Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
ARALIK 1998 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Annelere dayak
ve barikat
• İstanbul Haber Servisi -
Kaybedilen yakınlan için
187. kez bir araya gelen
Cumartesi Anneleri, bir kez
dana polıs tarafından
engellendi. IHD istanbul
Şubesi'nden çıkarak
Galatasaray Lisesi'nin önüne
gitmek isteyen kayıp
yakınlan, çevik kuvvet
polislennce kurulan barikatla
durduruldu. Cumartesi
Anneleri'ni tartaklayan ve
ardından çembere alan polis,
Alman ZDF televizyonu
kameramanını bölgeden
uzaklaştırarak çalışmasına
engel oldu. Güvenlık
güçlerinin çemberi altında
açıklama yapan Cumartesi
Anneleri, "Kaybedenler
kaybedecek, Pinochet'nin
kaybettiği gibi. Insan Haklan
E\Tensel Beyannamesi'nin
50. yıldönümûnde
kaybedenlerin bulunarak
yargılanmasmı istiyoruz"
dediler. Kayıp yakınlannın
eylemine CHP Erzinc'an
Milletvekili Mustafa Kul da
destek verdi.
*Çağımızda
uyuşturucu ve
gençlik'
I tstanbul Haber Servısi-
Türkiye ÇevTe Koruma ve
Yeşillendirme Kurumu
GepçljkKomitesi, *
"ÇağttBtzda uyuştuructt\ e
gençlik" konulu panel
düzenledi. Aden Otel'de
yapılan panelde konuşan
Balıklı Rum Hastanesi
doktorlanndan Metin Afat,
ailenin sağlıkh iletişim
kuramaması. gereken sevgi
ve ilgiyi gösterememesinin
çocuklan uyuşturucu madde
kullanımına ittiğini ifade etti.
Sokak çocuklan
yararına resim
sergisi
• İstanbul Haber Servisi -
Ramiz Aydın Resim Atölyesi
öğrencileri, Kadıköy
Belediyesi Çağdaş Eğitim ve
Kültür Merkezi'nde sokak
çocuklan yaranna resim
sergisi düzenledi. Sergide, 7
sanatçınrn 55 yağlıboya
resmi yer alıyor. Sergi, 22
Aralık Salı gününe kadar
gezilebilecek.
'Diyaber konulu
panel
• İstanbul Haber Servisi -
Bakırköy Belediyesi,
Dıyabetle Güzel Yaşam
Derneği \ e Türkiye Dıyabet
Tedavi ve Eğitim Vakfı'nca.
Bakırköy Belediyesi Kültür
ve Sanat Merkezi'nde
"Diyabet'" konulu panel
düzenlendi. Panelde konuşan
Prof. Dr. Temel Yılmaz,
şeker hastalığında iyi
tedavınin, ancak hastanın iyi
şekilde eğitümesiyle
mümkün olacağını söyledi.
BoğazJar
tartışması
• LONDRA(AA)-
Birleşmiş Milletler'e bağlı
Uluslararası Denizcilik
Örgütü (IMO) Deniz
Güvenliği Komitesi'nin 70.
dönem çalışmalannda,
"Gemi Rotalandırma
Calışma Grubu"nca
görüşülen ve Rusya'nın
başını çektiği ülkelerce
ortaya atılan "Türk
Boğazlan'nın trafik
rejiminde değişiklik önerileri
sert tartışmalara sahne
jlurken yine sonuçsuz kaldı.
Kadıköy'de
cinayet
• İstanbul Haber Servisi -
Cadıköy Yeldeğırmeni
)uatepe Sokak"taki bir
narkette çalışan Özgür
Cutay, kimliği belirsiz bir
.işi tarafından silahlı saldın
onucu öldürüldü.
Çalışanlann istemlerini sıralayan Meral'den, sosyal patlama yaşanacağı uyansı
4
Işçi laymu durdıırulsıııı9
• Bayram Meral, hükümetin üretim sektörüne
yönelik açıkladığı önlemlere ilişkin olarak "Sanayi
kesimi hep yutmaya alışmış. Korkum o ki, yine
yutar. Okyanusa benziyor" değerlendirmesini yaptı.
