Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SMF* CUMHURİYET 24OCAK1997CUMA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Atlanabüir mi Atlanamaz mı?
MELtH CEVDET ANDAY
ı arşamba günkû PENCERE ko-
l şesınde uhan Selçuk şoyle dı-
yordu "Marks denince kimisi-
f nın cınlen tepesıne çıkar, sakal-
I] \ahudi\f demedığını komaz.
Allahsız. kıtapsız, komunızmuı
babâsKfeğİTÛbuherif Marksıstolmak,kâ-
ftrlikk sntendaş sayıkr. Kımısı de vaktryle
aşm M*tsst ıken Sovvetler'ın yıkümasıy-
la bufefen\xz geçmıştır; koftebor artık sır-
öm »rıurc babasına da> amakta varar gö-
rü\w,d»n?üiğini'değışım diyenhehyor,çı-
karuu takjyor".
Scvyrtkf ın yıkılması olayı, llhan'ın de-
dığı gib laını Marksıstı Marks'tan soğut-
tu,ınaa<taısttı,saptırdı Oysadahaışmba-
şındayız. Durun bakalım1
Büyüc Fıansız Devnmı de bır yerde dur-
muştu.taralık gen geldı, ama Devnm'ın ıl-
kelen hzla dünyaya yayıldı, demokrası -
Mûslûrran .nancı bır yana bırakılırsa- ev-
rensellettı. tarşı gelınemez bır yaşam bıçı-
mı oldu
Duşuncekr oldurülemez
tlhan Selçuk, yazısının bır >ennde dıyor
kı
"Çağdaşdemokrası-özeUıkkerkcndöne-
minde- burjuva sınıfının ürunudür."
Evet, oyledır
Bu yuzden de burju\a sınıfının oluşma-
dığı, gehşmedığı bır toplumda demokrası-
nın gerçekle>tıreleme\eceğıne ınamlır
Fransız Buyuk Devnmı'nm destekçısı olan
burjuva sınıfı, prenslıklenn sınırlanm aşan
bır tıcarel alanı yaratılsm ıstıyordu Bunun
ıçın de "yurt" ve "ulus" kavıamlannı orta-
>a attı, bunlan kutsallaştırdı
Derebeylık duzenının egemen olduğu
yerde kım, neden demokrasıyı ıstesın1
Bunun gıbı, kapıtalızmm gelışmedığı (ış-
çı sınıfının oluşmadığı) yerde sosyahzmın
gerçekleştınlemeyeceğıne ınanılır
Batı kafası, ınsanlık tanhını bır gelışım
surecı olarak bıçımlendırmıştır Tanh bılı-
mı buanlayışınurunudur Kolecıhk. Dere-
beylık, Kapıtalızm Sosyalızm
Dural toplumlarda değışım - gelışım an-
layışınayer yoktur olamaz Değışırriler, ge-
lışımler rahat kaçıncı, guvensızlık du\gu-
suuyandıncıolaylardır DostumServerTa-
nifli'nın bır telefon konuşmamızda, yaz-
makta olduğu yenı kıtabmdan sozederken
"Doğu düşüncesinde utop>a'mn veri \ok"
demesı bundandı
Bernard Shaw. Einstein onuruna \enlen
bır yemekte dıyor kı
- Bız Newton teonsıne ınanmış gıderken
ufak tefek bıradam çıkıp kafamızı altust et-
tı Bu bakımdan en rahatı dmlerdır, dınler-
de hıçbır şe> değışmez
Bılımlerdekı değı^ım hıç de rahat kaçın-
cı değıldır, çunku us doy mak bılmez, doğa-
nm gızlen ise tukenmez A.tom maddenın
bolunemez en kuçukparçasıdır dıye bılınır-
ken "INeden boiunmesin?" sorusu ortaya
atılıvermıştır
Bugun genlenn, ıçınden çıkılmaz dun-
yasında dolaşıhvor
Bunun gıbı, Batı kafasında sanatlar da
değışım surecı ıçınde ele alınır Muzığın
resmın, yonutun, şıınn bırer tanh) olması
Batı kafasımn urünudur
Sadece şıırden bır ornek \ermekle yeu-
neceğım
Diyelım on beyıtlık bır gazelde duşunce
gehşmez, her beyıt kendı başına bır varlık
tasır oyle kı, beyıtlerden bınnı atlasanız ga-
zel bır şey kaybetmez çunku bunlar bırbır-
lenne organık olarak bağlı değıllerdır
Dıyeceğım. Doğu dakı şıınn bır başı. bır
ortası bır sonu yoktur dızeler gelışen bır
yapı ıçınde yer almamışlardır
Dıvan >urımızı se\enm, ama onun gelı-
şen bır yapıdan yoksun olduğunu bılerek
Konumuzdan uzaldaştık mı ne7
Sosyalızme donersek
Batı toplumlannın geçırdığı ekonomık-
toplumsal gelışımlen tam olarak yaşama-
mış toplumlann solculan arasında bır za-
manlar şoyle bır teon gelışmıştı
Denıvordu kı, Batı toplumlannın geçır-
dığı aşamalan bızım de bır bır yaşamamız
ılle de gereklı değıldır, bu aşamalardan bır-
kaçı atlanabıhr
Dıyehm. kapıtalızm tam gelışmemış, ol-
sa da bır toplumda sosyalızme geçılebılır
Tersı \akıt kaybından başka bır şey değıl-
dır
Bu goruşe yatkın olmaya hep hazırdık
Ama boyle da\Tanmakla Marks'a karşı
mı çıkıyorduk0
Başka turlü sormak gerekırse
Toplum yasalan da, doğa yasalan gıbı
dedığım dedık yasalar mı>dı?
