Catalog

SAYFA CUMHURİYET 1 HAZİRAN 1996 CUMARTESİ 14 KULTUR Gitannen iyisi Hendrix İngılız dergisı Mojo'nun anketine ba- kılırsa lüm zamanlann en iyi gitaristi ar- tıkaramızdadeğil. Derginin müzik sek- töründeki önemli isimlere \e ünlii mü- zisyenlere seçtirdiği "eniyi lOOgitarist' sıralamasında. ankete katılanlann yan- dan fazlasının oyunu alan Jimi Hend- rix bırıncı seçildı. 26 yıl önce ölen Hendri\'i SteveGropperizlerken liste- de sürprizler de vardı. Örneğın Hank Marvin 44. sıradayken günümüzün iyi gıtaristlennden Oasis'li Noel Gallagher listede yer almadı.En ıyı gıtanstler sı- ralamasında Fleefwood Mac'den Peter Green üçüncü. Rolling Stones'dan Ke- ith Richards dördüncü oldu. Teknik ye- terlılik \ e gitardaki de\ rime katkısı gö- zönüne alınarak degerlendirilen gita- ristlerden ilk 10'da Chuck Berry (5.). Jimmy Page (7.), Neil Voung (9). Eric Clapton (6.) ve Richard Thompson (10.) bulunuyor. Listeye de\am edelim: VVho'dan Pe- te To»nshent on beşinci. George Har- rison on altıncı. Frank Zappa 28.. Ed- dieGochran 37. sırada yer alıyor. Poö- ce'in »Andy Summers'ı nerede derse- niz. Sting ilk I OO'e giremeyen ünlüler- den biri. 'Lütfen sesi yükseltin' Alternatif çalı^malara meraklı olan- lara Hakan Kurşunun Kaos adlı ilk çalışmasını tanıtmak istiyoruz. Kurşun. psychedelic \e dark olarak nitelediği Kaos'un kapağına düştügü notta albü- mü yüksek sesle dinlemesini öneriyor müziksevere. Hakan Kurşun müzik en- düstrisi için yeni bir isim degil ancak tek başına ilk kez müzikseverin önüne çıkıyor... Aqua, Other Gate, Norm gi- bi gruplarla müzık yapmış ve Viya- na'ya gidip müzık eğitimi görmüş. Oradan Varşova'ya geçmiş. üç yıl al- büm kayıt etmiş. konser vermış ve Tür- kiye'ye dönmüş... 1994'te ve 1995 başında yaptıgı bes- teleri, geceleri Raks stüdyo- larında kayıt etmiş. tüm aletleri kendi çalmış. Raks albümün da- ğıtımını üst- lenmiş ve Ka- os büyük şır- ketin olanak- larından ya- rarlanarak bü- tün plakçılara dağılmış... Kurşun al- bümünü anlatmaya gerçeklerve hayal- ler arasında uçuşan kişiligiyle "gece müziği" ürettiğini. albümü tamamen kendine söylediğinı belırterek başlıyor: "Albümün dark ve psychedelic olma- sında Yarşova'nın büyiik önenıi var. Çokkaranlıkbir\er.Batı"ıungirmesi>- le her taraf reklamlarla, panolaıia bir anda uçtu anıa \ine de san lambalan, gri binalamla depresvon yaratıyor. İs- tanbul da beni çok üzüyor.Herkes Is- tanbul'a.tarihine çok saygısız davranı- yor. A\ nca bu kentte çok c'iıibrmasyon var, kafa kanştınyor'". Albümde Hakan Kurşun'un on bes- tesi var. sözlenn biri hariç(Kimsin ad- lı parçayı babası yazmış) diğerleri de kendinin. Kurşun'un parçalan yorum- larken söylediklen fazla anlaşılmasa da sözler bir dönem yaşadığı pek iça- çıcı olmayan' ruh halini iyi yansıtıyor. Sound olarak funk. psychedelic. yer yer baladlann sivrüdigi albümde Kimsin. Avn Yollar ve Elveda'vı beâendik. Pepsi Non-Stop Bodrum'da 19 Mayıs'ta Samsun cla Burak Kut konserivle başlayan Pepsi Non-Stop Müzik Festr\aü"nin ikinci ayağı 6-7-8 Temmuzda Bodrum Kalesi"nde süre- cek. 6 Temmuz gecesi Rozalla,Living Jo>. Burak Kut" un katı- lacaöı kon- ser " MTY Europe'dan canlı olarak yayımlana- cak. 7 Tem- m u z d a ( i k i n c i gün)Burak Kut kalede solo bir konser vere- cek. Progra- ma göre Bu- rak Kut'un konserleri 1 s t a n b u l . Ankara ve İ z m i r "de stadyumlar- da devam edecek. 