Catalog

S/ttFA CUMHURİYET 31 ARALIK1996SALI 8 EKONOMI U.uslararası borsalarda geçen yıl 1996 dolar ve sterlinin yılı olduLONDRA/NEW- VORK/ TOKYO (A.A) - Ulusararası borsalarda ABC Dolan ve lngılız Ster- lını 1996 yılında onemlı pa- ra btnmlen karşısında değer kazaıdı Altın fıyatlan ıse genledı Avrupa borsalannda ABC Dolan, geçen yılın so- nuık 1996yılının başjann- da 43 mark uzen ve 102*0-103 16 yen cıvann- da ışlem gormekteydı Do- lar. ABD ekonomısınde enf- lasyonun kontrol altında tu- tuldu|u canlanmanın deva- rru ve ABD'de faız oranlan- nın Japonya'dakıne gore çok daha yuksek dûzeyde seyrernesının olumlu etkı- sıyle,yıhçınde değer kazan- dı 1 Q 96 yılının sonlannda dolar 1 55 mark ve 115 ve- nı aştı Ingılız ekonomısındekı canlılığın surmesı enflasyo- nıst baskılann gıdenlmesı amacıyla faız oranlannın yukseltıleceğı beklentısının yanısıra, Avrupa Para Bırlı- ği'ne ılışkın endışeler, ge- çen yıl sterlıne değer kazan- dırdı Londra'da 1995 yılı sonu ıle 1996 yılı başlannda 1 55 ıle 1 54 dolann uzenn- de ışlem goren sterlın 1996 yılı sonlannda 1 6840- 1 6850 dolara yukseldı AKındüştü 1995 yılı sonu ıle 1996 yı- lı başlannda 387 dolann uzennde seyreden altının ons fiyatı, dolara talebın, al- tına talebı golgelemesının de etkısıyle yıl ıçınde azal- dı 1996 yılının sonlannda altının ons fiyatı 369 dolar cıvannaduştu 1995 yılı so- nu ıle 1996 yoılı başlannda 5 14 dolar olan gumuşun ons fiyatı 1996 yılı sonla- nnda 4 90 dolara ındı Uluslararası borsalarda Gende bıraktığımız yıl altın fıyatlan genlerken Tokyo Menkul Kıymetler Borsası endeksı düşüş rekoru kırdı. Wall Street'ın ıse şıştığı kaydedılıyor. pılmasıyla Wall Street 16 Temmuz'da çokuşun eşıği- ne geldı Endeks. daha son- rakıkaramaçlı alımlarla, pı- yasadan duşuk fıyatlı hısse senedı toplanmasıyla yenı- den yukselebıldı Kasım ayındakı devlet başkanlıgı seçımlennde Clınton'ınye- ruden seçılrr.esıyle, Dovv Jo- nes Endeksı Kasım ayında 492 puan kazandı 1995'de yuzde 33 5 ora- nında puan kazanan Dovv Jones Endeksı 1996 yılı ba- şından Aralık ayı ortasına kadar yuzde 27 oranında pu- an kazanarak 6,000 puanı aştı Karşılıklıyatınmıbnla- nyla mılyarlarca dolarlık emeklılık fonlannın değer- lendınldığı Standard and Poors 500 Endeksı, 1995'de yuzde 34 1 oranında puan kazandıktan sonra, 1996 yı- lı başından Aralık ayı orta- sına kadar yuzde 22 oranın- da yukseldı 1995'te yuz- de 31 3 oranında puan kaza- nan NYSE Karma Endeksı 1996 yılı başmdan Aralık ayı ortasına kadar yuzde 20 yukseldı 1995'de yuzde 39 9 oranında puan kazanan Nasdaq Karma Endeksı, bu yılın başından Aralık ayı or- talanna kadar yuzde 26 yuk- seldı Ancak, Amencan Stock Exchange'ın pazar değen 1995'dekı yuzde 26 4'luk artıştan sonra 1996'da sadece yuzde 8 art- tı Londra'da Fınancıal Tı- mes-100 Endeksı geçen yıl yuzde 25 oranında yuksel- dı Noel ve Yılbaşı Tatılı once- sındekııkı hafta boyunca ış- lem hacımlen ıyıce