Catalog

SAYFA CUMHURİYET 24 NİSAN 1997 PERŞEMBE 8 DIŞ HABERLER Cezayir'de yitekatliam • CEZAYIR(AA)- Ceza\ ır'de koktendıncı mılıtanlar öncekı gün 6 kışjvı öldurduler El Haber gazetesmın habe-ıne gore radıkal Islamcı nulıtanlar ülkenın güneybatısındakı Berruaghıa ve Herrus- Mılıana karayolu arasında durdurduklan araçta bulunan 5 hşıyı öldurduler Başkent Cezayır'ın 60 km güneyındekı Blıda vakınlanndakı Şıffa'da bır trenır geçışı sırasında demıryoluna yerleştınlen bombanm patlaması sonucu bır kışı oldu, 3 kışı de yaralandı Çeçenistan'tfa şeriat uygutaması • GROZNI(AA)- Çeçenıstan'da şenat mahkemelennın kurulmasından sonra ılk ıdam cezası ınfaz edıldı Itar- TASS'ın habenne göre valnızca tbrahım olarak ddlandınlan bır kışı, geçen ekım avmda bır çıft ıle 6 yaşlanndakı çocuklannı öldürmek suçundan boğazı hançerle kesılerek ıdam edıldı Idam edılen kışmın cınayetlen ışledığı sırada alkol ve uyuşturucunun etkısı altında olduğu belırtıldı 600 Rım KKTCye geçecek • LEFKOŞA (AA) - Kuzey Kıbns Turk Cumhunyetı'nın (KJCTC) Dıkkarpaz bolgesındekı Apastolos Anderas Manastın'nda 27 nısan'da yapılacak Paskalya Yortusu'na katılmak amacıyla 2 bın Rum, başvurdu KKTC yetkıhlen, başvuranlann tumünün Kuzey'e geçmesme olanak sağlanamayacağını bıldırerek 500-600 cıvannda Rum'un KJCTC dekı ayıne katılmasına ızın venleceğını açıkladı Rusya ve Çin, ABD'nin dünyanın tek hakimi olma çabalarına karşı işbirliği karan aldı Çok kutuphı dünyayadoğru Yeltsin Ue Zemin, ABD'yi karşüanna alan ortak bildiriyi törenle imzaladılar. (Fotograf REUTER) Dış Haberier Servisı - Soğuk Sa\ aş' ın sona ermesuun ardından ABD'nin dun- >aya hakım olmasından rahatsız olan Rusya De\ let Başkanı Bons Yeftsin ıle Çın lıden CiangZemm, Moskova dakı zır- \e toplantısında bır ortak bıldın ımzala- yarak çok kutuplu bır dunya ıstedıklen- nı vurguladılar Yeltsin, zırveden sonra Zemın'le bır- lıkte duzenledığı basın toplantısında bıl- drnnın önemını vurgulayarak "Çin Dev- let Başkanı Ciang ZemnTın zrvareti çok buyük, belkı de tanhı onem taşr\ or. Çun- ku 21. ^ uzvıhıı kadennı betartryoruz" de- dı Daha sonra soz alan Zemın de zıya- retının ıkılı ılışkılen gelıştırmenın ote- sınde bır anlamı olduğunu belırterek böl- gede ve dünyada banş ve ısnkrann ko- runmasında onemlı bır rolü olduğunu soyledı Yeltsin, açıklamasında ısım vermeden ABD'vı suçlayarak "Banlan dünyayı tek kutupluluğa doğru çekrvor Her şeve kenditeri karar versın tsmorlar. Ama bız ıkimız de durryanın çok kutuplu olması- nı ıstryoruz. Bu kutuplar >enı dunya du- zenının temeiini olusturacaknr'" dedı Yeltsın'ınsozcusuSergeıYastrjembs- kı de zırverun ardından ttar-TASS haber ısına yaptığı açıklamada Rusya'nın Asya polıtıkasında çıgır açıldığının söy- lenebıleceğını belırtn AncakYastrjembs- • Rusya ve Çin lıderlen, Moskova zırvesınde isim vermeden ABD'yı dünya üzennde egemenlık kurmaya çalışmakla