Sanayı top-
lumlannın geçırdığı butun aşamalan >aşa-
madan sosvalızme vanlamaz mıydı0
İlhan Selçuk dostumun o guzel yazısı ış-
te bana bunlan düşûndurdu Bunlan \eda-
ha başkalannı
Duşuncelen, goruşlen, ınançlan ıkıde bır
yeruden ele almakta usumuzu beslemek ıçın
buyuk yararlar vardır
Çunku us da sureklı bır gelışım surecı
ıçındedır Onu doğadan, toplumdan ayn
olarak ele almak yanlış olur
Atlanabılır mı atlanamaz mı9
Her Gün Daha da Yüceliyorsun Sevgili Uğur!
Prof. Dr. R. KAZIM TURKER
A
ramızdan aynlışınm dorduncu yıldö-
numünde de, tûm yaşamını ülkesının
geleceğı, halkının ozgur, onurlu ve
mutlu yaşaması ıçın her kesımden uç-
kâğıtçılar, kaçakçılar, koşedonuculer,
kırlı sıyasetçıler, dın sömuruculen ve
Atatürkdevnmlennın karşıtlan ıle yılmadan savaşmış
ve bu uğurda örgütlu bır cınayetle yaşamını yıtırmış,
ancak her zaman aramızda, kalbımızde olan devnm-
ct, bûyuk önder UğurMumcu'yu sonsuz sevgı ve say-
gılanmızla anıyoruz Uğur'un yücelığını gelecek ku-
şaklara daha ıyı ve daha etraflı anlatmak ıçın, onun ytl-
lar öncesı tanımladığı ve yaşadığımız gunlerde tum
çıplakhğı ıle ortaya çıkmış olan, sosyal yaşamımız-
dakı aksaklıklan ve nedenlennı, ulkemızın nereye go-
turûlmek ıstendığının pozıtıf bekJentılennı özetlemek
yennde olacaktır
Günümûzde, ülke yonetımını ellenne geçırmış olan
bır kısım sıyasetçılenn, Atatürk devnmlennın karşıtı
eylemlen ya da böylesı eylemlere goz yummalan, çı-
kar ıhşkılen sonucu sosyal dûzenın altust olması, or-
gûtlü cınayetlenn artması, pek çok yasal olmayan ey-
lemlen nedenıyle ulusal ve uluslararası guvenlık ve
ıstıhbarat orgutlennce aranan bazı kımseler ve katıl
zanhlannın kahraman olarak ılan edılmesı ve ölduk-
lennde Türk bayrağına sanlarak torenle ugurlanma-
lan, en yetkılı ağızlann her gun ıçte \e dışta ulusal onu-
rumuzu sarsacak ve gelecege endışe ıle bakmamıza
neden olabılecek demeçler vermesı ve bazı yuksek du-
zeydekı yetkılılenn örgutlu cınayetler ıçın "Ölen de
ötdüren de birer kahramandır" dıyecek kadar pata-
vatsız ve "Siyasetdinin emnndedır" dıyecek kadar so-
rumsuz olabılmelen, devletın guvenlık gûçlenne gu-
\enı olmayan bazı etkılı ve yetkılılenn, kendı guven-
lık tımlennı kurarak etraflannda çetedıyebıleceğımız
yasal olmayan gruplar oluştunılması ve artık hıç ya-
dırgamadığımız, kulağı ezanda gozu bayrakta bazı su-
per mılhyetçı (') yetkılılenn bu defa kıhk kıyafet de-
ğıştırmelen vekonuşmaian ıle duygwsomtrrusûnü-en
tehlikeli boyutlarda sürdtirmekrr ve ıfc yaîık kı Wfr*
çok ınsanımızın bu gıbı ıkıyuzluluğu hâlâ anlamamış
olması dıye ozetleyebılınz
Tum bu ola\ lar "Bu ulke, bu doğa benımdır. bu in-
sanlar et ve ürnak mısalı bırbinnden a\nlması mum-
kün olmavan benim ınsaıüanmdır: onlan daıma seve-
cek. sav^acak. uyaracaloe koruyacağım: onlann sevin-
d benim sevincim, kederleri benim kedcrimdir'" dıye-
