlik sigorta-
sı konusunda da öyle bir prim sa-
yısı getirilmiştir ld mevsimlik iş-
çilerin bundan faydalanması im-
kânsız hale gelmektedir" uyan-
sında bulundu.
CHP Genel Başkanı Altan Öy-
men'in açılışını yaptığı yüksek
disiplin kurulu toplantısında, TV
kameralan önünde yapılan "şef-
faP seçim sonucunda başkanhğa
Ali Şahin oybirliği ile seçildi.
Ecevit:
Uluğbayhn
morali
yerinde
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Başbakan Bülent
Ecevit intihar girişimi nede-
niyle tedavi gören Devlet
Bakanı Hikmet Uluğbay'ın
büyük ölçüde iyıleştiğıni ve
moralinin yerinde olduğunu
söyledi.
Başbakan Ecevit'in Baş-
kent Hastanesi'nde dünkü
ziyareti 35 dakika sürdü.
Ecevit, hastane çıkışında ba-
sın mensuplanna bilgi verdi.
Uluğbay 'ı önceki günden
daha iyi gördüğünü anlatan
Başbakan. şunlan söyledi:
"Arbk rahal konuşabili-
yor. Rahat \emek yiyor. Za-
ten eskklen de çok hafrf yer-
di Adeta eskiden ne yiyorsa
şimdi de öv le birmönüsü var.
Morali yerinde. Her bakım-
dan çok iyi gördüm. Ben de
çok mııtiu oldum."
Hastane yetkililerinden
alınan bilgiye göre, Uluğ-
bay'ın dünkü mönüleri ara-
sında şeftali kompostosu,
domates çorbası ve sulu mu-
hallebi bulunuy^of. Uluğ-
bay'a yaklaşık üçer saat
arayla bu yiyeceklerden ve-
riliyor. Cumhuriyet Savcısı
Tayfun Sağıroflu'nun. em-
niyet ve jandarmadan gele-
cek son bilgiler doğrultu-
sunda araştırmasmı bu haf-
ta içinde sonuçlandırması
bekleniyor. Savcınm, Uluğ-
bay'ın ifadesini alırken inti-
har girişiminin psıkolojik
veya siyasi nedenleri üzerin-
de fazla durmadığı öğrenil-
di. Savcının ağırlıklı olarak
"intihann biçiminr ıncele-
diği ve soTgulamarun "su-
ikastveya kavga" gibi dış et-
kenleri ortadan kaldıran çer-
çevede sonuçlandığı belirtil-
di. Uluğbay'ın sorumluluğu
üstlenen ifadeleri, savcının
elde ettiği diğer bulgularla
örtüştü.
Muhalefet partileri, borsa spekülasyonu iddialan için TBMM'ye araştırma önergesi verecek
DSP'de Yılmaz rahatsızhğı dinmedi
AYŞE SAYIN
ANKARA - Muhalefet partileri DYP
ve FP, IMF belgesinin sızdınlması ile bor-
sada spekülasyon yaratıldığı savlan için
TBMM denetim yollannı işletmeye hazır-
lanıyor. Başbakan Bülent Ecevit'ten Baş-
bakanlık Teftiş Kurulu'nu devreye soka-
rak "IMF belgesi sızdınlması, borsada 2
Temmuz günü vapılan işlemlerin incelen-
mesi ve SPK Başkanı hakkında inceleme
başlaülmasım" isteyen DYP, Meclis araş-
tırma önergesi vermeye hazırlanıyor.
DSP Grup Başkanvekili Fıkret Uzun-
hasan ise borsa spekülasyon savlan konu-
sunda doğrulann ortaya çıkması için
TBMM'nin denetim yollannın işletilme-
si durumundabuna destek verebilecekle-
rini söyledi. Bazı DSP milletvekillerinin
de partinin çarşamba günkü grup toplan-
tısında ANAP ve Mesut Yılmaz'a yük-
lenmye hazırlandıklan öğrenildi.