suçlayarak tek kutuplu bır dünyaya karşı çok kutupluluğu savundular. kı, ortak bıldınnın hıçbır ülkeyı hedef al- madığını vurgulayarak "Karşı bioklar oluşturulacağı yolundakı ıddialar yanlış- tir" dedı Zemın de Rusya Parlamento- su Duma'da zırveden sonra japtığı ko- nuşmada "Rusva ıle Çin arasındakı bu yenı luşkı, bır dostluk ve ışbıriığı üışkısuı- den başka bu- şe\ dağıldır Bu bu- ıtüfak değDdır Bu ılıskı bır uçuncu ulkaı hc- def almak vadabmrutehdıtetmekten çok uJuslararası ılışkılen değıştınne ıhtrvacı- na yoneüktr" dıve konuşhı Ortak bıldın ıkı ulke arasında geçen yıl ımzalanan stratejık ortaklık anlaşma sının devamı nıtehğınde ABD'nin dun- ya ûzenndekı etkınlığının artmasını \e NATO nurı doğuya doğru gelışmesını ûstû kapalı bıçımde eleştıren ortak bıl- dın, çok kutuplu bır dünyanın oluşturul- ması gerektığını vurguluvor Ortak bıldınnın ana hatlan şo>le Askeri bioklar: Taraflar. askren blok- lann güçlendınlmesı ve gelıştınlmesı gı nşımlen hakkındakı endışelennı ıfade eder Çûnku boyle eğılunler bazı ülke- lenn guvenlığını tehdıt edebılır, bölge- sel ve küresel gergınlığı arttırabıhr Mevcut uluslararsı durum: Soğuk Savaş bıtmış, ıkı kutuplu dünyanın sonu gelmıştır Çok kutuplu bu- dünyaya eğı- lım gıderek artmaktadır Hegemonya ve kuvvet polıtıkalan yenne karşılıklı say- gı, eşıtlık ve karşılıklı çıkarlara, çatışma yenne dıvaloga ıhtıyaç duyan ülkelenn sayısı artmaktadır Yeni dünva duzenı: Tum ulkeler. zen- gın >a da voksul guçlu va da zayıf, bü- yükvadakuçuk uluslararasıtopluluğun eşıt uyelendır Hıçbır ulke egemenlık kurmava, kuvvet polıtıkalarına başvur- maya va da uluslararası ışlen tekelıne alrria> a kalkmamalıdır Soğuk Savaş zıh- nıyetı terk edılmelıdır Taraflar asken bloklara karşıdır Birleşmış Mılletler: BM banşı koru- ma ve çatışmalan onleme çalışmalan uzennde yoğunlaşmalıdır Banş koru- ma operasyonlan, yalnızca Guvenlık Konseyı karan ıle ve onun sıkı goözetı- mmde uygulanmalıdu- Yaptınm uygula- nırken uçuncu ülkelere ve bolgeye ve- receğı zararlar goz onûne alınmalıdır îtalya ve Yunanistan, komşulannda etkinlik sağlamaya çalışıyor Arnavuthık'ta casuslar savaşı ATtNA(Cumhun>et)- Kntık gun lergeçıren Arnavutluk ta \unan\e Italyan ajanlan yonetım boşluğun- dan yararlanıp etkinlik sağlamaya çalışıyorlar Arnavutluk'ta banker yolsuzluklan sonrası başlavan, ıç ıs- tıkrarsızlığı gıdermek ve vapılan > ar- dımlann duzenlı olarak dağıtılması nı sağlamak amacıyla bu ulkeye gon- denlen uluslararası guçler verleşım çahşmalannı sürdürûrken ttalya ıle Yunanistan arasında etkınlık »ağlama savaşı gıderek bovut kazanıyor Yunan basm organlannda yer alan haberlere gore Italyan karşı casus- luk teşkılatı SİSMİ nın hazırladığı Arnavutluk'la ılgılı bırraporda,ısyan ve ıstıkrarsızhğın arkasında Yuna- nıstan'ın bulunduğu ıddıa edılıyor Özellıkle gûney Arnavutluk'da faalı- >et gösteren partızanlann