Catalog

Cumhuriyet Imtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın ^ önetmenı Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatorû. HiknıetÇe- tinka\a 0 Yazıışlen Muduru tbrahim Yıldız 0 Sorumlu Müdür Fikret flkiz • Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara 0 Görsel Yönetmen Fikret Eser Utıhbarat Cengi/ \ ıldırım 0 Ekonomı Mehmel Saraç 0 Kultur Handan Şeııköken 0 Spor AbdüUodir Yücebnan 0 Makaleler Sami Karaören 0Duzelmıe Abdullah Vazıcı0Fo!ograf Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belge Edibe Buğra 0 Yurt Haberlen Mehmet Faraç Yayın Kurulu İlhan Selçuk (Bajkan). Orhan Erinç, Oktaj Kurtböke. Hikmet Çetinka>a. Şükran Soner, Ergun Baİcı, tbrahim Yıldü Orhan Bursalı. Mustafa Balba>. Hakan Kara. Ankara TeniMİcısı Mustafa Balba\ Ataturk Bul\ an No 125.Kat-4.BakaniıkJar-.\nkjraTe! 41950.20 C hat). FaJo, 419502^ 0 lzmır Temsılcısı Serdar Kı/ık. H Zıya BK 1352 S 2 3 Tel 4411220. Faks 44191 l7 #Adana TemsılciM Çetin Yiğenoğlu, InonüCd 119 S No 1 Kat.l. Tel 363 12 JI.FaJo 363 12 15 Muessese Müdûnı Üstiin Akmen 0 Koordınator Ahmet Korulsan # Muhasebe Bufcnl YenerOldaıe Hüseyin Gûrer • ljletme Önder Çelik • Bılgı- lşlem \ail İnal # Bılgısayar Sıstem Miirûıet Çiler#San$ FariletKuza MEDYA C: • Yöneiım Kurulu Başkanı - Genel Mudur Gülbin Erduran # Koordınator Reha Işıtman 0 Genel Mudûr Yardımcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 51395 SO-5I3846O-6I.Faks 5138463 Yayımlayan ve Basao: Yenı Gun Haber Ajansı, Basın \e Yavıncılık A Ş TürkocağıCad 39 41 Cağaloglu 34334 Ist PK 246 Isıanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0 2121513 85 95 31 AGUSTOS 1998 lmsak: 4.50 Güneş: 6.22 Ögle: 13.12 Ikindi. 1651 Akşam: 19.47 Yatsı: 21.14 www.cumhuriyet.com.tr Zîyaretçi akını • Haber Merkezi - Geçen yıl Paris'te geçirdiği trafik kazasında yaşama veda eden Galler Prensesi'nin Northamp- tonshire'de ailesine ait Athorp Malikânesi'nin bahçesinde yer alan anıtmezan ziyaretçi akınına uğradı. Prenses'in yaşadığı Londra'daki Kensington Sarayı'nın önü de çiçek bahçesine döndü. Çocukların satranç olimpiyatı • tstanbul Haber Servisi - Dünya Çocuklar Satranç Olimpiyatı dün Bahçeşehir Koleji'nde gerçekleştırilen ödül töreniyle son buldu. Açılışı Cumhurbaşkanı Süleyman Demireİ tarafından 21 Ağustos'ta yapılan satranç olimpiyatının son gününde, ilk üçe giren Ermenistan, Ukrayna ve Gürcistanlı katılımcılar, madalyalanm Dünya Satranç Şampiyonu Karpov'un elınden aldj. Müdahaleye olanak tanıyan yönetçıelik maddesi ve ilke karannm yasaya aykın olduğu belirtildi Koruma kı ırııUamıuı özerldiği tehlikede ASUMAN ABACIOĞLU tZMtR- Kültür Bakanlığı'na baglı Koru- ma Yüksek Kurulu'nun, bölge koruma kurul- lanna müdahalesine olanak sağlayan yönet- melikmaddesi ile ilke karannm iptali içinda- va açıldı. Koruma kurullannın özerkliğini ortadan kaldıran "Kültür ve Tabiat Varükla- nnı Koruma Yüksek Kıırulu ile Koruma