bılen ve banş ıçınde yaşamını surdürmek ısteyen her
namuslu ve dürust a> dını karamsarlığa ıtmekte \e he-
le hele bu ıstenmeyen olaylar karşısında baştakılenn
vurdumduymazlığı ve her turlü kırlı ışlen hasıraltı et-
mektekı gayretlen bunu yaparken hıç utanç duyma-
malan, halkımızla alay edercesıne bugun soyledıkle-
nnı yann mkâr etmelen geleceğımız ıçın duyduğu-
muz kuşku ve endışelenmızı daha da perçmleştırmek-
tedır tnsanlanmız hemen her gün meydanlarda "Te-
miz topJura, temiz siyaset" sloganlan ıle evlem yap-
maktadırlar Sıyasetçılenn "karanlık gückr" dıye nı-
telendırdıklen. aslmda karanlık olduğuna artık kım-
senın ınanmadığı, ınsanımızı ınsanımıza duşman eden
ve acımasız bır davranış bozukluğuna soktuğunun ka-
nıtımedyagoruntulen Devlet-potis-rnafvailişkilerL.
\e uluslararası lıterature mal olan "Susurluk ol^ı"_
\ e sonra ulkemızı kuçuk duşuren ve ılkelleştıren boy-
lesı olaylan maskeleme gınşımlen v e sonra "Bu olay
fasafisodur" dıyecek kadar hafıfe alan \e Turkıye'nın
başka sorunlan yanında fazla onem taşımaz duşunce-
sınden hareket eden yetkılıler ve aynı yetkılılenn,
Lıbya'da Turkıve Cumhunyetı de\letını küçuk duşu-
ren, onurunu sarsan olav ıçın de aynı değerlendırme-
yı yapmalan
Işte se\ gılı Uğur, senı aramızdan a\ ıran \ e "karan-
ukgüçler" dıye nıtelendınlen \e aslında hıç de karan-
lık olmayan uğursuz, \ıcdansız ve ıkı ayaklı surungen-
lerden oluşan güçlenn kımler olduğunu tum halkımız
oğrenmeye başlamıştır Bunun ıçın dâhı olmaya da ge-
rek yoktur Kendılennın de pek çok kez okuduklan-
na mandığım olmez eserlennde sflah kaçakçılığı - po-
lis-malya-teror-dinsomurüciileri-baasiyasetçıler
arasındakı üışkılen çok yahn bır dılle ve pozttıf delıl-
lerle ıspatladın ve tum ılgılılen \e halkımızı uyarma-
ya çalıştın Bunlan yıllar öncesı yaptın Ne var kı bu
eserler yayımlandığı zaman sana hayranlık duyan ın-
sanlanrruz ve sana '.nanan aydınlann dışında senden
korkan ve sana duşman olanlar hızla artmaya başladı
Bu eserlenn yabancılar tarafindan cıddı bırer belge
olarsık değerlendınlırken doğruluğunu çok ıyı bılen
ve fakat senın yaşamanın kendılen ıçın buyük bır teh-
lıke olduğuna ınanmış v ıcdan>ız. aşağıhk bır örgut v e
hele hele bugun gun ışığına çıkmış boylesı orgutlenn
sıyasetçılerle \e devletın üst kademelennde bu ulke-
yı yonetmeye soyunmuşlarla "algulüm vergulüm" dı-
>ebıleceğımız "samimi ilişküer* ıçınde olmalanna ne
demelı bılemıyorum
Geçen yıllarda eğer aramızda olsaydın bu yuzsuz-
luklenn, bu çırkeflığın en tıpık orneklennı butun çıp-
lakhğı ıle görur, her zamankı ulken, ınsanın ve tum
ınsanlık ıçın yaptığın gorevlere ılgınç yenılennı kata-
rak bunlan yazardın Bır Turkıye du^unebılıyor mu-
sun, daha çok kısa bır süre once bırbırlenne en ağır
şekılde hakaret eden, hatta bırbırlennı mahkûm ettı-
recek duzeyde mahkemelık olmuş kımseler bır uyum
ıçmde ulkemızı ıdare (
!