önemh lı- derlennın Yunanistan tarafindan ka- nalıze edıldığırun belırtıldığı rapor- da, bolgedekı Yunanlı dıplomatlann soz konusu partızan lıderlerle zaman zaman goruşmelerde bulunduklan ıfade edılıyor SİSMİ, Arnavutluk ıle ılgılı olarak hazırladığı raporu, bu ulkeye asker gonderen ülkelenn vet- kıhlenne de gonderdı ltalyanlara gore Arnavutluk'dakı ıstıkrarsızhğın Kosova ve Makedon- ya'ya sıçramasından yana olan Yu- nanistan, bu konuda Sırbıstan ıle sı- kı bır ışbıriığı ıçınde bulunuvor Sır bıstan Cumhurbaşkanı Solobodan Mfloseviç geçen hafta buyuk bır gız- lılık ıçınde Atına'ya gelmış ve yet- kılıler ıle bır dızı goruşmeler yap- mıştı Basına sızdınlmayan bu gorüşme- lenn ıçenği ve sonuçlan hakkında henüzbırbîlgıedınılemedı Atına'da- kı tarafsız gözlemcılere göre bölge- dekı Ortodoks eksemnı genışletmek- te kararlı görûnen Yunanistan ve Sır- bıstan'ın ıkılı temaslan uzun zaman- dan ben surûyor Türkiye ile görüşmelere karşı cıkan Arsenis'e sert yanıt Diyalog Atina'yı karıştırch MURATtLEM ATtNA- Türkiye ıle Yunanistan ara- sında sorunlara bır çözum bulunması çer- çevesınde Batı'nın dadesteklen ıle kay- dedılen gelışmelere olan tepkıler boyut kazanarak suruyor Turkıye ıle görüş- melere karşı çıkan 32 ıktıdar partılı mıl- letvekıhnden sonra Rum-Yunan ortak savunmadoktnnın mıman sayılan Eğı- tım Bakanı Yerasımos Arsenıs de dıya- loğun başlaması halınde bakanlık gore- vmdençekıleceğımesajınıverdı Basın- da yer alan haberlere gore ımzacı 32 mılletvekılı, aşın mılhyetçı ve Turk düş- manı olarak tanınan Yerasımos Arsenıs veAkısÇohacopulostaraftanıdı 32mıl- letvekılının ımzalı mektuplannaolduk- ça yumu^ak açıklamalar ıle cevap ve- ren Yunanıstan Hukumet Sözcüsu Dı- mıtnsReppas,Arsenıs ın "Dıvalogbaş- larsabakanhktanıstıfaedenınr 'şeklm- dekı tehdıtlen uzenne sert bır açıklama yaptı Arsenıs'ınaçıklamalankonusun- dakı sorulan cevaplavan Dımıtns Rep- pas "O Din İşleri-Egıtım Bakanrdır, çocukbuiaıftşkık'nncbaksın"dedı Soz- cunün, hukumetuı bır bakanını kuçum- seyen bu şekılde bır ıfade kullanması, diyalog karşıtı protestocular ıle huku- met arasındaıkı uçurumun daha da de- nnleşmesıne neden oldu Karadavi'nın görüşmesi NATO Asken Komıte toplantılann- da Turkıye >ı temsıl eden Genelkur may Başkanı Orgeneral Hakkı Kara- dayı dun akşam Yunan Genelkurmav Başkanı Mhanasıosıs Tzoganis ıle ıkılı bır goruşme >aptı tkı komutan NATO Genel Sekreten Solana nın gı nşımlen ıle bıraraya geldı Karada- yı nın Turkıye'ye donuşunde görüş- menın ıçenğı hakkında bılgı \erebile- ceğı belırtıldı AKHAYAT SİGORTA A.