Ku- rulları YönetmeliğTnin 6<c-ç maddeleri ile "486 saydı ilke karan"nın, 2863 sayılı yasa- ya aykın olduğu belirtildi. Danıştay 6. Dairesi'nde dava açan .Nuri Gündüz'ün vekilliğini yürüten tzmir Çevre Hareketi Avukatlan'ndan Rrfat Bozkurt, 2863 sayılı yasanın, Koruma Yüksek Kurulu'nun görevlerini. "Korunması gerekli taşınmaz kültür varhklannın korunması ve restorasyo- nu ile ilgili ilkeleri beliriemek, koruma kurul- lan arasında gerekli koordinasyonu sağtamak ve uygulamada doğan sorunlan değerlendi- rerek görüş vermek sureti ile bakanlığa yar- dımcıolmak" biçiminde belirlediğinı vurgu- ladı. Yine 2863 sayılı yasanın. "Kamu kurum ve kuruluşlan (belediyeler dahil) ile gerçek ve tüzelkişiler koruma kurullannın kararianna uymak zorundadıriar" hükmü getırdıgine dikkat çeken avukat Bozkurt. aynca Külfür ve Tabiat VarlıkJannı Koruma Yüksek Kuru- lu ile Koruma Kurullan Yönetmelıği'nin son maddesinin de u Koruma kunılu kararlan- na karşı idare mahkemelerine itiraz edilebi- fir" hükmünü getirerek "idari bir itiraz mer- ciinin'' olmadığını açıkça belirttiğini söyle- di. Anılan yönetmeliğin 6. maddesinin c ve ç bentlerinin ise Koruma Yüksek Kurulu'nun bölge kurullanna doğrudan müdahalesi an- lamına gelen tavsiye kararlan almasına ola- nak sağladığını ve bunun da koruma kurul- lannın özerk yapısı ile bağdaşmadığını kay- deden avukat Bozkurt. sözlerini şöyle sürdür- dü: "Her koruma kurulu ayrı bir bölgede gö- rev yapmakta ve birbirlerinin görev alanları hiçbir /aman çakışmamaktadır.Aynca koru- ma kurullan. ilke kararlan ile bağlı olup bi- limsel esaslar doğrultusunda kararlar almak zorunda olduklarından aynı kurul tarafin- dan aynı konu hakkında değişik zamanlarda alınan farklı kararlann bulunması halinde son alınan karar > ürürlükte olacaktır. Bu du- runı koruma politikalannuı dinamiğini ve ge- lişimini sağlayacak ve zaman içinde doğacak ihtfcaçlara da cevap verecektir. Eğer alınan ce- llşkJli kararlar, ilke kararianna ve bilimsel esaslara a\ kın olduğu takdirde Anayasa'nuı 125. maddesi veilgili vönetmeliğin 14/son mad- desi gereği \argi \oluna baş\urularak bu ka- rarlann iptali sağlanabüir. Bu nedenle ilgili v ö- netmeüğin 6/ç maddesinde düzenlenen koru- ma kurullannca çeüşkili kararlar aunması durumunda Yüksek Kurul'ca tavsiye karar- lannın aunması, bir yetki aşımıdır." Koruma kurullannın özerkliğini ortadan kaldıran 486 sayılı ilke karanmn da iptalini isteyen avukat Bozkurt. bu konuda da şu gö- rüşlere yer verdi: "Bu ilke karannm uygulanması halinde Yüksek Kurul, koruma kurullannın görevi- ne giren konularda vine koruma kurullannı bağlayıcı kararlar alacak ve mevzuat gereği yetkisi olmadığı halde yerel ölçekte ve uy- gulama ileilgili konularda merkezi birdenetim sağlayacaktır." Greenpeace mürettebatı gemilerinde hapis kaldı Greenpeace'in 7 mürettebatı, pasaportlan abndığı için gemiden dışan çıkamıyor. tstanbul Haber Servisi - Anka- ra "dakı nükleer karşıtı protesto gös- terisine katıldıkları için sınırdışı edilen Greenpeace'in Sınus gemı- sinin uluslararası 7 mürettebatı. pa- saportlan alındığı için gemiden dı- şan çıkamıyor. Greenpeace Akde- niz Ofisı Enerji Kampanyası So- rumlusu Melda Keskin. sınırdışı edilme karannın yasal olmadığını sa\ undu. Greenpeace Akdeniz Ofisi üye- leri, yetkililer ve güvenlık göre\ lı- lerinı atlatarak Ankara'daki Enerji Bakanlığı'nda eylem yapmışlardı. Eylemciler 3 gün önce Ankara"da gerçekleştirdıkleri eylem sırasında "Cumhur Ersümer: Atoma hayır" yazılı yaklaşık 5 metrelik pankartı bakanlık binasınin tepesinden sar- kıtmışlardı. Bakanltk bınası önün- de de Türkiye güneş çağına giri- yor-Turke\ goes solar" yazılı pan- kart açan eylemcıler. birbirlerinı 55 daha ucuz Kendinizi tarif edin, ekonomik iletişime geçin! Artık her gün 21:00'den 08:00'e kadar olan saatlerde ve Pazar günü boyunca daha ucuza konuşacaksınız. Ekonomik tarifeyi seçerseniz, bu indirimli saatlerde %55 indirimden yararlanacak, daha da ucuza konuşacaksınız. Turkcell abonesi olduğunuz sürece, hangi tarifeyi seçerseniz seçin, en kaliteli hizmeti en ekonomik şekilde alacaksınız. Liderin olanaklarından yararlandıkça her durumda kazançlı çıkacaksınız. • Mevcut Turkcell abonelerı seçtiklerı tarifeye geçerken hat ucretı ya da herhangı bir ek ucret odemez. • Tarıfeler arasında hıçbır seçım yapmayan Turkcell abonelen Standart tanfe üzerinden ucretlendırılır. • Seçnginız Turkcell tarıfesını degiştirebümeniz ıçın en az 3 ay gecmesı gerekır. • Yenı aboneler tanfe seçımlerını abonehk ışlemlerı sırasında yapacaktır. • Fıyatlara KDV dahıldır. • Turkcell tanfelerı T.C. Ulaştırma Bakanlıgı'nın onayından ıDbaren yururluge gırecektır. TURKCELL Türkiye'nin güveniür lider GSM operatörü zincırleyerekbıraçıklama yapmış- lardı. Polis. eylemcilenn açıklama- lanndan sonra aralarında 7 vaban- cı uyrukiunun dabulunduğu 11 ki- şiyı yerlerde sürükleyerek gözaltı- naalmıştı 14 saat gözaltından son- ra savcılıga çıkanldılar. Sa\cılıgın "takipsizlik" karan \ermesınden sonra ise Türk olanlar otobüslerle Istanbul'a göndenlmıştı. Gözaltına alınan. Akdenızdeki kirlılıgı engellemek ıçın tüm ülke- lenn Barselona Komansivonu'nu ımzalaması amacı\la kampanva sürdüren \ e Istanbul da demirleyen Sirius'un mürettebatı olan " \aban- cı uyruklu eslemcinın ıse emniyet tarafından pasaportlan ellerınden alındı ve "sınırdışr edılmelenne karar verildı Sırius mürettebatı. savcının takipsızlık kararına karşın pasaportlannın ellerınden alınma- sı nedeniyle gemiye hapsolduklan- nı söylediler. e-posta : tan (a prizma. net. tr SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN Uç Flash/BackL Dostum Mete (Tunçay), Neş'e Dü- zel'ın 'Pazartesı konuşmatan'ndan birısınde, demiş kı: "...ama bir jene- rasyon var ki bu Attilâ llhan'ların, Ni- yazi Berkes'lerin jenerasyonu; onlar Ismet Paşa'yı batırır, Atatürk'ü gök- lere çıkarırlar; aslında Ismet Paşa'yı batırmak İçin, Atatürk'ü göklere çıka- nrlar" (Yenı Yüzyıl, 21 Temmuz 1998) Acaba? Ustelik Mete (Tunçay), Ber- kes'leaynı 'lenerasyon'danolmadığımı bılmez mı? Bılır elbet: Niyazi ve Enver, 'Berkes kardeşler' adlarının da göster- diğı gıbı, 'Hurrıyet Nesli'ndendir (1908, Lefkoşe); aile. 