Catalog

SAYFA CUMHURİYET 14 NİSAN 1999 ÇARŞAMBA mmm SECIM'99 nmtm Kentte geçen seçimden buyanaparti değiştirmeyen siyasetçi yok denecek kadar az Edirne'nin 'Kubileri' de meşhur EDİRNE MİY\SEILICNLR EDİRNE - Pehlı- vanlan ve pevnınvle unlu Edırne de seçme- nın gundemınde sıya- setvok Kahvede çay bahçesınde koopera- tıflerde Edırnelı sıyasetyenneekono- mıyı, çıftçının \ e esnafın ıçınde bulun- duğu zor koşullan konuşuyor Mazota son 6 ay ıçınde 8 kez zam vapılmasına karşın "gundondu" çeltık buğday pancar et ve sut fiyatlannm genleme- sı oncelıkli sorun Edırne'de esnafın ış yapabılmesı tanm kesımının alım gu- cune baglı olduğu ıçın vaşanan sıkın- tılar bu kesımı de doğrudan ılgılendı- nyor Edırne'de tek olan lcra Daıresı ıkıye cıkmış Bankalardan alınan ta- nm kredılen gen ödenemedığı ıçın çıftçı ıcra kapılannda surunuyor Hafta sonu yapılacak seçımlerden umutsuz Edırnelı az da olsa sıyaset konuşuvor Sıyasette gundemın baş maddesını Edirne'nin "yalancı pehli- vanlarT ıle "•finldakKubi"len oluştu- ruyor Doğrusu konuşulmayacak gıbı değıl° Edırne de geçen seçimden bu yana partı değiştirmeyen siyasetçi yok denecek kadar az Edlrne'nln Kubileri 1995 seçımlennde parlamentoya DYP'den gıren Evren Bulut partısın- den ıstıfa ettıkten sonra ANAP'a geç- tı Mesut Yılmazda Evren Bulut'ave- fa borcunu odemek ıçın lıstenın başı- na > erleştırdı Bu duruma ıçerlev en es- kı ANAP Mılletv ekılı ve ll Başkanı İs- mail Lğdul de mısılleme >aparak so- luğu DYP'de aldı ve bu partının bele- dıye başkan adavı oldu Parlamentoja ılk kez 1991 seçımlennde DSP mıllet- vekılı olarak gıren Erdal Kesebir, 1995 seçımlennden bır sure sonra genel merkeze muhalefet edınce kapının onune konmuştu Mahkeme karanyla partısıne donmesıne karşın ıkıncı kez def-ı tard olan Kesebir, bır sure bağım- sız kaldıktan sonra DTP ve geçtı Er- dal Kesebir, şımdı DTP nın bınncı sı- ra mılletvekılı adayı Konuştuğumuz Edırnelılennen çoktepkı gosterdığı o- lay, partıler arası transferler Partı de- ğıştıren sıyasetçıye Edırne'de ıyı goz- EDİRNESeçmen savısr 269 234 Millervekılı sayısı 4 V ^M RP DVP ANAP DSP CHP HADEP İP MHP MP YDH YT>P YT Bsğıns. i'arfilcrı- eörc (Ijüılınıı 2 . 2 - - .Par'ilsrııı 5J0 28J8 I4J3 3 3 » UJ3 0.83 019 ıs\0.20 <U0 0.1S 0.97 İ^VVNN» \ •UzürikOTnK / \ \ ^ f O' Ç TMtfcdaO \J>SNNl^ala } «ıu™«0 _. * ^ ^ ^ ^ - ^ — " le bakılmıyor Merkez sağın ıkı partısınden en sı- kıntılı olanı DYP Aday belırleme ça- lışmalanndan ıkı ay once DYP ıl örgu- tû ıle merkez ılçe, Ipsala, Enez \e Me- nç orgutlen genel merkez tarafından görevden alınmış Gorevdenalmalann yarattığı sıkjntıya lıstenın başına Üm- ran Akkan'ın konmasının yarattığı tepkı de eklenınce son seçimden ıkı mıllervekılı çıkaran DYP, 18 Nısan se- çımlenne ağır yaralı gınyor Seçmen iianla hesap soruyor Umran Akkan ısmıne sadece DYP tabanından değıl, tum Edıme'de yoğun bır tepkı var Edırne'de bır yerel tele- vızyonu, ıthalat-ıhracat şırketı \e dovız bufesı olan