Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 25 AĞUSTOS 1995 CUMA
12 KULTUR
IAx UDman'm büyük başarısıGÜRHAN UÇKAN
Norveçli sınema oyuncusu, yazar ve yonet-
men Lh Ullman,bır kez daha alkış topladı Nor-
\eç romanının klasıklennden, Sigrid Undset'ın
tnlojısı "Kristin Lavransdatter"ı bevaz perde-
ve aktaran Lıv Ullman, filmın pazartesı gûnü
gostenme gırmesındetı sonra eleştırmenlenn be-
ğemsını kazandı Norveçli kadınlan yıllardıret-
kılemış olan efsanevı bir kadinın yaşamını gor-
mek ısteyen halk, sınemalann onunde uzun kuy-
ruklar oluşturuyor
Sıgnd Lndset (1882-1949), rotnan tnlojısı
"Kristin Lavransdatter"ı 1920-22 vıllanndava-
yımlamış ve hemen ardından Nobel Edebıyat
Odulu'nu almıştı (1928) Lı\ Ullman in filmı,
dızının ılk romanı olan "BnıdkronaıTi ışlıyor
Knstın rolunu, Norveç'ın sevılen sanatçisı EB-
sabeth Matheson ovnuyor 9 temel, 31 vardım-
cı oyuncunun vuzlerce dublorun 25 atın ve 1
köpeğın yer aldıgı filmın goruntu vonetmenlı-
ğını, Bergman fîlmlennden tanıdığımız Isveçlı
kameraman Sven \>kvistyaptı Konusu orta-
çağda ışlenen fîlmm 45 mılyon Norveç Kronu
(333 mılyar lıra) tutan butçesı, Iskandına\ya
film tanhınde rekor bır mıktan oluşturuyor
Knstın La\randatter ın konusu, duygulannı
• Norveçlı kadınlan yıllardır
etkılemış olan efsanev ı bır kadının
yaşamını konu alan filmın 333 mılyar
lıra tutan butçesı, Iskavdınavya fılm
tanhınde rekor olarak tanımlanıyor
'Knnstın Lavresndatter" gelecek hafta
Montreal Fılm Festıvalı'ne katılacak
ve davTanışlannı çevre baskısına göre şekıllen-
dınneyen genç bır kadının vasak aşkı Knstın.
yureğıyle ve tenıyle Erlend'ı (Björn Skagestad)
ıstıyor Ona kavuşabılmek ıçın sınırlan aşıyor
gen donulmez adımlar atıyor Lıv Ullman, ro-
manı sınemav a uygulayişinı şu şekılde anlatıyor
"Ben gençken Erlend tıpL bana beyaz atlı prens
gibi gekü. Zamanla Lndset'ı farklı bir şekilde
yorumlamaya başladım. Okudukça veni sorun-
İar ortava çıkıvor. Filmim romanın bir kopyası
değıL ama dilerim romarun verdiğı aynı duvgu-
lan verebılir. Sinemaseverler, hem salondaki Qç
saaü ıe\ kle geçirsinler hem de sinemadan çıkın-
ca bır siire gördüklerini düşunsüıüer tstedim."
