Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
•'?
CUMHURİYET 31 AĞUSTOS 1998 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Partiler ve Oylar
P»f. Dr. ABÎDİN KUMBASAR
S
on genel seçımlerde
TBMM've en çok oyla gıren
Refah Partısı (RP) ıktıdarda
olduğu zamankı katı kok-
tendıncı tutumuyla, Anado-
lu ınsanının hoşgorulu Mus-
lüranlıkınancınauyumsağlayamadı Ir-
tıcar
a göz yumması, ıktıdardan uzaklaş-
tıktn sonrakı tutumu ve sokak gosten-
lenıîn urkütuculuğü ozellıkle obur par-
tıletr tabanından ve kararsızlardan aldı-
ğı ttpkı. oylannı olumsuz yonde etkıle-
mışalmalıdır Sommsuz ve urkutucu gı-
dışııın Anayasa Mahkemesf nın tanhsel
karan ıle sonuçlanması da qy kaybında et-
kenalabılır
Eıkı RP'lılerce kurulan Fazılet Partı-
sı'nle (FP) koktendıncı kesımın daha da
kenttlenmesı beklenebılır Buna karşın
ılımı seçmen oylannda öbûr sağ partıle-
re kıymalar olasıdır Yıne de FP'nın es-
kı R?'sının oylanna yakın bır sav ıya ulaş-
mas şaşırtıcı olmaz sanınm
DYT, tartışmalı da olsa, ıkıncı buyuk par-
tı olırak gırdığı TBMM de buyuk aşın-
maya uğradı Sayın Tansu ÇiÛer'ın se-
çım Jncesınde kendısını halk kıtlelenne,
Atatukçu, laık cumhunvetın ırtıcaya kar-
şı guvencesı, eğıtımlı Turk kadını olarak
sunup aldığı oylara ıhanetı. uygar beyın-
lerde duş kınklığına neden oldu Yeter-
sız s yaset denevımı ve halktan kopuk kı-
şılıkle ıçıne daldığı polıtıkanın, ınsanla-
n aklatarak yonetmek olmadığını bılme-
sı gerekırdı Sayın Demirel ve Doğru Yol
Partısı'nın öbur kuruculanndan mıras
olarak kalan oylan TBMM'de kıme ve-
receğını şaşırarak, RP'ye teslım ettı Be-
yın takımı olarak yanına aldığı en yakın
destekçılerı kendısını terkettıler Tum
bunlann yanında ıç ve dış basına yansı-
yan, guvenılmez kışılıklı soylentılennın
oykaybettıreceğıkesındır Şımdılerde ta-
banının dımdık ayakta olduğunu yınele-
yerek kendısını ve hâlâ varsa ınananlan-
nı aldatmaktadır Sayın Tansu Çıller bu-
yuk yerleşım bolgelennde aydın topluluk-
lann ve basının karşısına ozel duzenleme-
ler >apmadan çıkmaktan urkmekte, ku-
çuk beldelerde yattr zıyaretıyle moral ta-
zelemeye çalışmaktadır Ne yatır zıyaret-
lennde dua mınldanır tavırlannın, ne de
duv gulu ana-bacı goruntusu sunma çaba-
lannm, kaybettıklennı gen getıreceğını
sanmıyorum Bır polıtıkacının gucünu
kanıtlama gereğını duyması, kendısıne
guvenını kaybettığının gostergesıdır Po-
lıtıkada başanlı ve kalıcı olabılmek ıçın
enonemhkuralın"gerçeğiso\lemek(\fe-
nım Dkere)" olduğunu onceden bılme-
sı gerekırdı
Sıyasal tay fın DY P've yakın konumun-
da yer alan ANAP. seçımlerde orta sağın
bırleşebıleceğı bırpartı gorunumu verme-
ve çabalamaktadır
Ordunun somut olarak gozler onune
serdığı gencılık, eskı dılle irtica tehlıke-
sının tedırgın ettığı çevrelenn buyuk ço-
ğunluğunun Sayın MesutY ıtmaz'ı destek-
lemesı bır vana, Cumhurbaşkanlığında
çağdaş duzeyı koruyan Sayın Demırel'ın
doğru yonu gosteren onenlen de buyuk
destek oluşturmaktadır
Savın Mesut Yılmaz ın avdın kıtlele-
nn oy desteğını kazanması ıçın sekız yıl-
lık zorunlu çağdaş eğıtım ıçın harcadığı