DYP mılletvekılı Umran Akkan geçen seçım oncesınde Edırne- lılere bır dızı vaatte bulunmuş ve bun- lan yapacağına daır yemın etmıştı Umran Akkan'ın venp de tutmadığı vaatlenn lıstesınde neleryok kı - MıUetvekili maaşımı her ay son ku- ruşuna kadar Edırnelı, oku\an gençler ık ıhtıvac sahıbı sosvaL sportıf kurum- lara. koy muhtaıiıklanna vereceğim. - Edırne'de sureklı açık olan, Edırne csnafindan, tanm kesımınden, ünıver- sıte gençlığınden temsılcılenn bulun- duğu bırbürom olacak, Edırnelıler so- runlannı Edırne"de çozecek - Ankara'da Edirnelilerin bir konuk evi olacak. Edirneli hemşerUerim An- kara'da kalacak yer, otel aramayacak. - Edırne'de yenı fabnkalar kurula- cak, sana>ının gelışmesı sağlanacak - Hayvancıkk, ayçiceği çeltik, buğ- day, pancar uretkisi desteklenecek, fa- izsiz kredi alacak. - Süt bırlıklen kurulacak, Edırnelı uretıcı Avrupalı üretıcıyt yakalayacak - Enez, SuKaniçi, Vakrf, Erikli, İbri- ce, Mecidiye ve Gokçetepe sahiUeri tu- rizmin alün sahıllen olacak. - Köylenn yol, su, elektnk, sağlık ocağı ve muhtarlık bınası sorunu kal- mayacak "Yemin ediyorum, ben seçime beş kala karşuuza çıkan biri değUim" dı ye- rek oy toplayan Umran Akkan'ı, Mec- lıs'e kapağı attıktan sonra görebılene aşkolsun Aldığı ılk maaşı unıversıte- lılere burs olarak veren Akkan, toplam bır ay açık tuttuğu ırtıbat bûrosunu ka- pattığı gıbı verdığı burslan da kestı Ankara'da Edırnelılen otel kapılann- dan kurtarma sözunü veren Ümran Ak- kan'ın yaptırdığı konuk evınm yennı bılen bır Edımelıye rastlamadık Mustafa Kutiu \ e Rıfat Çolak adlı ı- kı Edırnelı, DYP mılletvekılı Umran Akkan'a yenne getırmedığı vaatlenn hesabını yerel gazetelere ılan vererek soruyor a Dürüst,çanşkan,cesurveka- rariı vekilimize sonıyonız! Meclis'te görev yapttgın 3 yıl 4 a> boyunca yak- laşık3Ö milyar Hra maaş ve harcırah al- dın. 95 Arahk a>ında gazetelere verdi- ğın Uanlardakı sozunu tuttun rau?" dı- yen ıkı sorumlu Edırnelıye Akkan'dan henûzbıryanıtgelmışdeğıl \kkan'ın bır başka dezav antaj ı Tokat kökenlı ol- ması Edırnelı, dışandan gelen aday la- ra pek sıcak bakmıyor DYP'den seçılıp ANAP'a transfer olan Evren Bulut un durumu da Ak- kan'dan farklı değıl Edırnelıler Bu- lut unbayramlardabıle seçım bölgesı- ne uğramadığını sövlerken ANAP 11 Başkanı 4sım Ozturk'ün "Evren Bu- lut'un partı değışürmesinden kaynak- lanan ozel sorunlan v^rdı, o nedenle Edirne'ye fazla uğrayamadr demesı seçmenlenn tespıtını doğruluyor DSP kalesinl koruyor Edırne, DSP nın Zonguldak'tan sonrakı ıkıncı kalesı DSP son ıkı se- çımde Edırne'den ıkı mılletvekılı çı- karmayı başardı Bu seçımde de aynı başanyı tekrarlayacağı muhakkak D- SP'lıler, bu kez çıtayı yûkseltmışler "Üç tamam, dörde bakıyoruz" dı>or- lar Ancak uç mılletvekılını çıkarabıl- melen ıçın 80 bın olan oylanıu 150 bı- ne çıkarmalan gerekıyor Bu konuda partının yakaladığı ruzgâra guvenıyor- lar DSP Edırne beledıye başkan ada- yı Sami Çakıriar, "Geçen seçimde o>- lanmız >iızde 45 oranında arüş göster- dL O zaman DSP'nin lehinc bır ruzgâr da \oktu. Bu kez butun koşullar bızım lehımıze. uç neden olmasın'' Hatta dort bile olabılır. Iç huzuru olan tek parti bı- nz. O nedenle geçen seçune gore ışımız daha kola> " dıyor Mılletv ekıllığmde ıddıalı olan DSP, geçen seçımde Uzunkopru hanç bele- dıye seçımlennde aynı başanyı yaka- layamamış Edırne, Keşan, Menç, Su- loğlu'nda beledıyelen CHP \e kaptı- ran DSP lıler, genel seçımde merkez- de aldıklan 19 bın oy a karşılık yerel se- çımlerde 8 bın oy almışlar "Kendiov- lanmızı aiabilirsek betedhevn almama- mız için bir neden yok" dıyen DSP'lı- ler, CHP'ye gıden emanet oylannı ge- n alma hesaplan yapıyor '95 seçımlennde Edırne'den mıllet- \ ekılı çıkaramayan CHPde yaşanan canlılık bır mılletvekılı çıkarmaya >e- tecek mı9 CHP'lılere gore "vetecek". Geçen sefer mılletvekılı çıkaramama- lannı DSP'den transfer olan Haşan Basri Eler e mal eden CHP'lıler "Ön- seçim \aptik. kırgınımız, kuskunumüz >ok. Avnca merkezden tek ada\ bızde. DSP lıstesı L zunkopru ağırlıkh. Beledi- yede >ine bız şansbyız. Hamdi Sedef- çi'nin merkezde, Mehmet Gemki'nin Keşan'da getirecegi artı oylann bir kıs- mı partıve gelecektır. Bu da bizmı bir mflletvelalı çıkarmamıza yeter" dıyor Belediyelerde sol ağırlığı Edirne'nin ıkı dönemden ben bele- dıye başkanlığını yapan Hamdi Sedef- çi, bu kez de favon Onu ANAP adayı Cengiz Vamatopu'nun zorlayacağı ko- nusunda CHP'lılerdehemfıkır DYP'lı Ismaıl Uğdul'un seçime çeyrek kala partı değıştırmesı, kendısı ve partısı adına dezavantaj Edirne'nin ıkı büyük ılçesınden Uzunkopru'de DSP'lı, Keşan da CHP'lı beledıye başkanlan gorev ya- pıyor Keşan Beledıye Başkanı Meh- met Gemici, bölgede çok sevılen bın CHP mıtıngınde en çok alkışı Gemı- cı'nın alması gozden kaçmadı Gemı- cı, bu yıl da kazanırsa üçlemış olacak DSP, Edırne'de CHP'nın eskı bına- sına yerleşmış Çok değıl 2 yıl once CHP'nın ıl bınası olarak kullandığı yerde şımdı DSP ll Başkanlığı var D- SP'nın adayı Sami Çakıriar da Uzun- köprülu Edirne'nin 9 ılçesınden dor- dünu CHP'lı başkanlar yonetıyor Uzunkopru'de DSP yıne şanslı Ay- nca bolgede çok sevılen bınnı aday gosteren Banş Partısf ne de şans tanı- yanlar az değıl a j li. LL ı(>it.(tTIİ'IU Eskişehir büyükşehir için Büyükerşen ile Soydaş çekişiyor, DSP önde görünüyor, MHP tırmanışta YQXQ\ seçim yanşı önplana çıkmış DÜRDANE KIRÇUVAL ESKİŞEHİR-Eko- nomık bunalımın et- kısını en çok duyum- iavan ıllerden bın olan Eskışehırde çok savıda ışyen kapan- mış vuzlerce ışçı ışın- den oimuş Sabahın erken saatlennde Ankara'dan yola çıkarken ışe otobüsun denevımlı kaptanı Musluh Tozbav ıle sohbetle baş- ladık Bız "seçım'' dedık kaptan "ge- çınTdedı "Turk parasının değeri duş- tu" dıve konuştu İşsızlık ve voksulluk- tan dert v anan sı\ asetçılere kızgın olan kaptan Tozbay "halkın gündemını" an- latıyor "Siyasetçiler bır de utanmadan gehp oy isti>oriar. L Ikevi refaha kavuşturmak verine bırbııierine