Yılmaz'ın yaptığı açıklamalann Devlet
Bakanı Hikmet Uluğbay'ın intihar girişi-
minde etkisi olduğu görüşünü savunan
bazı DSP milletvekillerinin, konuyu par-
tinin grup toplantısına taşıma plaru yap-
tığı bıldirildi. Aralannda İstanbul Millet-
vekili Rıdvan Budak'ın da bulunduğu ba-
zı milletvekillerinin grup toplantısında
hükümet ortağı ANAP'ın politikalannı
eleştirmek için hazırlıkyaptığı ifade edil-
di.
DSP Grup Başkanvekili Fikret Uzun-
hasan, dünyanın birçok ülkesinde borsa
spekülasyonlan yaşandığına dikkat çeke-
rek, bu istenmeyen durumu ortadan kal-
dırmak için her ülke yönetiminin bazı ön-
lemleri almak durumunda olduğunu söy-
ledi. Uzunhasan şunlan söyledi:
"Başbakanımızm dediği gibi, 'borsa
varsa iniş çıkış da olur. bunlardan da isti-
fade edenler ortaya çıkar." Ancak, bu iniş
çıkışlar suni bir şekilde yaratılmışsa ve
bundan faydalananlar varsa. bunlartn
arastınlması. ortaya çıkanlması gerekir.
Kim olursa olsun, ister kardeşimiz olsun.
ister yeğenimiz olsun, kim bunlardan ya-
rarlanıyorsa ortaya çıkanlmahdır."
DSP olarak bu konuda bır Meclis aras-
tırması ya da soruşturması vermeyecek-
lerini ancak, verilecek önergelere destek
olabileceklerini kaydeden Uzunhasan, bu
durumun hükümette bunalım yaratıp ya-
Mülkiye'den sınıf arkadaşı eski vali, Hikmet Uluğbay'ı anlattı
Ceylan: Siyasi kirliliğe alışamadı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Devlet Bakanı HÜk-
met Lluğbay'm Ankara Oni-
versitesi Sıyasal Bilgiler Fa-
kültesi'nden sınıf arkadaşı,
eski vali. Atatürkçü Düşünce
Derneği (ADD) Genel Baş-
kan Yardımcısı Aydemir Cey-
buı. "Uhığbay'ınhepimizide-
rinden üzen nıhsal bunahnu-
nın nedenlerini, denıokrasi,
yurtseverük kültürü ve so-
rumluluk bilincinde aramak
gerek. liuğba). sh^si kirliliğe
alışamadr dedi.
Ceylan, Mülkiye'de Türk
devrim ve Atatürkilkelerinin
ışığı altında engin bir yurt
sevgisi, devlet ve halk sorum-
luluğuyla yetiştirildiklerine
dikkat çekerek, Uluğbay'ın
devlet ekonomisinin sorum-
luluğundan çok etkilendiğini
söyledi. Uluğbay'ın duyarlı
ve onurlu kişihğine dikkat çe-
ken Ceylan, "Uluğbay, uzun
yıllar sessiz kakfa" diye ko-
nuştu. Ceylan, bakanın bilim-
sel çalışmalanna da değine-
rek, siyasete alışamadığını
söyledi. Son 4-5 yıl içinde
kendini birdenbire siyasetin
içinde bulan Uluğbay'ın kişi-
sel saygınhğı. bilgi, birikim
ve deneyimiyle hula yüksel-
diğini vurgulayan Ceylan,
şöyle konuştu: "Mffli Eğttmı
Bakanı iken zaman zaman
görüştüğümüzde de üzerin-
deki ağır sorumluluğun ba-
kanlığındaki siyasi yapılan-
masınm kendisinde yarattığı
yorgunluğu sezer gibi olmus-
tum. Siyasete, siyasi Idrffiiğe
alışamadığı belliydi o zaman.
SBF Maliye mezunu olarak,
Türldye ekonomisinin içinde
bulunduğu darboğjtn, yıttar-
dır süregelen ekonomikcürü-
müşlüğü. içve dış dayatmala-
n, aymaziıklan bilmemiş,
görmemiş olması otanafisz."
ratmayacağına ilişkin bir soru üzerine
şunlan söyledi:
"Sorun yaratabilmesi için gerçekten id-
dialann doğru olması gerekhor. Ancak id-
dialar doğruysa hükümette kriz olur. Sa-
yın Yılmaz. kabineye girmeyerek, Yüce
Divan'a sevkini isteyerek Türk pariamen-
to tarihinde eşine az rastlanır bir örnekta-
vır sergilemiştir. O nedenie bu konuda
kimsenin almganhk göstereceğini sanmı-
yorum. Herkes gerçeklerin ortaya çıkma-
suu ister."