Pazartesı gunu Haugesunda dakı fılm festı-
valınde yapılan galaya, Norveç ın kadın başba-
kanı Gro Harlem Brundtland da katıldı Sıgnd
Undset'ın tam 72 dile çevrılen tnlojısının ıkın-
cı romanını ıse bırbaşka Norveçlı kadın yonet-
men, Eva Isaksen sınemaya uygulayacak
Basında filme övgü yağmuru
Oslo gazetesı Aftenposten ın eleştırmenı Per
lladdal. fılmı en hararetle övenlenn başında ge-
lıyor Haddal, "Kendi sahamızda bir zafer"dı-
>erek tanımladığı filmın, "kişinin yüreğine gir-
diğini, duvduklannı ayaklandırdığını ve ödfin
vermeden çekUdiğini" vazıvor Verdens
Gangdan Jon Selas, "şiir gibi" tanımlamasını
uygun gorduğu filmın, "tüm beklentikrin de
üzerinde bir başanya ulaşftğı" goruşünde Ar-
beıderbladet ın eleştırmenı Harald Kobtad,
"Müzetozukokuyor" saptamasını yaptığı filmın
vonetmenını de "yolun başında" olarak tanım-
layarak fılmden pek hoşnut kalmadığını bellı
edıyor Dagbladet ınyazanThorEüingsenıse6
uzennden 5 yıldız verdiğı fılmı överken de tek
eleştınsı filmın 3 saat olmasından kaynaklanı-
vor "Krinstin Lavresndatter" gelecek hafta
Montreal Fılm Festıvalı nekatılacak Dahaşım-
dıden ondan fazla ulkenın satın aldığı filmın
"Undset'in okunduğu 72 filkede gösterilmesi"\
rekor butçeyı harcayan yapımcı Göran Lindst-
röm'un hedefı
Norveç
romanının
klasiklerinden,
Sigrid
Undset'in
trilojisi"
Kristin
Lav ransdatter"i
beyaz perdeye
aktaran
Norveçlı sinema
oyuncusu,
yazar ve
vönetmen
Lrv Ullman,
bir kez
dahaalkış
topladı.
Leyla Gencer
ŞanYanşması
Kultur Servisi- Yapı Kredı 3-9 eylül tarıh-
len arasında "Leyla Gencer Şan \anşması"
duzenlıyor
Cemal Reşıt Rey konser saloonunda ger-
çekleştınlecek yanşmaya. farklı ulkelerden
80'e yakın sanatçı katılıvor Yanşma 18-32
vaş arasındakı tüm ses gruplarına açık olacak
Ikı ana gruptan oluşan yanşmada. adavlar her
ıkı grup ıçın de bırer parça seslendırecekler
Bır oratoryo ya da kantat aryası, bır barok
bır klasık, bır romantık ve bır modern parça-
dan oluşan bınncı grupta yanşmacılar bu par-
çalar arasında orjınal yazımı ltalyanca, Al-
manca ve Fransızca olan uç parça bulundur-
mak zorunda olacaklar 6 aryadan oluşan ıkın-
cı grupta aryalardan bınnın Mozart ın opera-
lanndan olması gerekmektedır Ezbere ses-
lendınlecek eserlenn. orjınnal dıl ve tonda
söylenmesı zorunlu olacak
Yanşmajunsı başkanlığını Vtassimo Bagi-
anckino başkan yardımcılığını Leyla Gencer
ve koordıınatörluğünu Aydın Gun'un ustlen-
dığı, Vıyana Halk Operası ndan Klaus Bach-
ler, Toulouse Operası ndan INkolas Joel Co-
vent Garden Operası 'ndan Helga Schmidt. La
ScalaOperası'ndan MaGıanniTangucci. Ro-
ma v e Trev ıso Operası ndan Mo. \lncenzo de
VKodan oluşuvor Elemelen geçen 10 sanat-
çıyla yapılacak yan final. 9 eyluldekı fınal ge-
cesıyİe devam edecek ve 11 eylül pazartesı
gecesı Bılkent Lluslararası Akademı Orkest-
rası'nın da katılacağı gala gecesıvle sona ere-
cek Yan fınal final ve gala gecesı seyırcıye
açık olarak yapılacak ve Eurvısıon aracılığıy-
la tum dunyaya duvurulacak
Ibrahimova
Aya İrini'de
Külrür Servisi- 1989yılında kurulan veçağ-
daşlaşma volunda, ülkemız çocuklannın eğıtı-
mıne katıkıda bulunan Çağdaş Yaşamı Destek-
letıe Derneğı. Yıküzİbrahımova'nın katılaca-
ğı bır konser duzenlıyor Duzenlenen caz- folk
konsennde, Ibrahimova'ya pıyanoda TunaÖte-
nd eşlık edıyor Dört oktav lık sese sahıp olan
Ibrahimova, şan ve pıyano ogrenımı gorduğü
Sofya Mûzık Lısesı'nı ve Bulgar Devlet Ylü-
zıs Akademısf nı bınncılıkle bıtırdı An>onıe
Herve, Ives Robert, Jean Lois Lagnn. Zeena
Pıridns, Michail \lperin, Oka> Temiz, Tuna
OteneL \natooy Vapirov. \lladimir Tarasov. Pe-
ter Konald, lirs Leimgruber, Rudolf Dasek gı-
bımüzsyenlerle çalışan sanatçı, otuzdan tazla
ükede konser verdı Prague, Berlın. Moskova.