çelme takmaktan başka bir şey vapmıvorlar. Kendi maaş- lan soz konusu olunca beş dakıkada Be- şiktaş, ama asgan ucret hâla 57 mıhon Bra. Yazık; olmuyor bu cennet v atana." Saatleroğlen vaktını gostenrken "İnan- mayacaksınız ama bugunku ilk muşte- rimsimz" dıyen taksı şoföru Cemal Işa- lan da otobus kaptanıvla ağızbırlığı et- mışçesıne işsızlık ve geçım derdınden yakınıyor u Bir yanda ışsizlik, bir >anda yfiksek faizlcr. bu ışin sonu ne olacak?" dıyen Işalan'm "\üce Ataturk tahtası- ralardaoturarak bu ulkenin ihtiyacı olan biitun onemlikaraıian aldı. Bunlar ce>- lan derisinde oturuyorlan ama ış yasa çı- karmaya gelince yoklar" sozlenne ıse yanıtı olan varsa bır adım one çıksın Eskişehir de beledıve ba^kanlığı yan- şı one çıkmış Anadolu Unıversıtesı nın eskı rektoru Yılmaz Buyukerşen ıle DYP nın aynı zamanda mevcut Beledı- ye Başkanı olan adayı OrhanSojdaş va- ESKİŞEHİRSeçmen sajısı-441172 f „ V ^ ^ _ Mılletvekılı ssvisı: 6 /T\ RP D\P ANAP DSP CHP H.\DEP İP MHP MP YDH YDP l'arlilcre Parlilfrin iifirc o> d:ıüıl)fnı \ ji/tji'kn 1 2 1 2 - - 14 47 23 09 15 78 24J1 10.% 0.74 019 IU7 0J4 040 (U7 0J8 / Sancakava \ \ ^Mahmudıye l Seyıtgazı«^Sıvnhısart KûtahyaV\/ v'tcicf . L r y . . , • " . nşıyor Bugune kadarkı çalışmalan olumlu bulunan, se\ ılen Büyükşehir Be- ledıye Başkanı Orhan Soydaş'ın karşı- sındakı aday Büyükerşen ıse rektorluk gorev ı sırasında Eskişehir'ın tanıtımına katkıda bulunan, tum Turkıye'mn tanı- dığı bır ısım DSP'nin, Genel Başkanı \e Başbakan Bulent Ecevit'e dayalı rüz- gânnı da arkasına alan Bu>ukerşen ıd- dıalı "Ben farklı bir beledrvecüık ania- yışı genreceğim'' dıyen Buyukerşen, "Biz yapüğımız bütün konuşmalarda, uısanlann yaşadıklan kentlerde doğum- lanndan olumlerine dek bütün ihtivaç- lanrun karşılanmasından beledıyelenn sorumlu oiduğunu ve betedivecilığın bir kent hizmetkârbğı olarak yeni bir vızyo- na oturtulnıası gerektiğûıe dikkat çeld- yoruz" dıvor Eskışehır gıbı kentlenn her 10 yılda bırnufiıslannı katladıldannı vuıgulayan Buyukerşen karşılaşılacak sorunlann yalîuzca Eskişehir'ın kaynakJanyla ço- zumlenemeyeceğını belırterek "ışbaşı- na gelecek hukumenn. Eskişehir mer- kezfi İç Baü Anadohı Projesi'ni ele alma- sı gerekıyor'' önemınde bulunuyor CHP Abdulkadir Adar, ANAP da Sa- fa Halaç ıle buvukşehır beledıye baş- kanlığı yanşında var olmaya çalışıyor DSP, mılletvekıllığı seçımlennde de onde DSP nın mılletvekıllen Mahmut Erdir \e Necati Albay ın yenıden seçıl- melenne kesın gözüyle bakılıyor Geçen seçımlerde 89 bın 329 oyla D- SP nın ardından ıkıncı sırada çıkan ve 2 mılletvekıllığı elde eden DYP'nın bu kez ışı zor Her ıkı mılletvekılını de ANAP'a kaptıran DYP. bu kez ışı daha sağlama almak ıstemış ve onseçım yap- mış. ama genel başkan Tansu ÇÜler, ıkıncı sıraya kentle ılgısı olmayan Ab- dullahNecabetUraz'ıgetırmış DYP'lı- ler, "Bu kez de seçtiklennuz başka par- tiye gıderse biz brtük" dıvorlar Bır mıl- letvekıllığı garantı gorünen