azaldı, dolar dadurgunbırseyır ız- ledı Borsacılann çoğunun Noel oncesınde erkenden ta- tıle çıkmalan ve tatıllennı uzatmalan, yıl sonu once- sınde pıyasalan epey dur- gunlaştırdı Nevv York Menkul Kıy- metler Borsası Wall Stre- et'de Dovv Jones Endeksı 1996'da rekorlar kırarken Tokyo Menkul Kıymetler Borsasf nda Nıkkeı Endek- sı puan kaybetmeye devam ettı Japon ekonomısının ge- leceğıne daır belırsızlık ve endışeler nedenıyle Nıkkeı Endeksı 1996 yılının son haftasında geçen 12 avm en duşuk duzeylenne ındı Wall Street'de ışlem go- ren hısse senetlennın getın- len 1996'da 1995'dekıne gore pek buyuk olmasa da, yatınmcılann pek azını uz- du Yatınmcılann çogıı 1997'de Wall Street'de du- şuşlerbeklıyor Ancak, bız- zatıhı bu yatınmcıların 1996'da bır felaket bekledık- len hatırlandığında, pek fazla da kotumser olmamak, 1997 yılı projeksıyonlannı sık sık yenılemek gerekıyor ABD Merkez Bankası (FED) faız oranlannı peş pe- şe ındınnce, Wall Street'de Dovv Jones Endeksı Şubat ayı ortalannda ardı ardına 14 kaparuş rekoru kırdı Ancak, yatınmcılann, enflas>onıst endışeler ve şırket karlann- dakı duşuşlerden panığe ka- Goller yalnızca fileleri değil, hisseleri de havalandınyor Ingüiz futbol taknnlan borsada da iyi oynuyor GÜRHAN UÇKAN tngıltere'de futbolculann attıklan goller, yalnızca fılelen değıl, borsadakı hısselen de havalandınyor Oyunculann sakatlıklan, form duşukulğu ve kotu sonuçlar da borsa- da parası olanlan olumsuz etkılıyor Futbol lculuplennın borsaya gırmesının onculuğunu 1983'te Tottenham yapmıştı Tottenham Hotspurs'un Kulup Başkanı AlanSugar, Da- ıly Telegraph gazetesıne açık konuşmuştu Futbolseverler ıster beğensın, ıster beğen- mesın, ancak futbol, spor olduğu kadar tı- carettırde Paranyok- sa, futbolcun da yok- tur, seyırcın de Bu kadar basıt Borsada oynayan takımlara en son Sunderland ek- lendı Noel oncesı anı bır kararla kulubun borsaya gırdığı ve hısse senetlennın 585 pence'e (1 mılyon lı- raya) satışa çıkanldı- ğı açıklandı Ertesı gun hısse senetlen, 1 mılyon 250 bın lıraya alıcı buluyordu 1 Pre- mıer Lıg'ın en gozde takımı Manchester Unı- ted, 1991 'den ben borsada Leeds ıle Mıllvva- al da bır suredır aynı yerde Zarar eden kulup yok Bu ılgınm nereden kaynakJandığı, şoy- le açıklanıyor - Kuluplenn hepsı eskı ve tanınmış kulup, azımsanmayacak bır taraftar grubuna sahıp Hısse senetlennın ılgı gormesınde bunun bu- yuk payı var - İ985'te stadyum çe\Tesınde maç oncesı ıçkı satışı yasaldandığından ben, tnbunler da- ha fazla doluyor Artık ayakta durulan tnbun- ler olmadığı ıçm -Hıllsborough katastrofun- dan sonra (1989)- aıleler de çekınmeden ma- ça gıdebılıyor - Medya devı Rupert Murdoch'un uydu şırketı BSkyB Premıer Lıg'ın butun kulup- lenvleanlaşmışdurumda Bızdekı CNE 5 or- neğınde olduğu gıbı futbolseverler, tuttukla- n takımın her maçıru TV'den ızleyebılecek- ler, parayı oderlerse Gelecek yıl kablolu TV