ANKARA (Cumhurivet Bûro- binlerce kişj işsiz bırakılıyor'' der-
su) - Türk-Iş Genel Başkanı Bay-
ram Meral işçi kıyımının sosyal
patlamaya yol açacağı uyansında
bulunurken çalışan kesimin istem-
lerini, "tş güvencesi, örgüüenme
önündeld engeOerin kaknrümasL,
işçi kıyımının durdurulması ile işçi
hak ve sorumluluklannın güven-
ceye ahnması" olarak sıraladı.
Meral, "Kriz bahane edilerek
ken kendilerinin ek zam isteme-
diklenni, bu nedenle bunalımın fa-
turasının çahşanlara kesilmesinin
yanlış olduğunu anlattı. Meral, Ça-
lışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Nami Çağan'ın işsizlik sigortasıy-
la ilgili yasa tasansını Bakanlar
Kurulu'nda imzaya açüdığı açıkla-
masının anımsatılması üzerine,
"Benirn haberim yok" dedi.
Parlamentonun içinde bulundu-
ğu durum ve seçim olasılığı göz
önünde bulundunılduğunda, işsiz-
lik sigortası tasansırun yasalaşma-
sının beklenmediğinin anımsatıl-
ması üzerine Meral, "Niyet öyle"
yanıtını verdi. Çalışanlan koruma-
ya yönelik olarak cezai yaptınm-
lann düşüklüğüne de dikkat çeken
Meral, "İşçi çıkarmamncezası 500
lira ohırsa ne olur? İş güvencesi de-
Gb'ğunizo" diye konuştu.
Meral. hükümetin üretim sektö-
rüne yönelik açıkladığı önlemlere
ilişkin olarak "Sanayi kesimi hep
yutmaya ausmış. Korkum o ki yi-
ne yutar. Okyanusa benziyor" de-
ğerlendirmesini yaptı. Bankalann
yüzde 50-60'la yurttaştan topladı-
ğı mevduatlan yüzde 150'ye dev-
lete sattığına dikkat çeken Meral,
bunalıma karşı sosyal taraflann bir
araya gelmesine yönelik teknik ça-
lışmalann sürdürüldüğünü bildir-
di. Meral, 5'li sivil girişimin birlik-
telık oluşturmasrnın söz konusu
olup olmayacağına ilişkin soru
üzerine,U
O da olabflir" dedi.
Meral. Sağlık-lş Sendikası'nın
genel kurulunda yaptığı konuşma-
da da, bunalımın işçi ücretlerinin
artmasından kaynaklanmadığuıı
vurgulayarak hükümetin ve işve-
renlerin 2 yıl önce Uzakdoğu'da
başlayan bunalım konusundaki
uyanlanna kulak vermediklerini
söyledi. Işçılenn kapıya bırakılma-
sının "sosyal patlamaya" yol açaca-
ğı uyansında bulunan Meral, ücret
düşürme ve mesai azaltma önerile-
rini kabul etmeyeceklerini büdirdi.
Sağlık-lş Sendikası Genel Baş-
kanı Mustafa Başoğhı da, 500 bin
işçinin işini kaybetme tehlikesiyle
karşı karşıya bulunduğunu belir-
tirken işçi konumunda olmasına
karşın 1 milyon kişinin memursta-
tüsünde çalıştınlmasını eleştirdi.
Merkez Bankası
Fonlama hariç
para basımı
yapılmayacak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Iç Borç Danışma Kurulu'nda piyasa-
lardaki nakit sıkışıklığı ele almdı. Tür-
kiye Cumhuriyeti Merkez Bankası
yetkilileri, Rusya bunalımıyla piyasa-
larda başlayan nakit sıkışıklığının sür-
düğünü, ancak fonlama dışında para
basma yöntemine başvurulmayacağı-
nı bildirdiler. Hazine'nin ise 1999 yı-
Iında 2 yıl vadeli sabit faizli, 3 ayda bir
kupon ödemeli tahvil ihracı planladı-
ğı açıklandı.
lç Borç Danışma Kurulu'nun önce-
ki gün yaptığı toplantıya ilişkin Hazi-
ne Müsteşarlığı'ıun açıklamasında, yı-
Iın ilk 11 aylık döneminde gelirlerin
öngörüienin yüzde 11 üzerinde 10.3
katrilyon liraya çıktığı, harcamalann
ise öngörüienin yüzde 4 altında 13.2
katrilyon lira düzeyinde olduğu bildi-
rildi.'