îsancy. Mulhouse, Insburck. Sofy. Istanbul. Se-
laıık. Mına. V lersen, Knokke, Varna. Belgrad,
Zlına. Nış, Sıbıu KnvoyTog ve Novasıbırsk caz
Festıvallerıne katıldı Sanatçı ayrıca "Acata-
mıs". "Labirints", "Seni Sevi>orum Rosa",
"Jlusorv Eternitj", "Yunus Emre", "Ivan Va-
ztv" ve "Stefan IVlakadonsld" fılımlerınde rol
adı Öncekı çalışmalannda Bulgar ve Turk
hilk mûzıklennı caz stılınde ev renselleştırme
uıraşı ıçmde olan sanatçı son dönemde avant-
gırde türünde uygulama ve beste çalışmalan
yıpıyor 25 eylül gunu saat 21 30'da Aya lrı-
n'de gerçekleştınlecek konsenn bıletlerı Vak-
lcırama Taksım (251 28 88) Vakkorama Ru-
nelı (234 42 81), Vakkorama Suadıve (350 87
A ) mağazalarından satışa sunulacak
Koch, bir daha 'Casablanca'yı yazamayacak
KüHür Servisi- Senanst, yazar ve yapım-
cı Howard Koch. 17 ^ğustos'ta Kıngston
Nevv York'ta oldu Unlü "CasaWanca''fil-
mının (1942) senary o yazan Hovvard Koch,
sınemada modern romantızmın babası sa-
yılıyordu Bınlerce ınsan bu fılmı sayısız
defalar ızleyıp. Humprev Bogart, Ingrid
Bergman ve "4sTimeGoesBj"ı çalan Do-
oley VVUson'dan her sefennde bıraz daha et-
kılendıler Filmın dıyaloglan sinemasever-
ler ıçın artık Hamlet'ınkıler kadar tanıdık
"CasabJanca" 1942 Kastm'ında gosten-
me gırdığınde, son derece ıyı eleştınler al-
dı vepopüleroldu 1943 Mart'ında"Enlyi
Rlm Oscan"nı aldı 2 DunyaSavaşfnınbı-
tımındeyse , tamamen unutuldu Savaştan
sonra yalnızca "RüzgârGibiGeçti" ve 'Ba-
yan Miniver''anımsanıyordu Amenkan sı-
nemasından Jack Warner"ın filmın metre-
^ y
nıden adından soz ettırmeye başlayan Ca-
sablanca kısa bır surede efsane halıne gel-
dı Filmın başansı yaratıcılan arasında bır-
çok anlaşmazlığa neden oldu ve Koch'un,
Murray Burnet ve Joan Allison'ın oyun-
laştırdığı senaryoyla ılgılı Nevv York Maga-
zıne'e yazdığı yazı yûzünden hem dergı.
hem de Koch mahkemeye venldı Ancak
Burnet 13 mılyonluk bu tazmınat davasını
kazanamadı
Koch Casablanca ıçın 1989'da "Bu fdm
hakkında mistik bir şeyler hisscdiyorum.