Partisi için önceliğin Devlet Bakanı U-
luğbay'ın bir an önce sağhğına kavuşarak
görevinin başına dönmesi olduğunu
anımsatan Uzunhasan, bu olayın polemik
konusu yapılmasmı da doğru bulmadığı-
m söyledi.
Borsada spekülasyon savlannı muhale-
fet partileri TBMM gündemine getirdi.
FP'nin ardından DYP Grup Başkanvekili
Turhan Güven. Başbakan Bülent Ece-
vit'in yarutlaması istemiyle TBMM Baş-
kanlığı'na soru önergesi verdi. Ecevit'e,
SPK Başkanı Muhsin Mengütürk ün Glo-
bal Menkul Değerler AŞ'de daha önce ça-
lıştığı yönündeki savlannı doğru olup ol-
madığını soran Güven, Başbakanlık Tef-
tiş Kurulu'nun neden harekete geçirilme-
diğine de yanıt istedi.
Güven, DYP olarak öncelikle konuyu
soru önergesi ile gündeme getirdiklerini
belirterek, "Şimdi bu sonımuza cevap bek-
liyoruz. Arkasından gelişmelere göre diğer
denetim yollannı işleteceğiz'' dedi. Y ılmaz
kabinede olmadığı için Meclis soruşturma
önergesi verme olanağı bulunmadığını
kaydeden Güven, "Bu konuyu, grup o-
larak Meclis araştırma önergesi ile gün-
deme getireceğiz" diye konuştu.
POIJTIKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
. .Huznun bduşumu.
Bir bilmece gibi gözlerin...
C»ysa, sana tutkun erkekler derin ve sessiz bir
akşamın boşluğundatüm hüzünleri topluyorolma-
hlar...
Önce Odisseus Elitis'i dinle:
"Kıbleden esen yelin kemerterarasında ıslık çal-
dığı; bu beyaz avlularda, söyleyin, o çılgın nar
ağacı mı?"
Karadeniz'de, Cide'de esen birfırtına, Edmond
Jabes'in dizelerinde 'kelimenin içinde yaşam ile
ölüm arasında söyleşi'yi getiriyor bize...
"Seçilebilir yaşam; seçilmiştir oysa ölüm..."
Enis Batur'un Türkçesiyle günümüzü anlatıyor;
büyüyen ve tedirgin eden duymazlığında, giz-
lenmiş bir söyleşiyi ulaşılmaz derinliğimizde sür-
dürüyor...
Bizler, bembeyaz masallarda evrenin gökkuşa-
ğı rengine kin ve korkuyu bulaştırıyoruz...
Oysa, ne bir kıskançlık gölgesi ne de kötü-
cül düşünceler var çevremizde...
İki yıl önce 'temmuz korkusu' sarmıştı yüreğimi-
zi...
Önce onu anlatayım:
Temmuz benim başıma belaydı, temmuz alay-
cıydı...
Sığ sulardaydık... Aydınlıksızdık... Kan ısısın-
daydık
Belki mevsimleri çoğaltıp sevgimizi bölüşüyor-
duk...
Kara balçıkta ahşap bir güney rüzgân esiyordu...
Biz seninle biriikte rüzgâra durmuştuk...
Gökyüzünde turnalar mı uçuyordu, yoksa aç
martılarmı, bilmiyorduk.
Saatlerce öpüşmüştük o limon kokulu bahçe-
lerde...
Yağmurduk, kesilmiştik, dolam dolamdık. In-
sandık, mutsuzluk emiyorduk; birbirimizi kemiri-
yorduk...
Rüzgârdık, sevdaydık; el kadar mavilerdöküyor-
duk...
Sen ağlıyordun temmuz güneşinin altında...
Bense burnundan öpüyordum, kirpiklerini sayı-
yordum...
Sen bir şeyler söylüyordun tam o sırada, ağla-
maktan öte, tıpkı Cahit Külebi'nin dizelerindeki gi-
bi...