Böylece faiz dışı fazlanın 2.8 katril-
yon lira olduğu, 4.6 katrilyon lira bek-
lenen nakit açığının ise 2.9 katrilyon
lira olarak gerçekleştiği kaydedildi.
Yılın son ayında da 963 trilyon lira ge-
lir beklentisine karşın 1 katrilyon 512
trilyon Iıralık harcama öngörüsüne
yer verilirken böylece yıl sonunda na-
kit açığının 3.4 katrilyon liraya çılca-
caö bildirildi.
• Fç Borç Danışma Kurulu'nda, Mer-
kez Bankası yetkilılerinin, sektördeki
"likidite sıkışıklığının" sürmesı nede-
niyle fonlamanın da sürdürüldüğünü
belirtirlerken "Bunun ötesinde mone-
tizasyona (parasakıük) yol açabilecek
herhangi bir uygulama söz konusu de-
ğfl" dediler.
Hazine'nin 1999 yılında 2 yıl vade-
li sabit faizli, 3 ayda bir kupon ödeme-
li bir tahvilin ihraç edeceği, bu tahvi-
lin kupon ödeme dönemlerinde azalan
vadelerde yeniden ihraç edileceği bil-
dırildi. "Böylece tahvilin likiditesinin
arttınlmaya çalışuacağı belirtildi. Pi-
yasa katüımcıları böyle bir enstrüma-
ru piyasanın olumlu karşılayacağını,
özellikle orta vadeli bir getiri eğrisi
oluşturulmasında bu tahvilin yarartı
olacağuu ifade etmişlerdir" denilen
açıklamada, enflasyona bağlı tahvil-
lerin ihracının 1999'da sürdürülerek
borçlanmanın bir kısmının bu yolla
gerçekleştirilmeye çahşılacağı kay-
dedildi.
LiderGrubu40. yılında
40. yıfanı kudayan Lider
Şirketi Grubu,
Cumhuriyetin 75.
yüdonümü kapsamında
diin akşam Abdi Ipekçi
Spor Salonu'nda "Lider
Şenliği'" düzenJedi Geceye
aralannda Türk
Demokrasi Vakfi Başkanı
Bülent Akarcalı ve Lider
Şirketler Grubu Yönetim
Kurulu Başkanı Hulki
Eroğlu'nun da buluoduğu
çok sa>ida dsvcdHartrid).
Eroğlu yaptığı konuşmadâ
Türki>enin flk
gay rimenkul üzerine yayın
yapan televi/yon kanaiı
olacak Lider TV'nin
kuruluş çalışnialannın
hı/Ja sürdüğünü söyledi.
Yalova'da Lider \illalannin
yapımının tamamlandığuıı
kaydeden Eroğlu, 1999 yüı
hedeflerinin 5 bin konut
olduğunu beh'rtti.
Sunuculuğunu Erhan
Yaacıoğlu'nun yapdğı ve
davetülerin ücretsiz olarak
izlediği konserde Türk pop
müzigi şarkıcılan Puıar
Aylin, Süıan Erkoç, Şebnem
Ferah, Nadide Suhan,
Mehtap Saraç, Sibel AJaş ve
Zara sahneye cıkn.
(Fotoğraflar: OZKAN
GÜVEN)
Dr Konukman
'Devlet iktisadi
işlevlerinden
uzaklaştınldı'
ANKARA (CumhuriyetBürosu)- Ga-
zi Üniversitesi iktisadi Idari BılımlerFa-
kültesi öğretim üyelerinden, Harb-Iş
araştırma uzmanı Dr. Aziz Konukman,
sermaye kesimini vergilendirmeye ni-
yetli bir iktidann olması durumunda
"kaynakyok" sıkrntısının ortadan kalka-
cağını vurguladı.
Konuknîan, hükümetin rafa kaldn-dı-
ğı 1999 bütçesini değerlendirdi. Devle-
tin asıl işlevlerinin yanı sıra bir de borç
faizlerini ödeme işlevi olduğunu anım-
satan Konukman, borç faizleri ödemesi-
ni rant kesimlerine hizmet olarak değer-
lendirdi.