delanseedılecek "KaraKutıTyu 30-80 mıl- • Borsada oynayan takımlara en son Sunderland eklendı. Noel oncesı anı bır kararla kulübun borsaya gırdığı ve hısse senetlennın 585 pence'e (1 mılyon lıraya) satışa çıkanldığı açıklandı Ertesı gün hısse senetlen, 1 mılyon 250 bm lıraya alıcı buluyordu! yon lıra arası bır para odeyerek alanlar, tam 200 telev ızyon kanalını ızleyebılecek Bu du- rumda sevdığı takımın hısse senedını almış olanlann maçlara olan ılgısı, ekonomık ne- denle de artacak Son omekler, takımın spordakı başansının pek de onemlı olmadığını gostenyor Totten- ham'ın hısse senetlennın değen, satışa çıka- nlan tanh olan 1983'ten bu yana tam yuzde 519 arttı Sunderland'ın hısse senetlen en az 100'er adet olarak satışa çıkanlmıştı lkıncı gun elınden 100 adet hısse senedını çıkaran olduysa, bır gunde tam 25 mılyon lıra karşılığı kâr etmıştı Hısselenn yuzde39 5'ınıelındetu- tan Kulup Başkanı Bob Murray'ın bır gun ıçın- dekı kazancı ıse tam 19 mılyon sterlın Ancak kaç lıra ettığını sız he- saplayın Ote yandan Cantonaolayından son- ra -tnbundekı seyırcıyı tekmeledığı ıçın uzun sure ceza yıyen Fransız oyuncunun yarattığı olay- Unıted'm hısse se- netlennde belırlı bır çalkantı olmuştu Olum- suz reklamın, form duşukluğunden daha et- kılı olduğu bu ornekte goruldu Bır de bunun tam tersı var Çok unlu bır futbolcunun alı- nacağı haben, kulubun borsadakı değennı de anında arttınyor Eğer Manchester Unıted'ın Fıorentına'nın lsveçlı yıldızı Stefan Sclmarz'ı 1 5 tnlvon lırava alacağı soylentılen doğru çıkarsa, bunun etkısının borsada derhal goru- leceğı açık Ağustos ayında borsa şırketı No- mura, bır futbol endeksıne başladı Buna go- re futbol kuluplennın endeks artışı yuzde 21 8 Aynı sure ıçınde borsadakı u normal" şırketlenn gosterdıgı artış ıse yalnızca yuzde 4 Bu da futbol ıle borsanın gayet uyum ıçın- de olduğunu gostenyor Boşuna değıl, yıllar- dır stadyumun kapasıtesını 42 bın kışıye çı- karmak ıçın para bulamayan Sunderland'ın onumuzdekı sezona bu ışı gerçekleştıreceğı- nı açıklamış olması Nomura, sahıbı Japon olan bır şırket şımdı lngıltere borsasına Ja- pon yatınmcılan çekmek ıstıyor Tuttuğu en- deks bellı kı bunun ıçın yeterlı Israil grevlerle sarsılıyorDış Haberler Servisi - Israıl peşpeşe grevlerle sarsılmaya başladı Israıl ışçı sendıkalan federasyonu Hıstradrut tara- fından oncekı gun başlatılan genel gre- ve dun bırkaç yenı sektor daha katıldı Muhalefettekı Işcı Partısı'nın de destek verdığı sendıka lıderlen grevın uzatılma- sı karannı aldılar Grev ın yayılması ve yuz bınlerce ışcı- nın ışbaşı yapmaması, bır anda tum ula- şım alanlanna yuksekoğretım kurumla- nna posta, sağlık ve yangın hızmetlen- ne bankalara, petrol rafınenlenne, ulu- sai elektnk ve su şırketlennın çalışmala- nna büyuk bır sekte vurdu Uzmanlar grev ın Israıl hukumetıne gunluk malıy e- tımn 33 mılyon dolann uzennde olduğu- nu ılen suruyorlar Hûkumetın kemer