Film kendi kendine başanlı oldu. Sadecc bir
fDm değil, insanlann günumuzde bulama-
dıklan cinsten değerler var. Tıpkı kiliseye gi-
der gibi CasaManca'va gkliyorlar " demış-
tı
"CasabJanca" Koch'un tek kayda değer
yapıtı değıl, 1929'da "GreatScott'' adlı oyu-
nu uyarlandığında 27 yaşında başanlı genç
bır avukattı 1937'de Federal Tıyatro yaza-
nn başka bır oyunu "Lonely Man"ı sahne-
ledı Bu oyundakı Abraham Lıncoln rolunu
John Huston o>nadı
Koch 1938de Orson Welles ve John Ho-
useman'ın ışlettıklen Mercury Theatre of
the Aır Radyosu'na katıldı Bu Mralar H G
Wells'ın
u
TheWaroftheWorMs-Dıinyalar
Savaşı^nı uyarladı O. aptalca buluyordu,
ama ovun tum Amenka'yı panığe surukle-
dı Kochaynızamanda Welles ıçın Shakes-
peare'ın tanhı oyunlannın uyarlanmasıyla
.ovvard
Koch,
Casablanca ıçın
1989'da"Bu
fılm hakkında
mıstık bır
şeyler
hıssedıyorum
Fılm kendı
kendine
başanlı oldu
Sadece bır fılm
değıl,
insanlann
günumuzde
bulamadıklan
cinsten
değerler var
Tıpkı kılıseye
gıder gıbı
Casablanca'ya
gıdıyorlar "
demıştı
Humprey Bogart vı< Ingrid Bergman'ın başmllennı pavlaştığı uniıi 'Casablanca'nınsenaryo yazan Howard Koch,
17 Ağustos 1995'te öldfi. Koch, sinemada modern romantizmin babası sayılıyordu.
uğraşırken, John Huston yazann \Varner
Bros ıle çalışmasını sağladı
"VVamer Bros" ıçın Bette Davisın "The
Letter-Mektup" ve "In this Our Life"fılm-
lennın de ıçınde bulundugu bır dızı filmın
senaryosunu yazdı "Casablanca", ıse
Koch'un studyolardakı konumunu oldukça
olumlu etkıledı Daha sonra Hovvard
Havvks'ın yonettığı 1 DunyaSavaşı nınen
çok nışan ve madalya alan adamını konu
alan ve başrolunu Gary Cooper'ın oynadı-
ğı "•Sergeant York"u vaptı
"Mission Moskov*"(1943) ıse Vvarner
Bros'un kendı seçımı değıl, Savaş Bılgı Ofi-
sı'nın ısteğıyle yapılan bır fılmdı Her ne ka-
dar film buyuk bır coşkuyla \apılmasa da
boyle bır fılm ıçın kendılennm seçılmış ol-
ması, WB yonetımının gururunu okşadı
Sovyetler Bırlığı'nde buyukelçılık yapan
Joseph E.Davis'ın hayatından kesıtler ıçeren
fılmı Mk-haelCurtizyonertı.buyukelçı Da-
vıs ı ıse VValter Huston canlandırdı Nevv
York. Herald Tnbune yazan Otis L.Guem-
se> ortalığı oldukça kanştıran fılm ıçın "Za-
manımızm en kayda değer dokümanlann-
dan biri" demıştı
Koch daha sonra, Warner Brothers ıçın
George GershHİn'ın bıyografisınden yola
çıkarak. "Rhapsody in Blue">u ve John
Huston ıle bırlıkte yazdığı korku hıkâyesı
"Three Strangers"ı Unıvcrsal ıçın "Lnk-
mmn >Voman"ı, Columbıa ıçın "No Sad
Songs For Me">ı yaptı Senaryolan >uzun-
den Hollyvvood'da kara lısteye alınan sena-
nst, tum ıstenmeyen yazarlar gıbı Ingılte-
re'>egıttı Orada,PeterHovvardtakmaadıy-
la "The Intimate Stranger"! yazdı > onet-
men Joseph VValton adını kullanan Joseph
Lose> ıdı Başrolde ıse fılmde bır Amenkan
yapımcısını canlandıran Rkhard Basehart
vardı Sol dunva goruşune bağlı olduklan
ıçın fılmjenenklennde asıl ısımlennı kul-
lanamadılar 1961'de Rummer Goddonın
romanından uyarladığı "The Greengage
Summer"a kadar hıçbır fılmde kendı adını
kullanamadı Fılmde başrollen Susannah
Yorkve Kenneth Moore oynadılar lngılte-
re'de yaptığı "TheWar Lover"ve "633 Squ-
adron" filmlen Hollyvvood'da beğenılınce
ulkesme gen dondu
Ilk ışı yonetmenlığını Mark Rydell'ın
yaptığı ve heteroseksüel bır erkeğın muda-
halesıyle sorun halıne gelen lezbıyen bır
ılışkının hıkâyesıne dayanan "Fox" adlı fil-
mın yapımcılığını ustlenmek oldu Koch,
Welle-.'ın "The Panic Broadcasf ve ",\sTı-
me Goes B>: Memoirs of a VVriter in Holly-
wood" ve "Nev* \orkand Europe" adlı eser-
lennı yayımladı Daha sonra yonermen Max
Ophuls ve John Houseman ıle bırlıkte, Jo-
an Fontaine'ın oynadığı "The Letter from
an Unknovvn VVoman-Bilinmeyen Kadına
Mektup " adlı filmın senaryosunu da vaz-
dı Bu film oldukça başanlı oldu ve bırçok
sınemaseverOphuls'un filmını "Casablan-
ca" kadar romantık buldu
'Bakabm eleştirıneıı alkışlayacak mı?'