Ş. AKHAYAT SİGORTA A Ş 31/12/1996 TARÎHLÎ BİLANÇOSU *KTİFLER I NAKİTDEÛERLER b Barılalar c > oldıkı paralar n MENKULDEGERLERCUZD\NT Menkul Degerler Menkul DegıeİCT azalış kaı>ılığı ( ) m ALAC\KLAR HAV4T 11544.225 15'; 148.252 P6 11 032 043 4^9 363 929 300 2'" 974 932 35^ 23" 974 932 359 U 9^' 405 7% HA\VTDIŞI 2 18^089 361 208 252 P - 442 257 201 1^34^9 98^ 1002 689 912 625 1002 689 912 625 0 ^946 230230150 TOPLAM 137 29314516 356 ^04 35^ 11 474 300 680 1898 50948i 1 240 644 844 9M 1 240 644 844 984 0 90 899 635 946 a SıgonalıUr 1114769988 54 73426082J 868490308TT Slgomlılar 32114 769 988 57 632 514 4 P 89 747 284405 Sıgoıtalılarpnmalacağıkar$.() 2 898 253 594 2 898253 594 b Acenteler 23 789 147 177 032624 200821771 teıteler 23 789147 177 032 624 200821771 \cen:elcr pran alacaSı brş ( ) 0 0 tSigonaveRea.Sirkc.il 88İ86 9<3 45 545 25"1 133 832.210 d Sıeorta \e Reas Şırk Nezd Dq»lar 489 917 489 9 P ı. tkrazlar 0 0 f Pıger \lautlar 2 726^9 708 988 901529 3 7 b 461237 I\ İD\Rİ\TKAS TAKİP AL\CAKLAR Idan ve Km Taldp Alacaklar 1dan ve Kan.T>kıp «ataklar Km? (1 \ SABtTDEGERLER a Menkuiler Menkuller MenkullcT BınİL .\rD0rt«nam {) b G Menkullet G Menkuller G Menkuller Bırit Amorüsmanı () VI DİGER AKTtRER (NETl 0 23 142 075 484 23 142 073 484 30402^82 419 7 260^0693^ 0 112 000489 240İ00 058 128 199 569 11989 804 692 0 0 0 11989 804 692 12 744 087 937 ">4İ83İ45 • 112000489 240200 058 128199 569 3< 131 880 176 23142 075 484 30402^82410 7 260 506 93< 11 989 804 692 12 744087 937 7M283 245 0 TOPLAM AKTtRER O"" 614 63* "94 İU"2 92^ 037 317 1 380 '37 676 111 N\ZftlHES\PL\R ^ 9 86i 223 10811321 104 24 3"! 184 327 PAStFLER HAVAT HAVATDIŞI TOPLAM BORCLAR 47 960 331786 504 569 146 373 a SıgcnaVeReas Şntc/h b Sıgorta \ e Reas Şırk. Nezd. Depolır c OdenecekVer veDıg Yuk. d Acenteler 30438480048 1981887210 5 509 918 882 f Diger Borçlar •" 082 111 402 54911887 495 18034 76937 3 2243 245 058 5 3O34O5İ5O 0 444 073 838 897 65 350 367 543 18 034 769 373 4 225 132 267 10813 324432 2947 934 244 451 H1 950 299 K-\RŞIL.Ta\R(NET) \) Teknık Karşılıklar aıCarıRızıkoiarKarş RejsurorPayıl ) blMuaUakHasarKarş ReasurorPavıf ) ODepremHasarKar; d) Hayat Matemaak Kar; ReasurorPavıl ) e) Havat Kar Payı Kars. ReasurorPsrvıt ) Bl Serbeü Karşılıklar a) Kıdem Tazmınatı Kar; b>DıgtrSerbeaKar; 36 8-5 783201 36 62-^33200 42^91 632 İ M 23 400 518 089 634 581 509 -400 000000 16935 953 598 265 884 037 248 250001 248 250 001 94 -80 997 003 91509136 585 169 243 4552Î8 80 242 M4 703 2688 698 602 210000000 29527 448 0 0 e o 3271860418 248 250001 3 023 610417 131656-80 203 128136669-85 211 83<. 087 392 103 634 062 792 3J2328011I -610000000 29 527 448 16935 953 589 0 265 884 03- 0 3520110418 496 500 001 3O236104P 111 OZKAYNAKLAR 1828660 810 312-00 47^ 466 314 529136 2-6 a Odemmş Sermaye ı Nooıınal Soimyc i! Odemnenn; Seımaye ( ) b Kanunı"iedek\kçeler c IbtryanYedek Akçder d.FevkaladcYedekAkçeler c YenıdenDeJerleroeFonu f Mahyct \rt15 Fonu g Istıralder Sabıt kıvmet ycn. deg h.Zarar( ) 1 DonemZaran u Geçmış > ıl Zaran 1828 660810 260000 000000 260000000000 0 4 941129971 0 15 922412 336 1 628 086 801 839 056 317 29 369 789 841 0 0 0 260 000 0O0 000 260000000000 