8 Temmuz ise RockGünüola- rak kutlanacak. Kalede bu kez Bulut- suzluk Özlemiv e MoğoUar konsere ç ı- kacaklar. Nejat Yavaşoğullan (B. Özlemi) Beş yaşma basan yerli poptaki 'patlama - çatlama' bir türde karar kılamadı Yerli pop eliket sevmiyor CUMHUR CANBAZOGLU Yerli poptaki patlamayı. çatlamayı. müzik endüstrisinin canlanmasını YoncaEv- cimik'in 1991 tarihli Abone parçasıyla latıyor müzik çev releri. 0 dönemden bugüne yaklaşık beş yıl geç- ti: pop milyonluk tirajlara ulaştı. klip sektö- rünü yarattı. TV kanallan açtırdı. arabeskçi- leri. halk \e sanat müzikçilen kendi kulvan- na çektı. Sonunda ortaya. tüm satış stratejisini tele- vizyon üzerine kurmuş. videokliple yaşama- ya çalışan. yapımcının baptadığı tek tip mü- ziği halka enjekte eden. her türlü tüketim nıo- delini deneyen bir pop çıktı. Pekivi bu hengâme içinde \erli popta be- lirli bir sound oluşmaya başladı mı ? Bizce beş yılda verli pop fazla mesai yap- maktan bir sound oluşturmaya olanak bula- madı. Artantalebi karşılayabilmekiçindiğer türlerdentransferleryaptı.yurtdışındanetki- lendi, eskilere döndü. kısacası hoşa ne gıder- se alıp \itrine koydu. Bu hareketin sonunda da bir çeşit türsüzlüğün türü gibi bir hilkat ga- ribesi çıktı ortaya. Rock. soul. folk. blues. nevv age. Akdeniz gibi türlenn hepsinden ya- rarlanan ama hiçbirine bağlı olmayı kabul et- meyen insanlar. dikkat gerektirmeden dinle- nen. bir. iki akılda kalıcı melodiyle şekille- nen. özlemlere seslenen parçalarıyla 'eğlen- ce müziği1 tabelası altında toplandılar. Yerli tatlan evrensel normlarla birleştirmeyi başa- ran birkaç kişi çıktı. ancak bu denemeler azın- lıkta kaldı. Daha uzun yıllar yerli popta alt türlerin oluşamayacağı. birçok aşure albümün popta biraraya geleceği anlaşılıyor. Müzik sektö- ründeki insanlar da poptaki kargaşanın ve ti- cari endişenin türsüzlüğü getirdiği görüşün- deler: Orhan Kâtnaoğlu (müzik yazan): Popta bütün müzik türleri birbirine girdi. Türk sa- nat musikisi formu yaygınlaştı. arabeskçıler popçu oldu. popçular arabesk motifleri kul- lanmaya başladı. Bütün türler endüstri müzi- ği içinde eritildi. türler tüketime ayak uydur- maya çalı^tı... Zamanla biri kendi karakterı- ni de koyarak bu türlerin sentezini yaratacak; ancak üç. dört yılda sonuç almak zor. Geç- mişe bakıldığında bu süre içinde bazılannın başarılı olduğu görülüyor. Örneğin Sertab Erener başlı başına özel bir yorumcu. Rafet El Roman: "Türkiyecie popçularay- "W™V eş yılda yerli popta bir çeşit türsüzlüğün türü gibi bir hilkat m J garibesi çıktı ortaya. Rock. soul, folk, blues. ne\v age, Akdeniz ğ ^\ gibi türlerin hepsinden yararlanan ama hiçbirine bağlı olmayı * -J kabul etmeyen insanlar. dikkat gerektirmeden dinlenen. bir, iki akılda kalıcı melodiyle şekillenen, özlemlere seslenen parçalanyla 'eğlence müziği' tabelası altında toplandılar. nı tencereye koyuluyorlar. Piyasadaki s^ırkı- cılann yüzde90'ını şirketlerbuluyor. bunla- nn yakışıklı ve güzel olmalarına dikkat edi- liyor. Sonra hep aynı aranjörlere. bırbırine benzeyen şarkılar yaptırılıyor. Şarkıcılar al- büm yapıyor ama müziklerıni tanımla>amı- yor. Bence ortaya çıkan bu türe yaptmcıların istediği. tamamen ticari oriental pop denile- bilir. Bu kisırdöngü kırılmak ısteni>orsa. sa- nat adına birşeyleryaratma arzusu \arsa yer- li ritmleri yabancı aranjörlere de emanet et- meyi düşünmeli. Batılı anlamda pop yapıl- mazsa evrensel bir sound yaratmak ıçin da- ha çok beklenir. Yonca Evcimik: 1991 "den bu \ana pop adı- na çok şey gelismedi. bunun yerine türlü tür- lü pop çıktı ortaya. Aslında pop e\renseldir ve bir tanedir. Türkiye popıı. Almanya popu. Ingiltere popu olmaz. Bu anlamda pop yapan- ların sayısı çok az. Son bir. iki yıldır Alman- ya'dan gelen Rafet El Roman, Can-Kat, bu- radan Deniz Arcak \e benim >aptığım enter- nasyonal anlamda pop müziği. Onun dışında pop halk miiziğı. popbesk. pop fantazi gibi alt türlerin çorba halinde verildiği bir müzik türü geçerli. Türk halkı. kola\ tükettiği. Ba- tı'yla Doğu'nun kanştığı sentezi çok seviyor. yapımcılarda bunların üzerine gidiyor. Aran- jörlerden de hep aynı şey isteniyor. örneğin Kara Bıberim'e benzesın deniyor. birkaç kı- şi hariç kinise ıstediği besteyi vedüzenleme- yi vapamıyor" Egemen Erdinç (müzısyen-plakçı): Beş yıl içinde albümler iyi para getirmeve başlayın- ca stüdyolann teknik kalitcsi arttı \e teknik açıdan albümlerın düzeyı >ükseldi. Ancak vapılan müzik Doğu-batı sentezi denilen bir macuna benziyor. nereye çekersen gidiyor. Müziği yapanlann çoğu Batı kültürüyle ye- tişmiş. konservatu\ardan gelen insanlar: ama para için bu macunu hazırlamak zorundalar. dola\ısıyla iki arada kahvorlar... Beş yılda gelinen noktayı bence oriental pop adı daha iyi açıklı>or. Doğu'ram sohığıuıu dünyaya taşıyor Dünya onu Dead Man VValking (Ölüm Yolu) adlı film için PearlJam'ın lıderı Eddie VVedder'la yaptığı The Faceof Love adlı düetle tanıdı. ama o • Batı ıçin yeni bir isim değil. Film müzığiyle birkaç haftada yük>-ek tirajlı iinlü dergilerde kendine yer buİan 150 kiloluk Pakistanlı Nusret Fatih AIi Han (Batılılara göre Nusrat Fateh Ali Khan) yıllardır Jan Garbarek gibi Batılı sanatçılarla birçok kez işbirliği yaptı. vvorld music pivasasını takip edenlerin gözdesi oldu. Örneğin. bugünlerde bizım piyasaya sürülen Niglvt Song adlı albümü Kanadalı prodüktör ve rock gitaristi Michael Brook'la birlikte gerçekleştirdi. I99()'da bu ikili Mustt Mustt albümünde yine birlikteydi. Nusret"in dünyasını iyi algılayabilen Brook. Doğu'nun mistik atmosferini. Nusret'in dünyasını melodik. armonik ve ritm açısından son derece başanlı işleyerek ortaya çok güzel bir yapıt çıkarmıştı. \eni albünı Night Song'da Nusret ile Brook'un rolleri eşit. Birinci çahşmayla k\s aslandığında Night Song biraz daha zavıf kalıyor. Elektroniğin