'ıkızlere', Hürriyet Kahra- manlan'nın adlarını koymuş; oysa ben, Cumhuriyet'ın ılk kuşağından sayılınm (1925). Az fark mı? Bunları ırdeleyece- ğız ya once yayın tarıhımız ıçın, beyaz üstüne sıyah uç flash/back (geriye dö- nuş) deneyelım: yerınde olacakh 'Medeni Cesaret' dediğin... C70'\\ yılların ılk yarısı, Ankara, Tur- / han (TükeO kapıdan."- Ecevit gel- di!" demıştı: llhâmiyle (Soysal) davra- nıp. yayınevmm sâhıbı Ahmet Küflü'nün, odasına gıttık: evet, oradaydı! Bırsüre söyleşıldı: Demokratik Sd'un, CHP ıçınde; CHP'nın, 12 Mart sonrası seçımlennde, 'muzafferolduğu'dönem; başbakanlığı kesm. herkes 'ümıdi' ona bağlamış! ilhâmi (Soysal) da bağlamış mıydı, bılmıyorum: 12Martöncesınde- kı, bılınmez hangı 'suçundan', 'sanık' olarak hâlâ aranmaktaydı; o terbiyeli ve mahcup gülüşüyte, durumu Ecevit'e aç- tı; aldığı cevap, hâfızama kazınmıştır: "...sanınm, daha bir süre saklanma- nız gerekecek!.." işte o günlerde olmalı: Yayınevi'nde ye- niyim, bir akşam, 'yayımlanmayacak' musveddelerdolabında, gözüm dağınık- ça, epeyce orselenmış. birdosyaya iliş- ti; başlıca liderlerin fikir ve aksiyonu- nu ele alarak; sosyalist düşünce ta- rihinin, çeşitii eğilimlerini işleyen, kap- samlı bir çalışmaydı bu; bence. sos- yalızm, denıldı mı, herkesin yorganı ken- di üstüne çekmeye çalıştığı Türkiye'de, yayımlanması gerekli -hattâ zorunlu- bir eser! Yayınevı, -ahval-i hâzıra dolayısıy- la- ikircikli de olsa, fikrimi benimsedi; eserin sahıbinı çağırdılar: Mete Tun- çay'dı! "Sosyalist Siyasal Düşünüş Tari- hi", ikı kalın cıtt halinde yayımlanmıştır (1976). Dosyada, o zamanki 'tüfekçiliğın' rüzgânyla mı nedır, boşluklargörmüştüm; Mete'yi (Tunçay) uyardım, onları ta- mamladı (Meselâ Jaures, Bernstein, Blum); fikrımce, sosyalizm 'nazariyâtı- nı' derlrtoplu görmek isteyenin, çok ya- rarlanacağı bir 'mürâcaat' kitabıdır; fa- kat altını çizmek ıstediğim, Mete'yle (Tunçay) yaşadığımız başka bırolay: bir 'medeni cesaret' olayı! Ox sosyalızmın her 'büyüğünü', sanı- nm Universite'den bir hocaya vermışti: Trotsky'yı fılan, Kautsky'yi falan yapacak! 12 Mart öncesinde, dosyalan ımzalany- la hazırlamış olan bazı hocalar, 12 Mart ertesinde yayın gündeme gelince; Yayı- nevi'nın, Yayınevi Sorumlusu'nun, Me- te Tunçay'ın tutumunu tutamayıp, tak- maadlann arkasınasaklandılar; tabii bu tavır, çalışmalarının değerini azaltmı- yor; ama, azalttığı bir değer oldu mu, olmadı mı, doğrusu düşünülmeli! Nedir bu 'haklılık meselesi'? ete Tunçay'ın, başka bir eseri, 'Türkiye'de Sol Akımlar'ın yeniM basımını yapacağız: Türkçe'de, komü- nıst ve sosyalist Hareketler açısından, belge