sıkma polıtıkasma karşı çıkan bazı sendıkalann küçuk çap- ta grev ler hafta boyunca sürmuştu Gre- vın bu denlı yayılmasına, Israıl ışcı sen- dıkalan federasyonu Hıstradrut'un bır yetkılısının lş Yasası'nı ıhlal ettığı ge- rekçesıyle oncekı gun polıs tarafından tutuklanmasının sebep olduğu belırtılı- yor Hıstradrut'un genel sekreten Amir Peretz yaptığı açıklamada tutuklanan sendıka yetkjlısı Solomon Şani'nı hemen serbest bırakılmasım ıstedıklennı, arka- daşlan berbest bırakılana kadan evlem- lennı surdureceklennı belırttı Hıstradrut. 1997butçesınde2 3 mılyar dolar kesıntı yapan hukumetı, gelır du- zeyı duşuk kışılen mağdur etmekle suç- luyor Dövizzedeler ile Emlak Bankası arasındaki pazarlık sürüyor Dövizzedelere ııımıt ışığı BERRfcN ERSOY SAĞLAM Emlak Bankası ıle dovıze endekslı konut kredısı kullanıp, 1994 yılındakı dovız knzınde bankaya olan borçlannı odeyemez duruma du§en dövizzedeler anlaşma yolunda >enı bır adım daha attı Geçen cuma gunu bır araya gelen Emlak Bankası Yonetım Kurulu Başkanı ve Genel Muduru Sinan Solok ıle Tum Dövizzedeler Dayanışma Derneğı (TUMDER) yonetım kurulu uyelen odeme planı uzennde prensıpte anlaştı Banka yonetımı ıle dovızzedelenn kesın anlaşma ıçın onumuzdekj gunlerde bır kez daha bır araya gelerek ortak çozum yolu bulunması ıçın goruşeceklen öğrenıldı TUMDER Başkanı Turan Emekli, 210 uyelennın hazırladığı odeme planını bankaya sundukîannı belırterek, "Prensipte anlaştık. Diğer dövizzedelerin ödeme planının hazırlanması ve bankaya sunulması için süre istedik. Önümüzdeki 10 gün içinde kesin anlaşma için tekrar bir araya gelip orta noktayı bulacağız" dedı Yanlış anlaşüma önknecek Yanlış anlaşılmaların onune geçmek amacıyla bu aşamada basına açıklama yapmama karan aldıklannı belırten • Emlak Bankası ıle dövızzedeler yeni ödeme planı üzerinde prensipte anlaştı. Geçen cuma günü görüşen Emlak Bankası Genel Müdürü Sinan Solok ile TUMDER temsılcılerinin kesın anlaşma ıçın 10 gün içinde tekrar bır araya geleceği öğrenildi. Emekh, "Ydzdük yüzdük kuyruğuna geldik" dedığı anlaşmayla ılgılı olarak onumuzdekı gunlerde basın toplantısı duzenleyeceklennı soyledı Bu arada, geçen gunlerde yayımlanan Kamu Iktısadı Teşekkullen (KİT) raporunda, dovız knzmın patlak verdığı 1994yıhnda65bının uzennde olan dovızzede sayısının 4 bın 850'ye duştuğu belırtıldı Dovıze Endekslı Konut Kredızedelen Derneğı Başkanı Doğan Çelik ıse bugune kadar "ağlama edebiyatı'' yapıldığını ve bunu onaylamadıklannı belırterek, "Biz saöşı yapmavın, ödemeteri durdurun, demiyoruz. Sadece adaletli bir çözüm istiyoruz. Bankanm kendi içinde bulacağı çrizıim, çok net bir ço/unı olmaz. Hükumetin buna destek vermesı gerek" dedı Dernekler anlasanuyor TUMDER'ın onumuzdekı gunlerde yapacağı goruşmeler sonucu alınacak çozum onenlennın kendılennı bağlamadığını vurgulayan Çelık, şu anda 700-800 tane odeme zorluğu çeken dovızzede olduğunu soyledı MERKEZ BANKASI KURLARI 31 ARALIK 1996 DOVİZ EFEKTİF CİNSİ AUŞ SATIŞ ALIŞ SATIŞ 1 ABD Dolan 107 505 108 045 107 182 108 369 1AlmanMarkı 69 073 69 420 68 866 69 628 1 Avustralya Dolan 85 692 86123 84 407 86 381 1 Avusturya Şılını 9 819 9 868 9 770 9 898 1 Belçıka Frangı 3 354 3 371 3 337 3 381 1 Danımarka Kronu 18 062 18 153 17 972 18 207 IFınMarkkası 23124 23 240 22 893 23 310 1 Fransız Frangı 20 481 20 584 20 420 20 646 1 Hollanda Flonnı 61 555 61 864 60 939 62 050 1 Ispanyol Pezetası 812 824 792 838 1 Isveç Kronu 15 655 15 734 15 577 15 781 1 Isvıçre Frangı 79 503 79 903 79 264 80143 100ltalyanüretı 7 034 7 069 6 964 7 090 1 Japon Yenı 923 932 902 945 IKanada Dolan 78 591 78 986 77 805 79 223 IKuveytDınan 358 588 360 390 351416 361471 1 Norveç Kronu 16 661 16 745 16 578 16 795 1 lngılız Sterlını 181533 182 445 180 988 182 992 1 S Arabtstan Rıyalı 28 668 28 812 28 238 28 898 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABO Dolan 1 5564 Alman Markı 1 2545 Avusturalya Dolan 10 9490 Avusturya Şılını 32 0500 Belçıka Frangı 5 9520 Danımarka Kronu 4 6490 FınMarkkası 5 2490 Fransız Frangı 1 7465 Hollanda Flonnı 131 11 Ispanyol Pezetası 6 8668 Isveç Kronu 1 3522 Isvıçre Frangı 1528 40 Italyan Lıretı 115 95 Japon Yenı 1 3679 Kanada Dolan 6 4525 Norveç Kronu 3 7500 S Arabıstan Rıyalı 1 Sterlın 1 6886 ABD Dolan 1ECU 1 2389 ABD Dolan 1 SDR 1 4353 ABD Dolan 1S0R 155 077 TL SERBEST D O V İ Z 30 ARALIK 1996 CİNSİ ALIŞ SATIŞ ABDDoları 107700 108000 Alman Markı 69250 69500 Isvıçre Frangı 79400 79900 Fransız Frangı 20400 20550 Hollanda Flofinı 61400 61850 lngılız Sterlını 181250 182250 SJvab Rıyalı 28600 28850 Avusturya Şılını 9800 9750 100hal üretı 7010 7060 A L T I N 30 ARALIK 1996 CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhunyet 8450000 8600000 Reşat 8950000 9500000 24 ayar altın 1280000 1284000 22 ayar btlezık 1145000 1270000 ENDEKSTE OPERASYON TLÜden önce borsa sıfır attıANKARA (ANKA)- TCden sıfır atılsın mı, atılmasın nıı tartışması sürerken, İMICB endeksınden ıkı sıfır atılması kararlaştnldı tMKB'den yapılan açıklamaya gore endekste rakamsal ıfadenın kolaylaştınlması ıçın "1986 eşittir 100" bazlı endeks yenne, "1986 eşittir 1" endeks benımsendı Eskı rakamsal ıfadeye göre 97 bın 588 8'den kapanan yılsonu endeksı, yenı düzenlemeye göre 976 olarak revıze edıldı 1996 yılı sonunda 104 bın 590 85 olan sanayı endeksı 1 046 Yme yıl sonunda 91 bın 446 88 olan malı endeks de 914 oldu Borsa endeksınde sıfir atılmasına, hısse senetlen borsada ışlem gören şırket sayısının artması sonucu, pazarlar, sektorler ve vadelı ışlemler pıyasası ıçın yenı endekslere gereksınım duyulması gerekçe gostenldı İSTANBUL ALTIN BORSASI ao ARALIK 1996 1 Seans ZSeans Toplam Işlem Hacmı (000) $ 9690 536 Toplam Işlem Sayısı 9 5 Toplam Işlem Mık (Kg) 810 45 Kapanış Fiyatı $/ ons 370 00 370 00 Worid Spot Gold Vons 36990 DÜNYA BORSALARI Altınm onsu 369 