ağırbasnıası ortaya Batı'nın teknolojisiyle Doğu'nun telsefesinin nasıl birleştirebileceği hakkmda çarpıcı birönıek çıkarmış ama müzikal anlamda \vorld music kalıplannı aşamayan. biraz v itnnlik bir yapıt üretılmiş. l~ı >aşındaki Nusret Fatih Ali Han bin yıl önce Iran'da ortaya çıkan Ka\valli adlı tasavvuf müziğinı ıcraediyor. Sufilerin yardımıyla 13. yüzyılda Hint yanmadasina ulas.an Kav\alli ueleneöi babadan oöula ueçerek eünümüze dek geliyor.. 1985 yılında VVO\IAD(VVorld Music and Dance) Festkalı sırasında Peter Gabrieria tanışan Pakistanlı sanatçı GabrieFin şirketi Real World \ardımı\ladün>aya açılnıava başlışor. Çok güçlü sesiyle mistik müzik eşlığinde yorumladığı şıırlerbır uygarlığın izlerinı. soluğunu dünyanın dört bir yanına taşıyor. Özellikle. teknolojiden bıkan Amenkaİılar. karşılanna hiç bilmediklerı bir felseteyle çıkan Nusret'e dört elle sarılıyor. Sanatçı. Amerikan Billboard'ına kapak oluvor. albümleri mılyon sınırını geçıvor. "Doğu'nun gospelcisi' diye reklamı \apilan de\ Pakistanlı. Kav\alli'yi tanıtmak amacıv la hiç bir cıddi konser teklifinı geri çe\irmiyor. Konserleri. ülkesinde olsun. Batı'da olsun on binlerce ınsanın ilgisini çekiyor. çünkü Nusret albümlerde yaptıklarını her seferinde doğaçlama olarak yeniden yaratı\or... Şu anda \erli piyasada Nusret Fatih Ali Han'ın En Concert A Paris \bl.l, Garbarek Khan Ragas and Sagas. The Last Prophet, Devotional Songs, Shahbaaz, Mustt Mustt Love Songs, Shanen Shah \'e son albüm Night Song adlı albümleri bulunuvor. Asya'dan yeni bir 'Asya' .\s\a'nın yaklaşık bir yıl gecıken albümü birincisi gibi yalnız "As\a* adıyla vayımlandı. Bu süre içinde As- ya . Nilüfer'in Batılı yapımcılar gibi albüm için besteler bulmasını. bağ- lantılar kurmasını bekledi. Repertu- \ar hazır okınca stüdyoya girdi \e al- bümü yaptı. Sonuca gelince ; albü- mün piyasadaki birçok çalı^mava gö- re daha titiz hazırlandığı söylenebilir; bazı besteleri bestecilerine düzenle- terek daha şaşayan parçalar yapmış- lar. ilk albümdeki gibi diizenlemele- ri üç kışiye yüklemeden renklilik \a- ratmışlar. bu da olumlu puan. Ancak albümün müzikal kalitesi ne yazık ki \asati aşamamı>, çünkü soundu genel bir çizgiy e oturtmak \ e- rine yine her telden çalan bir iş çıkar- tılmış. As\a"nın esprisi sesmi öne çıkar- tacak. "hanım hanımcık' şarkıcı dın- lemek isteyenlere seslenecek bir mü- zik politikası. Bu tip vorumcuya her telden şarkılar sö\ lettiğınizde albüm yamalı bohçaya dönüyor. Örneğin B Yüzü'niın ilk iki parça- sı Oyalama Beni (beste: Nurhat Şen- sesli)ve AfTetmem(Garo Mafyan)re- pertuvar içinde hemen sıntıyor \e duyğusal ortamda siiren albümde so- undu 'cıs tak'a çekerek "ha\di biraz daeğlenin*. diyor. Asya'nın yeni yapıtında bu iki par- çadan başka Gökhan Kırdar'ın İs- yankâr. Mustafa Sandal bestcsi Beni Aldattın. AvkutGürerin düzenleme- sınin sürüklediği Ayhan Çakar'ın bestelediği Canımın Yansı. bizce al- bümün sürprız parçası olacak Deneb Pinjo bestesi Aynlmak Zor. Ayhan Çakar'ın Kan Kırmızı. Erdinç Şen- yaylar ııı AşkBanaGünah. Çakar'ın