) edıyorlar
Onlara sorarsanız ulkemızın yuksek çıkarlan ıçın
bu ortaklığı surduruyoruz derler Bu ülkemn aydını,
duşunürü, emekçısı ve buyuk bır kesım vatandaşımı-
za sorulursa ulke ıdaresınde boylesı can cığer kuzu
dolması olmanın tek nedenı karşılıklı çıkarlardır Or-
taklardan bınsı geçmıştekı yolsuzluk ıddıalannın ort-
bas edılmesı gayretınde olup Yuce Dıvan'a gıtmemek
ıçın her turlu odunu vermektedır Obur ortak daha
uzun vadelı yatmmlar peşındedır Temel felsefe ve
hayalı dunya goruşunun yerleşmesı bu ortak ıçın son
derece onemlıdır Yuzde yırmıler cıvanndakı oy po-
tansıyelı ıleyuzde seksenlere hükmetmek becensı an-
cak kendısının her dedığıne evet dıyecek bır ortakla
olabılır kı şımdıkı durum budur Teokratık dûzenın
yerleşmesı, şenat duzenıne dönulmesı, bugûn her za-
mankınden daha hızlı bır bıçımde gehşmektedır Ul-
kemızde köktendıncılığın yerleşmesı ıçın bugunkü
gayıetler ve hele hele ufak bır azınhğın buyuk bır-ço-
gunluga hukmetmesı akıl almaz bır durumdur.
Artık sıkma başlı, çarşaflı, örtulu hanımlar da sıya-
set sahnesıne çıkmaya başladılar Ozel bır TV ekra-
nından ızledığırruz bır konuşmada oldukça ust duzey-
dekı bır sıyasetçının eşı hanım "Eğer başımda drtü
taşı>T)rsam. eğer kapah gryiniyorsaıa, eğer namaz kı-
byor >e eğer oruç tutuyorsam bunlar şeriaün emirte-
rini yerine getirmek içindir_" dıyebılıyor ve konuşma
böy lece uzayıp gıdıyor Şenat kol, kafa ve başka uzuv-
lann kesılmesını de emreder
Aynca -KaÜi vadptir" deyıp daha pek çok cınaye-
tın ışlenmesıne de yeşıl ışık yakar Ataturk Türkıye-
sı'nde böylesı konuşmalan yapabılecek duzeyde ce-
saret sahıbi olanya da cesaretlendınlenkımselenn. şe-
natın bu ınsanlık dışı emırlenne uymayacaklanna
ınanmak ıstenm Bu konuşmayı ızledıkten bır gûn
sonra devnm şehıdımız Kubflay'ın Menemen'de kat-
ledılışının yıldönumu anılmaktaydı Bu olaylar Ata-
turk Turkıyesı'nın nereye getınlmek ıstendığının ve
tum bu uygulamalann hangı düzeylere enştığının tı-
pık göstergelendır
Sevgılı Uğur, tûm bu gelışen olaylara tanık olduk-
ça daha da yücelıyorsun Çunku sen bunlan yıllar on-
cesı yazmış, yetkılılen ve halkını uyarmıştın Senı
aramızdan ayıran ığrenç suıkast sonrası verdıklen
ateşlı demeçlerle "•katüieri yakalamanm namus bor-
cu okhığu"nu durmadan y ıneleyen sıyasetçıler şu ana
kadar halen somut bır ılerleme kaydedılmedığını go-
rerek bırazcık utanıyorlarmı bılemıyorum Ancak na-
mus sozcugûnü dıllerden duşurmeyen bu sıyasetçıle-
re bır onenm var "Lütfen Uğur Viumcu'nun bepsi
uluslararası duzeyde her zaman baş\ urulan birer po-
zıtif beige nıtetiğındekieserlerini tekrartekrar oku\ un
ve son vıjlania ulkemızde oluşan vasadışı olay laria bir-
teştirin. İşte o zaman katıllenn kimkr olduğunu gpre-
ceksiniz."