0 4941 129971 0 15922412336 3456 747611 839056517 29369 789 841 0 0 0 I TEkNİkGELİRLER HIYATDIŞI HAYAT TOPLAM 4 b 82-962 6V «92091 616 15< \ Alınan Pnmler 274 391 —4 841 130 021 34^ M4 404413 12038^ B Alınan komıtvoriar 39 179 "16 30-1 15 «06 "18 836 54 986 435 b 9 C OdenenTazmınatlaPeajurorPayı 5^0000 000 23 227 213 V D Devrederj Teknık karşılıklariVtl "47 946 062 2410 686 776 4 158632 838 a. Can Rmkolar Karşıhö 186 28 787 0 186J28 787 b Muallak Hasar Kjrşılığı 1 M>16P2"3 0 156161727^ c HayatMetamaükKarşüıgı 0 -97 4"9 680 797479680 d Hayat Muallak Tazrranatlar Karşılığı 0 24 ^29 119 24 329 119 e Hayat Kar Pavı Karşılığı 0 \m 87- 997 1588 877 9-" f Fıako Rıyan thtıyatı 0 0 0 E A>Tilan Tekmk Karş lıklarda Reasuror Payı 80452 544 703 2J8OOM8O89 104 233 062 792 a. Can Rıakolar Karşdığında Reasurorler Pavı 80242^44-03 23400M8089 1C< 643 062 792 b Muallak Ha,ar karşılığında Reasurorler Payı 210000000 0 210000000 c Ha>at Metamatık Karçılığında Reasurorler pajı 0 0 0 d Hayat Muallak Karçdığuida Reasurorler Pa\ı 0 400000000 400000 000 e Ha)at Kar Payı Karsılığında Reasurorler Payı 0 0 0 F DıgerGelırler 6 7 4 384 273 10^3131434 D TEKNİK GtDERLER J 918 991 40^ 489 603 546 5^ A ReasurorlereVenlen Pnmler 126210931 5H ^9 ^40 461 346 -1 392 859 B Odenen Komısvonlar 10134 023-31 29 32< 95< 248 394^99789^9 C Odenen Tazmmatlar 29 97(530 304 14 2^9 949 623 44 231479927 D \ynlan Teknık Kagılıklar Pl 932 153 840 60428 051289 232 360205129 a Can Rıakoîır karşdı|ı 169 243 43> 238 42 591 632 154 211 83< 087 392 b Muallak Hasarlar Karşılığı 2688 698 602 0 2 688698602 c Hayat MatemaBk Karşılığı 0 16 W 953 589 16935 9^3 589 d HavatMuaMKazmınatKarşıİjgı 0 6:4 581509 634^81509 e Hayat Kar PavıKaıylıgı 0 265SS4 037 265 884037 I\ DİGER PAStFLER V KAR a.DonemKan b Geçmış Yıl Karlan TOPLAM AKTIFLER NAZIMHESAPLAR GORTA A Ş ARAR TABLOSU 01TEKNİKKAR ZARARaH) 1\ GENEL Gtt«RLER K Persond Gıderlm B Genel Yoneüm GıdetİCTi C \ erp ve Dıjer Yukumlulukler D \momsmanGıderlen E Karşılıklar F DıgerGıderler V MALİGELtRLER \ FaızGeurien B Satış Zararlan B Temettu Gelırlen C Satş Karlan D Kıra Gelnlen E KambıyoGelırlen F DığerGehrler VI \LU1G1DERLER A FaızGıderlen C Kambıyo Zararlan D karşılüdar E Dtger Gıderler 0 220949 862 998 220949 862998 307 614 638 794 13 759863223 HAYAT D1ŞI 68183 40746- 21 643 687 <36 11 170480544 65612152^6 556354 069 209 134 073 3146503 595 0 167 119 •'00 62 7 153198958 781 0 6 9O101P59 60^0311000 112 163 33i 55 316-41 8019390b «2 787 002 082 ^2 479 56-39J 1219014 0 306215 6-4 0 160872418 476 160872418 476 0 1072923 017 317 10 811321 104 HAYAT 34 304 662113 42 020 196 203 22 340961087 H 122430512 1 112 708 137 M9" 846 468 248250000 0 334239401 2J3 306397917 561 0 13 802 02'517 12100622000 224 326667 110631482 1 603 878 026 105 5"4 004 16' 104 959134 78- 2438 029 0 612431348 0 3818222814-4 3818222814-4 0 1380537 676111 24571 184 32"' TOPLAM 102488069 580 63 663 88' 741 33 511441631 19683 645 768 1669062206 < 404 980141 3 394 753 59* 0 501 359 101 880 459 596 876 342 0 20 703 035 276 18150933000 ^36490000 165 9^022' 2 405 81 0'9 158^61006 245 15-438-02 180 3 6^704? 