Bir Yağmur Damlası \ e Nurhat Şen- sesli'nin Vazgeçmedim adlı parçaları var. Sonsuz aşkı uzayda anyor Yirmi yıldır Batı'da Türk ritmlerini, ezgilerini ün- lücazcılarla birlikte seslendirerekönemli biryeredi- nen\urmalıçalgılarustası BurhanÖçalbukeztech- no ve ambtente el attı. Pete Namkıok'la yaptığı son çalışması Sultan'da (Türkiye'de yayımlanmayan bu çalışmaTünel'de Lale Plakevı'ndesatılıyor)akııstik sazlarla moog \e dığer eletronık aletleri birlikte yo- ğuran Öçal eylül ayında bu aibümün devamı niteli- gindeki çalışmayı büyük olasılıkla Türkiye'de \a- yımlayacak. - Sultan'ı hangi türe sokuyorsunuz ? Albüm tamamen etno-tech no. Akustiği dırek ola- rak technonun içine veriyorum. bu çalışmada hiç bir ticari kaygım yok. gönlümde. aklımda ne varsa or- taya döküyorum. Albümdeki on dokuz buçuk daki- kalık Gel Gör Beni Aşk N'eyledi'deki sound daam- bient . Kendi dünyamda bulamadığım sonsuz askı uzayda aramaya çıkıyorum. - İstanbul C'az Festivali'nin bu yılki programını nasıl değeıiendiriyursunuz? tstanbul'un ;ok doğru \e parlak seçimieri \ar. hepsi iyi isimler. Seyirciyi ileriyetaşıyacakbirprog- ram. Ancak \1ontreau\ gibileriy le kıyaslanmamalı. çünkü ontar standart cazı bırakıp cazdaki yenilikle- ri yakalamaya çalışıyorlar. - Yakın tarihteki projeler neler ? Kronos Quartet her ülkeden besteler \orumluyor. Benden beste yazmamı ıstediler. Aya îrini'ye hay- ran olmuşlar. Belki orada birlikte seslendırebilıriz. dediler. Şimdi iki ay sürecek bir Avrupa turnesine ha- zırlanıyorum. Aslında şu anda yürüttüğüm tam ye- di proje \ar. Eylüle kadar Sultan'ın devamı olacak albümü ye- tiştirmeyeçalısacağım.Bu albümün Türkiye'de çık- nıa olasılığı var. Joe Zavvinul'un yaptığı. bir başka Sultan adlı caz senfoninin son yirmi dakikasında solistim. ^arkı söylüyorum. vurmalılan, tellı sazlan çalıyorum. Bu sent'oniyı albüm yaptık. Albümün Londra'daki galasında Londra Filannoni'yle Royal Hall'da çalacağız. CORUS Antonio Gades ile Sanatın Donuğunda istanbul'un sanat hayatında za- man zaman olağanüstü olaylar ya- şanıyor... işte. ispanyol dans vemü- zık birleşimini özgün olduğu kadar modern bir koreografik düzen için- de zirveye ulaştırarak sunan ünlü Antonio Gades Dans Toptulu- ğunun. 9. Uluslararası Yapı Kredi Gençlık Festivali programında sun- duğu göstenler, bu olağanüstü olay- lardan biri daha. Bu büyük etkinliği, sanatseverlerimize izletme olanağı- nı sağlayan Yapı Kred/'ninsanat hiz- metindeki yönetiminde Ömer Ka- yalı ve Özalp Birol ile bilincine tü- kenmez emeğini katan Genel Sanat Yönetmenı Aydın Gün'ü kutlarız... Bazen aklıma şu soru geliyor ve içimde ister istemez bir burukluk hissediyorum. Şöyle ki, acaba, bu olağanüstü sanat ve kültür etkinlik- lerinden yeteri kadar yararlanabili- yor muyuz ve bu olayları gereğiyle gerçek anlamda değerlendiriyor muyuz? Özellikle medya kanallann- da! Ne var kı. Dünya Sanatı'nın ge- lişmelerini Türkiye'de de araştıran ve izleyen, ülke çapında olmasa bi- le bir potansiyelin bulunuşu, içimde- ki burukluğu az çok siliyor ve yerini iyimserliğe