Konukman, adalet kötüleşirken son
yıllarda savıznma ve emniyetin iyileşti-
ğini kaydederek "Devlet iktisadi ve sos-
yal deviet fonksiyonlanndan uzaklaşnuş
yalmzca rantne kesimine hizmet üreten
bütçeye yöneimiştir" dıye konuştu. Ko-
nukman bütçenin amacından uzakJaş-
masının "EVIF Dünya Bankası patenüi
neoüberalizmin deviete biçtiği model-
den" kaynaklandığını söyledi.
1999 bütçesinin kamuya vereceği bir
şey olmadığını söyleyen Konukman,
sermaye yanlısı geçici vergi ödünleri ve
vergi reformu nedeniyle de kaynak ya-
ratılamadığını kaydetti. Konukman, ser-
maye kesimini vergilendirmeye niyetli
bir iktidann olması durumunda "kay-
nak yok" sıkıntısının ortadan kalkacağı-
na dikkat çekerek "Örnek olarak
1996"da sermaye,çalışanlaroranındage-
Br vergisine göre vergilendirilseydi de\-
letin ekstra kazancı 1.2 katrilyon lira ola-
cakü. Bu da 19%'nuı bütçe açtğrydı" di-
ye konuştu.
Bütçe rakamlanndaki sapmalann bü-
yük olmasının nedeninin ek bütçe ve
ödenek üstü harcamalar olduğunu belir-
ten Konukman, "Bütçe görüşmelerinde
bütçe üstü harcamalar aklanıyor" dedi.
Konukman, geçici bütçenin istikrarsız-
lığın göstergesi olduğunu belirtti.
Tasarının 33. maddesinin T bendin-
dekı "1998 maB yıhnda bütçeden mah-
sup edilecek ödemeier, hesabına borçya-
zümak suretiyle ödenmiş bulunan faiz
harcamalan. ödenek aranmadan anılan
yıl bütçesine gider kaydedilir" düzenle-
mesini de değerlendıren Konukman,
"Eğer faiz harcamalan büyük rakamla-
n gerektirrv orsa harcamayıyapdiyor.Bu
gizB bir bütçedir" görüşünü dile getirdi.
TOBB Başkanı Miras, Uzakdoğu ülkelerinden gelen ucuz iplik ve kumaşlar için kota istedi
Işadamları paketi yeterli bulmadı
A>fKARA / İSTANBUL (Cumhuriyet) -
Hükümetin açıkladığı ivedi önlemierpake-
tiyle tekstile ucuz pamuk sağlanması için ta-
nm satış birliklerinin zarara girmesi göze
alınırken Eximbank'a kaynak aktanmı da
Hazine üzerinde yük olacak. îvedi önlem-
ler paketini yeterli buhnayan işadamlan,
vergi ve kota uygulamasmda düzenleme is-
tediler. Eximbank'a aktaplacak kaynağın 8
tnlyon lirasuıın bu yıl içinde bütçeden kar-
şılanacağı belirtilirken Savıınma Sanayi Fo-
nu'ndaki 34 trilyon liralık kaynağın da bu
amaçla kullanımı gündeme geldi.
Kaynak Kullanımı
Destekleme Fonu
(KKDF) gelirlerinin bu
yıl 300 trilyon lira düze-
yinde gerçekleşmesi
beklenirken yetkililer şu
açıklamayı yaptılar:
"1999 yüı için kredfli
ithalattan ve vurtdışı
kredilerden KKDFnin
tamamen kaldınlacağı-
nı varsayarak program
yapılmıştır. KKDF'nin
kredili ithalattan tam
olarak kaJdırüması, tüm
kredilerde yarı yanya
azaltılması kararlaştınl-
dı. Buna göre. ithalattan
ahnan kesintiler nede-
niyle gelirde bir azauna
olmasına karşın, tüm
kredilerden yüzde 3 ora-
nında KKDF kesintisine
devâm edileceği için ön-
gördüğümüz gelir düze-
yini korumuş olacağiz."