DYP'lıler ıkıncısını de seçtırebılmek ıçın çalışı- yor, ama bır de DTP ve Hüsamettin Cin- doruk faktoru v ar Kurucu genel başka- nı olduğu DYP'den ıhraç edıldıkten son- ra DTP'yı kuran Cındoruk'un aldığı her oy DYP'nın şansını bıraz daha azaltı- yor ANAP azimN ANAP orgutu, hummalı bır çalışma surduruyor DYP kokenlı olmasına kar- şın orgutle butunleşmeyı başaran İbra- him Yaşar Dedelek ıle ıkıncı sıra ada- yı eskı ıl başkanı Çerkez kokenlı Sei- çukErşan ıkıncı mılletvekıllığını zor- layabılmek ıçın ozellıkle kırsal alanda yoğun bır çalışma yurutuyorlar Köylenn buyuk bolümünü zıyaret e- den mılletvekılı adaylannın seçım kampanyasına gençlenn ve kadınlann katılımı da dikkat çekıyor Dedelek, aradan 2 yılı aşkın süre geçmesıne karşın hâlâ en çok neden DYP'den aynldığı sorusuy la karşılaşı- yor Dedelek'ın bu soruya yanıtı ıse "Cumhuriyet ve laik deviet tehUkeye gh-miş, talan başlamıştı. Çiller ortulu ödenek ve şaıbelere cevap veremıyTordu. buna daha fazla davananıazdım. RE- FAHYOL'un devamını onlemek için hükumetten aynldım, dev let bakanhğı- nı bu^ktun" oluvor FP bırçok ılde olduğu gıbı Eskişe- hir'de de kan kaybedıy or RP, geçen se- çımlerde eskı valı Hanefl Demirkol ıle bır mılletvekıllığı şansı yakalamıştı Ancak, Demırkol'un yenıden aday ol- maması nedenıyle FP'nın mılletvekılı çıkarma şansını vıtırdığı ıfade edılıyor Şans tanınmasa da FP, daha çok kadın- lan hedef alan bırebır çalışma yonte- mıyle cıddı ve planlı bır seçım kam- panyası yurutuyor Türkıye genelındekı MHP artışı bu ılde de dikkat çekıyor Ulke barajını aşarsa bır mılletvekılı çıkarma olasılı- ğı yuksek olan MHP'ye gore ıse "ild millervekilliği kesin" 12 Eylul oncesı faılı meçhul bır cınayete kurban gıden eskı Gumruk ve Tekel Bakanı Gün Sa- zak'ın oğlu Süleyman Servet Sazak MHP'nın bınncı sıra adayı CHP de her ıkısı de tatar olan Buyukşehır Be- ledıye Başkan adayı Abdulkadir Adar ve bınncı sıra adayı Avukat Kâzım Kurt ıle şans anyor CHP'nın sevılen bu adaylar ıle oyu- nu bır mıktar arttıracağı. ancak bunun sonuç alması ıçın yeterlı olmayacağı konuşuluyor tkı unrversıte ve açıkoğ- retımle 30 bını aşkın yuksekokul oğ- rencısmı banndıran Eskışehır'de ozel- lıkle gençler üzennde etblı olan ODP nın de bellı bır potansıyele ulaş- ması beklenıyor Yarın: izmir, Burdur, İçel, Mardin GLOBALpOLİTtKÜLTÜR ERGİN YILDIZOĞLU Hangi Yeni Dünya Düzeni? Bır koşe yazısında karşınıza "Gun gelecek sınır- lar kalkacak uluslar ıç ıçe geçecek" tespıtı çıkı- yor Aklınıza hemen Marx ve Engels'ın, Alman Ideolojısı, Komunıst Manıfesto, hatta Lenin'ın Deviet ve Ihtılal kıtaplan gelıyor Yazan ve yazdığı gazeteyı duşunup haydı hayırlısı, dıyorsunuz Ar- kasından "Tek bır dunya devletıne gıdıyoruz" tes- pıtı gelıyor O zaman da aklınıza Kautsky'nın ge- çen yuzyılın sonunda, yıne boyle bır kureselleşme donemınde urettığı, Super Emperyalızm teonsı gelıyor Kautsky de barış ıçınde bır ekonomık re- kabet donemının başladığını soylemıştı Sonra