bırakıyor. Özellikle. bı- linçli ve yaratıcı gençlık kıtlelerinin var oluşu, umut veriyor. Ama. bu olumlu potansiyelin dışında. asıl eği- tilmiş ve güçlü olması gereken "ge- niş kitle" ne yapıyor ve neleri izliyor dersiniz?! Gelelim Antonio Gades ve O 'nun Dans Topluluğu'na.. Başta Antonio Gades'in kişiliğinı ve onun sanatın- daki erişilmez tekniğini ve yorumla- yışını tanımlayabılmek, belirtebil- mek ve gerekirse tartışarak bir yar- gıya varabilmek için, herşeyden ön- ce İspanyol Müziği'run ve dansının geçmişten günümüze, klasik ve modern oluşumunu, özgün nitelik- lerini bilmek, ya da araştırmak ge- rekir. Bence Antonio Gades'in dü- şüncesi ve yaratıcılığı ile topluluğu- na uyguladığı belirli kişilik: Gelenek- se/den geçerek ve klasik öa/eyi de gözardı etmeden, çağdaş biranla- yışla, kaynağını Endülüs şarkıların- da ve Flamenko 'sunda bulan vepo- püler İspanyol danslanm sadelik, ama yücelik içinde ve kötü zevkler- den temizleyerek "tipik ve orijinal bir koreografi" ile sunmak amacın- da... Carlos Saura ile birlikte. Ga- des-Solera-Freıre 'nin etkili müzikle- riyle, Stella Arauzo gibi olağanüs- tü duygu ve tekniğe sahip bir baş- dansöz ile ve her biri virtüöz sayılan Candy Roman, Juan Alba ve dığer tüm dansçılarıyla, gitarıstlen A. So- lera, M. Rodriguez, F. Nunez ve şarkıcıları Bronce, De Jerez, Sevil- la ve Cortez ile bu topluluk. özellik- le Antonio Gades'in danstaki usta- lığı ve güçlü yönetimiyle doruğa ula- şıyor. J numara Yerli popta Çelik, Yanıan Se\da ad- lı yeni albümüyle geçen hafta yine 1 numara'ydı. Ferda Anıl ^'arkın,Sonu- na Kadar adlı albümüyle listeye ikin- ci siradan girerken Edip Akbayram. GüzelGünlerGöreceğiz'le bir sıra in- di. Türk sanat müziöinde Seda Sa>an, ,\h Geceler'le lıderlığıni sürdürüyor. Nostaljil'leMuazzezErsm ikinci; ka- set satışı hafif kıpırdayan Bir Hiiner Coşkuner Klasiği adlı albümle Hüner Coşkuner üçüncü. Türk halk müziğinde Nur Ertürk, Yaban Eller'le birinci. Rahnıi Saltuk. DostluğaÇağn'y la ikinci. Yavuz Bin- göl, Sen Türkülerini Smle ile üçüncü. Yabancı müzikte George Michael, Older'la lıderlığe yükseldı. TinaTur- ner,NN ildest Dream'le iki sıra inerken, Italyanlann yeni bombası Jo\anotti, Lorenzo-Raccolta'yla yine ikınciliğe çıktı - Songs In The Ke> of X - The X - Files - Tin> Music - Stone Temple Pilots -TheJapaneseKoto-Ayako Lister (CD) -Shokuhachi-Gli\e Bell (CD) - The Art of The Chinese Dukimer - Professor Xu Pingxin (CD) - Beat The Border - Geoffrey Orye- ma(CD) - Songs For The Poor Man - Rom- my Ongala & Orc. Süper Matinula - En Mana Kuo>o - Ayub Ogada (CD) - Djabote - Doudou Ndiaye Rose (CD) - Majurugenta - Ghoruane (CD) - Dead Men Don"t Smoke Mariju- ana-S. E. Rogie(CD) -Trance-Hassan Hakmoun and Za- har(CD) - La Candela Vi\a - Toto La Mom- posina y Sus Tambores (CD) - Night Song - Kusrat Fateh Ali Khan & Michael Brook (CD) - Dudaklarımda Sevdan - Zeynep - Değmezmiş Sana... - Güllü - Asya - Asya - Bebeğim - Gül Sorgun - Va> Başıma Gelen - Banu Zorlu - Mor Hicranlar - Gül Erda - tlk Gözağnm - Özlem \"üksek