70$ Dolar-Mark Parrtesı 1 5570 Dolar Yen Pantesı 115 90 Sterlın Dolar Parrtesı 1 6880 Ham PetroKvanl) 2 3 4 0 $ MERKEZ • Emısyon 363 6tnlyonTL • Interbank faızlen % 57 00-68 00 IşlemHacmı 139 9 trilyofi TL Gecelik % 66.24 Haftalık repo % 79 30 Aylıkrepo % 81 00 GYİAD: KAMU BANKALARI ÖZELLEŞTİRİLMELİ! Borsa uzmanlarına göre borsa ve: yatırım/| fonlannın olacak iş olanakları payacak '97 .. fuarları V • Cocuklara yönelik pazara nasıl girilir? Yeni lira, dojarla ringe çıkıyor Paranıza yön veren dergi P"™»~~^ E K O N O M • K TREND HER PAZAR BAYİNİZDEN ALMAYI UNUTMAYINIZ EKONOMİYE BAKIŞ TANER BERKSOY Taner Berksoy'un yazısını yılbaşı tatılı nedenıyle ya- yımlayamıyoruz Borsanın tatili doping oldu Dolar 1996'yı 108 bin liradan kapatb Ekonomi Servisi - Bor- sanın tatıl olması nedenıy- le en çok talep goren yatı- nm araçlanndan bın halı- ne gelen dolar serbest pıya- sada dun 108 bın lıra mark ıse 69 bın 500 liradan ış- lem gördu Ankara'da ıse dolar 108 bın 200 liradan mark ıse 69 bın 650 liradan alıcı buldu Cuma gunu 1 5573 olan ABD dolar-mark pantesı dün 1 5570'e genledı Banka- lararası dovız pıyasasında ıse, dolar 108 bın 230 lira- dan alınıp 108 bın 340 li- radan satıldı Merkez Ban- kası dun saat 15 00 ıtıba- nyle gosterge nıtelığınde dolar efektıf satışını 108 bın 369 lıra, markın efek- tıf satışını ıse 69 bın 628 lı- ra olarak açıkladı Yeni kara para aklama merkezi Kalifornîya LOS ANGELES (A.A) - ABD'de, Ceza Hukuku Koordınasyon Komıtesı ıçın hazırlanan bır raporda. Guney Kalıfornıya'nın, ul- kenın yenı kara para akla- ma merkezi halıne geldığı belırtıldı FBI ajanı Ernest Cooper tarafından hazırlanan rapo- ra gore, ABD'nın kara pa- ra aklama başkentı olarak bılınen Mıamı, bu ozellığı- nı kaybetmeye başladı ve Guney Kalifornîya. ABD genelınde uyuşturucu sa- tışlanndan sağlanan para- lann toplanma merkezıne donuştu Raporda, şu tes- pıtlere yer venlıyor "ABD'de uyuşturucu satışlarından sağlanan kara paralar, kavnağının gizlenmesi için Günev Kaliforniya üzerinden Meksika'ya gönderiliyor, daha sonra ABD've yatı- nlıyor. Florida'da kokain tica- retinin belinin kırılma- sından sonra, uyuşruru- cu parasının Batı Sahi- li'ne goçedişi birkaç yıl önce başladı. Geçen yıl uyuşturucu paralarının yaklaşık yuzde 85'i Los Angeles'deki ABD Fede- ral Reserve Bank'a (Eya- let Bankası) 100 ABD do- larlık banknotlar halinde yatınldı. Federal Reserve Bank. bu bolge için bastığı para mıktarından 13.6 milyar dolar daha fazlasını aldı, bu miktar. daha oncekı yıllarda 8-9 milyar dolar idi." Büyükelçi Toyama'dan destek Japonlar'dan Türkiye'ye yatınmı teşvik • Türkiye'ye 4 ay önce atanan Büyükelçi Toyama, Türkıye'nın, Ortadoğu'da karşılıklı güvene dayanan yakın ılışkı kurabıleceklen yegane ülkelerden bın olduğunu belırttı. ANKARA (A.A) - Ja- ponya'nın Ankara Buyukel- çısı Atsuko Toyama. daha fazla Japon firmasının Tur- kıye'ye yatınm yapmasmı teşvik