olanları duşununce ensenızde tuylerınız urperıyor Yazann "bu yenı dunyanın şerefine kadeh kaldır- dığını" okuyunca bır kısmı, faşızme yazılmış fu- tunstlerı, Marinettı ve avenesını hatırlıyorsunuz Makmelı tufeğe ve uçağa methıyeler, "temızleyıcı ateş" vb Yok, sakın olun, panığe kapılmayın Soz konusu yazarın satırlannda oyle, Kautsky'nın, futunstlenn dennlığı yok O yalnızca "VVashıngton Consensus" ve "Pax Amerıcana"n\n uydu yayın- lannı yansıtıyor, o kadar Hem zaten ıdeolojılerın sonunun geldığını savunan bırokuldan, yazar Bu yuzden utopyalara yazılacağını hıç mı hıç sanmı- yoruz Ne, "Ya bu kapıtalıst serbest pıyasa ûtop- yasıysa" mı dedınız? O başka tabıı Gelın bız, geçen yuzyılın sonunda, yıne bır ku- reselleşme surecınde keşfedılmış, sonra da vaz- geçılmış "gerçeklen" bır kenara bırakalım, yaza- rımızı kadeh kaldıracak kadar heyecanlandıran NATO'nun Kosova mudahalesıne bır bakalım Acaba bu olay, ulusların ıç ıçe geçtığını ve dunya- nın tek bır devlete doğru gıttığını gostenyor m u ' Yuzeysel bır bakışla belkı Bırçok Avrupa ulkesı, kendı halkına ezıyet eden bır dıktatore haddını bıl- dırmeye gıttı Ama neden bu dıktator de, başkası değıl9 Neden bu bır grup "emperyalıst" ulkenin jeopolıtık coğrafyada değışıklık yapma, devletsız- leştırme (ıktıdarsızlaştırma) eylemı değıl de, hep bırlıkte bır devletsızleşmeye gıdış olsun 1 ? Hele bu surecın surucusu NATO gıbı bır askerı makıney- se Bu mudahale tum ulusları temsıl ertığı varsa- yılan Bırleşmış Mılletler'ın onayı atlanarakyapılma- dı mı'' Bırkaç buyuk devletın ıradesını nasıl dun- ya devletlerının ortak ıradesı yenne koyup, devlet- lerı kaldıncı bır sureç olarak tanımlayabılınz'? Ga- np doğrusu Devletlerın kalkmasına, uluslann ıç ıçe geçme- sıne gelince Kosova, hatta Bosna surecı hıçbır şey gostermıyorsa bunun tam tersını gosterme- lı Hatıriarmısınız' 7 Bugun bırbırının gırtlağına çok- muş olan etnık gruplar/uluslar, bır zamanlar ıç ıçe geçmıştı, etnık alt kımlıklennı gundeme getırme- den yaşayıp gıdıyorlardı Doğru, ekonomık-de- mokratık açıdan tatmın edıcı bıryaşam değıldı bu, ama etnık boğazlaşma da yoktu 1980'lerde Yu- goslavya Federasyonu IMF kızağına çekıldı, °ya- pısal uyum"a -hatta "Pınochet modelıne"- tabı tutuldu Boylece, denn bır ekonomık daralma, kat- lanarak buyuyen işsızlık ve nıhayet IMF'nın akılla- ra zıyan ısteğı "Merkezı hukumet federal hüku- metiere verdığı subvansıyonu çeksın'" Bu, fede- rasyonu ayakte tutan, ortak ekonomık-sosyal ze- mının kalkrnası demektı Ya IMF burokratlan tam bır salaklar surusuydu ya da amaç bu federasyo- nu parçalamaktı Gensını bılıyoruz Yerel burokra- tık elıtler, arpalıklannı korumak ıçın etrafına sınır- lar çızdıler, bu sınıriarı korumak ıçın de merkeze karşı mıllıyetçılığı, hatta ırk esasına dayalı bır dev- iet projesını gundeme getırdıler Özetle goruyoruz kı kureselleşme uluslann bırlıkte yaşadığı bır fede- rasyonu, buyuk bır devletı parçalayıp, yenne ulus- lan etnık