deposu, zengin bir eser; belgele- nn çokluğu ve ağırlığı yanında, özgün sen- tez olma özelliği, hafif gibı kalıyorsa da; solcuyum diyen her ayüının, okuması gerekli bir kıtap! Bir akşam üzeri, çıkmak üzereyim: Mete muazzam sakalı, gülen gözleriy- le, çıkageldi: kitaba, TKP örgütlenişınin bir şemasını koymak istıyor, onu getir- mış (kitaptaki şema, s. 224). Ne dermi- şım? Bellı kı, bırçoklarının aksıne, 'fakir'l, 'eski tüfek', bir bakıma 'sâhıb-i selâhı- yet' addediyor. Şema bana mantıklı gö- rünmüştü, hâlâ öyle görünür; ne var kı sonradan parti içı 'bileşenlehn', bırbıri- nın içinde asla enyemedığını düşünmü- şümdur; aksı halde, 30'lu yıllarda, hep- si 'asılparti olmak', iddiasında, beş İrak- sıyon' nasıl ortaya çıkardı? Mete'nın (Tunçay) 'idealı' Mosko- va'ya gıdıp TKP'nin ve Ruslann 'arşivı- nı' inceleyebilmek: Sefârete başvurup izın istemiş. vize bir türlü çıkmaz; çıkın- ca uğradı. orada 'hassaten' gorülmesı gereken bırisı var mı, soruyor. "...eğer yaşıyorsa, Süleyman Nuri'yi gör!" de- miştim; Süleyman Nuri'yi, 'Süslüsaksı Sokağı'ndak\ TSP lokalınde, 'San' Mus- tafa şöyle anlatırdı: "-...Bolşevik Par- tisi'nin, TKP içindeki 'gözü kulağı' idi; Türkiye'de, Ruslara casusluk ederken yakalandı; mahkûm ettiler, epeyce yatmıştır; tahliye olunca, 'yokanya' gitti." O nesil, Sovyetler'den 'yukansı' dıye söz ederdı ya! Moskova dönüşü, Mete den (Tunçay) ögreniyorum ki, Süleyman Nuri, sızle- re ömür; ama 'hatıralannı' eskı harflerte yazmış imiş; Rus eşini ikna edıp, kop- yasmı çıkanyor. alıp getirmiş! ('Eski Sol Üzerine Yeni Bilgiler'de, ondan yarar- lanılmıştır: 1982) Daha sonra, o tarihte simsiyah göğsüne dökülen. görkemli sakalının ıçinden. bembeyaz gülerek de- mişti kı: "...yahu Vartan (Ihmatyan) ora- daymış, görüştük, seni sordu; selâm gönderdi; aynca, 'söyle ona, o hak- lıydı' dedi; nedir bu haklılık mesele- si?" Ömür boyu, 'Oppozitsiya'L O ırndi güleceksinız! Paris 1950. İşçı V Ün/Vers/fes/'nedevam edıyoruz. En duzenli 'öğrencı', Vartan (Ihmalyan) ve eşi! Arasıra onlar, Mırç ve ben, ders çı- kışı, civardakı ışçi bistrolarında, oturur, tartışırdık; Aimable, radyoda akorde- onundan, sırmalı melodiler üretirdi; dı- şarda soğuk, köpek gıbi havlıyor; cam- lar buğulu! Tartışma konumuz, şaşmaz; "Sovyetler"e gitmek 'kurtuluş kapısı' mıdır değil midir?". Vartan, kalın atkısı- nı boynuna dolamış, avuçlannı nefesiy- le tsrtanak, Sovyetter"ı övüyor; bense, hern -yenı edındiğim bilgilerin ışıgında-, Rus- lan eleştiriyorum; hem de, -ne pahası- na olursa olsun,- Türkiye'ye dönmek gerektiğini savunuyorum: yinmi yıl son- ra, 'hakhydı' dediği, bu! Hey koca Vartan! Neyse ki, 'Oppo- zitsiya'da olduğunu. sözlenne ılâve et- mış; öyle öldü sanınm; zaten kaderimiz, ömür boyu hep 'muhalefet' olmadı mı? Toprağı bol olsun, onu ne çok sever- dim. http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN http://www.eda .tr/- bilgiyay/yazar/ailhan.htlm