çabalan surdurmesı gerekır Partısını da-
ha ılenye donuk, 4taturk°e v e laık cum-
hunvete kesın olarak sahıp çıkacak çız-
gıye getırmesı. kendı partılenne kırgın
sosyal demokrat oylann da desteğını sağ-
layabılır Bır oncekı seçımde daha sağ
konumdakı partılerden ov alabıleceğı > a-
nılgısıylapartısıne aldığı Thıvaatian'nın
hata eseri olduğunu kabul etmesı, ger-
çeklen gorduğu ızlenımını vermektevse
de çızgısmı kesın olarak belırtmekten ka-
çınmaktadır Seçım ortamını oluşturan
bu donemı ıvı değerlendınrse olaylann akı-
şı ıçınde geldığı partı genel başkanlığın-
dan gerçek lider kışılığıne ulaşma fırsa-
tını yakalayabılır
* Sayın Ecevit'ın partısı gelecek se-
çımde kendısının guvenılır, durust dev-
let adamı kışılığıne otedenberı bağlı olan
oylan konryabıleceğı kanısındayım Ama
kıtlelere ulaşmak ıstememesı ve partısı-
nın dışında savgılı olduğu demokratık
kurallan partı ıçınde dışlaması oylann-
da onemlı bır artış olmasını engelleyecek-
tır
* Son hukumetın kuruluşuna gırme-
den destek vereceğını soyleyıp Demok-
les'm kılıcı tutumunu ustlenen Sa\ ın Ba\
kal ve partısı CHP buyuk sorumluluk al-
tındadır Sayın DenizBaykalın hırçınkı-
şılığının yonlendırmesınde gerçek >apı-
sına uygun Ataturkçu kımlığını bır turlu
bulamayan CHP'nın oncekı seçımlerde uğ-
radığı buyuk duşkınklığını unutmamaM
gerekır
Sosyal demokrat çızgıdekı ıkı partı sı
yasal tayfta aynı konumda olmalanna kar-
şın, doğal olmayan bır taban ve tavan ay-
nlığı gostermektedırler Bu yüzden bır
oncekı yerel ve genel seçımlerde tum sos-
val demokratlan uzen sonuçlar alınmış-
tı Sos> al demokrası> ı savunan partiler a> -
nı tutumlannı surdururlerse, gelecek se-
çımde de kışısel kapnslennm bedelını
ağırodeyeceklerdır Neyazıkkıulkemız
de
Sayın Ecevıt ve Sayın Baykal'ın ozve-
nlı ve ıçten olarak bırleşmeve yonelık ça-
balannın buvuk destek goreceğı kesmdır
Istenen orta sağın bır araya gelmesı ve
sos>al demokrat oyların dabırleşmesı ıle
olası bır seçım sonunda en azından orta
sağ-orta sol koalısyonun çıkmasıdır
* Demokrat Turkıye Partısı DYP'de-
kı Y harfının kollannın yatay duruma
gelmesı kadar az bır farkla oluştuğu hal-
de yonetıcılen deneyımlı polıtıkacılarol-
duğundan, gerek hukumette, gerekse or-
ta sağ tabanında bırleştıncı olacaklan
umulmaktadır SavınCindorukveSavın
Sezgin uzun sıyasal yaşantılannda kışısel
çıkar peşınde olmadıklannı pek çok kez
kanıtlamışlardır Durust ve guvenılır kı-
şılıklen DYP den kopacak mıllervekıh ve
taban oylannı orta sağ blokta toplaması
beklenebılır
* BBP'nın sıvasal tayüakı yen az fark-
la RP-FP'nınkonumunau>maktadır Ge-
lecek bır seçımde oylannı FP'de değer-
lendırebılır Oylarından bır bolumunun
MHP'ye >onelmesı de beklenebılır
* MHP, Başbuğ Turkeş'ın lıderlığınde
kendı anlayışlan ıçınde geçmış yıllann en
dınamık sıyasal topluluğu olarak bellek-
lerde yaşamaktadır Sovyet modelı ko-
munızmın çokuşu ve "Esir Türkleri Kur-
tarma" ıdeahnın sonmesı yanında, Baş-
buğ Turkeş'ın kavbı partıde ıç çatışma-
lara yol açtı Dınamızmını canlandırmak
ıçın yenı ve çağdaş hedeflere ozellıkle
Turk-lslam sentezı modelınden çok Ata-