temelde ayıran, devletleştıren bır surecı harekete geçırmış Tanh en azından bu ornekte, lyımser yazanmızın gormek ıstedığı yonde gıtme- mış "Hıçbırlıder ben ınsanlanma ıstedığımı yapabı- lınm, ıster sevenm, ıster dovenm, dıyemeyecek" tespıtıne gelince Sayın yazara devletın nasıl bır şey oiduğunu hatırlamasını onennm, hayallerden uyanması ıçın Deviet (bırakın solcu tanflen, bura- da Max Weber ınkı yeter) şıddet araçlannın teke- lıne ve bunu uygulama meşruıyetıne sahıp kurum- dur Lıdertenn ıstedıklerını yapmalarını engelleme- nın tek yolu ıse demokratık katılımcı temsıl ılışkı- lendır Yoksa bu lıderlerın hepsının başına, hepsınden buyuk guçlu bır "Lewafan"koymak değıl Işte ku- reselleşme bu ıkıncı yonde basınç yaratıyor Mo- dern bır "Levıatan" olan Amerıka devletı kendı ıra- desını tum dunya devletlenne, lıderlerıne vb da- yatmaya, kendı devletını bır dunya devletı olarak, rakıpsız bır hegemon halıne getırmeye çabalıyor, kendı uyguladığı şıddet ıçın meşruıyet zemını an- yor Özetle, kureselleşme, ınsanlığı bır taraftan ço- kuluslu devletlen parçalama, kaynaşma değıl ay- rılma, etnısıte ve ulusun çakıştığına ınanılan bır doneme gerı goturecek yonde basınç yaratıyor Kureselleşme, ezılen halkları, etnık grupları uzer- lerındekı ekonomık, sıyası, sosyal basınçları arttı- rarak kendı etnık devletlerını kurmaya zoıiuyor Dı- ğer taraftan kureselleşme bır devletın ekonomık, asken gucunu maksımıze edecek, hegemonyası- nı dayatacak, bunu da gerektığınde dığer devlet- len sıyası oznelerı lıkıdıte ederek yapacak eğılım- lerı guçlendınyor Hangı yenı dunya duzenı? Bu yenılık değıl, ge- çen yuzyılın sonundakı gıbı, çurume ve dağılma, negemonık rekabet ve savaş donemı Ben kade- hımı bunun ıçın kaldırmıyorum Bu surecın bır fe- lakete donuşmesını engelleme şansına sahıp tek guce, once ulusal devlete yonelık, sonra uluslara- rası duzlemde bır eşgudume yonelık demokratık ınısıyatıflere bunların geleceğıne kaldınyorum KenÜere önce gelenlerle sonra gelenler aym parti içinde ayrışıyor Prof. Dr. TOLGA Y\R\1AN 196O'lı yıllarda, başta Istanbul, buyuk kentlere Ka- radenızlıler gelme>e başlı>orlar Bıraz bıraz da Doğu- lular Bu çerçevede, en once "kentlerdekı yerieşüder" ıle "Karadenizüler'' avnşma) a başlıyor Karadenızhler, kentlerdekı yerle^ıklere karşıt olarak, buralardakı dar gelırlılerdendestekbulu>orlar Doğululardan da Ka- raoğlan'ın "Ne ezen ne ezılen, hakça bır duzen" sloga- nında sımgelenen av nca a> dın hareketıyle ruzgârlanan "demokrabk sol yukselış" ışte buradan beslenıp guç- lenıyor Göç hareketının ıvmelenmesı ıle Doğulular akın akın kentlere gelıyor llgınç bır sureç bo> atıyor Bır yandan kentlere ıntıkal etmış olanlar yerleşıkleşme çabasında oluyorlar. dığer bır yandan yenı gelenler kentlenn va- roşlannda bırbırlennm uzenne, bıtevıye yığıhyorlar Onden gelenler arkadan gelenlen, zaten kendılenne pek nefes aldırtmayan daracık yaşam alanlanndan ken- tın dışanlanna ıtıyor, sonradan