0 91864-022 VU DONEMk-ARZARARip I V \ VT) 1608724184-6 220949 862 998 381 822281 474 E DığerGıderiet • 395 915 7 82 404 5 7 1 899 1 80048968! 1 OCAK 1996 - 31 ARALIK 1996 HESAP DÖNEMİNE AÎT BAĞIMSIZ DENETlM RAPORU 1 Akhavat Sıgorta A Ş nın ("Şırket') 31 Aralık 1996 tanhı ıtıbarn le duzenlenmış bılançosunu ve bu ta- nhte sona eren hesap donemıne aıt kâr zarar tablosunu ıncelemış bulunuvonız incelememız genel ka bul gönnü^ denetım ılke esas ve standartlanna uvgun olarak yapılmış v e dolayısıvla hesap ve ışlemler le ılgılı olarak muhasebe kavıtlannın kontrolu ıle gereklı gordugumuz dığer denetım vontem ve teknık lennı ıçermış.tır 2 Şırket 31 Aralık 1996 tanhınden once herhangi bır bağımsız denetım fırması tarafindan denetlenroemış- tır Bu nedenle açılış bakıvelen hakkında btr göruş belırtememekteyız \ynı nedenle ekteb malı tablo- lar karşıla^tırmalı olarak venlmemıştır 3 Rapor tanhı ıtıbanvle sıgorta sektorunün vapısı sebebıvle sıgorta ve reasurans şırketlen ıle hesap mu tabakatı hesaplann henûz kesınleşmemış olması nedenıvle yapılamamıştır Sıgorta ve reasurans şırket len ıle mutabakatlar rapor tanhınden >>onra tamamlanabılecektır 4 Şırket \ergı karşılığım yaklaşık 158470 mıl>on TL olarak hesaplamış fakat ılışıktekı mah tablolara yansıtmamıştır 5 Goruşümuze göre söz konusu malı tablolar yukandakı 2 3 ve 4 uncü paragraflarda açıklanan hususlar nedenıvle ortaya çıkabılecek dûzeltmelenn etkısı dışında btr öncekı yıl ıle tutarlı bır sekılde Akhavat Sı gorta A Ş 'nın 31 Aralık 1996 tanhındekı gerçek malı durumunu ve bu tanhte sona eren hesap donemı ne aıt gerçek faalıyet sonucunu Turkrve dekı sıgorta sektorunde uygulanan genel kabul gormuş muha sebe prensıplenne uygun olarak doğru bır bıçımde yanMtmaktadır DRT DENETİM REVİZYON TASDİK. YEMUNLI MALI MUŞAVlRLlK A Ş Member Fırm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSL1NTERNAT1ONAL Erhın ÖZDEMİR Sonımlu Ortak klamcı iktidann yaydığı korku T" T"umeynı ıktıdan- r—i nın en az ılk bır- -/. A. kaç yılında özel- lıkle Körfez ulkelen yöne- tıcılennın yureklenne kor- ku saldtğı bılınmektedır Iran 1979 yılından bu ya- na kendını en başta Şııle- nn, hatta her türlu Muslu- manın bulunduğu yerle ıl- gılı görmüştur Da- ha da öte, bazı resmı açık- lamalarda banşçı mücade- le yontemını de ıçı- ne alan ve Musluman ol- mayan bolgelerı de he- def tutan bır 'cihad' anla- yışına da rastlanmaktadır Bu konu> la ılgılı olarak dıkkate değer bazı nokta- lara değınmek gereklı ola- caktır Once bazı ulkeler- de örneğınlrak'taveBah- reyn'de Şııler çoğunluğu oluşturuyorlar Sozu edıl- mesı gereken bınncı