EV İN İLYASOĞLU
Demirhan Alhığ, 1919'da Istanbul'da doğ-
muş, Saınt Joseph, Saınt Benoıt ve Boğazıçı
Lısesı'nde eğıtım gormüş 1932 yılmda pıya-
no derslen almaya başlamış, 1939'da Hukuk
Fakültesı'nekayıtolmuş. 1948'de Istanbul Be-
ledıye Konservatuvan'nı bıtırmış 1953'te ts-
tanbul Şehır Orkestrası'na yardımcı şef ola-
rakatanmış 1955'teRadyoOdaOrkestrası'nı
kurmuş 1959'da Salzburg Vlozarteum A.ka-
demısı'ne gıderek Erich Leinsdorf ve Robert
VVagnerıle şeflıkçalışmış 1960 yılında Istan-
bul Şehır Operası 'nın kuruculanndan olmuş
1969 a dek bu operanın orkestra şeflığını üst-
lenmış Cemal Reşit Rey'ın emekhye aynl-
masmdan sonra da Şehır Orkestrası'nın su-
reklı şefı olmuş Aynı zamanda uzun yıllar Is-
tanbul Türk Musıkı Devlet Konservatuva-
rı nda armonı ve nazarıyat derslerı vennış
Demirhan Altuğ'u 16 Ağustos 1995 tanhın-
de yıtırdık Kendısıyle 1984 yılında vapılmış
veaynıyılın I mavıstanhlıMıllıyetSanatder-
gısınde yayımlanmış bır sö>leşımızı buldum
'Orkestralanmızı Yönetenİer' başlığı altında
bır soyleşı dızısıydı bu O sıralarda hayatta
olan en yaşlı şef Demırhan Bevolduğu ıçın dı-
zıyı onunla başlatmışım Olduğu gıbı aktan-
yorum
- Nasıl başladınız orkestra yönetmeye; 3k
yooettiğiniz yapıt neydi?
- Istanbul Beledıye Konservatuvan'ndaöğ-
rencıyken partısyon ıncelemeye ozel bır me-
rakım vardı Aynı zamanda Kız Lısesı'nde
müzık dersı verdığım ıçın burada bır koro
kurmuştum O koroyu yönetmek bıle benım
ıçın bır coşkuydu Bu arada konservatuvarda-
kı bır oğrencı konsennı yönetmem onenldı
Ferdi Ştatzer ın oğrencısı olan Ergican Say-
dampıyanoda solıst olacaktı Orkestra ıse yı-
ne konservatuvar oğrencılennden kurulmuş-
tu llkkez, Bach'ın'FaMmorPiyanoKonçer-
tosu'nu yöneterek bu mesleğe adımımı atmış
oldum
- tstanbul Şehir Orkestrası'ndaki goreviniz
nasıl başladı''
- Cemal Re>ıt Rey, konservatuvann juksek
sınıflanndan topladığı öğrencılerle bır yaylı
çalgılar orkestrası kurmuştu Ben de konser-
v atuv arda onun solfej derslenne > ardımcı ola-
rak öğretmenlığe başlamıştım Aynı zamanda
Istanbul Radyosu nda tonmaısterlık >apı>or-
dum Cemal Reşıt ın kurdugu orkestraya şef
muavını oldum Henüz akademık bır >eflık
kanyenm olmaksızın yonettığım ılk konser-
Geçen hafta yitirdiğimiz şef Demirhan Altuğ, orkestra şefınin kişilik sahibi olması gerek-
tiğini savunuyordu.
de Mozart'ın 'KöçükBirGece Muziği'nı çal-
dırtmıştım Bır sure a\ nı konsenn yansını Ce-
mal Beyyönettı. dığeryansını ben Sonra kon-
senn tümünu ben yönetmeye başladım
- İstanbul Radyo Oda Orkestrası nasıl ku-
ruldn?