gehp gıtgıde daha uzak- lardakı varoşlara yığılanlar, kendılenne yaşam alanla- n oluşturmak uzere, kent merkezlenne sokulmaya ça- ba sarf ederken, önlenndekılen ıtıp kakıp sıkıştınyor- lar Bu çerçevede kentlere en oncelen gelmış Karade- nızlılerle sonradan gelmış Karadenızhler aynştıklan gıbı, onden gelmış Karadenızlılerle bunlann arkasından gelmış Doğulular, bırsure once gelmış Doğulularla da- ha sonra gelen Doğulular, ılk bakışta bellı behrsız olsa da aslında kabuk kabuk kumeleşıp çatışıyor ve sıyase- ten aynşıyorlar Bu o kadarboyle kı, bır bakıyorsunuz, partılenn ıçın- dekı, kımılerrnın vukuftuzca "hizjp" deyıp geçtıklen sı- yası aynşmalar, ışte buralardan kokler alıyor Aynntısıyla bılerek soyluyorum, sekız > ıl kadar on- ce, ıstersenız Ankara-Istanbul ıstıkametınde lstanbul'a geldığınızı düşünün, E-5 Karayolu, SHP orgutlennın ıçınden geçıyormuş gıbıydı (pek kımse de bunun far- kındadeğıldı)1 Tuzla, Pendık, Kartal ılçelennın E-5 Ka- rayolu'nun "deoiz" tarafinda oturan, yanı onemli olçu- de yerleşıkleşmış olan SHP'lıler (adınm çağnştırdığı gı- bı) Sayın Baykal'ın etrafinda kümelenıyorlardı, bu ıl- çelerde E-5 Karayolu'nun otekı tarafinda, sonradan gel- dıklen ıçın ancak "tepeterde'' yer bulmuş olup kentetu- tunmaya çabalayan SHP'lıler ıse (o zamankı) Genel Başkan Sayın İnönü'nun etrafinda kumelerup yaşam mücadelelennde bınncılerle aynşıyor v e çatışıyorlardı Benzer durum, Istanbul'un hemen her ılçesmde ol- duğu gıbı, butun kıyı kondorumuzda o arada tabıatıy- la Kocaelı. Ankara gıbı buyuk kentlerde geçerlıydı Bu tablo, fevkalade ılgınç olarak, ulkemızdekı genel sıyası yapılanmamn hantasını ışaret edıyor Kentlere onden gelenlerle arkadan gelenler esas olarak yalnız- ca bır partı ıçınde aynşıvor buradakı "hizipsel hareket- leri" beslıyor değıller; bu daha denn bır surecın turevı, gerçekte kentlere onden gelenlerle (bunlann maıyet kılıp puskurtmek ıstedığı, ancak kendılenne yaşam ala- nı oluşturma çabasında olarak onden gelenlenn maıye- tı olmamaya dırenırken onlara baskı yapan) arkadan ge- lenler, boyle bır sureçte çeşıtlı partılenmızı oluştur- maktalar Kentlere onden gelmış olup oyle ya da boyle kentlı- leşmış olanlara "yerleşikler" dıyorum Arkadan gelen- lere genelde "goçerler" dıyorum Bu deyımı Turkçe- mızın "geniş zamanında" olarak ıfade edıyorum, çun- ku ozellıkle Doğu'dan kentlere gelenler, malum hemen "kenffi" olmuyorlar bunun ıçın uzun bır sure çaba sarf edıvorlar Bır de "göçmeııleri'', esb deyışle "muhadıieri" ta- nımlamalıyım Bunlar kentlere Trakya'dan, Yunanıs- tan'dan Bulganstan dan şımdılerde Balkanlar'ın ote- kı yorelennden bıraz da Kafkaslar dan gelenler Bun- lan "gocerlerden" ayınyorum Bunun bır sebebı şu, buralardan, ozelhkle, evveice gelmış olanlar, bıraz da deviet pohtıkalan ıtıbanyla, ıskân edıldıklen. kendıle- nne ış ımkânlan oluşturulmaya özen gostenldığı ıçın, kentlıleşmeye, "Doğulu göçeriere" oranla, daha ılen evTelerden başlıyorlar SURECEK