Cretim sektörü tem-
silcileri ivedi önlemler
paketindeeksiklikler bulunduğunu söyledi-
ler. TOBB Başkanı Fuat Miras. 18 Aralık
1998'de başkanlar toplantısı ile Bankalar
Birliği'ne dönük toplantıda, eksikliklerin
giderilmesıni isteyeceklerini söyledi. Mi-
ras, kamu harcamalannın kısdmasını ve sos-
yal güvenlik tasanmn TBMM'den çıkanl-
masını istediklerini belirtirken Uzakdoğu
ülkelerinden "damping" şekJinde gelen u-
cuz iplik ve kumaşlann ithalatında kısıtla-
ma gerektiğini kaydetti.
ASO Başkanı Zafer Çağlayan, önlemler
alınmadan önce üretim sektörü temsilcile-
rinin görüşlerinin alınmamasını eleştirdi.
ATO Başkanı Sinan Aygün ise paketin
yalnızca dışsatıma yönelik olmasını eleşri-
rerek "Tüccar da, esnaf da bu ülkede yaşı-
yor. Bankalar 'Yüzde 100 faizle kredikul-
landırdık. vadeniz şubatta, ama vadesinden
önce ödeyin ya da faizi yüzde 150'ye yük-
selteceğim' diyor. Bankalar tkari ahlaka
sığmayan bu terbiyesiziiği vapryorlar" diye
konuştu.
Türkiye Ihracatçılar Meclisi (TİM) Baş-
kanı Okan Oğuz, "Esimbank kaynaklan
tek başına yeterli degü" dedi.
(wiNTEACE-Women Iniöative
For ftace) icerisinde yer alan kadınlar. iki ülke arasmda bir "dostluk köpriisü" kurmayı amaçladıklartnı beür-
terek ülkeleriniru 2003 yıuna kadar askeri harvamalannı yüzde 5 oranında azaltarak eîde edilecek geliri kadm-
kra yönelik çaJışmalara aktarması isteğinde buiundular. Kadınlar,"Bu guişüîile, ülkelerimiz arasındaki kimi
sorunlan çözeme\eceğimizi btliyoruz. Ama biz bu sorunlann silahsız ve kavgasız da çözümlenebiJeceğini, hü-
kümetkrimizf anlatmaya çalışacağız'" dediler. 1997 yüınuı Aralık ayında, iki ülkeden kadmlann başlatngj ba-
rtş girişiminin birinci yılının değeriendirikliği toplantı, çeşitii kaduı kuruluşlanna ûye yaklaşık 25 kadnun kaü-
bmrvla, laksim Gea Oteii'nde gerçekleştirildL Girişimin "Türkiye ayagını" oluşturan üyekrin kaükuğı topbuı-
oda, bugüne dek aiınan karariar, sürdürülen çahşmaiar ve varttan sonuçlar tarbşddı.
Türkiye Deri Sanayicileri Derneği
(TDSD) Başkam Turgut Koşar, Tuzla Deri
Sanayi Bölgesi'ndeki 139 fabrikadan
102'sinde üretimin durduğunu, şu ana kadar
sektörde 25 bin kişinin işten çıkanldığını,
çözüm bulunmazsa bu sayısrnın 70-80 bini
bulacağıru büdirdi.
Laleli Sanayici ve İşadamlan Demeği
(LAStAD) Başkanı Ayhan Karahan, eko-
nomideki sorunlan dahagerçekçi yaklaşım-
larla çözmenin gerektiğini söyleyerek
"Eîimbank kredilerinde arslan paymı bü-
yük sanayiciler kullanacak. KOBİ'lere bir
şey kalmayacak" dedi.
Türkiye Giyim Sanayici-
leri Demeği (TGSD) Başka-
nı Ismet Ozcan, tedbırlerin
kısmi rahatlama sağlayaca-
ğını söyledi.
Türkiye thracatçılar Mec-
lisi, Bursa Ticaret ve Sanayi
Odası ve Çukurovalı sanayi-
ci ve işadamlan ekonomik
önlemler paketini olumlu
bulduklannı ilettiler.
tstanbul Üniversitesi Ikti-
sat Fakültesi Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Türkel Minibaş,
hükümetin açıkladığı pake-
tin 1.5 yıl kadar geciktiğini
belirterek "Bu durum öimek
üzere olan hastaya kemote-
rapi yapıunasuıa benziyor''
dedi. Hükümetin aldığı ön-
lemler paketinin, ekonomiyi
kurtarmaktan çok sanayiciye
nefes aldırmaya yönelik ol-
duğunu dile getiren Prof. Dr.