- 1955 yılmda Mesut Cemil Be> önermıştı
bu orkestranın kurulmasını Ben de bu göre-
vı üstlendım ve önce yaylı çalgılarla başlayan
bu orkestra, yalnız radvo ıçınde değıl, halka
açık konserler de verdı 1959 yılında Şan Sı-
neması'nda verdığımız bır konsenn anısı be-
nım ıçın ayn bır değer taşır Konser programı
Vıyanalı bestecılere a>nlmıştı Bu sırada sa-
londa bulunan Avusturya sefın bu >orumdan
çok etkılendı ve bana Vıyana hukumetmden
bır burs sağladı Bır yıl kadar Salzburg*dakı
Mozarteum Akademısı nde kurslan ızleme
olanağı buldum
- Senfoni orkestrası mı opera orkestrası mı
dense, hangisıni >eğ tutarsınız?
- Bu soru bana bır kez sorulmuştu Muhsin
ErtuğrulveRezzanAbidinoğluıle 1960>ılın-
^a Istanbul operasının kuruluş çalışmalannı
yapmıştık Ben 1968 yılına dek bu operayı yo-
nettım Ancak o vıl, operanın Tepebaşı'ndan
Kultur Sarayı na taşınması, Cemai Re^ıt
Bey ın emeklı olması vb nedenlerle bana
"Operada mı kalırsın yoksa senfoni orkestra-
sındamı
rl
dı>e boruldu Ben ılk gözumu açtı-
ğım senfoni orkestrasını yeğ ruttum Bu ara-
da Izmır Senfoni Orkestrası nın kuruluşu ve
gelışmesı ıçın de çalışmalar yaptım Bu yıl da
benım meslek hayatımın son yılı 1984 kon-
serlennın sonunda emeklı olujorum
- Bir gun murJaka vonetmek özleminde ol-
duğunuz bır yapıt var mıdır?
- Gençlığımde "Travıata yi bır kez yonet-
sem, sonra öbem" derdım Öv lesıne ozlemı-
nı çektığım bır yapıttı Opera orkestrasına şef
olduktan sonra tam 24 kez bu operav ı yonete-
rek bu ısteğıme kav uştum Ancak ıçımde ka-
lan vonetmeyı hep arzulayıp belkı de bır hır-
lu cesaret gösteremedığım yapıt, Beethoven'ın
Dokuzuncu Senfonisı'dır
- Muzik tarihinin belli bir donenune tutku-
nuz oldu mu?
-Tabıı KJasık dönem benı gelıştırdı Havdn
ve Mozart Haydn'm yonehnedığım senfonı-
sı kalmamıştır Ama tutku olarak •romanü'k
donem' dıyebılınm Çünkü ınsan her döne
mınde ılkelden uza> çağına kadar romantık
olmuştur Romantızm. ınsanın doğasında ya-
tar bence
- Yirminci vüzyd muziği için ne düşünü>ttr-
sunuz?
- Yırmıncı vüzyıl müzısyenlen arasında
Rkhard Strauss v e Gustav Mahler gıbı ondo-
kuzuncu yüzvıldan gelenler de vardır Daha
sonra Stravinsky-Schönberg-Egkgelışımı, 12
tonteknığıveuzaymüziğı Sanırsam ınsan ru-
hunu vansıtan müzık, Empresyonızm ıle bıt-
tı Debussy ve Ravel'ın sevılmeyecek hıçbır
e%en joktur bence
- Bir orkestra şefinde ne gibi nitelikler ara-
nır?
Bır tek nıtelık Kışılık sahıbı olmak Dı
sıplın ıse bu mesleğın temelınde yatar Dığer
nitelikler göz bakış, fızık, jest, el, hatta gü-
zellık gıyım-kuşam Hep kışılığın tamamla-
v ıcı parçalan
- Vnı yetişen genç şeflerimize oğütkriniz
neler olabilir?