edeceğını soyledı Türkiye'ye 4 ay once atanan Buyûkelçı Toyama, Anado- lu Ajansı 'na verdığı demeç- te, Türkıye'nın, Ortado- ğu'da karşılıklı guvene da- yanan yakın ılışkı kurabıle- ceklen yegane ülkelerden bın olduğunu belırttı Türkiye'ye atanan ılk ba- yan Japon dıplomat olması nedenıyle bırçok soruya muhatap olduğunu ıfade eden Buyûkelçı Atsuko To- yama, •'Japonva'nındün- ya genelinde fazla bayan diplomatı yok. Fakat Ja- ponya'da kadının gücü gittikçe artan bir oranda değerlendirilmeye baş- landı. Şimdi çok sayıda kadın bir çok alanda onemli roller oy nuyorlar" dedı Turkıye"nın sadece Doğu ve Batı arasında bır köpru olmadığını. aynı za- manda Arap dunyası, Orta Asya ve Rusya ıle yakın ılış- kılere sahıp bır ulke konu- munda da bulunduğuna ışa- ret eden Atsuko Toyama Turkıye'ın Ortadoğu, Bal- kanlar ve Kafkaslar'da çok büyuk bır etkınlığe sahıp olduğunu ıfade ettı Japon Buyûkelçı, Türkı- ye'nın yakın zamanda Orta Asya ve Balkanlar ıçın böl- gesel bır merkez olacağına ışaret ederek, 1997 yılı Mart ayı ıçınde Turkıye'de, Orta Asya ülkelenne yonelık "Uçüncü Ülke Eğitim" programını başlatacaklannı bıldırdı Ekonomik ilişkiler Türkıye ıle ekonomık ve tıcan ılışkılenn gelıştınlme- sının onemıne değınen Bu- yûkelçı Toyama, ıkı ulke arasındaki tıcaret hacmının ıstenılen duzeyde olmadığı- naışaretettı Ulkesının Tur- kıye'ye teknolojı transfen gerçekleştırdığını ve bunu yapmaya devam edeceğını belırten Toyama, şunlan soyledı _ ''Japon Dış Ti- caret Örgütu Jetro da, Tıirkiye'nin ihracat ka- pasitesinin artınlması için çalışmaktadır. Türkiye, Asya ile Avrupa arasında bulunması sebebiyle eko-ı stratejik bir konumdadır ve bu nedenle de Japonya dahii yabancı yatınmcıla- rın ilgısinı çekmektedir. Turkiye'de otomotiv. ban- kacılık. sigorta ve ticaret alanında faaliyette bulu- nan Japon fırmaları. özel-^ likle imalatçılar, Türki- ve've uzun dönemli yatı- nm yapmayı planlıyorlar.' Turkiye'de, \B ıle gum- rük birliği nedeniy le işlen- miş gıda. seramik. turizm ve ulaştırma en cazip alan- lar haline gelecek." Türkiye'ye yaünm Toyama, Turkıye'nın ge- 1 rek Japon, gerekse dığer ya-'t bancı sermaye açısındart bazı avantaj ve dezavantaj- lannı ıse şöyle sıraladr' "Laik bir ülke olması, gümrük birliğine katılma- sı, eko-stratejik yapısı, ye- tişmiş insangucü. geçmiş- teki yüksek buyume tren- di, satınalma gücu, tu- rizm kay naklan zenginli- ği. gıda ürunleri bolluğu, su kaynaklannın zengin- liği Türkiye'ye vatırım ya- püması için önemli sebep- ler. Türkiye'ye yatınmı önleyebilecek dezavantaj- lar ise, yüksek enflasyon ve devaiüasyon, az geliş- miş mali piyasalar, uzun vadeli borçlanabilmede^ zorluk çekmesi, vadeli iş-| lemler piyasasının geliş- memiş olması, az gelişmiş yan sanay ii, siyaset ve eko- nomıdekı heiırsizlik gibi, unsurlardır. Turkive'nin yabancı sermayeyi ulkesi- ne çekebümesi ve gelişe- bilmesi için bu sorunları çözmesi gerekir."