Anladım bu şehir başkadır, herkes beni aldatıp
gitti...
Anladım senin gözlerin başkadır, bir rüzgâr gi-
bi beni aldatıp geçti...
Kamyonlar yine kavun taşır, ama içimde şarkı
bitti...
Şimdi Istanbul'da sabahın sekizi...
Gözyaşlanm gözüme döküldü, anlamadı; aynı
yastıkta bitirdik birbirimizi...
•••
Temmuz bana göre kıskanç bir âşık!..
Temmuz başına buyruk!..
Temmuz inatçı!..
Edmond Jabes'i dinler misin bir pazar sabahın-
da, Paris'te bir 'cafede' kahveni yudumlarken...
"Hayat için yazı sayfasıyım ben, diyordu; tıpkı
ölümün benim için okuduğum sayfa olması gibi.
Önun için de yazı ölümün, hem ölçüsü hem de
ölçüsüzlüğüdür.
Daha önceki halini okuyorsun; ötekini, gelece-
ğinin okuru kılıyorsun.
Onun için de, kitaptaki hayat ancak okunaksız-
lıktan okunaklılığa geçişe ulaşmak ve aynı anda
onu yitirmektir.
Ve ekliyordu: 'Seçilebilir, hayat. Seçilmiştir
oysa, ölüm.'
Büyüyen ve tedirgin eden duyulmazlığında, giz-
Ienmiş söyleşi bizim en ulaşılmaz derinliğimizde
sürüp gider.
Bir de şunlan yazmıştı: 'Gövde, düşüncenin ona
parlamasını ve kanamasını sağlayan başyapıttır-
kendi ışınlarıyla parlamasını ve yitmesini
ölü gövdeden tek kalan, ruhun külleridir.
Oraya dek, kendi düşüncemize eşlik etmiş olu-
ruz'
Şafak, Yukel, çiyleriekaplı, dünyanın bütün so-
rulannın açmak üzere olduğu tomurcuktur. Evre-
nin önceden var oluşu. Yakında, üzerinde gölge-
lerin kıpırdamadığı bir görürüz yalnızca, bürüne-
ceği renkler oğleye kadar teklik ve duraklama-
nın renkleri olacaktır. Sonu geldiğinde, sayılariçin-
de ölmek için çoğalacaktır.
Eğer, içimizde, hülyanın izleri göriinmez ise,
bu onlan gün ya da bir lamba ışığında arama ni-
yetimiz olduğunu gösterir. Geceleyin, içinesüzül-
düğümüz o kara yokluk içinde fosforlu oluşlan
onlara ihanet eder.
Senin belirlenmiş arzun. Bütün yoksunluklanm-
dan daha ağınm. Kaygı ve karanlığa yolluyor bi-
zi ve aşk, orada gûneşi tahta çıkanyor. Seviyo-
rum ve işte sabah oluyor. Dişlerim takırdıyor, ama
elterimin sana değdiğiyerde sıcak olduğunu gör-
mek düşüncesi beni mutlu kılıyor.
Dünya bizim gibi saf. Dün ve yann bir aynı ba-
sit cümle."
•••
Bir bilmece gibi gözlerin!..
Söyle sen mi inatçısın, yoksa temmuz mu? Yok-
sa rüzgânn inadıyla, fısıttıyla; söyleyin, o çılgın
nar ağacı mı?
Temmuz hoyrat, temmuz delişmen!..
Söyleyin, ilkin büzgülü etekleriyle nisanın;
sonra yaz şenliğinin ağustosböceklerıyle gülüp
oynayan, öfkelenen, hertürlü gözdağını kara kö-
tülükten arrtıp güneşin kucağına esrik kuşlannı
serpen; söyleyin, o çılgın nar ağacı mı bu, her
şeyin; en gizli düşlerimizin bile üstüne kanat
geren?
hikmet.cetinkaya@cumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
KALBİNİZ
SÎZİNÎÇtN
ÇALIŞIYOR,
YASÎZ?...
TÜRKKALPVAKn
»9 Mayıs Cd. No: 8 Şışlı/İSTANBUL
Tel: (0 212) 212 07 07 (pbx) 10 Hat
Faks:(0 212)212 68 35