- Bırçok genç şefimız olması sevındmcı
Bızım kuşak onlara kapılannı açtı. destekle-
dı Bız oncekı kuşaktan aynı desteğı gorme-
mıştık Bu gençlenn tumu de ıyı ekoîlerden
vetışmış Yalnız mesleklennı uygulayacak bır
kaynak gerek Orkestra' Paletı, tuvalı olmayan
ressam ne vapabılır
1
Üç orkestramızda da bu
gençlere sureklı gorev venlmelıdır Avrupa
gençlerle ka>nıyor bugun
- Konser salonlannı dolduran dinleyiciler
genellikle yorumculara mı yoksa konser prog-
ranuna mı ılgi duvarlar?
-Herıkısınededuyabılırler Esenbılmeden
gelen dınlevıcı, ne çalınırsa sonuçtan mutlu-
dur Bır de ınceleyıp onceden bılerek gelen
dınleyıcı vardır kı ben onlardan korkanm 1de-
alı onceden bılendınlevıcı, tabıı Ama kaç ta-
ne var oylesı'
1
Bır de 'yazar-dinleyici' var
Eleştırmen Bazen konser sonrası alkışları
durdurup dınleyıcıye şo>le seslenmek gelır
ıçımden "Durun, daha alkışlamayın. Bakın
bakalım eğer eleştirmenimizalkışlıyorsa, oza-
man alkıslarsınız." Eleştırmenın bellı bır mu-
zık kanyennden yetışmesı gerekmez Kntık
başka şev. >azar-dınle> ıcı başka şe> Öte yan-
da Schumann, Berlioz gıbı muzısyen kntıkler
de vardır tanhte Kntığın beğenıp beğenme-
mesı doğaldır Ama 'tempo'dan soz edıldığı
zaman hayret edenm "Temposu agırdı, tem-
posuhızlıvdı"gıbı yargılarbana ters gelır Or-
kestranın kapasıtesını, ancak şef bılır Belkı bır
gün sonra daha hızlı çaldıracaktır Şef tempo-
yudeğıştırebılır Bu yapıtınseslendınlmenı-
telığını etkılemez kı'
TÖMER'den edebiyat
BURSA (AA) - Ankara Unıversıtesı
TOMER Dıl Oğretım Merkezı
Bursa Şubesı, TÖMER Çevın'
dergısınden sonra 'Semender' adı
ıle bır edebıyat dergısı
yayımlamaya başladı Bursa
TOMERMüdüruA Şenflzgören,
"Edebıyatçılanmıza hak ettığı yen
vermek ıçın olmelennı beklememız
gerekmıyor" duşüncesı ıle yola
çıktıklannı, dergının 3 aydabır
yayımlanacağını ve yaşayan
edebıyatçılara yer vereceklennı
ıfade ettı Semender'ın ılk
sayısında Hayatı Ozen'ın Melıh
Cevdet Anday ıle yaptığı uzun
soyleşının yanı sıra Muşerref
Hekımoğlu, Tuncer Cucenoğlu,
Sevda Şener, Mustafa Durak'ın
yazılanna yer venlıyor
Karikatür
yarışması
ANKARA (L'BA) - Turk
Standartlan Enstıtüsü (TSE)
kurulusunun 41 yıldönumunde,
geleneksel hale getırdıgı karikatür
yanşmasmın bu yıl 7'ncısını
duzenleyecek TSE'nın lOekım-10
kasım tanhlen arasında kutlayacağı
Dunya Standartlar ve Kalıte Gunü
nedenı>le yapılacak olan etkınlıkler
kapsamında düzenlenecek olan
kankatur yanşmasının bu senekı
konusu 'standart-kalıte' olarak
belırlendı Yanşmada seçıcı kurul,
Gazetecıler Cemıyetı Başkan
Yardımcısı Ibrahım Cıngay, TSE
Genel Sekreterlık Müşavın
Huseyın Ozdamar Kankatûrculer
Derneğı Ankara Temsılcısı Metın
Peker kankatunst Emre Becerve
kankatünst Seçkın Temur'dan