Minibaş, kararlann TÜSİ-
AD'ın istemleriyle örtüştü-
ğüne dikkat çekti.
HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞLALI
Colomb'un Yumurtası:
Kadınlar!
Birkaç yıl önceydi.
Fakültemizde alışılmamış birtören yapılıyordu. Her
sınıfın birinci, ikinci ve üçüncülerine ödüller veriliyor-
du.
Bir de fark ettik ki, aralannda tek bir erkek yok..
"Demokratik Toplumcu Çağn" için yapılan doruk
topJantısındaydık. Daha sonra çok kişinin "Kemalizm
geçmişin bekçiliğideğil, geleceğin öncülüğüdür" slo-
ganı ile tanımladığı metin tartışılıyordu.
Çok ünlü isim vardı. Ama olayı somuta götürme ça-
basının iki öncüsü de kadındı: Türkân Saylan ve Nec-
laArat.
Kimisi kaytardı. Kimisi ince hesaplar yaptı. Kimisi
kendi istediği olmadı diye çekildi. Ama toplantıdaki i-
ki kadın, giderek yan yolda kalan bir çabayı sırtlayıp
sürdürdü.
2000'ler Türkiyesi'ne çıktş yolunu çizen çağn, ÇY-
DO ve kadın kuruluşlannın anayasası oldu!
• • •
Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilişinin
64'üncü yılında iki "hazin" olayı yaşıyoruz.
Türkiye'nin ilk kadın başbakanı sanına sahip bir ka-
dın, Türk kadını için utanç kaynağı olmuş.. Ve ılımlı sa-
ğın en büyük partisi ANAR kendi genel başkanının a-
day gösterdiği kadınları bile yönetıme seçmemiş.
Atatürk döneminde, en yüksek kadın milletvekili
oranı Finlandiya'daydı. Onun hemen arkasından da,
yüzde 4.5 ile Türkiye geliyordu.
Şimdi Isveç'teki milletvekillerinin yüzde 43'ü kadın.
Türk kadınından tam on yıl sonra siyasal haklanna ka-
vuşmuş olan Fransa'da bile, oran yüzde 12'yi buldu.
Ama Türkiye artık en sonlarda.
Türk siyasal yaşamındaki yozlaşrna ile, Meclis'teki
kadın oranı ters orantılı. Kadın oranı azaldıkça, yozlaş-
maartıyor.
Üniversitede ise, kız öğrencı oranı arttkça, sınıflar-
daki ortam iyileşıyor.
Kızlardahadevamlı.. Dahadikkatli.. Dahaçalışkan..
Daha nazik..
Ve onlann sınıftaki yoğunluğu, erkek öğrencileri de
kendilerine çeki düzen vermeye zorluyor.
• • •
Atatürk, Tevfik Fikrefin bir dizesini yinelemekten
hoşlanıyordu:
"Elbet sefil olursa kadın, alçalır öeşer "
Cumhuriyetin ilanından hemen sonra, ilk kurulan si-
vil toplum örgütünün Türk Kadınlar Biriiği oluşu bir
rastlantı değildi. Türk kadını, hatta kendi partisini kur-
mak isteyecek kadar bilinçli, bırikimli ve hevesliydi.
Atatürk ise, kadını devriminin itici güçleri arasına kat-
mak için karariıydı.
Bir derste bu konuyu tartışıyorduk. Sordum:
- Kadının eğitimi ve toplumsalyaşama etkin biçim-
de katılması konusuna, Atatürk acaba niçin bu kadar
önem verdi?
Bir kız öğrenci yanrtladı:
- Çünkü iyi yetiştirilmiş biranne, çocuğunu da iyi
yetişürir.
Yanrt kuşkusuz ki yanlış değildi, ama eksikti. Asıl
önemli noktayı içermiyordu.
Atatürk demokrasiye niçin inanmışsa, kadının kat-
tasına da o nedenle önem vermişti.