ger- çek, bu Şıı çoğunluğun o ülkelenn yurttaşlan oldu- ğudur Ikıncı gerçek de bu ul- kelerdekı Islamcı akımla- nn geçmışı ıncelendıgınde köklenrun tran Islam Cum- hunyetı'nın kuruluşundan da onceye gıttıklendır Ay- ncatran'ın, 1980'lennson- larından bu yana 'Islamcı devrim' hedefındekı dozu bırhaylı azalttığı soylene- bıhr 1925-79 arası her ıkı şa- hın Şıılıkten dış polıtıka amaçlan yonunden yarar- lanmadıklannı burada anımsamakta y arar vardır Bu tercıhın onemlı bır ne- denı kendılenne karşı dın- cı muhalefetı guçlendır- memek ıdıyse de körfez çevresınde ıddıalan olan bır devletın son şah done- mınde bovle bır fırsatın sağlayacağı olanaklardan yararlanmaması dıkkate değer sayılmalıdır Devlet sryaseti Dozu bır haylı azalsa da Islamcı devnm hedefının bütunuyle terk edılmesı herhalde soz konusu de- ğıldır tran'dakı dın adam- lan, de\ let sıyasetının ts- / slam'ı Yedincı Yüzyılda kabul eden, ama ondan önce yaklaşık 1200 yıllık bır geçmışı olan îran'ın kımlığınde mılliyetçi ve laik bır öğe de vardır. lamcı yanının bır yana ıtıl- mesme nza gostermeye- cekler Orneğın körfez çevresındekı Şıı gruplan- na özel ılgı gostenlmesmı Körfez Işbıriığı Konse yı'nın kuçuk devletlen> le Suudı Arabıstan'ın ılışkı- lennın zayıflamasını ve kapsamlı herhangı bırbol gesel guvenlık tasansına Arap damgasının vurul- mamasını bugun de ıstı- vorlar tslam öncesi Iran Ancak Iran baştan sona tslam da değıldır Bu dını Yedincı Yüzyılda kabul eden, ama ondan once yak- laşık 1200 yıllık bır geçmı- şı olan tran ın kımlığınde mılh> etçı ve laık bır oğe de vardır Bunu belkı en ıyı Rrdevsı'nın 'Krallar Ki- tabı' "Şahname" sımge- ler Bır yazın klasığı olan bu yapıt, tanhle efsane>ı kanştınyor da olsa, art ar- da sıralanan Pers krallan- nm tslam oncesı yaşamla- nnı hıkâye etmekte ve tran'ın geçmışını tslamm bu topraklara gınşıyle nok- talamaktadır Iran ba>Tamlannın bel- kı de en onde gelenı olan 'Nevnız' (yenı yıl) tslam- i bır oluşumdur ıçe nğı daha sonra değışmış olsada Her ıkı tran şahı da, Tür- kıye de Ataturkdonemın- de Anadolu uygarlıklany- la bağlantılanmızın altının çızılmesı gıbı Jslam-once- sı donemın önemını \urgu- lamaktan bu nedenle gen kalmamışlardır Son şahın tran krallığının 2500'un- cu yılını Persepolıs'te kut- laması bu eğılımın bır or- neğıdır tslam-öncesı var- lık bazı dın çevrelennce 'cahiliyye' donemı olarak adlandınlsa bıle, bu ulke- nın kışıhğının bırparçası- dır İran, bu ıkılemı ılerde daha gerçekçı ölçuler ıçın- de değerlendırecektır Ulusal çıkariar tran uluslararası çatış- malarda taraf olmamaya ozen gostermekte, Azen- Ermenı anlaşmazlığı orne- ğınde gorulduğu gıbı ara- buluculuk onermekte ve Irak'la savaşın koşullan- nın bır gereğı olarak uçun- cu tarafkanalıyla tsraıl kay- naklı sılah edınerek tum otekı devletler gıbı ulusal çıkarlannı ön plana çıka- rabıleceğını gostermekte- dır Yarın: Türkiye