oluştu Yanşmaya seçıcı kurul
uyelen hanç butün sanatçılar
katılabılecek
David Bowief
nin yeni
albümü
PARİS(AA)- 'Let's Dance" adlı
albumu>Ie en son 1983 yılında
lıstelenn zır\esıne oturan Davıd
Bovv le 12 > ıl aradan sonra
Outsıde adlı albumunu 26 eylulde
pıyasaya çıkaracak Ingılız
şarkıcının yenı ımzaladığı
kontratlar uyannca, ABD ve
Kanada'da Vırgın, dıger ulkelerde
de BMG tarafından dağıtımı
yapılacak albumun yapımcılığını,
7O'lı yıllardakı 'Heroes', 'Lovv' ve
'Lodger >apıtlannın da
yapımcılığını ustlenen Bnan Eno
gerçekleştırdı
Edinburgh Festivali
sürüyor
EDINBURGH(REUTER)-
Edınburgh Festıvalı, "Sınırsız
Sanat" kavramına kucak açan
etkınhkJenyle dunyanın en çok
konuşulan sanat olaylanndan bın
Festıval, bırbınnden ılgınç olaylara
sahne oluyor Geçen hafta, sayıları
3 bını bulan dev bır nefeslı çalgılar
ordusu şehre bambaşka bır hava
kattı Yaklaşık 150 nefeslı çalgılar
orkestrasını ağırlayan
Edınburgh'un, 2 Dunya
Savaşı'ndan bu yana en yoğun
gûnlennı yaşadığı belırtılıyor
Avustralya, Amenka. Fransa,
Kanada. Şılı gıbı çeşıtlı ulkelerden
gelen orkestraJar, konserlennden
elde edeceklen gelın, Mane Cune
Kanser Araştırmalan Vakfı'na
bağışlayacaklar
Türk Kısa Rlımne
Japonya'dan ÖdtÜ
Kuhiır Servisi - Senaryosunu ve
yonetmenlığını Vural
Çavuşoğlu'nun yaptığı 17
dakıkalık. çevre konulu dramatık
bır oykuyu ıçeren "Bır Dünya
Duşu" adlı kısa film 11 Hıroşıma
Uluslarası Fılm Ve Vıdeo
Fastıvalf nde en ıyı ödüllerden bın
olan "Asya Odulü"nü kazandı
Fılm daha once, Kocaelı Fılm
Günlen'nde çevrecı yönu ve
sınemasal anlatımı ıle ızleyıcının
beğenısını toplamıştı Uluslarası
alanda odul kazanan ılk Turk kısa
fılmı olan "Bır Dunya Düşu",
ABD. Bırmıngham'dakı uluslarası
kısa fılm festıvalıne de davet edıldı
Fılm, Akdenız Sınema Grubu
tarafından, Değırmendere Dostlar
Tıyatrosu katkılanyla
gerçekleştınldı
Bunsa'da liyatro
BURSA (\A)- Donnen Tıyatrosu
"Sevgılıme Goz Kulak Ol". Levent
Kırca ve Oya Başar da "Toros
Canavan" ıle Bursalı
tıyatroseverlenn karşısına çıkıyor
Devlet Tıyatrolan Opera ve Balesı
Çalışanlan Yardımlasma Vakfı
Bursa Şubesı'nın davetlısı olarak
Bursa'ya gelecek Donnen
Tıyatrosu, "Sevgılıme Göz Kulak
Ol" adlı oyunu, 29 ağustos sah
gunu Açıkhava Tıvatrosu'nda
sahneleyecek Tıyatro sanatçısı
Nısa Serezlı nın Turkçeleştırdığı,
Çetın Akcan'ın yonettığı oyunda,
Haldun Donnen, Çığdem tunç,
Suat Sungur, Hakan Ökten, Sefa
Zengın, Şebnem Ozınal ve Selım
Erdoğan rol alıyor 75 kışının rol
aldığı "Toros Canavan" adlı oyun
da 2, 3 ve 4 eylulde Açıkhava
Tıyatrosu'nda sahne alacak. Levent
Kırca ve Oya Başar'ın başrolünü
oynadığı Azız Nesın'ın olumsüz
esen "Toros Canavan", tıyatro,
muzık ve dans uçgenı ıçınde
sunulacak