Amaç, ortaçağ karanlığında yaşayan bir toplumu
çağın aydınlığına taşımaktı. Böylesine köklü bir devrı-
mi Atatürk kım ile yapacaktı? Halkıyla..
Demokrasinin, halkın gücünü hareketegeçirebilme-
nin, halkı etkin kılmanın en etkili yolu olduğuna inanı-
yordu. Kadın ise, o halkın yansjydı.
Ve kadınsız bir devrim, hızı ve gücü yan yanya azal-
mış bir devrim demekti!
•••
Bugün demokrasinin neresindeyiz?
Kadınsız demokrasi.. Gençsiz demokrasi.. Giderek
halksız ve haksız bir demokrasi..
Yozlaşmış!
Bugün devrimin neresindeyiz?
Yanılgılann, sapmalann ve hıyanetlerin doruğunda;
temellerinin bile sarsıntı geçirdiği bir noktada!
Kadın, sağduyu ve ciddilik demektir. Genç insan ise
enerji ve idealizm..
Sağduyudan, ciddilikten, enerji ve idealizmden yok-
sun bir demokrasinin yozlaşmasından daha doğal ne
olabilir ki!
Ve de yozlaşmış bir demokraside, devrimin değil
karşı-devrimin yasalannın geçerli olmasından da da-
ha doğal bir şey olamaz!
•••
Demokrasimizi de, toplumumuzu da bunalımdan
kurtarmanın çok kestirme birformülü var Meclis dahil,
kadınlann herdüzeyde ve en az üçte bir oranında tem-
silini zorunlu hale getirmekl
Işte, Colomb'un yumurtası kadar yalın ve etkili bir
çözüm...
Umudumuz kadınlar!
Eyleme gözdağı
KORDSA'da
184 işçi çıkanldı
AHMET KUKT
İZMTT - Sabancı Hol-
ding'e bağlı KORDSA
Kord Bezi Sanayi ve Tica-
ret AŞ'de önceki gün 24
işçinin "kriz" nedeniyle
işten çıkanlmasından son-
ra eylem yapan 160 işçinin
sözleşmesi feshedildi.
Olayı protesto eden Tek-
sif Kocaeli Şube Başkanı
tbrahim Öner ile 5 yöne-
tici, önceki gece gözaltına
alındı. Işçiler, işyerini terk
etmeme eylemini sürdürü-
yor.
KORDSA Genel Mü-
dürü Bülent Savaş, önceki
gün işçüere yayunladığı
duyuruda, sektördeki kriz
nedeniyle üretimin dü§ü-
rüldüğünü ve işçi çıkar-
mak zorunda kaldıklannı
büdirdi. Savaş, duyuru-
sunda şu görüşlere yer
verdi: "Dünyadaki krûjn
Türkiye'ye ve şirketimize
olan etküeri giderek art-
maktadır. Endüstriyel btz-
krde işletme içinde dur-
makta olan makinelerden
deanlaşüacağı gibi durum
maalesef giderek
maktadır. Şirkerimizin
içindebulunduğu durumu
aniatmak üzere tamameo
ekonomik nedenlerle al-
mak zorunda kaldığımız
bu karan üzülerek bUdiri-
yoruz."
Bu duyurunun ardın-
dan ortalama kıdem süre-
leri 14-15 yıl arasında de-
ğişen 24 işçi, ihbar ve kı-
dem tazminatlan ödene-
rek işten çıkanldı. Teksif-
Iş Sendikası yöneticileri,
kararm ardından KORD-
SA yetkililerinin fabrika
ünitelerini dolaşarak ey-
lem yapılmaması için işçi-
leri ikaz ettiklerini öne
sürdüler. îşçi çıkarma ka-
rannm ardından bir grup
işçi işyerini terk etmeme
karan alırken önceki ak-
şam gerginlik giderek art-
tı ve dün de fabnkada üre-
tim durdu. KORDSA yet-
kilileri ise bu olaylann ar-
dnıdan 24 işçinin, yeniden
işe döndürülmelerinin söz
konusu olmadığını büdir-
di. Kocaeli Sendikalar
Biriiği ise toplanarak
KORDSA işçilerini des-
teklediklerini açıkladılar.