Bu ulkenın geleceğı ve ınsanlann mutlulugu ıçın bır
şey ler yapmaya çalışan herkese bıraktığın ve her bın
bırer rehber nıtelığındekı ılkeler ve yol gostenler ıçın
sana mınnettanz Senı, son yolculuğunda uğurlama-
ya gelen mıryonlarca sevenlenn ve hayranlannın y ap-
Oğı gıbı bugÛD de bu yıldorıumunde-de aynı heyocai*,"
aynı saygı ve seVgrienmızle anıyor ve allaşhyörui"
PENCERE
Bu Yıl Karanfiller :
Daha Yanık...Şaırier ne ışe yararlar Insan sevdalanınca, huzun-
lenınce, umutlanınca, coşunca, kedertenınce, bınsını
ozleyınce şaırienn dızelerıne sığınır, Uğur'un olum yıl-
donumunde Melih Cevdet'ın yazıldığı gunden bu ya-
na dıllerden duşmeyen 'Anı' başlıklı şıınnı nasıl anım-
samazsınız
Bır çıft guveran hava/ansa
Yanık yanık koksa karanfıl
Değı! bu arnlacak şey değıl
Apansız gelıyor aklıma
Sevdığım çıçek adlan gıbı
Sevdığım sokak adlan gıbı
Butun sevdıklenmın adlan gıbı
Adınız gelryor aklıma
Bugun 24 Ocak, Uğur'u olum yıldonumunde anıyo-
ruz, bıriıkte, el ele, omuz omuza
Karanfiller yanık yanık kokuyor
"Değıl bu anılacak şey değıl "
Ama gel de anma'
•
Uğur yalnız acısını bırakmadı arkasında, davasını
ustleneceklere emanet ederek grttı
Duygulu bır ınsandı Uğur, ama, çoğu zaman duygu-
lannı mızahın şemsıyesıne sığınarak geçıştırmeye ba-
kardı, nukte ve yergı sanatını yalnız yazılannda değıl,
yaşamında da kullanındı, 'sevdığımız çıçek adlan gı-
bı" anımsadığımız Mumcu'yu hele şu gunlerde anım-
samamak elde mı''
Gel de anımsama1
Abdullah ÇatJı dedın mı, gel de Uğur'u anımsama
Tankat dedın mı gel de Uğur'u anımsama.
Mafya dedın mı gel de Uğur'u anımsama.
Çete dedın mı, gel de Uğur'u anımsama
Oral Çelık dedın mı gel de Uğur'u anımsama.
Çoğu zaman, eytışımın muzıplığıyle, kışı ya da kav-
ram zıddından dolayı anılır çağnşımın yasasına gore
melek dedın mı şeytan, ak dedın mı kara, temız dedın
mı kırlı, namuslu dedın mı namussuz, ınsanın akltnage-
lır Uğur'u duşunurken ulkeyı saran uğursuzluğu yıllar-
ca oncesınden belırleyerek kalemındeo gerçeğın dam-
lalan gıbı ak kâğıda doktuğunu nasıl unutabılınz1
.
Uğur guncelleştı
Uğur'u oldurenler Uğur'u olduremedıklennt bunca
yıl sonra anladılar mı
?
•
Bu yıl 24 Ocak'ın bır başka anlamı var, sıradan bır
yıldönumu değıl bu
Bır yazann olumunden sonra da canlanıp topluma
yol gostencılığı yapması, aAcak yazdıklannın doğrulu-
ğu ıle kanıtlanabılır
Uğur'un yazdıklan doğrulanıyor
Uğur'a adanan karanfiller, bu yıl yanık yureklerimız
gıbı yanık yanık kokuyor
Öyleyse yazımızı noktalarken yıne şaıre başvuralım;
Nâzım Hikmet ne demıştı
Sen yanmasan
Ben yanmasam
Herkesın ezbenndedır bu şıır, ılk sozcuklerden son-
ra dızeler kendılığınden dılımızın ucuna gelır
Cep
telefonunuzu
buraya koyun.
Eğer uymuyorsa,
hemen
bizi arayın.