turkçu ılkelere yonelerek partıye o> ka-
zandırmalan mumkun olabılır Şenatçı
akımlardan urken sağ oylarda MHP ve
yonlenmeler beklenebılır
* Turkıye Işçı Partısı (TtP) aydın ke-
sımın desteğını sağlavabılır ve sendıka-
larla ılışkılerde başanlı olabılırlerse ov-
lannda artma olabılır
TİP tum ınsanlann mutluluğunu yara-
tacak olan gerçek ^osyahzmm, yanı ure-
tımın artıp hakça paylaşılacağı toplum
duzenının, sadece kol emekçılerının ça-
bası ıle gerçekleşemeyeceğının bılıncın-
de olmalıdır Bılımsel aşamanın ulaştığı
bovutlar toplumda guçler dengesını de-
ğıştırerek teknokrat- avdın etkınlığını art-
tırmaktadır Guçlenen kesımlenn emek-
çılerden kopması v e kazandıkJan guç ora-
nında etkınlık ustlenememesı sosyal dep-
remlen kaçınılmaz kılar Seksen yıl on-
cesının "'Diımanın bütün işçileri birieşi-
niz" sloganının artık "Dunyaıun bûtün a>-
dınlan birteşiniz'' olarak değışmesı gerek-
tığını tum sosyalıst partiler gıbı TlP'ın de
kabul etmesı gerekır
Olası bır seçım ıçın tum aydın ve yurt-
severlenn çev relenne uyararak, halk kıt-
lelennın.aldatıcısozleryonundedeğıl ulus
ve ınsanlık çıkarlan vonunde o> verme-
lerını sağlamalan gerekır Kırgmlık duy-
gusuyla oy vermemeyı yeğlemek vurtse-
verlıkle bağdaşmaz Sezgısmın gucüne
ınandığımız ul^umuzun, en doğru kara-
n vereceğıne de ınanmak gerekır
CUMHURtYETTEN
OKURLARA
ORHAN ERİNÇ
'Tüpkiye'yi Sokakta
Bulmadık'
Kurucumuz Yunus Nadi, "Tam Bağımsızlık" ıl-
kesının yaşama geçınlmesındekı en onemlı başa-
nlardan bın olan 30 Ağustos 1922'yı hazıriayan ça-
lışmaları ve zorlukları anlatan anılannı bu başlık al-
tında toplamıştı
Cuma gunlerı okurlarımıza sunduğumuz dızı
ıçındeyedıncı kıtapolan "Turkıye'yı Sokakta Buf-
madık"\ bır kez daha okudum
1920 yılının ılk gunlerındekı olayların ve değer-
lendırmelennın anlatıldığı bolumlerden bınnde şun-
lar yazılıydı
"Mıllet aleyhıne sılah çekecek olan Kuvayı In-
zıbatıye'nın dığeradı Hılafet Ordusu'ydu Zaten
bu Hılafet Ordusu unvanından genış şekılde ya-
rarlanılabıleceğı umudu ıle tngılızler, Saray'a ve Ba-
bıalı'ye onun yaygınlık alanını genışlettırmışlerdı
Ankara aleyhınde sılah çekecek herkes ve her
şey Hılafet Ordusu 'nun parçalarındandı Boyle-
lıkle gıderek Ankara'ya karşı hareket etmekte ol-
duğu ıçın Yunan ordularına dahı Hılafet Ordusu
denıldı
O zaman Istanbul 'da yalnız bır saray, bır sultan
ve halıfe ve yalnız onun bır Babıalı'sı haın değıl-
dı Bu haınlık ve uğursuzluk şebekesı haylı genış-
tı Padışahın fermanlarını ve beyannamelennı ve
şeyhulıslamın fetvalarını, Teâlıı Islâm Cemıyetı
adını taşıyan bır hocalar cemıyetının beyanna-
melerı ıle broşurlen takıp edıyordu Bılhassa bu
beyanname ve rısalelerde Yunan Ordusu 'nun Hı-
MArkası 6. Sayfoda
Badanayı
m.
endiniz
vapınanıza
ınen
maaşınız, kirava
ve faturalara
aııcak yetişti.
Pel^flBktan
I
hak ettiğiniz f
o tatile nasıl
çıkac
totile
t\ LIIIS çeknıent/.e dle j*eı*elv y«k. Iş Bankas
ir lıes;ıl>ı <»l;ııı lıerKosiıı, otomatik kreclili
bitıniş olsii I>île
liuııkmıi.ıl ik'toıı %
rmlvit çelviıı, Rull^ıııı
besap•
ÜİtkİYE İŞ MANKASI